॥ஶ்ரீமத்பகவத்கீதா பதச்சேத॥
அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத ப்ரதமஃ அத்யாயஃ । அர்ஜுந-விஷாத யோகஃ ।
ததராஷ்ட்ரஃ உவாச ।
தர்ம-க்ஷேத்ரே குரு-க்ஷேத்ரே ஸமவேதாஃ யுயுத்ஸவஃ ।
மாமகாஃ பாண்டவாஃ ச ஏவ கிம் அகுர்வத ஸஞ்ஜய ॥௧॥
ஸஞ்ஜயஃ உவாச ।
தஷ்ட்வா து பாண்டவ-அநீகம் வ்யூடம் துர்யோதநஃ ததா ।
ஆசார்யம் உபஸங்கம்ய ராஜா வசநம் அப்ரவீத் ॥௨॥
பஶ்ய ஏதாம் பாண்டு-புத்ராணாம் ஆசார்ய மஹதீம் சமூம் ।
வ்யூடாம் த்ருபத-புத்ரேண தவ ஶிஷ்யேண தீமதா ॥௩॥
அத்ர ஶூராஃ மஹா-இஷு-ஆஸாஃ பீம-அர்ஜுந-ஸமாஃ யுதி ।
யுயுதாநஃ விராடஃ ச த்ருபதஃ ச மஹாரதஃ ॥௪॥
தஷ்டகேதுஃ சேகிதாநஃ காஶிராஜஃ ச வீர்யவாந் ।
புருஜித் குந்திபோஜஃ ச ஶைப்யஃ ச நர-புங்கவஃ ॥௫॥
யுதாமந்யுஃ ச விக்ராந்தஃ உத்தமௌஜாஃ ச வீர்யவாந் ।
ஸௌபத்ரஃ த்ரௌபதேயாஃ ச ஸர்வே ஏவ மஹாரதாஃ ॥௬॥
அஸ்மாகம் து விஶிஷ்டாஃ யே தாந் நிபோத த்விஜ-உத்தம ।
நாயகாஃ மம ஸைந்யஸ்ய ஸஂஜ்ஞார்தஂ தாந் ப்ரவீமி தே ॥௭॥
பவாந் பீஷ்மஃ ச கர்ணஃ ச கபஃ ச ஸமிதிஞ்ஜயஃ ।
அஶ்வத்தாமா விகர்ணஃ ச ஸௌமதத்திஃ ததா ஏவ ச ॥௮॥
அந்யே ச பஹவஃ ஶூராஃ மதர்தே த்யக்த-ஜீவிதாஃ ।
நாநா-ஶஸ்த்ர-ப்ரஹரணாஃ ஸர்வே யுத்த-விஶாரதாஃ ॥௯॥
அபர்யாப்தம் தத் அஸ்மாகம் பலம் பீஷ்ம-அபிரக்ஷிதம் ।
பர்யாப்தம் து இதம் ஏதேஷாம் பலம் பீம-அபிரக்ஷிதம் ॥௧௦॥
அயநேஷு ச ஸர்வேஷு யதா-பாகம் அவஸ்திதாஃ ।
பீஷ்மம் ஏவ அபிரக்ஷந்து பவந்தஃ ஸர்வே ஏவ ஹி ॥௧௧॥
தஸ்ய ஸஞ்ஜநயந் ஹர்ஷம் குரு-வத்தஃ பிதாமஹஃ ।
ஸிஂஹநாதம் விநத்ய உச்சைஃ ஶங்கம் தத்மௌ ப்ரதாபவாந் ॥௧௨॥
ததஃ ஶங்காஃ ச பேர்யஃ ச பணவ-ஆநக-கோமுகாஃ ।
ஸஹஸா ஏவ அப்யஹந்யந்த ஸஃ ஶப்தஃ துமுலஃ அபவத் ॥௧௩॥
ததஃ ஶ்வேதைஃ ஹயைஃ யுக்தே மஹதி ஸ்யந்தநே ஸ்திதௌ ।
மாதவஃ பாண்டவஃ ச ஏவ திவ்யௌ ஶங்கௌ ப்ரதத்மதுஃ ॥௧௪॥
பாஞ்சஜந்யம் ஹஷீகேஶஃ தேவதத்தம் தநஞ்ஜயஃ ।
பௌண்ட்ரம் தத்மௌ மஹா-ஶங்கம் பீம-கர்மா வக-உதரஃ ॥௧௫॥
அநந்தவிஜயம் ராஜா குந்தீ-புத்ரஃ யுதிஷ்டிரஃ ।
நகுலஃ ஸஹதேவஃ ச ஸுகோஷ-மணி-புஷ்பகௌ ॥௧௬॥
காஶ்யஃ ச பரம-இஷு-ஆஸஃ ஶிகண்டீ ச மஹாரதஃ ।
தஷ்டத்யும்நஃ விராடஃ ச ஸாத்யகிஃ ச அபராஜிதஃ ॥௧௭॥
த்ருபதஃ த்ரௌபதேயாஃ ச ஸர்வஶஃ பதிவீ-பதே ।
ஸௌபத்ரஃ ச மஹா-பாஹுஃ ஶங்காந் தத்முஃ பதக் பதக் ॥௧௮॥
ஸஃ கோஷஃ தார்தராஷ்ட்ராணாம் ஹதயாநி வ்யதாரயத் ।
நபஃ ச பதிவீம் ச ஏவ துமுலஃ அப்யநுநாதயந் ॥௧௯॥
அத வ்யவஸ்திதாந் தஷ்ட்வா தார்த்ரராஷ்ட்ராந் கபி-த்வஜஃ ।
ப்ரவத்தே ஶஸ்த்ர-ஸம்பாதே தநுஃ உத்யம்ய பாண்டவஃ ॥௨௦॥
ஹஷீகேஶம் ததா வாக்யம் இதம் ஆஹ மஹீபதே ।
அர்ஜுநஃ உவாச ।
ஸேநயோஃ உபயோஃ மத்யே ரதம் ஸ்தாபய மே அச்யுத ॥௨௧॥
யாவத் ஏதாந் நிரீக்ஷே அஹம் யோத்து-காமாந் அவஸ்திதாந் ।
கைஃ மயா ஸஹ யோத்தவ்யம் அஸ்மிந் ரண-ஸமுத்யமே ॥௨௨॥
யோத்ஸ்யமாநாந் அவேக்ஷே அஹம் யே ஏதே அத்ர ஸமாகதாஃ ।
தார்தராஷ்ட்ரஸ்ய துர்புத்தேஃ யுத்தே ப்ரிய-சிகீர்ஷவஃ ॥௨௩॥
ஸஞ்ஜயஃ உவாச ।
ஏவம் உக்தஃ ஹஷீகேஶஃ குடாகேஶேந பாரத ।
ஸேநயோஃ உபயோஃ மத்யே ஸ்தாபயித்வா ரத-உத்தமம் ॥௨௪॥
பீஷ்ம-த்ரோண-ப்ரமுகதஃ ஸர்வேஷாம் ச மஹீ-க்ஷிதாம் ।
உவாச பார்த பஶ்ய ஏதாந் ஸமவேதாந் குரூந் இதி ॥௨௫॥
தத்ர அபஶ்யத் ஸ்திதாந் பார்தஃ பிதந் அத பிதாமஹாந் ।
ஆசார்யாந் மாதுலாந் ப்ராதந் புத்ராந் பௌத்ராந் ஸகீந் ததா ॥௨௬॥
ஶ்வஶுராந் ஸுஹதஃ ச ஏவ ஸேநயோஃ உபயோஃ அபி ।
தாந் ஸமீக்ஷ்ய ஸஃ கௌந்தேயஃ ஸர்வாந் பந்தூந் அவஸ்திதாந் ॥௨௭॥
கபயா பரயாவிஷ்டோ விஷீதந் இதம் அப்ரவீத் ।
அர்ஜுநஃ உவாச ।
தஷ்ட்வா இமம் ஸ்வஜநம் கஷ்ண யுயுத்ஸும் ஸமுபஸ்திதம் ॥௨௮॥
ஸீதந்தி மம காத்ராணி முகம் ச பரிஶுஷ்யதி ।
வேபதுஃ ச ஶரீரே மே ரோம-ஹர்ஷஃ ச ஜாயதே ॥௨௯॥
காண்டீவம் ஸ்ரஂஸதே ஹஸ்தாத் த்வக் ச ஏவ பரிதஹ்யதே ।
ந ச ஶக்நோமி அவஸ்தாதும் ப்ரமதி இவ ச மே மநஃ ॥௩௦॥
நிமித்தாநி ச பஶ்யாமி விபரீதாநி கேஶவ ।
ந ச ஶ்ரேயஃ அநுபஶ்யாமி ஹத்வா ஸ்வஜநம் ஆஹவே ॥௩௧॥
ந காங்க்ஷே விஜயம் கஷ்ண ந ச ராஜ்யம் ஸுகாநி ச ।
கிம் நஃ ராஜ்யேந கோவிந்த கிம் போகைஃ ஜீவிதேந வா ॥௩௨॥
யேஷாம் அர்தே காங்க்ஷிதம் நஃ ராஜ்யம் போகாஃ ஸுகாநி ச ।
தே இமே அவஸ்திதாஃ யுத்தே ப்ராணாந் த்யக்த்வா தநாநி ச ॥௩௩॥
ஆசார்யாஃ பிதரஃ புத்ராஃ ததா ஏவ ச பிதாமஹாஃ ।
மாதுலாஃ ஶ்வஶுராஃ பௌத்ராஃ ஶ்யாலாஃ ஸம்பந்திநஃ ததா ॥௩௪॥
ஏதாந் ந ஹந்தும் இச்சாமி க்நதஃ அபி மதுஸூதந ।
அபி த்ரைலோக்ய-ராஜ்யஸ்ய ஹேதோஃ கிம் நு மஹீகதே ॥௩௫॥
நிஹத்ய தார்தராஷ்ட்ராந் நஃ கா ப்ரீதிஃ ஸ்யாத் ஜநார்தந ।
பாபம் ஏவ ஆஶ்ரயேத் அஸ்மாந் ஹத்வா ஏதாந் ஆததாயிநஃ ॥௩௬॥
தஸ்மாத் ந அர்ஹாஃ வயம் ஹந்தும் தார்தராஷ்ட்ராந் ஸ்வபாந்தவாந் ।
ஸ்வஜநம் ஹி கதம் ஹத்வா ஸுகிநஃ ஸ்யாம மாதவ ॥௩௭॥
யதி அபி ஏதே ந பஶ்யந்தி லோப-உபஹத-சேதஸஃ ।
குல-க்ஷய-கதம் தோஷம் மித்ர-த்ரோஹே ச பாதகம் ॥௩௮॥
கதம் ந ஜ்ஞேயம் அஸ்மாபிஃ பாபாத் அஸ்மாந் நிவர்திதும் ।
குல-க்ஷய-கதம் தோஷம் ப்ரபஶ்யத்பிஃ ஜநார்தந ॥௩௯॥
குல-க்ஷயே ப்ரணஶ்யந்தி குல-தர்மாஃ ஸநாதநாஃ ।
தர்மே நஷ்டே குலம் கத்ஸ்நம் அதர்மஃ அபிபவதி உத ॥௪௦॥
அதர்ம-அபிபவாத் கஷ்ண ப்ரதுஷ்யந்தி குல-ஸ்த்ரியஃ ।
ஸ்த்ரீஷு துஷ்டாஸு வார்ஷ்ணேய ஜாயதே வர்ண-ஸங்கரஃ ॥௪௧॥
ஸங்கரஃ நரகாய ஏவ குல-க்நாநாம் குலஸ்ய ச ।
பதந்தி பிதரஃ ஹி ஏஷாம் லுப்த-பிண்ட-உதக-க்ரியாஃ ॥௪௨॥
தோஷைஃ ஏதைஃ குல-க்நாநாம் வர்ண-ஸங்கர-காரகைஃ ।
உத்ஸாத்யந்தே ஜாதி-தர்மாஃ குல-தர்மாஃ ச ஶாஶ்வதாஃ ॥௪௩॥
உத்ஸந்ந-குல-தர்மாணாம் மநுஷ்யாணாம் ஜநார்தந ।
நரகே அநியதம் வாஸஃ பவதி இதி அநுஶுஶ்ரும ॥௪௪॥
அஹோ பத மஹத் பாபம் கர்தும் வ்யவஸிதா வயம் ।
யத் ராஜ்ய-ஸுக-லோபேந ஹந்தும் ஸ்வஜநம் உத்யதாஃ ॥௪௫॥
யதி மாம் அப்ரதீகாரம் அஶஸ்த்ரம் ஶஸ்த்ர-பாணயஃ ।
தார்தராஷ்ட்ராஃ ரணே ஹந்யுஃ தத் மே க்ஷேமதரம் பவேத் ॥௪௬॥
ஸஞ்ஜயஃ உவாச ।
ஏவம் உக்த்வா அர்ஜுநஃ ஸங்க்யே ரத-உபஸ்தே உபாவிஶத் ।
விஸஜ்ய ஸஶரம் சாபம் ஶோக-ஸஂவிக்ந-மாநஸஃ ॥௪௭॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே
அர்ஜுந-விஷாத யோகஃ நாம ப்ரதமஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத த்விதீயஃ அத்யாயஃ । ஸாங்க்ய-யோகஃ ।
ஸஞ்ஜயஃ உவாச ।
தம் ததா கபயா ஆவிஷ்டம் அஶ்ரு-பூர்ண-ஆகுல-ஈக்ஷணம் ।
விஷீதந்தம் இதம் வாக்யம் உவாச மதுஸூதநஃ ॥௧॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
குதஃ த்வா கஶ்மலம் இதம் விஷமே ஸமுபஸ்திதம் ।
அநார்ய-ஜுஷ்டம் அஸ்வர்க்யம் அகீர்திகரம் அர்ஜுந ॥௨॥
க்லைப்யம் மா ஸ்ம கமஃ பார்த ந ஏதத் த்வயி உபபத்யதே ।
க்ஷுத்ரம் ஹதய-தௌர்பல்யம் த்யக்த்வா உத்திஷ்ட பரந்தப ॥௩॥
அர்ஜுநஃ உவாச ।
கதம் பீஷ்மம் அஹம் ஸங்க்யே த்ரோணம் ச மதுஸூதந ।
இஷுபிஃ ப்ரதியோத்ஸ்யாமி பூஜா-அர்ஹௌ அரி-ஸூதந ॥௪॥
குரூந் அஹத்வா ஹி மஹாநுபாவாந் ஶ்ரேயஃ போக்தும் பைக்ஷ்யம் அபி இஹ லோகே ।
ஹத்வா அர்தகாமாந் து குரூந் இஹ ஏவ புஞ்ஜீய போகாந் ருதிரப்ரதிக்தாந் ॥௫॥
ந ச ஏதத் வித்மஃ கதரத் நஃ கரீயஃ யத்வா ஜயேம யதி வா நஃ ஜயேயுஃ ।
யாந் ஏவ ஹத்வா ந ஜிஜீவிஷாமஃ தே அவஸ்திதாஃ ப்ரமுகே தார்தராஷ்ட்ராஃ ॥௬॥
கார்பண்ய-தோஷ-உபஹத-ஸ்வபாவஃ பச்சாமி த்வாம் தர்ம-ஸம்மூட-சேதாஃ ।
யச்ச்ரேயஃஸ்யாத் நிஶ்சிதம் ப்ரூஹி தந்மே ஶிஷ்யஸ்தேऽஹஂ ஶாதி மாஂ த்வாஂ ப்ரபந்நம் ॥௭॥
ந ஹி ப்ரபஶ்யாமி மம அபநுத்யாத் யத் ஶோகம் உச்சோஷணம் இந்த்ரியாணாம் ।
அவாப்யபூமௌஅஸபத்நம் ऋத்தம் ராஜ்யம் ஸுராணாம்அபி சஆதிபத்யம் ॥௮॥
ஸஞ்ஜயஃ உவாச ।
ஏவம் உக்த்வா ஹஷீகேஶம் குடாகேஶஃ பரந்தபஃ ।
ந யோத்ஸ்யே இதி கோவிந்தம் உக்த்வா தூஷ்ணீம் பபூவ ஹ ॥௯॥
தம் உவாச ஹஷீகேஶஃ ப்ரஹஸந் இவ பாரத ।
ஸேநயோஃ உபயோஃ மத்யே விஷீதந்தம் இதம் வசஃ ॥௧௦॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
அஶோச்யாந் அந்வஶோசஃ த்வம் ப்ரஜ்ஞா-வாதாந் ச பாஷஸே ।
கதாஸூந் அகதாஸூந் ச ந அநுஶோசந்தி பண்டிதாஃ ॥௧௧॥
ந து ஏவ அஹம் ஜாது ந ஆஸம் ந த்வம் ந இமே ஜநாதிபாஃ ।
ந ச ஏவ ந பவிஷ்யாமஃ ஸர்வே வயம் அதஃ பரம் ॥௧௨॥
தேஹிநஃ அஸ்மிந் யதா தேஹே கௌமாரம் யௌவநம் ஜரா ।
ததா தேஹாந்தர-ப்ராப்திஃ தீரஃ தத்ர ந முஹ்யதி ॥௧௩॥
மாத்ரா-ஸ்பர்ஶாஃ து கௌந்தேய ஶீத-உஷ்ண-ஸுக-துஃக-தாஃ ।
ஆகம அபாயிநஃ அநித்யாஃ தாந் திதிக்ஷஸ்வ பாரத ॥௧௪॥
யம் ஹி ந வ்யதயந்தி ஏதே புருஷம் புருஷ-ऋஷப ।
ஸம-துஃக-ஸுகம் தீரம் ஸஃ அமதத்வாய கல்பதே ॥௧௫॥
ந அஸதஃ வித்யதே பாவஃ ந அபாவஃ வித்யதே ஸதஃ ।
உபயோஃ அபி தஷ்டஃ அந்தஃ து அநயோஃ தத்த்வ-தர்ஶிபிஃ ॥௧௬॥
அவிநாஶி து தத் வித்தி யேந ஸர்வம் இதம் ததம் ।
விநாஶம் அவ்யயஸ்ய அஸ்ய ந கஶ்சித் கர்தும் அர்ஹதி ॥௧௭॥
அந்தவந்தஃ இமே தேஹாஃ நித்யஸ்ய உக்தாஃ ஶரீரிணஃ ।
அநாஶிநஃ அப்ரமேயஸ்ய தஸ்மாத் யுத்யஸ்வ பாரத ॥௧௮॥
யஃ ஏநம் வேத்தி ஹந்தாரம் யஃ ச ஏநம் மந்யதே ஹதம்
உபௌ தௌ ந விஜாநீதஃ ந அயம் ஹந்தி ந ஹந்யதே ॥௧௯॥
ந ஜாயதே ம்ரியதே வா கதாசித் ந அயம் பூத்வா பவிதா வா ந பூயஃ ।
அஜஃ நித்யஃ ஶாஶ்வதஃ அயம் புராணஃ ந ஹந்யதே ஹந்யமாநே ஶரீரே ॥௨௦॥
வேத அவிநாஶிநம் நித்யம் யஃ ஏநம் அஜம் அவ்யயம் ।
கதம் ஸஃ புருஷஃ பார்த கம் காதயதி ஹந்தி கம் ॥௨௧॥
வாஸாஂஸி ஜீர்ணாநி யதா விஹாய நவாநி கஹ்ணாதி நரஃ அபராணி ।
ததா ஶரீராணி விஹாய ஜீர்ணாநி அந்யாநி ஸஂயாதி நவாநி தேஹீ ॥௨௨॥
ந ஏநம் சிந்தந்தி ஶஸ்த்ராணி ந ஏநம் தஹதி பாவகஃ ।
ந ச ஏநம் க்லேதயந்தி ஆபஃ ந ஶோஷயதி மாருதஃ ॥௨௩॥
அச்சேத்யஃ அயம் அதாஹ்யஃ அயம் அக்லேத்யஃ அஶோஷ்யஃ ஏவ ச ।
நித்யஃ ஸர்வகதஃ ஸ்தாணுஃ அசலஃ அயம் ஸநாதநஃ ॥௨௪॥
அவ்யக்தஃ அயம் அசிந்த்யஃ அயம் அவிகார்யஃ அயம் உச்யதே ।
தஸ்மாத் ஏவம் விதித்வா ஏநம் ந அநுஶோசிதும் அர்ஹஸி ॥௨௫॥
அத ச ஏநம் நித்ய-ஜாதம் நித்யம் வா மந்யஸே மதம் ।
ததா அபி த்வம் மஹா-பாஹோ ந ஏநம் ஶோசிதும் அர்ஹஸி ॥௨௬॥
ஜாதஸ்ய ஹி த்ருவஃ மத்யுஃ த்ருவம் ஜந்ம மதஸ்ய ச ।
தஸ்மாத் அபரிஹார்யே அர்தே ந த்வம் ஶோசிதும் அர்ஹஸி ॥௨௭॥
அவ்யக்த-ஆதீநி பூதாநி வ்யக்த-மத்யாநி பாரத ।
அவ்யக்த-நிதநாநி ஏவ தத்ர கா பரிதேவநா ॥௨௮॥
ஆஶ்சர்யவத் பஶ்யதி கஶ்சித் ஏநம் ஆஶ்சர்யவத் வததி ததா ஏவ ச அந்யஃ ।
ஆஶ்சர்யவத் சைநஂஅந்யஃஶணோதி ஶ்ருத்வாஅபிஏநம் வேத ந சைவ கஶ்சித்॥௨௯॥
தேஹீ நித்யம் அவத்யஃ அயம் தேஹே ஸர்வஸ்ய பாரத ।
தஸ்மாத் ஸர்வாணி பூதாநி ந த்வம் ஶோசிதும் அர்ஹஸி ॥௩௦॥
ஸ்வதர்மம் அபி ச அவேக்ஷ்ய ந விகம்பிதும் அர்ஹஸி ।
தர்ம்யாத் ஹி யுத்தாத் ஶ்ரேயஃ அந்யத் க்ஷத்ரியஸ்ய ந வித்யதே ॥௩௧॥
யத் ऋச்சயா ச உபபந்நஂ ஸ்வர்க-த்வாரம் அபாவதம் ।
ஸுகிநஃ க்ஷத்ரியாஃ பார்த லபந்தே யுத்தம் ஈதஶம் ॥௩௨॥
அத சேத் த்வம் இமம் தர்ம்யம் ஸங்க்ராமம் ந கரிஷ்யஸி ।
ததஃ ஸ்வதர்மம் கீர்திம் ச ஹித்வா பாபம் அவாப்ஸ்யஸி ॥௩௩॥
அகீர்திம் ச அபி பூதாநி கதயிஷ்யந்தி தே அவ்யயாம் ।
ஸம்பாவிதஸ்ய ச அகீர்திஃ மரணாத் அதிரிச்யதே ॥௩௪॥
பயாத் ரணாத் உபரதம் மஂஸ்யந்தே த்வாம் மஹாரதாஃ ।
யேஷாம் ச த்வம் பஹு-மதஃ பூத்வா யாஸ்யஸி லாகவம் ॥௩௫॥
அவாச்ய-வாதாந் ச பஹூந் வதிஷ்யந்தி தவ அஹிதாஃ ।
நிந்தந்தஃ தவ ஸாமர்த்யம் ததஃ துஃகதரம் நு கிம் ॥௩௬॥
ஹதஃ வா ப்ராப்ஸ்யஸி ஸ்வர்கம் ஜித்வா வா போக்ஷ்யஸே மஹீம் ।
தஸ்மாத் உத்திஷ்ட கௌந்தேய யுத்தாய கத-நிஶ்சயஃ ॥௩௭॥
ஸுக-துஃகே ஸமே கத்வா லாப-அலாபௌ ஜய-அஜயௌ ।
ததஃ யுத்தாய யுஜ்யஸ்வ ந ஏவம் பாபம் அவாப்ஸ்யஸி ॥௩௮॥
ஏஷா தே அபிஹிதா ஸாங்க்யே புத்திஃ யோகே து இமாம் ஶணு ।
புத்த்யா யுக்தஃ யயா பார்த கர்ம-பந்தம் ப்ரஹாஸ்யஸி ॥௩௯॥
ந இஹ அபிக்ரம-நாஶஃ அஸ்தி ப்ரத்யவாயஃ ந வித்யதே ।
ஸ்வல்பம் அபி அஸ்ய தர்மஸ்ய த்ராயதே மஹதஃ பயாத் ॥௪௦॥
வ்யவஸாய-ஆத்மிகா புத்திஃ ஏகா இஹ குரு-நந்தந ।
பஹு-ஶாகாஃ ஹி அநந்தாஃ ச புத்தயஃ அவ்யவஸாயிநாம் ॥௪௧॥
யாம் இமாம் புஷ்பிதாம் வாசம் ப்ரவதந்தி அவிபஶ்சிதஃ ।
வேத-வாத-ரதாஃ பார்த ந அந்யத் அஸ்தி இதி வாதிநஃ ॥௪௨॥
காம-ஆத்மாநஃ ஸ்வர்க-பராஃ ஜந்ம-கர்ம-பல-ப்ரதாம் ।
க்ரியா-விஶேஷ-பஹுலாம் போக-ஐஶ்வர்ய-கதிம் ப்ரதி ॥௪௩॥
போக-ஐஶ்வர்ய-ப்ரஸக்தாநாம் தயா அபஹத-சேதஸாம் ।
வ்யவஸாய-ஆத்மிகா புத்திஃ ஸமாதௌ ந விதீயதே ॥௪௪॥
த்ரைகுண்ய-விஷயாஃ வேதாஃ நிஸ்த்ரைகுண்யஃ பவார்ஜுந ।
நிர்த்வந்த்வஃ நித்ய-ஸத்த்வஸ்தஃ நிர்யோகக்ஷேமஃ ஆத்மவாந் ॥௪௫॥
யாவாந் அர்தஃ உதபாநே ஸர்வதஃ ஸம்ப்லுதோதகே ।
தாவாந் ஸர்வேஷு வேதேஷு ப்ராஹ்மணஸ்ய விஜாநதஃ ॥௪௬॥
கர்மணி ஏவ அதிகாரஃ தே மா பலேஷு கதாசந ।
மா கர்ம-பல-ஹேதுஃ பூஃ மா தே ஸங்கஃ அஸ்து அகர்மணி ॥௪௭॥
யோகஸ்தஃ குரு கர்மாணி ஸங்கம் த்யக்த்வா தநஞ்ஜய ।
ஸித்தி அஸித்த்யோஃ ஸமஃ பூத்வா ஸமத்வம் யோகஃ உச்யதே ॥௪௮॥
தூரேண ஹி அவரம் கர்ம புத்தி-யோகாத் தநஞ்ஜய ।
புத்தௌ ஶரணம் அந்விச்ச கபணாஃ பல-ஹேதவஃ ॥௪௯॥
புத்தி-யுக்தஃ ஜஹாதி இஹ உபே ஸுகத-துஷ்கதே ।
தஸ்மாத் யோகாய யுஜ்யஸ்வ யோகஃ கர்மஸு கௌஶலம் ॥௫௦॥
கர்மஜம் புத்தி-யுக்தாஃ ஹி பலம் த்யக்த்வா மநீஷிணஃ ।
ஜந்ம-பந்த-விநிர்முக்தாஃ பதம் கச்சந்தி அநாமயம் ॥௫௧॥
யதா தே மோஹ-கலிலம் புத்திஃ வ்யதிதரிஷ்யதி ।
ததா கந்தாஸி நிர்வேதம் ஶ்ரோதவ்யஸ்ய ஶ்ருதஸ்ய ச ॥௫௨॥
ஶ்ருதி-விப்ரதிபந்நா தே யதா ஸ்தாஸ்யதி நிஶ்சலா ।
ஸமாதௌ அசலா புத்திஃ ததா யோகம் அவாப்ஸ்யஸி ॥௫௩॥
அர்ஜுநஃ உவாச ।
ஸ்திதப்ரஜ்ஞஸ்ய கா பாஷா ஸமாதிஸ்தஸ்ய கேஶவ ।
ஸ்திததீஃ கிம் ப்ரபாஷேத கிம் ஆஸீத வ்ரஜேத கிம் ॥௫௪॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
ப்ரஜஹாதி யதா காமாந் ஸர்வாந் பார்த மநோகதாந் ।
ஆத்மநி ஏவ ஆத்மநா துஷ்டஃ ஸ்திதப்ரஜ்ஞஃ ததா உச்யதே ॥௫௫॥
துஃகேஷு அநுத்விக்ந-மநாஃ ஸுகேஷு விகத-ஸ்பஹஃ ।
வீத-ராக-பய-க்ரோதஃ ஸ்திததீஃ முநிஃ உச்யதே ॥௫௬॥
யஃ ஸர்வத்ர அநபிஸ்நேஹஃ தத் தத் ப்ராப்ய ஶுப-அஶுபம் ।
ந அபிநந்ததி ந த்வேஷ்டி தஸ்ய ப்ரஜ்ஞா ப்ரதிஷ்டிதா ॥௫௭॥
யதா ஸஂஹரதே ச அயம் கூர்மஃ அங்காநி இவ ஸர்வஶஃ ।
இந்த்ரியாணி இந்த்ரிய-அர்தேப்யஃ தஸ்ய ப்ரஜ்ஞா ப்ரதிஷ்டிதா ॥௫௮॥
விஷயாஃ விநிவர்தந்தே நிராஹாரஸ்ய தேஹிநஃ ।
ரஸவர்ஜம் ரஸஃ அபி அஸ்ய பரம் தஷ்ட்வா நிவர்ததே ॥௫௯॥
யததஃ ஹி அபி கௌந்தேய புருஷஸ்ய விபஶ்சிதஃ ।
இந்த்ரியாணி ப்ரமாதீநி ஹரந்தி ப்ரஸபஂ மநஃ ॥௬௦॥
தாநி ஸர்வாணி ஸஂயம்ய யுக்தஃ ஆஸீத மத்பரஃ ।
வஶே ஹி யஸ்ய இந்த்ரியாணி தஸ்ய ப்ரஜ்ஞா ப்ரதிஷ்டிதா ॥௬௧॥
த்யாயதஃ விஷயாந் புஂஸஃ ஸங்கஃ தேஷு உபஜாயதே ।
ஸங்காத் ஸஞ்ஜாயதே காமஃ காமாத் க்ரோதஃ அபிஜாயதே ॥௬௨॥
க்ரோதாத் பவதி ஸம்மோஹஃ ஸம்மோஹாத் ஸ்மதி-விப்ரமஃ ।
ஸ்மதி-ப்ரஂஶாத் புத்தி-நாஶஃ புத்தி-நாஶாத் ப்ரணஶ்யதி ॥
ராக-த்வேஷ-விமுக்தைஃ து விஷயாந் இந்த்ரியைஃ சரந் ।
ஆத்ம-வஶ்யைஃ விதேய-ஆத்மா ப்ரஸாதம் அதிகச்சதி ॥௬௪॥
ப்ரஸாதே ஸர்வ-துஃகாநாம் ஹாநிஃ அஸ்ய உபஜாயதே ।
ப்ரஸந்ந-சேதஸஃ ஹி ஆஶு புத்திஃ பர்யவதிஷ்டதே ॥௬௫॥
ந அஸ்தி புத்திஃ அயுக்தஸ்ய ந ச அயுக்தஸ்ய பாவநா ।
ந ச அபாவயதஃ ஶாந்திஃ அஶாந்தஸ்ய குதஃ ஸுகம் ॥௬௬॥
இந்த்ரியாணாம் ஹி சரதாம் யத் மநஃ அநுவிதீயதே ।
தத் அஸ்ய ஹரதி ப்ரஜ்ஞாம் வாயுஃ நாவம் இவ அம்பஸி ॥௬௭॥
தஸ்மாத் யஸ்ய மஹா-பாஹோ நிகஹீதாநி ஸர்வஶஃ ।
இந்த்ரியாணி இந்த்ரிய-அர்தேப்யஃ தஸ்ய ப்ரஜ்ஞா ப்ரதிஷ்டிதா ॥௬௮॥
யா நிஶா ஸர்வ-பூதாநாம் தஸ்யாம் ஜாகர்தி ஸஂயமீ ।
யஸ்யாம் ஜாக்ரதி பூதாநி ஸா நிஶா பஶ்யதஃ முநேஃ ॥௬௯॥
ஆபூர்யமாணம் அசல-ப்ரதிஷ்டம் ஸமுத்ரம் ஆபஃ ப்ரவிஶந்தி யத்வத் ।
தத்வத்காமாஃ யம் ப்ரவிஶந்தி ஸர்வே ஸஃ ஶாந்திம்ஆப்நோதி ந காமகாமீ ॥௭௦॥
விஹாய காமாந் யஃ ஸர்வாந் புமாந் சரதி நிஃஸ்பஹஃ ।
நிர்மமஃ நிரஹங்காரஃ ஸஃ ஶாந்திம் அதிகச்சதி ॥௭௧॥
ஏஷா ப்ராஹ்மீ ஸ்திதிஃ பார்த ந ஏநாம் ப்ராப்ய விமுஹ்யதி ।
ஸ்தித்வா அஸ்யாம் அந்தகாலே அபி ப்ரஹ்ம-நிர்வாணம் ऋச்சதி ॥௭௨॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே ஸாங்க்ய-யோகஃ நாம த்விதீயஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத ததீயஃ அத்யாயஃ । கர்ம-யோகஃ ।
அர்ஜுநஃ உவாச ।
ஜ்யாயஸீ சேத் கர்மணஃ தே மதா புத்திஃ ஜநார்தந ।
தத் கிம் கர்மணி கோரே மாம் நியோஜயஸி கேஶவ ॥௧॥
வ்யாமிஶ்ரேண இவ வாக்யேந புத்திஂ மோஹயஸி இவ மே ।
தத் ஏகஂ வத நிஶ்சித்ய யேந ஶ்ரேயஃ அஹம் ஆப்நுயாம் ॥௨॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
லோகே அஸ்மிந் த்விவிதா நிஷ்டா புரா ப்ரோக்தா மயா அநக ।
ஜ்ஞாந-யோகேந ஸாங்க்யாநாம் கர்ம-யோகேந யோகிநாம் ॥௩॥
ந கர்மணாம் அநாரம்பாத் நைஷ்கர்ம்யஂ புருஷஃ அஶ்நுதே ।
ந ச ஸஂந்யஸநாத் ஏவ ஸித்திம் ஸமதிகச்சதி ॥௪॥
ந ஹி கஶ்சித் க்ஷணம் அபி ஜாது திஷ்டதி அகர்மகத் ।
கார்யதே ஹி அவஶஃ கர்ம ஸர்வஃ ப்ரகதிஜைஃ குணைஃ ॥௫॥
கர்ம-இந்த்ரியாணி ஸஂயம்ய யஃ ஆஸ்தே மநஸா ஸ்மரந் ।
இந்த்ரியார்தாந் விமூடாத்மா மித்யாசாரஃ ஸஃ உச்யதே ॥௬॥
யஃ து இந்த்ரியாணி மநஸா நியம்ய ஆரபதே அர்ஜுந ।
கர்ம-இந்த்ரியைஃ கர்ம-யோகம் அஸக்தஃ ஸஃ விஶிஷ்யதே ॥௭॥
நியதம் குரு கர்ம த்வஂ கர்ம ஜ்யாயஃ ஹி அகர்மணஃ ।
ஶரீர-யாத்ரா அபி ச தே ந ப்ரஸித்த்யேத் அகர்மணஃ ॥௮॥
யஜ்ஞார்தாத் கர்மணஃ அந்யத்ர லோகஃ அயம் கர்ம-பந்தநஃ ।
தத் அர்தம் கர்ம கௌந்தேய முக்த-ஸங்கஃ ஸமாசர ॥௯॥
ஸஹ-யஜ்ஞாஃ ப்ரஜாஃ ஸஷ்ட்வா புரா உவாச ப்ரஜாபதிஃ ।
அநேந ப்ரஸவிஷ்யத்வம் ஏஷஃ வஃ அஸ்து இஷ்ட-காமதுக் ॥௧௦॥
தேவாந் பாவயத அநேந தே தேவாஃ பாவயந்து வஃ ।
பரஸ்பரஂ பாவயந்தஃ ஶ்ரேயஃ பரம் அவாப்ஸ்யத ॥௧௧॥
இஷ்டாந் போகாந் ஹி வஃ தேவாஃ தாஸ்யந்தே யஜ்ஞ-பாவிதாஃ ।
தைஃ தத்தாந் அப்ரதாய ஏப்யஃ யஃ புங்க்தே ஸ்தேநஃ ஏவ ஸஃ ॥௧௨॥
யஜ்ஞ-ஶிஷ்ட ஆஶிநஃ ஸந்தஃ முச்யந்தே ஸர்வ-கில்பிஷைஃ ।
புஞ்ஜதே தே து அகஂ பாபாஃ யே பசந்தி ஆத்ம-காரணாத் ॥௧௩॥
அந்நாத் பவந்தி பூதாநி பர்ஜந்யாத் அந்ந-ஸம்பவஃ ।
யஜ்ஞாத் பவதி பர்ஜந்யஃ யஜ்ஞஃ கர்ம-ஸமுத்பவஃ ॥௧௪॥
கர்ம ப்ரஹ்ம-உத்பவஂ வித்தி ப்ரஹ்ம அக்ஷர-ஸமுத்பவம் ।
தஸ்மாத் ஸர்வகதஂ ப்ரஹ்ம நித்யஂ யஜ்ஞே ப்ரதிஷ்டிதம் ॥௧௫॥
ஏவஂ ப்ரவர்திதம் சக்ரம் ந அநுவர்தயதி இஹ யஃ ।
அகாயுஃ இந்த்ரிய-ஆராமஃ மோகம் பார்த ஸஃ ஜீவதி ॥௧௬॥
யஃ து ஆத்ம-ரதிஃ ஏவ ஸ்யாத் ஆத்ம-தப்தஃ ச மாநவஃ ।
ஆத்மநி ஏவ ச ஸந்துஷ்டஃ தஸ்ய கார்யம் ந வித்யதே ॥௧௭॥
ந ஏவ தஸ்ய கதேந அர்தஃ ந அகதேந இஹ கஶ்சந ।
ந ச அஸ்ய ஸர்வ-பூதேஷு கஶ்சித் அர்த-வ்யபாஶ்ரயஃ ॥௧௮॥
தஸ்மாத் அஸக்தஃ ஸததம் கார்யம் கர்ம ஸமாசர ।
அஸக்தஃ ஹி ஆசரந் கர்ம பரம் ஆப்நோதி பூருஷஃ ॥௧௯॥
கர்மணா ஏவ ஹி ஸஂஸித்திம் ஆஸ்திதாஃ ஜநக-ஆதயஃ ।
லோக-ஸஂக்ரஹம் ஏவ அபி ஸம்பஶ்யந் கர்தும் அர்ஹஸி ॥௨௦॥
யத் யத் ஆசரதி ஶ்ரேஷ்டஃ தத் தத் ஏவ இதரஃ ஜநஃ ।
ஸஃ யத் ப்ரமாணம் குருதே லோகஃ தத் அநுவர்ததே ॥௨௧॥
ந மே பார்த அஸ்தி கர்தவ்யம் த்ரிஷு லோகேஷு கிஞ்சந ।
ந அநவாப்தம் அவாப்தவ்யம் வர்தே ஏவ ச கர்மணி ॥௨௨॥
யதி ஹி அஹஂ ந வர்தேயம் ஜாது கர்மணி அதந்த்ரிதஃ ।
மம வர்த்ம அநுவர்தந்தே மநுஷ்யாஃ பார்த ஸர்வஶஃ ॥௨௩॥
உத்ஸீதேயுஃ இமே லோகாஃ ந குர்யாம் கர்ம சேத் அஹம் ।
ஸங்கரஸ்ய ச கர்தா ஸ்யாம் உபஹந்யாம் இமாஃ ப்ரஜாஃ ॥௨௪॥
ஸக்தாஃ கர்மணி அவித்வாஂஸஃ யதா குர்வந்தி பாரத ।
குர்யாத் வித்வாந் ததா அஸக்தஃ சிகீர்ஷுஃ லோக-ஸஂக்ரஹம் ॥௨௫॥
ந புத்தி-பேதம் ஜநயேத் அஜ்ஞாநாம் கர்ம-ஸங்கிநாம் ।
ஜோஷயேத் ஸர்வ-கர்மாணி வித்வாந் யுக்தஃ ஸமாசரந் ॥௨௬॥
ப்ரகதேஃ க்ரியமாணாநி குணைஃ கர்மாணி ஸர்வஶஃ ।
அஹங்கார-விமூட-ஆத்மா கர்தா அஹம் இதி மந்யதே ॥௨௭॥
தத்த்வவித் து மஹாபாஹோ குண-கர்ம-விபாகயோஃ ।
குணாஃ குணேஷு வர்தந்தே இதி மத்வா ந ஸஜ்ஜதே ॥௨௮॥
ப்ரகதேஃ குண-ஸம்மூடாஃ ஸஜ்ஜந்தே குண-கர்மஸு ।
தாந் அகத்ஸ்நவிதஃ மந்தாந் கத்ஸ்நவித் ந விசாலயேத் ॥௨௯॥
மயி ஸர்வாணி கர்மாணி ஸஂந்யஸ்ய அத்யாத்ம-சேதஸா ।
நிராஶீஃ நிர்மமஃ பூத்வா யுத்யஸ்வ விகத-ஜ்வரஃ ॥௩௦॥
யே மே மதம் இதம் நித்யம் அநுதிஷ்டந்தி மாநவாஃ ।
ஶ்ரத்தாவந்தஃ அநஸூயந்தஃ முச்யந்தே தே அபி கர்மபிஃ ॥௩௧॥
யே து ஏதத் அப்யஸூயந்தஃ ந அநுதிஷ்டந்தி மே மதம் ।
ஸர்வ-ஜ்ஞாந-விமூடாந் தாந் வித்தி நஷ்டாந் அசேதஸஃ ॥௩௨॥
ஸதஶம் சேஷ்டதே ஸ்வஸ்யாஃ ப்ரகதேஃ ஜ்ஞாநவாந் அபி ।
ப்ரகதிம் யாந்தி பூதாநி நிக்ரஹஃ கிம் கரிஷ்யதி ॥௩௩॥
இந்த்ரியஸ்ய இந்த்ரியஸ்ய-அர்தே ராக-த்வேஷௌ வ்யவஸ்திதௌ ।
தயோஃ ந வஶம் ஆகச்சேத் தௌ ஹி அஸ்ய பரிபந்திநௌ ॥௩௪॥
ஶ்ரேயாந் ஸ்வதர்மஃ விகுணஃ பரதர்மாத் ஸ்வநுஷ்டிதாத் ।
ஸ்வதர்மே நிதநம் ஶ்ரேயஃ பரதர்மஃ பய-ஆவஹஃ ॥௩௫॥
அர்ஜுநஃ உவாச ।
அத கேந ப்ரயுக்தஃ அயஂ பாபம் சரதி பூருஷஃ ।
அநிச்சந் அபி வார்ஷ்ணேய பலாத் இவ நியோஜிதஃ ॥௩௬॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
காமஃ ஏஷஃ க்ரோதஃ ஏஷஃ ரஜஃ குண-ஸமுத்பவஃ ।
மஹா-அஶநஃ மஹா-பாப்மா வித்தி ஏநம் இஹ வைரிணம் ॥௩௭॥
தூமேந ஆவ்ரியதே வஹ்நிஃ யதா ஆதர்ஶஃ மலேந ச ।
யதா உல்பேந ஆவதஃ கர்பஃ ததா தேந இதம் ஆவதம் ॥௩௮॥
ஆவதம் ஜ்ஞாநம் ஏதேந ஜ்ஞாநிநஃ நித்யவைரிணா ।
காமரூபேண கௌந்தேய துஷ்பூரேண அநலேந ச ॥௩௯॥
இந்த்ரியாணி மநஃ புத்திஃ அஸ்ய அதிஷ்டாநம் உச்யதே ।
ஏதைஃ விமோஹயதி ஏஷஃ ஜ்ஞாநம் ஆவத்ய தேஹிநம் ॥௪௦॥
தஸ்மாத் த்வம் இந்த்ரியாணி ஆதௌ நியம்ய பரதர்ஷப ।
பாப்மாநம் ப்ரஜஹி ஹி ஏநஂ ஜ்ஞாந-விஜ்ஞாந-நாஶநம் ॥௪௧॥
இந்த்ரியாணி பராணி ஆஹுஃ இந்த்ரியேப்யஃ பரம் மநஃ ।
மநஸஃ து பரா புத்திஃ யஃ புத்தேஃ பரதஃ து ஸஃ ॥௪௨॥
ஏவம் புத்தேஃ பரம் புத்த்வா ஸஂஸ்தப்ய ஆத்மாநம் ஆத்மநா ।
ஜஹி ஶத்ரும் மஹாபாஹோ காம-ரூபம் துராஸதம் ॥௪௩॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே கர்ம-யோகஃ நாம ததீயஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத சதுர்த அத்யாயஃ । ஜ்ஞாந-கர்ம-ஸஂந்யாஸ-யோகஃ ।
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
இமம் விவஸ்வதே யோகம் ப்ரோக்தவாந் அஹம் அவ்யயம் ।
விவஸ்வாந் மநவே ப்ராஹ மநுஃ இக்ஷ்வாகவே அப்ரவீத் ॥௧॥
ஏவம் பரம்பரா-ப்ராப்தம் இமம் ராஜர்ஷயஃ விதுஃ ।
ஸஃ காலேந இஹ மஹதா யோகஃ நஷ்டஃ பரந்தப ॥௨॥
ஸஃ ஏவ அயம் மயா தே அத்ய யோகஃ ப்ரோக்தஃ புராதநஃ ।
பக்தஃ அஸி மே ஸகா ச இதி ரஹஸ்யம் ஹி ஏதத் உத்தமம் ॥௩॥
அர்ஜுநஃ உவாச ।
அபரம் பவதஃ ஜந்ம பரம் ஜந்ம விவஸ்வதஃ ।
கதம் ஏதத் விஜாநீயாம் த்வம் ஆதௌ ப்ரோக்தவாந் இதி ॥௪॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
பஹூநி மே வ்யதீதாநி ஜந்மாநி தவ ச அர்ஜுந ।
தாநி அஹம் வேத ஸர்வாணி ந த்வம் வேத்த பரந்தப ॥௫॥
அஜஃ அபி ஸந் அவ்யய-ஆத்மா பூதாநாம் ஈஶ்வரஃ அபி ஸந் ।
ப்ரகதிம் ஸ்வாம் அதிஷ்டாய ஸம்பவாமி ஆத்ம-மாயயா ॥௬॥
யதா யதா ஹி தர்மஸ்ய க்லாநிஃ பவதி பாரத ।
அப்யுத்தாநம் அதர்மஸ்ய ததா ஆத்மாநம் ஸஜாமி அஹம் ॥௭॥
பரித்ராணாய ஸாதூநாம் விநாஶாய ச துஷ்கதாம் ।
தர்ம-ஸஂஸ்தாபந-அர்தாய ஸம்பவாமி யுகே யுகே ॥௮॥
ஜந்ம கர்ம ச மே திவ்யம் ஏவம் யஃ வேத்தி தத்த்வதஃ ।
த்யக்த்வா தேஹம் புநஃ ஜந்ம ந ஏதி மாம் ஏதி ஸஃ அர்ஜுந ॥௯॥
வீத-ராக-பய-க்ரோதாஃ மந்மயாஃ மாம் உபாஶ்ரிதாஃ ।
பஹவஃ ஜ்ஞாந-தபஸா பூதாஃ மத்பாவம் ஆகதாஃ ॥௧௦॥
யே யதா மாம் ப்ரபத்யந்தே தாந் ததா ஏவ பஜாமி அஹம் ।
மம வர்த்ம அநுவர்தந்தே மநுஷ்யாஃ பார்த ஸர்வஶஃ ॥௧௧॥
காங்க்ஷந்தஃ கர்மணாம் ஸித்திம் யஜந்தே இஹ தேவதாஃ ।
க்ஷிப்ரம் ஹி மாநுஷே லோகே ஸித்திஃ பவதி கர்மஜா ॥௧௨॥
சாதுர்வர்ண்யம் மயா ஸஷ்டம் குண-கர்ம-விபாகஶஃ ।
தஸ்ய கர்தாரம் அபி மாம் வித்தி அகர்தாரம் அவ்யயம் ॥௧௩॥
ந மாம் கர்மாணி லிம்பந்தி ந மே கர்ம-பலே ஸ்பஹா ।
இதி மாம் யஃ அபிஜாநாதி கர்மபிஃ ந ஸ பத்யதே ॥௧௪॥
ஏவம் ஜ்ஞாத்வா கதம் கர்ம பூர்வைஃ அபி முமுக்ஷுபிஃ ।
குரு கர்ம ஏவ தஸ்மாத் த்வம் பூர்வைஃ பூர்வதரம் கதம் ॥௧௫॥
கிம் கர்ம கிம் அகர்ம இதி கவயஃ அபி அத்ர மோஹிதாஃ ।
தத் தே கர்ம ப்ரவக்ஷ்யாமி யத் ஜ்ஞாத்வா மோக்ஷ்யஸே அஶுபாத் ॥௧௬॥
கர்மணஃ ஹி அபி போத்தவ்யம் போத்தவ்யம் ச விகர்மணஃ ।
அகர்மணஃ ச போத்தவ்யம் கஹநா கர்மணஃ கதிஃ ॥௧௭॥
கர்மணி அகர்ம யஃ பஶ்யேத் அகர்மணி ச கர்ம யஃ ।
ஸஃ புத்திமாந் மநுஷ்யேஷு ஸஃ யுக்தஃ கத்ஸ்ந-கர்ம-கத் ॥௧௮॥
யஸ்ய ஸர்வே ஸமாரம்பாஃ காம-ஸங்கல்ப-வர்ஜிதாஃ ।
ஜ்ஞாந-அக்நி-தக்த-கர்மாணம் தம் ஆஹுஃ பண்டிதம் புதாஃ ॥௧௯॥
த்யக்த்வா கர்ம-பல-ஆஸங்கம் நித்ய-தப்தஃ நிராஶ்ரயஃ ।
கர்மணி அபிப்ரவத்தஃ அபி ந ஏவ கிஞ்சித் கரோதி ஸஃ ॥௨௦॥
நிராஶீஃ யத-சித்த-ஆத்மா த்யக்த-ஸர்வ-பரிக்ரஹஃ ।
ஶாரீரம் கேவலம் கர்ம குர்வந் ந ஆப்நோதி கில்பிஷம் ॥௨௧॥
யதச்சா-லாப-ஸந்துஷ்டஃ த்வந்த்வ-அதீதஃ விமத்ஸரஃ ।
ஸமஃ ஸித்தௌ அஸித்தௌ ச கத்வா அபி ந நிபத்யதே ॥௨௨॥
கத-ஸங்கஸ்ய முக்தஸ்ய ஜ்ஞாந-அவஸ்தித-சேதஸஃ ।
யஜ்ஞாய ஆசரதஃ கர்ம ஸமக்ரம் ப்ரவிலீயதே ॥௨௩॥
ப்ரஹ்ம-அர்பணஂ ப்ரஹ்ம ஹவிஃ ப்ரஹ்ம-அக்நௌ ப்ரஹ்மணா ஹுதம் ।
ப்ரஹ்ம ஏவ தேந கந்தவ்யம் ப்ரஹ்ம-கர்ம-ஸமாதிநா ॥௨௪॥
தைவம் ஏவ அபரே யஜ்ஞம் யோகிநஃ பர்யுபாஸதே ।
ப்ரஹ்ம-அக்நௌ அபரே யஜ்ஞஂ யஜ்ஞேந ஏவ உபஜுஹ்வதி ॥௨௫॥
ஶ்ரோத்ர-ஆதீநி இந்த்ரியாணி அந்யே ஸஂயம-அக்நிஷு ஜுஹ்வதி ।
ஶப்த-ஆதீந் விஷயாந் அந்யே இந்த்ரிய-அக்நிஷு ஜுஹ்வதி ॥௨௬॥
ஸர்வாணி இந்த்ரிய-கர்மாணி ப்ராண-கர்மாணி ச அபரே ।
ஆத்ம-ஸஂயம-யோக-அக்நௌ ஜுஹ்வதி ஜ்ஞாந-தீபிதே ॥௨௭॥
த்ரவ்ய-யஜ்ஞாஃ தபோ-யஜ்ஞாஃ யோக-யஜ்ஞாஃ ததா அபரே ।
ஸ்வாத்யாய-ஜ்ஞாந-யஜ்ஞாஃ ச யதயஃ ஸஂஶிதவ்ரதாஃ ॥௨௮॥
அபாநே ஜுஹ்வதி ப்ராணம் ப்ராணே அபாநம் ததா அபரே ।
ப்ராண-அபாந-கதீ ருத்த்வா ப்ராணாயாம-பராயணாஃ ॥௨௯॥
அபரே நியத-ஆஹாராஃ ப்ராணாந் ப்ராணேஷு ஜுஹ்வதி ।
ஸர்வே அபி ஏதே யஜ்ஞவிதஃ யஜ்ஞ-க்ஷபித-கல்மஷாஃ ॥௩௦॥
யஜ்ஞ-ஶிஷ்ட-அமத-புஜஃ யாந்தி ப்ரஹ்ம ஸநாதநம் ।
நாயம் லோகஃ அஸ்தி அயஜ்ஞஸ்ய குதஃ அந்யஃ குருஸத்தம ॥௩௧॥
ஏவம் பஹுவிதாஃ யஜ்ஞாஃ விததாஃ ப்ரஹ்மணஃ முகே ।
கர்மஜாந் வித்தி தாந் ஸர்வாந் ஏவம் ஜ்ஞாத்வா விமோக்ஷ்யஸே ॥௩௨॥
ஶ்ரேயாந் த்ரவ்யமயாத் யஜ்ஞாத் ஜ்ஞாந-யஜ்ஞஃ பரந்தப ।
ஸர்வம் கர்ம-அகிலம் பார்த ஜ்ஞாநே பரிஸமாப்யதே ॥௩௩॥
தத் வித்தி ப்ரணிபாதேந பரிப்ரஶ்நேந ஸேவயா ।
உபதேக்ஷ்யந்தி தே ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞாநிநஃ தத்த்வ-தர்ஶிநஃ ॥௩௪॥
யத் ஜ்ஞாத்வா ந புநஃ மோஹம் ஏவம் யாஸ்யஸி பாண்டவ ।
யேந பூதாநி அஶேஷேண த்ரக்ஷ்யஸி ஆத்மநி அதோ மயி ॥௩௫॥
அபி சேத் அஸி பாபேப்யஃ ஸர்வேப்யஃ பாப-கத்தமஃ ।
ஸர்வம் ஜ்ஞாந-ப்லவேந ஏவ வஜிநம் ஸந்தரிஷ்யஸி ॥௩௬॥
யதா ஏதாஂஸி ஸமித்தஃ அக்நிஃ பஸ்மஸாத் குருதே அர்ஜுந ।
ஜ்ஞாந-அக்நிஃ ஸர்வ-கர்மாணி பஸ்மஸாத் குருதே ததா ॥௩௭॥
ந ஹி ஜ்ஞாநேந ஸதஶம் பவித்ரம் இஹ வித்யதே ।
தத் ஸ்வயஂ யோக-ஸஂஸித்தஃ காலேந ஆத்மநி விந்ததி ॥௩௮॥
ஶ்ரத்தாவாந் லபதே ஜ்ஞாநம் தத்பரஃ ஸஂயத-இந்த்ரியஃ ।
ஜ்ஞாநம் லப்த்வா பராம் ஶாந்திம் அசிரேணாதிகச்சதி ॥௩௯॥
அஜ்ஞஃ ச அஶ்ரத்ததாநஃ ச ஸஂஶய-ஆத்மா விநஶ்யதி ।
ந அயஂ லோகஃ அஸ்தி ந பரஃ ந ஸுகஂ ஸஂஶயாத்மநஃ ॥௪௦॥
யோக-ஸஂந்யஸ்தகர்மாணஂ ஜ்ஞாநஸஞ்சிந்நஸஂஶயம் ।
ஆத்மவந்தஂ ந கர்மாணி நிபத்நந்தி தநஞ்ஜய ॥௪௧॥
தஸ்மாத் அஜ்ஞாந-ஸம்பூதம் ஹத்ஸ்தம் ஜ்ஞாந-அஸிநா-ஆத்மநஃ ।
சித்த்வா ஏநம் ஸஂஶயம் யோகம் ஆதிஷ்ட உத்திஷ்ட பாரத ॥௪௨॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே ஜ்ஞாந-கர்ம-ஸஂந்யாஸ-யோகஃ நாம சதுர்த அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத பஞ்சமஃ அத்யாயஃ । ஸஂந்யாஸ-யோகஃ ।
அர்ஜுநஃ உவாச ।
ஸஂந்யாஸம் கர்மணாம் கஷ்ண புநஃ யோகம் ச ஶஂஸஸி ।
யத் ஶ்ரேயஃ ஏதயோஃ ஏகம் தத் மே ப்ரூஹி ஸுநிஶ்சிதம் ॥௧॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
ஸஂந்யாஸஃ கர்ம-யோகஃ ச நிஃஶ்ரேயஸகரௌ உபௌ ।
தயோஃ து கர்ம-ஸஂந்யாஸாத் கர்ம-யோகஃ விஶிஷ்யதே ॥௨॥
ஜ்ஞேயஃ ஸஃ நித்ய-ஸஂந்யாஸீ யஃ ந த்வேஷ்டி ந காங்க்ஷதி ।
நிர்த்வந்த்வஃ ஹி மஹாபாஹோ ஸுகம் பந்தாத் ப்ரமுச்யதே ॥௩॥
ஸாங்க்ய-யோகௌ பதக் பாலாஃ ப்ரவதந்தி ந பண்டிதாஃ ।
ஏகம் அபி ஆஸ்திதஃ ஸம்யக் உபயோஃ விந்ததே பலம் ॥௪॥
யத் ஸாங்க்யைஃ ப்ராப்யதே ஸ்தாநம் தத் யோகைஃ அபி கம்யதே ।
ஏகம் ஸாங்க்யம் ச யோகம் ச யஃ பஶ்யதி ஸ பஶ்யதி ॥௫॥
ஸஂந்யாஸஃ து மஹாபாஹோ துஃகம் ஆப்தும் அயோகதஃ ।
யோக-யுக்தஃ முநிஃ ப்ரஹ்ம நசிரேண அதிகச்சதி ॥௬॥
யோக-யுக்தஃ விஶுத்த-ஆத்மா விஜித-ஆத்மா ஜித-இந்த்ரியஃ ।
ஸர்வ-பூத-ஆத்ம-பூத-ஆத்மா குர்வந் அபி ந லிப்யதே ॥௭॥
ந ஏவ கிஞ்சித் கரோமி இதி யுக்தஃ மந்யேத தத்த்வவித் ।
பஶ்யந் ஶண்வந் ஸ்பஶந் ஜிக்ரந் அஶ்நந் கச்சந் ஸ்வபஞ் ஶ்வஸந் ॥௮॥
ப்ரலபந் விஸஜந் கஹ்ணந் உந்மிஷந் நிமிஷந் அபி ।
இந்த்ரியாணி இந்த்ரிய-அர்தேஷு வர்தந்தே இதி தாரயந் ॥௯॥
ப்ரஹ்மணி ஆதாய கர்மாணி ஸங்கம் த்யக்த்வா கரோதி யஃ ।
லிப்யதே ந ஸஃ பாபேந பத்ம-பத்ரம் இவ அம்பஸா ॥௧௦॥
காயேந மநஸா புத்த்யா கேவலைஃ இந்த்ரியைஃ அபி ।
யோகிநஃ கர்ம குர்வந்தி ஸங்கம் த்யக்த்வா ஆத்ம-ஶுத்தயே ॥௧௧॥
யுக்தஃ கர்ம-பலஂ த்யக்த்வா ஶாந்திம் ஆப்நோதி நைஷ்டிகீம் ।
அயுக்தஃ காமகாரேண பலே ஸக்தஃ நிபத்யதே ॥௧௨॥
ஸர்வ-கர்மாணி மநஸா ஸஂந்யஸ்ய ஆஸ்தே ஸுகம் வஶீ ।
நவ-த்வாரே புரே தேஹீ ந ஏவ குர்வந் ந காரயந் ॥௧௩॥
ந கர்தத்வம் ந கர்மாணி லோகஸ்ய ஸஜதி ப்ரபுஃ ।
ந கர்ம-பல-ஸஂயோகம் ஸ்வபாவஃ து ப்ரவர்ததே ॥௧௪॥
ந ஆதத்தே கஸ்யசித் பாபஂ ந ச ஏவ ஸுகதஂ விபுஃ ।
அஜ்ஞாநேந ஆவதம் ஜ்ஞாநம் தேந முஹ்யந்தி ஜந்தவஃ ॥௧௫॥
ஜ்ஞாநேந து தத் அஜ்ஞாநம் யேஷாம் நாஶிதம் ஆத்மநஃ ।
தேஷாம் ஆதித்யவத் ஜ்ஞாநம் ப்ரகாஶயதி தத் பரம் ॥௧௬॥
தத் புத்தயஃ தத் ஆத்மாநஃ தத் நிஷ்டாஃ தத் பராயணாஃ ।
கச்சந்தி அபுநராவத்திம் ஜ்ஞாந-நிர்தூத-கல்மஷாஃ ॥௧௭॥
வித்யா-விநய-ஸம்பந்நே ப்ராஹ்மணே கவி ஹஸ்திநி ।
ஶுநி ச ஏவ ஶ்வபாகே ச பண்டிதாஃ ஸம-தர்ஶிநஃ ॥௧௮॥
இஹ ஏவ தைஃ ஜிதஃ ஸர்கஃ யேஷாம் ஸாம்யே ஸ்திதம் மநஃ ।
நிர்தோஷம் ஹி ஸமம் ப்ரஹ்ம தஸ்மாத் ப்ரஹ்மணி தே ஸ்திதாஃ ॥௧௯॥
ந ப்ரஹஷ்யேத் ப்ரியம் ப்ராப்ய ந உத்விஜேத் ப்ராப்ய ச அப்ரியம் ।
ஸ்திர-புத்திஃ அஸம்மூடஃ ப்ரஹ்மவித் ப்ரஹ்மணி ஸ்திதஃ ॥௨௦॥
பாஹ்ய-ஸ்பர்ஶேஷு அஸக்த-ஆத்மா விந்ததி ஆத்மநி யத் ஸுகம் ।
ஸஃ ப்ரஹ்ம-யோக-யுக்தாத்மா ஸுகம் அக்ஷயம் அஶ்நுதே ॥௨௧॥
யே ஹி ஸஂஸ்பர்ஶஜாஃ போகாஃ துஃக-யோநயஃ ஏவ தே ।
ஆதி அந்தவந்தஃ கௌந்தேய ந தேஷு ரமதே புதஃ ॥௨௨॥
ஶக்நோதி இஹ ஏவ யஃ ஸோடும் ப்ராக் ஶரீர-விமோக்ஷணாத் ।
காம-க்ரோத-உத்பவம் வேகம் ஸஃ யுக்தஃ ஸஃ ஸுகீ நரஃ ॥௨௩॥
யஃ அந்தஃ-ஸுகஃ அந்தர-ஆராமஃ ததா அந்தர்-ஜ்யோதிஃ ஏவ யஃ ।
ஸஃ யோகீ ப்ரஹ்ம-நிர்வாணம் ப்ரஹ்ம-பூதஃ அதிகச்சதி ॥௨௪॥
லபந்தே ப்ரஹ்ம-நிர்வாணம் ऋஷயஃ க்ஷீண-கல்மஷாஃ ।
சிந்ந-த்வைதாஃ யத-ஆத்மாநஃ ஸர்வ-பூதஹிதே ரதாஃ ॥௨௫॥
காம-க்ரோத-வியுக்தாநாம் யதீநாம் யத-சேதஸாம் ।
அபிதஃ ப்ரஹ்ம-நிர்வாணஂ வர்ததே விதித-ஆத்மநாம் ॥௨௬॥
ஸ்பர்ஶாந் கத்வா பஹிஃ பாஹ்யாந் சக்ஷுஃ ச ஏவ அந்தரே ப்ருவோஃ ।
ப்ராண-அபாநௌ ஸமௌ கத்வா நாஸ-அப்யந்தர-சாரிணௌ ॥௨௭॥
யத-இந்த்ரிய-மநஃ புத்திஃ முநிஃ மோக்ஷ-பராயணஃ ।
விகத-இச்சா-பய-க்ரோதஃ யஃ ஸதா முக்தஃ ஏவ ஸஃ ॥௨௮॥
போக்தாரம் யஜ்ஞ-தபஸாம் ஸர்வ-லோக-மஹேஶ்வரம் ।
ஸுஹதம் ஸர்வ-பூதாநாம் ஜ்ஞாத்வா மாஂ ஶாந்திம் ऋச்சதி ॥௨௯॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே ஸஂந்யாஸ-யோகஃ நாம பஞ்சமஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத ஷஷ்டஃ அத்யாயஃ । ஆத்ம-ஸஂயம-யோகஃ ।
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
அநாஶ்ரிதஃ கர்ம-பலம் கார்யம் கர்ம கரோதி யஃ ।
ஸஃ ஸஂந்யாஸீ ச யோகீ ச ந நிரக்நிஃ ந ச அக்ரியஃ ॥௧॥
யம் ஸஂந்யாஸம் இதி ப்ராஹுஃ யோகம் தம் வித்தி பாண்டவ ।
ந ஹி அஸஂந்யஸ்த-ஸங்கல்பஃ யோகீ பவதி கஶ்சந ॥௨॥
ஆருருக்ஷோஃ முநேஃ யோகம் கர்ம காரணம் உச்யதே ।
யோக-ஆரூடஸ்ய தஸ்ய ஏவ ஶமஃ காரணம் உச்யதே ॥௩॥
யதா ஹி ந இந்த்ரிய-அர்தேஷு ந கர்மஸு அநுஷஜ்ஜதே ।
ஸர்வ-ஸங்கல்ப-ஸஂந்யாஸீ யோக-ஆரூடஃ ததா உச்யதே ॥௪॥
உத்தரேத் ஆத்மநா ஆத்மாநம் ந ஆத்மாநம் அவஸாதயேத் ।
ஆத்மா ஏவ ஹி ஆத்மநஃ பந்துஃ ஆத்மா ஏவ ரிபுஃ ஆத்மநஃ ॥௫॥
பந்துஃ ஆத்மா ஆத்மநஃ தஸ்ய யேந ஆத்மா ஏவ ஆத்மநா ஜிதஃ ।
அநாத்மநஃ து ஶத்ருத்வே வர்தேத ஆத்மா ஏவ ஶத்ருவத் ॥௬॥
ஜித-ஆத்மநஃ ப்ரஶாந்தஸ்ய பரமாத்மா ஸமாஹிதஃ ।
ஶீத-உஷ்ண-ஸுக-துஃகேஷு ததா மாந-அபமாநயோஃ ॥௭॥
ஜ்ஞாந-விஜ்ஞாந-தப்த-ஆத்மா கூடஸ்தஃ விஜித-இந்த்ரியஃ ।
யுக்தஃ இதி உச்யதே யோகீ ஸம-லோஷ்ட-அஶ்ம-காஞ்சநஃ ॥௮॥
ஸுஹத் மித்ர-அரி-உதாஸீந-மத்யஸ்த-த்வேஷ்ய-பந்துஷு ।
ஸாதுஷு அபி ச பாபேஷு ஸம-புத்திஃ விஶிஷ்யதே ॥௯॥
யோகீ யுஞ்ஜீத ஸததம் ஆத்மாநம் ரஹஸி ஸ்திதஃ ।
ஏகாகீ யத-சித்த-ஆத்மா நிராஶீஃ அபரிக்ரஹஃ ॥௧௦॥
ஶுசௌ தேஶே ப்ரதிஷ்டாப்ய ஸ்திரம் ஆஸநம் ஆத்மநஃ ।
ந அதி-உச்ச்ரிதம் ந அதி-நீசம் சைல-அஜிந-குஶ-உத்தரம் ॥௧௧॥
தத்ர ஏகாக்ரம் மநஃ கத்வா யத-சித்த-இந்த்ரிய-க்ரியஃ ।
உபவிஶ்ய ஆஸநே யுஞ்ஜ்யாத் யோகம் ஆத்ம-விஶுத்தயே ॥௧௨॥
ஸமம் காய-ஶிரஃ-க்ரீவம் தாரயந் அசலம் ஸ்திரஃ ।
ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய நாஸிக-அக்ரஂ ஸ்வம் திஶஃ ச அநவலோகயந் ॥௧௩॥
ப்ரஶாந்த-ஆத்மா விகத-பீஃ ப்ரஹ்மசாரி-வ்ரதே ஸ்திதஃ ।
மநஃ ஸஂயம்ய மத்-சித்தஃ யுக்தஃ ஆஸீத மத்-பரஃ ॥௧௪॥
யுஞ்ஜந் ஏவஂ ஸதா ஆத்மாநம் யோகீ நியத-மாநஸஃ ।
ஶாந்திம் நிர்வாண-பரமாம் மத்-ஸஂஸ்தாம் அதிகச்சதி ॥௧௫॥
ந அதி அஶ்நதஃ து யோகஃ அஸ்தி ந ச ஏகாந்தம் அநஶ்நதஃ ।
ந ச அதி-ஸ்வப்ந-ஶீலஸ்ய ஜாக்ரதஃ ந ஏவ ச அர்ஜுந ॥௧௬॥
யுக்த-ஆஹார-விஹாரஸ்ய யுக்த-சேஷ்டஸ்ய கர்மஸு ।
யுக்த-ஸ்வப்ந-அவபோதஸ்ய யோகஃ பவதி துஃகஹா ॥௧௭॥
யதா விநியதம் சித்தம் ஆத்மநி ஏவ அவதிஷ்டதே ।
நிஃஸ்பஹஃ ஸர்வ-காமேப்யஃ யுக்தஃ இதி உச்யதே ததா ॥௧௮॥
யதா தீபஃ நிவாதஸ்தஃ நேங்கதே ஸோபமா ஸ்மதா ।
யோகிநஃ யத-சித்தஸ்ய யுஞ்ஜதஃ யோகம் ஆத்மநஃ ॥௧௯॥
யத்ர உபரமதே சித்தம் நிருத்தம் யோக-ஸேவயா ।
யத்ர ச ஏவ ஆத்மநா ஆத்மாநம் பஶ்யந் ஆத்மநி துஷ்யதி ॥௨௦॥
ஸுகம் ஆத்யந்திகம் யத் தத் புத்தி-க்ராஹ்யம்-அதீந்த்ரியம் ।
வேத்தி யத்ர ந ச ஏவ அயம் ஸ்திதஃ சலதி தத்த்வதஃ ॥௨௧॥
யம் லப்த்வா ச அபரம் லாபம் மந்யதே ந அதிகம் ததஃ ।
யஸ்மிந் ஸ்திதஃ ந துஃகேந குருணா அபி விசால்யதே ॥௨௨॥
தம் வித்யாத் துஃக-ஸஂயோக-வியோகம் யோக-ஸஂஜ்ஞிதம் ।
ஸஃ நிஶ்சயேந யோக்தவ்யஃ யோகஃ அநிர்விண்ண-சேதஸா ॥௨௩॥
ஸங்கல்ப-ப்ரபவாந் காமாந் த்யக்த்வா ஸர்வாந் அஶேஷதஃ ।
மநஸா ஏவ இந்த்ரிய-க்ராமம் விநியம்ய ஸமந்ததஃ ॥௨௪॥
ஶநைஃ ஶநைஃ உபரமேத் புத்த்யா ததி-கஹீதயா ।
ஆத்ம-ஸஂஸ்தம் மநஃ கத்வா ந கிஞ்சித் அபி சிந்தயேத் ॥௨௫॥
யதஃ யதஃ நிஶ்சரதி மநஃ சஞ்சலம் அஸ்திரம் ।
ததஃ ததஃ நியம்ய ஏதத் ஆத்மநி ஏவ வஶஂ நயேத் ॥௨௬॥
ப்ரஶாந்த-மநஸம் ஹி ஏநம் யோகிநம் ஸுகம் உத்தமம் ।
உபைதி ஶாந்த-ரஜஸம் ப்ரஹ்ம-பூதம் அகல்மஷம் ॥௨௭॥
யுஞ்ஜந் ஏவம் ஸதா ஆத்மாநம் யோகீ விகத-கல்மஷஃ ।
ஸுகேந ப்ரஹ்ம-ஸஂஸ்பர்ஶம் அத்யந்தம் ஸுகம் அஶ்நுதே ॥௨௮॥
ஸர்வ-பூதஸ்தம் ஆத்மாநம் ஸர்வ-பூதாநி ச ஆத்மநி ।
ஈக்ஷதே யோக-யுக்த-ஆத்மா ஸர்வத்ர ஸம-தர்ஶநஃ ॥௨௯॥
யோ மாம் பஶ்யதி ஸர்வத்ர ஸர்வம் ச மயி பஶ்யதி ।
தஸ்ய அஹஂ ந ப்ரணஶ்யாமி ஸஃ ச மே ந ப்ரணஶ்யதி ॥௩௦॥
ஸர்வ-பூத-ஸ்திதம் யஃ மாம் பஜதி ஏகத்வம் ஆஸ்திதஃ ।
ஸர்வதா வர்தமாநஃ அபி ஸஃ யோகீ மயி வர்ததே ॥௩௧॥
ஆத்மா-உபம்யேந ஸர்வத்ர ஸமம் பஶ்யதி யஃ அர்ஜுந ।
ஸுகம் வா யதி வா துஃகம் ஸஃ யோகீ பரமஃ மதஃ ॥௩௨॥
அர்ஜுநஃ உவாச ।
யஃ அயஂ யோகஃ த்வயா ப்ரோக்தஃ ஸாம்யேந மதுஸூதந ।
ஏதஸ்ய அஹஂ ந பஶ்யாமி சஞ்சலத்வாத் ஸ்திதிம் ஸ்திராம் ॥௩௩
சஞ்சலம் ஹி மநஃ கஷ்ண ப்ரமாதி பலவத் தடம் ।
தஸ்ய அஹம் நிக்ரஹம் மந்யே வாயோஃ இவ ஸுதுஷ்கரம் ॥௩௪॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
அஸஂஶயம் மஹாபாஹோ மநஃ துர்நிக்ரஹம் சலம் ।
அப்யாஸேந து கௌந்தேய வைராக்யேண ச கஹ்யதே ॥௩௫॥
அஸஂயத-ஆத்மநா யோகஃ துஷ்ப்ராபஃ இதி மே மதிஃ ।
வஶ்ய-ஆத்மநா து யததா ஶக்யஃ அவாப்தும் உபாயதஃ ॥௩௬॥
அர்ஜுநஃ உவாச ।
அயதிஃ ஶ்ரத்தயா உபேதஃ யோகாத் சலித-மாநஸஃ ।
அப்ராப்ய யோக-ஸஂஸித்திம் காம் கதிம் கஷ்ண கச்சதி ॥௩௭॥
கச்சித் ந உபய-விப்ரஷ்டஃ சிந்ந-அப்ரம் இவ நஶ்யதி ।
அப்ரதிஷ்டஃ மஹாபாஹோ விமூடஃ ப்ரஹ்மணஃ பதி ॥௩௮॥
ஏதத் மே ஸஂஶயம் கஷ்ண சேத்தும் அர்ஹஸி அஶேஷதஃ ।
த்வத் அந்யஃ ஸஂஶயஸ்ய அஸ்ய சேத்தா ந ஹி உபபத்யதே ॥௩௯॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
பார்த ந ஏவ இஹ ந அமுத்ர விநாஶஃ தஸ்ய வித்யதே ।
ந ஹி கல்யாண-கத் கஶ்சித் துர்கதிம் தாத கச்சதி ॥௪௦॥
ப்ராப்ய புண்ய-கதாம் லோகாந் உஷித்வா ஶாஶ்வதீஃ ஸமாஃ ।
ஶுசீநாம் ஶ்ரீமதாம் கேஹே யோக-ப்ரஷ்டஃ அபிஜாயதே ॥௪௧॥
அதவா யோகிநாம் ஏவ குலே பவதி தீமதாம் ।
ஏதத் ஹி துர்லபதரஂ லோகே ஜந்ம யத் ஈதஶம் ॥௪௨॥
தத்ர தம் புத்தி-ஸஂயோகம் லபதே பௌர்வ-தேஹிகம் ।
யததே ச ததஃ பூயஃ ஸஂஸித்தௌ குருநந்தந ॥௪௩॥
பூர்வ-அப்யாஸேந தேந ஏவ ஹ்ரியதே ஹி அவஶஃ அபி ஸஃ ।
ஜிஜ்ஞாஸுஃ அபி யோகஸ்ய ஶப்த-ப்ரஹ்ம அதிவர்ததே ॥௪௪॥
ப்ரயத்நாத் யதமாநஃ து யோகீ ஸஂஶுத்த-கில்பிஷஃ ।
அநேக-ஜந்ம-ஸஂஸித்தஃ ததஃ யாதி பராம் கதிம் ॥௪௫॥
தபஸ்விப்யஃ அதிகஃ யோகீ ஜ்ஞாநிப்யஃ அபி மதஃ அதிகஃ ।
கர்மிப்யஃ ச அதிகஃ யோகீ தஸ்மாத் யோகீ பவ அர்ஜுந ॥௪௬॥
யோகிநாம் அபி ஸர்வேஷாம் மத் கதேந அந்தர-ஆத்மநா ।
ஶ்ரத்தாவாந் பஜதே யஃ மாம் ஸஃ மே யுக்ததமஃ மதஃ ॥௪௭॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு

ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே ஆத்ம-ஸஂயம-யோகஃ நாம ஷஷ்டஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத ஸப்தமஃ அத்யாயஃ । ஜ்ஞாந-விஜ்ஞாந-யோகஃ ।
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
மயி ஆஸக்த-மநாஃ பார்த யோகம் யுஞ்ஜந் மத் ஆஶ்ரயஃ ।
அஸஂஶயம் ஸமக்ரம் மாம் யதா ஜ்ஞாஸ்யஸி தத் ஶணு ॥௧॥
ஜ்ஞாநம் தே அஹம் ஸவிஜ்ஞாநம் இதம் வக்ஷ்யாமி அஶேஷதஃ ।
யத் ஜ்ஞாத்வா ந இஹ பூயஃ அந்யத் ஜ்ஞாதவ்யம் அவஶிஷ்யதே ॥௨॥
மநுஷ்யாணாம் ஸஹஸ்ரேஷு கஶ்சித் யததி ஸித்தயே ।
யததாம் அபி ஸித்தாநாம் கஶ்சித் மாம் வேத்தி தத்த்வதஃ ॥௩॥
பூமிஃ ஆபஃ அநலஃ வாயுஃ கம் மநஃ புத்திஃ ஏவ ச ।
அஹஂகாரஃ இதி இயம் மே பிந்நா ப்ரகதிஃ அஷ்டதா ॥௪॥
அபரா இயம் இதஃ து அந்யாம் ப்ரகதிம் வித்தி மே பராம் ।
ஜீவ-பூதாம் மஹாபாஹோ யயா இதம் தார்யதே ஜகத் ॥௫॥
ஏதத் யோநீநி பூதாநி ஸர்வாணி இதி உபதாரய ।
அஹம் கத்ஸ்நஸ்ய ஜகதஃ ப்ரபவஃ ப்ரலயஃ ததா ॥௬॥
மத்தஃ பரதரஂ ந அந்யத் கிஞ்சித் அஸ்தி தநஞ்ஜய ।
மயி ஸர்வம் இதம் ப்ரோதம் ஸூத்ரே மணிகணாஃ இவ ॥௭॥
ரஸஃ அஹம் அப்ஸு கௌந்தேய ப்ரபா அஸ்மி ஶஶி-ஸூர்யயோஃ ।
ப்ரணவஃ ஸர்வ-வேதேஷு ஶப்தஃ கே பௌருஷம் நஷு ॥௮॥
புண்யஃ கந்தஃ பதிவ்யாம் ச தேஜஃ ச அஸ்மி விபாவஸௌ ।
ஜீவநம் ஸர்வ-பூதேஷு தபஃ ச அஸ்மி தபஸ்விஷு ॥௯॥
பீஜம் மாம் ஸர்வ-பூதாநாம் வித்தி பார்த ஸநாதநம் ।
புத்திஃ புத்திமதாம் அஸ்மி தேஜஃ தேஜஸ்விநாம் அஹம் ॥௧௦॥
பலம் பலவதாம் ச அஹம் காம-ராக-விவர்ஜிதம் ।
தர்ம-அவிருத்தஃ பூதேஷு காமஃ அஸ்மி பரதர்ஷப ॥௧௧-
யே ச ஏவ ஸாத்த்விகாஃ பாவாஃ ராஜஸாஃ தாமஸாஃ ச யே ।
மத்தஃ ஏவ இதி தாந் வித்தி ந து அஹஂ தேஷு தே மயி ॥௧௨॥
த்ரிபிஃ குணமயைஃ பாவைஃ ஏபிஃ ஸர்வம்ம் இதம் ஜகத் ।
மோஹிதம் ந அபிஜாநாதி மாம் ஏப்யஃ பரம் அவ்யயம் ॥௧௩॥
தைவீ ஹி ஏஷா குணமயீ மம மாயா துரத்யயா ।
மாம் ஏவ யே ப்ரபத்யந்தே மாயாம் ஏதாம் தரந்தி தே ॥௧௪॥
ந மாம் துஷ்கதிநஃ மூடாஃ ப்ரபத்யந்தே நர-அதமாஃ ।
மாயயா அபஹத-ஜ்ஞாநாஃ ஆஸுரம் பாவம் ஆஶ்ரிதாஃ ॥௧௫॥
சதுஃ-விதாஃ பஜந்தே மாம் ஜநாஃ ஸுகதிநஃ அர்ஜுந ।
ஆர்தஃ ஜிஜ்ஞாஸுஃ அர்தார்தீ ஜ்ஞாநீ ச பரதர்ஷப ॥௧௬॥
தேஷாம் ஜ்ஞாநீ நித்ய-யுக்தஃ ஏக-பக்திஃ விஶிஷ்யதே ।
ப்ரியஃ ஹி ஜ்ஞாநிநஃ அத்யர்தம் அஹம் ஸஃ ச மம ப்ரியஃ ॥௧௭॥
உதாராஃ ஸர்வே ஏவ ஏதே ஜ்ஞாநீ து ஆத்மா ஏவ மே மதம் ।
ஆஸ்திதஃ ஸஃ ஹி யுக்த-ஆத்மா மாம் ஏவ அநுத்தமாம் கதிம் ॥௧௮॥
பஹூநாம் ஜந்மநாம் அந்தே ஜ்ஞாநவாந் மாம் ப்ரபத்யதே ।
வாஸுதேவஃ ஸர்வம் இதி ஸஃ மஹாத்மா ஸுதுர்லபஃ ॥௧௯॥
காமைஃ தைஃ தைஃ ஹத-ஜ்ஞாநாஃ ப்ரபத்யந்தே அந்ய-தேவதாஃ ।
தம் தம் நியமம் ஆஸ்தாய ப்ரகத்யா நியதாஃ ஸ்வயா ॥௨௦॥
யஃ யஃ யாம் யாம் தநும் பக்தஃ ஶ்ரத்தயா அர்சிதும் இச்சதி ।
தஸ்ய தஸ்ய அசலாம் ஶ்ரத்தாம் தாம் ஏவ விததாமி அஹம் ॥௨௧॥
ஸஃ தயா ஶ்ரத்தயா யுக்தஃ தஸ்ய அராதநம் ஈஹதே ।
லபதே ச ததஃ காமாந் மயா ஏவ விஹிதாந் ஹி தாந் ॥௨௨॥
அந்தவத் து பலம் தேஷாம் தத் பவதி அல்ப-மேதஸாம் ।
தேவாந் தேவ-யஜஃ யாந்தி மத் பக்தாஃ யாந்தி மாம் அபி ॥௨௩॥
அவ்யக்தம் வ்யக்திம் ஆபந்நம் மந்யந்தே மாம் அபுத்தயஃ ।
பரம் பாவம் அஜாநந்தஃ மம அவ்யயம் அநுத்தமம் ॥௨௪॥
ந அஹம் ப்ரகாஶஃ ஸர்வஸ்ய யோக-மாயா-ஸமாவதஃ ।
மூடஃ அயம் ந அபிஜாநாதி லோகஃ மாம் அஜம் அவ்யயம் ॥௨௫॥
வேத அஹம் ஸமதீதாநி வர்தமாநாநி ச அர்ஜுந ।
பவிஷ்யாணி ச பூதாநி மாம் து வேத ந கஶ்சந ॥௨௬॥
இச்சா-த்வேஷ-ஸமுத்தேந த்வந்த்வ-மோஹேந பாரத ।
ஸர்வ-பூதாநி ஸம்மோஹம் ஸர்கே யாந்தி பரந்தப ॥௨௭॥
யேஷாம் து அந்தகதம் பாபம் ஜநாநாம் புண்ய-கர்மணாம் ।
தே த்வந்த்வ-மோஹ-நிர்முக்தாஃ பஜந்தே மாம் தட-வ்ரதாஃ ॥௨௮॥
ஜரா-மரண-மோக்ஷாய மாம் ஆஶ்ரித்ய யதந்தி யே ।
தே ப்ரஹ்ம தத் விதுஃ கத்ஸ்நம் அத்யாத்மம் கர்ம ச அகிலம் ॥௨௯॥
ஸாதிபூத-அதிதைவம் மாம் ஸாதியஜ்ஞம் ச யே விதுஃ ।
ப்ரயாணகாலே அபி ச மாஂ தே விதுஃ யுக்த-சேதஸஃ ॥௩௦॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே ஜ்ஞாந-விஜ்ஞாந-யோகஃ நாம ஸப்தமஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத அஷ்டமஃ அத்யாயஃ । அக்ஷர-ப்ரஹ்ம-யோகஃ ।
அர்ஜுநஃ உவாச ।
கிம் தத் ப்ரஹ்ம கிம் அத்யாத்மம் கிம் கர்ம புருஷோத்தம ।
அதிபூதம் ச கிம் ப்ரோக்தம் அதிதைவம் கிம் உச்யதே ॥௧॥
அதியஜ்ஞஃ கதம் கஃ அத்ர தேஹே அஸ்மிந் மதுஸூதந ।
ப்ரயாண-காலே ச கதம் ஜ்ஞேயஃ அஸி நியத-ஆத்மபிஃ ॥௨॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
அக்ஷரம் ப்ரஹ்ம பரமம் ஸ்வபாவஃ அத்யாத்மம் உச்யதே ।
பூத-பாவ-உத்பவ-கரஃ விஸர்கஃ கர்ம-ஸஂஜ்ஞிதஃ ॥௩॥
அதிபூதம் க்ஷரஃ பாவஃ புருஷஃ ச அதிதைவதம் ।
அதியஜ்ஞஃ அஹம் ஏவ அத்ர தேஹே தேஹ-பதாம் வர ॥௪॥
அந்த-காலே ச மாம் ஏவ ஸ்மரந் முக்த்வா கலேவரம் ।
யஃ ப்ரயாதி ஸஃ மத் பாவம் யாதி ந அஸ்தி அத்ர ஸஂஶயஃ ॥௫॥
யம் யம் வா அபி ஸ்மரந் பாவம் த்யஜதி அந்தே கலேவரம் ।
தம் தம் ஏவ ஏதி கௌந்தேய ஸதா தத்த் பாவ-பாவிதஃ ॥௬॥
தஸ்மாத் ஸர்வேஷு காலேஷு மாம் அநுஸ்மர யுத்ய ச ।
மயி அர்பித-மநஃ-புத்திஃ மாம் ஏவ ஏஷ்யஸி அஸஂஶயம் ॥௭॥
அப்யாஸ-யோக-யுக்தேந சேதஸா ந அந்ய-காமிநா ।
பரமம் புருஷம் திவ்யம் யாதி பார்த அநுசிந்தயந் ॥௮॥
கவிம் புராணம் அநுஶாஸிதாரம் அணோஃ அணீயாஂஸம் அநுஸ்மரேத் யஃ ।
ஸர்வஸ்ய தாதாரம் அசிந்த்ய-ரூபஂ ஆதித்ய-வர்ணம் தமஸஃ பரஸ்தாத் ॥௯॥
ப்ரயாண-காலே மநஸா அசலேந பக்த்யா யுக்தஃ யோக-பலேந ச ஏவ ।
ப்ருவோஃமத்யே ப்ராணம்ஆவேஶ்ய ஸம்யக் ஸஃ தஂ பரஂ புருஷம் உபைதி திவ்யம்॥௧௦॥
யத் அக்ஷரம் வேத-விதஃ வதந்தி விஶந்தி யத் யதயஃ வீத-ராகாஃ ।
யத் இச்சந்தஃ ப்ரஹ்மசர்யம் சரந்தி தத் தே பதம் ஸஂக்ரஹேண ப்ரவக்ஷ்யே ॥௧௧॥
ஸர்வ-த்வாராணி ஸஂயம்ய மநஃ ஹதி நிருத்ய ச ।
மூர்த்நி ஆதாய ஆத்மநஃ ப்ராணம் ஆஸ்திதஃ யோக-தாரணாம் ॥௧௨॥
ஓம் இதி ஏக-அக்ஷரம் ப்ரஹ்ம வ்யாஹரந் மாம் அநுஸ்மரந் ।
யஃ ப்ரயாதி த்யஜந் தேஹம் ஸஃ யாதி பரமாம் கதிம் ॥௧௩॥
அநந்ய-சேதாஃ ஸததம் யஃ மாம் ஸ்மரதி நித்யஶஃ ।
தஸ்ய அஹஂ ஸுலபஃ பார்த நித்ய-யுக்தஸ்ய யோகிநஃ ॥௧௪॥
மாம் உபேத்ய புநஃ-ஜந்ம துஃக-ஆலயம் அஶாஶ்வதம் ।
ந ஆப்நுவந்தி மஹாத்மாநஃ ஸஂஸித்திம் பரமாம் கதாஃ ॥௧௫॥
ஆப்ரஹ்ம-புவநாத் லோகாஃ புநஃ-ஆவர்திநஃ அர்ஜுந ।
மாம் உபேத்ய து கௌந்தேய புநஃ-ஜந்ம ந வித்யதே ॥௧௬॥
ஸஹஸ்ர-யுக-பர்யந்தம் அஹஃ யத் ப்ரஹ்மணஃ விதுஃ ।
ராத்ரிம் யுக-ஸஹஸ்ர-அந்தாம் தே அஹோராத்ர-விதஃ ஜநாஃ ॥௧௭॥
அவ்யக்தாத் வ்யக்தயஃ ஸர்வாஃ ப்ரபவந்தி அஹஃ ஆகமே ।
ராத்ரி ஆகமே ப்ரலீயந்தே தத்ர ஏவ அவ்யக்த-ஸஂஜ்ஞகே ॥௧௮॥
பூத-க்ராமஃ ஸஃ ஏவ அயம் பூத்வா பூத்வா ப்ரலீயதே ।
ராத்ரி ஆகமே அவஶஃ பார்த ப்ரபவதி அஹஃ ஆகமே ॥௧௯॥
பரஃ தஸ்மாத் து பாவஃ அந்யஃ அவ்யக்தஃ அவ்யக்தாத் ஸநாதநஃ ।
யஃ ஸஃ ஸர்வேஷு பூதேஷு நஶ்யத்ஸு ந விநஶ்யதி ॥௨௦॥
அவ்யக்தஃ அக்ஷரஃ இதி உக்தஃ தம் ஆஹுஃ பரமாம் கதிம் ।
யம் ப்ராப்ய ந நிவர்தந்தே தத் தாம பரமம் மம ॥௨௧॥
புருஷஃ ஸஃ பரஃ பார்த பக்த்யா லப்யஃ து அநந்யயா ।
யஸ்ய அந்தஃ-ஸ்தாநி பூதாநி யேந ஸர்வம் இதம் ததம் ॥௨௨॥
யத்ர காலே து அநாவத்திம் ஆவத்திம் ச ஏவ யோகிநஃ ।
ப்ரயாதாஃ யாந்தி தம் காலம் வக்ஷ்யாமி பரதர்ஷப ॥௨௩॥
அக்நிஃ ஜ்யோதிஃ அஹஃ ஶுக்லஃ ஷண்மாஸாஃ உத்தர-ஆயணம் ।
தத்ர ப்ரயாதாஃ கச்சந்தி ப்ரஹ்ம ப்ரஹ்மவிதஃ ஜநாஃ ॥௨௪॥
தூமஃ ராத்ரிஃ ததா கஷ்ணஃ ஷண்மாஸாஃ தக்ஷிண-ஆயநம் ।
தத்ர சாந்த்ரமஸம் ஜ்யோதிஃ யோகீ ப்ராப்ய நிவர்ததே ॥௨௫॥
ஶுக்ல-கஷ்ணே கதீ ஹி ஏதே ஜகதஃ ஶாஶ்வதே மதே ।
ஏகயா யாதி அநாவத்திம் அந்யயா ஆவர்ததே புநஃ ॥௨௬॥
ந ஏதே ஸதீ பார்த ஜாநந் யோகீ முஹ்யதி கஶ்சந ।
தஸ்மாத் ஸர்வேஷு காலேஷு யோக-யுக்தஃ பவ அர்ஜுந ॥௨௭॥
வேதேஷு யஜ்ஞேஷு தபஃஸு ச ஏவ தாநேஷு யத் புண்ய-பலம் ப்ரதிஷ்டம் ।
அத்யேதி தத்ஸர்வம் இதஂ விதித்வா யோகீ பரஂ ஸ்தாநம் உபைதி ச ஆத்யம்॥௨௮॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே அக்ஷர-ப்ரஹ்ம-யோகஃ நாம அஷ்டமஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத நவமஃ அத்யாயஃ । ராஜ-வித்யா-ராஜ-குஹ்ய-யோகஃ ।
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
இதம் து தே குஹ்யதமம் ப்ரவக்ஷ்யாமி அநஸூயவே ।
ஜ்ஞாநம் விஜ்ஞாந-ஸஹிதம் யத் ஜ்ஞாத்வா மோக்ஷ்யஸே அஶுபாத் ॥௧॥
ராஜ-வித்யா ராஜ-குஹ்யம் பவித்ரம்ம் இதம் உத்தமம் ।
ப்ரத்யக்ஷ-அவகமம் தர்ம்யம் ஸுஸுகம் கர்தும் அவ்யயம் ॥௨॥
அஶ்ரத்ததாநாஃ புருஷாஃ தர்மஸ்ய அஸ்ய பரந்தப ।
அப்ராப்ய மாம் நிவர்தந்தே மத்யு-ஸஂஸார-வர்த்மநி ॥௩॥
மயா ததம் இதம் ஸர்வம் ஜகத் அவ்யக்த-மூர்திநா ।
மத்-ஸ்தாநி ஸர்வ-பூதாநி ந ச அஹம் தேஷு அவஸ்திதஃ ॥௪॥
ந ச மத்-ஸ்தாநி பூதாநி பஶ்ய மே யோகம் ஐஶ்வரம் ।
பூத-பத் ந ச பூத-ஸ்தஃ மம ஆத்மா பூத-பாவநஃ ॥௫॥
யதா ஆகாஶ-ஸ்திதஃ நித்யம் வாயுஃ ஸர்வத்ரகஃ மஹாந் ।
ததா ஸர்வாணி பூதாநி மத்-ஸ்தாநி இதி உபதாரய ॥௬॥
ஸர்வ-பூதாநி கௌந்தேய ப்ரகதிம் யாந்தி மாமிகாம் ।
கல்ப-க்ஷயே புநஃ தாநி கல்ப-ஆதௌ விஸஜாமி அஹம் ॥௭॥
ப்ரகதிம் ஸ்வாம் அவஷ்டப்ய விஸஜாமி புநஃ புநஃ ।
பூத-க்ராமம் இமம் கத்ஸ்நம் அவஶம் ப்ரகதேஃ வஶாத் ॥௮॥
ந ச மாம் தாநி கர்மாணி நிபத்நந்தி தநஞ்ஜய ।
உதாஸீநவத் ஆஸீநம் அஸக்தம் தேஷு கர்மஸு ॥௯॥
மயா அத்யக்ஷேண ப்ரகதிஃ ஸூயதே ஸசர-அசரம் ।
ஹேதுநா அநேந கௌந்தேய ஜகத் விபரிவர்ததே ॥௧௦॥
அவஜாநந்தி மாம் மூடாஃ மாநுஷீம் தநும் ஆஶ்ரிதம் ।
பரம் பாவம் அஜாநந்தஃ மம பூத-மஹேஶ்வரம் ॥௧௧॥
மோக-ஆஶாஃ மோக-கர்மாணஃ மோக-ஜ்ஞாநாஃ விசேதஸஃ ।
ராக்ஷஸீம் ஆஸுரீம் ச ஏவ ப்ரகதிம் மோஹிநீம் ஶ்ரிதாஃ ॥௧௨॥
மஹாத்மாநஃ து மாம் பார்த தைவீம் ப்ரகதிம் ஆஶ்ரிதாஃ ।
பஜந்தி அநந்ய-மநஸஃ ஜ்ஞாத்வா பூதாதிம் அவ்யயம் ॥௧௩॥
ஸததம் கீர்தயந்தஃ மாம் யதந்தஃ ச தட-வ்ரதாஃ ।
நமஸ்யந்தஃ ச மாம் பக்த்யா நித்ய-யுக்தாஃ உபாஸதே ॥௧௪॥
ஜ்ஞாந-யஜ்ஞேந ச அபி அந்யே யஜந்தஃ மாம் உபாஸதே ।
ஏகத்வேந பதக்த்வேந பஹுதா விஶ்வதோமுகம் ॥௧௫।
அஹம் க்ரதுஃ அஹம் யஜ்ஞஃ ஸ்வதா அஹம் அஹம் ஔஷதம் ।
மந்த்ரஃ அஹம் அஹம் ஏவ ஆஜ்யம் அஹம் அக்நிஃ அஹம் ஹுதம் ॥௧௬॥
பிதா அஹம் அஸ்ய ஜகதஃ மாதா தாதா பிதாமஹஃ ।
வேத்யம் பவித்ரம் ஓஂகாரஃ ऋக்-ஸாம யஜுஃ ஏவ ச ॥௧௭॥
கதிஃ பர்தா ப்ரபுஃ ஸாக்ஷீ நிவாஸஃ ஶரணம் ஸுஹத் ।
ப்ரபவஃ ப்ரலயஃ ஸ்தாநம் நிதாநம் பீஜம் அவ்யயம் ॥௧௮॥
தபாமி அஹம் அஹம் வர்ஷம் நிகஹ்ணாமி உத்ஸஜாமி ச ।
அமதம் ச ஏவ மத்யுஃ ச ஸத் அஸத் ச அஹம் அர்ஜுந ॥௧௯॥
த்ரை-வித்யாஃ மாம் ஸோமபாஃ பூத-பாபாஃ யஜ்ஞைஃ இஷ்ட்வா ஸ்வர்கதிம் ப்ரார்தயந்தே ।
தே புண்யம் ஆஸாத்ய ஸுரேந்த்ரலோகஂ அஶ்நந்தி திவ்யாந் திவி தேவபோகாந் ॥௨௦॥
தே தம் புக்த்வா ஸ்வர்க-லோகம் விஶாலம் க்ஷீணே புண்யே மர்த்ய-லோகம் விஶந்தி ।
ஏவம் த்ரயீ-தர்மம் அநுப்ரபந்நாஃ கத-ஆகதம் காம-காமாஃ லபந்தே ॥௨௧॥
அநந்யாஃ சிந்தயந்தஃ மாம் யே ஜநாஃ பர்யுபாஸதே ।
தேஷாம் நித்ய-அபியுக்தாநாம் யோக-க்ஷேமம் வஹாமி அஹம் ॥௨௨॥
யே அபி அந்ய-தேவதா-பக்தாஃ யஜந்தே ஶ்ரத்தயா அந்விதாஃ ।
தே அபி மாம் ஏவ கௌந்தேய யஜந்தி அவிதி-பூர்வகம் ॥௨௩॥
அஹம் ஹி ஸர்வ-யஜ்ஞாநாம் போக்தா ச ப்ரபுஃ ஏவ ச ।
ந து மாம் அபிஜாநந்தி தத்த்வேந அதஃ ச்யவந்தி தே ॥௨௪॥
யாந்தி தேவ-வ்ரதாஃ தேவாந் பிதந் யாந்தி பித-வ்ரதாஃ ।
பூதாநி யாந்தி பூத-இஜ்யாஃ யாந்தி மத் யாஜிநஃ அபி மாம் ॥௨௫॥
பத்ரம் புஷ்பம் பலம் தோயம் யஃ மே பக்த்யா ப்ரயச்சதி ।
தத் அஹம் பக்தி-உபஹதம் அஶ்நாமி ப்ரயத ஆத்மநஃ ॥௨௬॥
யத் கரோஷி யத் அஶ்நாஸி யத் ஜுஹோஷி ததாஸி யத் ।
யத் தபஸ்யஸி கௌந்தேய தத் குருஷ்வ மத் அர்பணம் ॥௨௭॥
ஶுப-அஶுப-பலைஃ ஏவம் மோக்ஷ்யஸே கர்ம-பந்தநைஃ ।
ஸஂந்யாஸ-யோக-யுக்த-ஆத்மா விமுக்தஃ மாம் உபைஷ்யஸி ॥௨௮॥
ஸமஃ அஹம் ஸர்வ-பூதேஷு ந மே த்வேஷ்யஃ அஸ்தி ந ப்ரியஃ ।
யே பஜந்தி து மாம் பக்த்யா மயி தே தேஷு ச அபி அஹம் ॥௨௯॥
அபி சேத் ஸு-துஃ-ஆசாரஃ பஜதே மாம் அநந்ய-பாக் ।
ஸாதுஃ ஏவ ஸஃ மந்தவ்யஃ ஸம்யக் வ்யவஸிதஃ ஹி ஸஃ ॥௩௦॥
க்ஷிப்ரம் பவதி தர்ம-ஆத்மா ஶஶ்வத் ஶாந்திம் நிகச்சதி ।
கௌந்தேய ப்ரதிஜாநீஹி ந மே பக்தஃ ப்ரணஶ்யதி ॥௩௧॥
மாம் ஹி பார்த வ்யபாஶ்ரித்ய யே அபி ஸ்யுஃ பாப-யோநயஃ ।
ஸ்த்ரியஃ வைஶ்யாஃ ததா ஶூத்ராஃ தே அபி யாந்தி பராம் கதிம் ॥௩௨॥
கிம் புநஃ ப்ராஹ்மணாஃ புண்யாஃ பக்தாஃ ராஜர்ஷயஃ ததா ।
அநித்யம் அஸுகம் லோகம் இமம் ப்ராப்ய பஜஸ்வ மாம் ॥௩௩॥
மத்-மநாஃ பவ மத்-பக்தஃ மத்-யாஜீ மாம் நமஸ்குரு ।
மாம் ஏவ ஏஷ்யஸி யுக்த்வா ஏவம் ஆத்மாநம் மத்-பராயணஃ ॥௩௪॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே ராஜ-வித்யா-ராஜ-குஹ்ய-யோகஃ நாம நவமஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத தஶமஃ அத்யாயஃ । விபூதி-யோகஃ ।
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
பூயஃ ஏவ மஹாபாஹோ ஶணு மே பரமம் வசஃ ।
யத் தே அஹம் ப்ரீயமாணாய வக்ஷ்யாமி ஹித-காம்யயா ॥௧॥
ந மே விதுஃ ஸுர-கணாஃ ப்ரபவம் ந மஹர்ஷயஃ ।
அஹம் ஆதிஃ ஹி தேவாநாம் மஹர்ஷீணாம் ச ஸர்வஶஃ ॥௨॥
யஃ மாம் அஜம் அநாதிம் ச வேத்தி லோக-மஹேஶ்வரம் ।
அஸம்மூடஃ ஸஃ மர்த்யேஷு ஸர்வ-பாபைஃ ப்ரமுச்யதே ॥௩॥
புத்திஃ ஜ்ஞாநம் அஸம்மோஹஃ க்ஷமா ஸத்யம் தமஃ ஶமஃ ।
ஸுகம் துஃகம் பவஃ அபாவஃ பயம் ச அபயம் ஏவ ச ॥௪॥
அஹிஂஸா ஸமதா துஷ்டிஃ தபஃ தாநம் யஶஃ அயஶஃ ।
பவந்தி பாவாஃ பூதாநாம் மத்தஃ ஏவ பதக்-விதாஃ ॥௫॥
மஹர்ஷயஃ ஸப்த பூர்வே சத்வாரஃ மநவஃ ததா ।
மத் பாவாஃ மாநஸாஃ ஜாதாஃ யேஷாம் லோகே இமாஃ ப்ரஜாஃ ॥௬॥
ஏதாம் விபூதிம் யோகம் ச மம யஃ வேத்தி தத்த்வதஃ ।
ஸஃ அவிகம்பேந யோகேந யுஜ்யதே ந அத்ர ஸஂஶயஃ ॥௭॥
அஹம் ஸர்வஸ்ய ப்ரபவஃ மத்தஃ ஸர்வம் ப்ரவர்ததே ।
இதி மத்வா பஜந்தே மாம் புதாஃ பாவ-ஸமந்விதாஃ ॥௮॥
மத் சித்தாஃ மத் கத-ப்ராணாஃ போதயந்தஃ பரஸ்பரம் ।
கதயந்தஃ ச மாம் நித்யம் துஷ்யந்தி ச ரமந்தி ச ॥௯॥
தேஷாம் ஸதத-யுக்தாநாம் பஜதாம் ப்ரீதி-பூர்வகம் ।
ததாமி புத்தி-யோகம் தம் யேந மாம் உபயாந்தி தே ॥௧௦॥
தேஷாம் ஏவ அநுகம்பார்தம் அஹம் அஜ்ஞாநஜம் தமஃ ।
நாஶயாமி ஆத்ம-பாவஸ்தஃ ஜ்ஞாந-தீபேந பாஸ்வதா ॥௧௧॥
அர்ஜுநஃ உவாச ।
பரம் ப்ரஹ்ம பரம் தாம பவித்ரம் பரமம் பவாந் ।
புருஷம் ஶாஶ்வதம் திவ்யம் ஆதிதேவம் அஜம் விபும் ॥௧௨॥
ஆஹுஃ த்வாம் ऋஷயஃ ஸர்வே தேவர்ஷிஃ நாரதஃ ததா ।
அஸிதஃ தேவலஃ வ்யாஸஃ ஸ்வயம் ச ஏவ ப்ரவீஷி மே ॥௧௩॥
ஸர்வம் ஏதத் ऋதம் மந்யே யத் மாம் வதஸி கேஶவ ।
ந ஹி தே பகவந் வ்யக்திம் விதுஃ தேவாஃ ந தாநவாஃ ॥௧௪॥
ஸ்வயம் ஏவ ஆத்மநா ஆத்மாநம் வேத்த த்வம் புருஷோத்தம ।
பூத-பாவந பூத-ஈஶ தேவ-தேவ ஜகத்-பதே ॥௧௫॥
வக்தும் அர்ஹஸி அஶேஷேண திவ்யாஃ ஹி ஆத்ம-விபூதயஃ ।
யாபிஃ விபூதிபிஃ லோகாந் இமாந் த்வம் வ்யாப்ய திஷ்டஸி ॥௧௬॥
கதம் வித்யாம் அஹம் யோகிந் த்வாம் ஸதா பரிசிந்தயந் ।
கேஷு கேஷு ச பாவேஷு சிந்த்யஃ அஸி பகவந் மயா ॥௧௭॥
விஸ்தரேண ஆத்மநஃ யோகம் விபூதிம் ச ஜநார்தந ।
பூயஃ கதய தப்திஃ ஹி ஶண்வதஃ ந அஸ்தி மே அமதம் ॥௧௮॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
ஹந்த தே கதயிஷ்யாமி திவ்யாஃ ஹி ஆத்ம-விபூதயஃ ।
ப்ராதாந்யதஃ குரு-ஶ்ரேஷ்ட ந அஸ்தி அந்தஃ விஸ்தரஸ்ய மே ॥௧௯॥
அஹம் ஆத்மா குடாகா-ஈஶ ஸர்வ-பூத-ஆஶய-ஸ்திதஃ ।
அஹம் ஆதிஃ ச மத்யம் ச பூதாநாம் அந்தஃ ஏவ ச ॥௨௦॥
ஆதித்யாநாம் அஹம் விஷ்ணுஃ ஜ்யோதிஷாம் ரவிஃ அஂஶுமாந் ।
மரீசிஃ மருதாம் அஸ்மி நக்ஷத்ராணாம் அஹம் ஶஶீ ॥௨௧॥
வேதாநாம் ஸாமவேதஃ அஸ்மி தேவாநாம் அஸ்மி வாஸவஃ ।
இந்த்ரியாணாம் மநஃ ச அஸ்மி பூதாநாம் அஸ்மி சேதநா ॥௨௨॥
ருத்ராணாம் ஶங்கரஃ ச அஸ்மி வித்த-ஈஶஃ யக்ஷ-ரக்ஷஸாம் ।
வஸூநாம் பாவகஃ ச அஸ்மி மேருஃ ஶிகரிணாம் அஹம் ॥௨௩॥
புரோதஸாம் ச முக்யம் மாம் வித்தி பார்த பஹஸ்பதிம் ।
ஸேநாநீநாம் அஹம் ஸ்கந்தஃ ஸரஸாம் அஸ்மி ஸாகரஃ ॥௨௪॥
மஹர்ஷீணாம் பகுஃ அஹம் கிராம் அஸ்மி ஏகம் அக்ஷரம் ।
யஜ்ஞாநாம் ஜப-யஜ்ஞஃ அஸ்மி ஸ்தாவராணாம் ஹிமாலயஃ ॥௨௫॥
அஶ்வத்தஃ ஸர்வ-வக்ஷாணாம் தேவர்ஷீணாம் ச நாரதஃ ।
கந்தர்வாணாம் சித்ரரதஃ ஸித்தாநாம் கபிலஃ முநிஃ ॥௨௬॥
உச்சைஃஶ்ரவஸம் அஶ்வாநாம் வித்தி மாம் அமத-உத்பவம் ।
ஐராவதம் கஜேந்த்ராணாம் நராணாம் ச நராதிபம் ॥௨௭॥
ஆயுதாநாம் அஹம் வஜ்ரம் தேநூநாம் அஸ்மி காமதுக் ।
ப்ரஜநஃ ச அஸ்மி கந்தர்பஃ ஸர்பாணாம் அஸ்மி வாஸுகிஃ ॥௨௮॥
அநந்தஃ ச அஸ்மி நாகாநாம் வருணஃ யாதஸாம் அஹம் ।
பிதணாம் அர்யமா ச அஸ்மி யமஃ ஸஂயமதாம் அஹம் ॥௨௯॥
ப்ரஹ்லாதஃ ச அஸ்மி தைத்யாநாம் காலஃ கலயதாம் அஹம் ।
மகாணாம் ச மகேந்த்ரஃ அஹம் வைநதேயஃ ச பக்ஷிணாம் ॥௩௦॥
பவநஃ பவதாம் அஸ்மி ராமஃ ஶஸ்த்ர-பதாம் அஹம் ।
சஷாணாம் மகரஃ ச அஸ்மி ஸ்ரோதஸாம் அஸ்மி ஜாஹ்நவீ ॥௩௧॥
ஸர்காணாம் ஆதிஃ அந்தஃ ச மத்யம் ச ஏவ அஹம் அர்ஜுந ।
அத்யாத்ம-வித்யா வித்யாநாம் வாதஃ ப்ரவததாம் அஹம் ॥௩௨॥
அக்ஷராணாம் அகாரஃ அஸ்மி த்வந்த்வஃ ஸாமாஸிகஸ்ய ச ।
அஹம் ஏவ அக்ஷயஃ காலஃ தாதா அஹம் விஶ்வதோமுகஃ ॥௩௩॥
மத்யுஃ ஸர்வ-ஹரஃ ச அஹம் உத்பவஃ ச பவிஷ்யதாம் ।
கீர்திஃ ஶ்ரீஃ வாக் ச நாரீணாம் ஸ்மதிஃ மேதா ததிஃ க்ஷமா ॥௩௪॥
பஹத்-ஸாம ததா ஸாம்நாம் காயத்ரீ சந்தஸாம் அஹம் ।
மாஸாநாம் மார்கஶீர்ஷஃ அஹம் ऋதூநாம் குஸுமாகரஃ ॥௩௫॥
த்யூதம் சலயதாம் அஸ்மி தேஜஃ தேஜஸ்விநாம் அஹம் ।
ஜயஃ அஸ்மி வ்யவஸாயஃ அஸ்மி ஸத்த்வம் ஸத்த்வவதாம் அஹம் ॥௩௬॥
வஷ்ணீநாம் வாஸுதேவஃ அஸ்மி பாண்டவாநாம் தநஞ்ஜயஃ ।
முநீநாம் அபி அஹஂ வ்யாஸஃ கவீநாம் உஶநா கவிஃ ॥௩௭॥
தண்டோ தமயதாமஸ்மி நீதிரஸ்மி ஜிகீஷதாம் ।
மௌநஂ சைவாஸ்மி குஹ்யாநாஂ ஜ்ஞாநஂ ஜ்ஞாநவதாமஹம் ॥௩௮॥
தண்டஃ தமயதாம் அஸ்மி நீதிஃ அஸ்மி ஜிகீஷதாம் ।
மௌநம் ச ஏவ அஸ்மி குஹ்யாநாம் ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞாநவதாம் அஹம் ॥௩௮॥
யத் ச அபி ஸர்வ-பூதாநாம் பீஜம் தத் அஹம் அர்ஜுந ।
ந தத் அஸ்தி விநா யத் ஸ்யாத் மயா பூதம் சர-அசரம் ॥௩௯॥
ந அந்தஃ அஸ்தி மம திவ்யாநாம் விபூதீநாம் பரந்தப ।
ஏஷஃ து உத்தேஶதஃ ப்ரோக்தஃ விபூதேஃ விஸ்தரஃ மயா ॥௪௦॥
யத் யத் விபூதிமத் ஸத்த்வம் ஶ்ரீமத் ஊர்ஜிதம் ஏவ வா ।
தத் தத் அவகச்ச த்வம் மம தேஜஃ அஂஶ-ஸம்பவம் ॥௪௧॥
அதவா பஹுநா ஏதேந கிம் ஜ்ஞாதேந தவ அர்ஜுந ।
விஷ்டப்ய அஹம் இதம் கத்ஸ்நம் ஏக-அஂஶேந ஸ்திதஃ ஜகத் ॥௪௨॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே விபூதி-யோகஃ நாம தஶமஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத ஏகாதஶஃ அத்யாயஃ । விஶ்வ-ரூப-தர்ஶந-யோகஃ ।
அர்ஜுநஃ உவாச ।
மத் அநுக்ரஹாய பரமம் குஹ்யம் அத்யாத்ம-ஸஂஜ்ஞிதம் ।
யத் த்வயா உக்தம் வசஃ தேந மோஹஃ அயம் விகதஃ மம ॥௧॥
பவ அபி அயௌ ஹி பூதாநாம் ஶ்ருதௌ விஸ்தரஶஃ மயா ।
த்வத்தஃ கமல-பத்ர-அக்ஷ மாஹாத்ம்யம் அபி ச அவ்யயம் ॥௨॥
ஏவம் ஏதத் யதா ஆத்த த்வம் ஆத்மாநஂ பரமேஶ்வர ।
த்ரஷ்டும் இச்சாமி தே ரூபம் ஐஶ்வரம் புருஷோத்தம ॥௩॥
மந்யஸே யதி தத் ஶக்யம் மயா த்ரஷ்டும் இதி ப்ரபோ ।
யோகேஶ்வர ததஃ மே த்வம் தர்ஶய ஆத்மாநம் அவ்யயம் ॥௪॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
பஶ்ய மே பார்த ரூபாணி ஶதஶஃ அத ஸஹஸ்ரஶஃ ।
நாநா-விதாநி திவ்யாநி நாநா-வர்ண-ஆகதீநி ச ॥௫॥
பஶ்ய ஆதித்யாந் வஸூந் ருத்ராந் அஶ்விநௌ மருதாஃ ததா ।
பஹூநி அதஷ்ட-பூர்வாணி பஶ்ய ஆஶ்சர்யாணி பாரத ॥௬॥
இஹ ஏகஸ்தம் ஜகத் கத்ஸ்நம் பஶ்ய அத்ய ஸசர-அசரம் ।
மம தேஹே குடாகேஶ யத் ச அந்யத் த்ரஷ்டும் இச்சஸி ॥௭॥
ந து மாம் ஶக்யஸே த்ரஷ்டும் அநேந ஏவ ஸ்வ-சக்ஷுஷா ।
திவ்யம் ததாமி தே சக்ஷுஃ பஶ்ய மே யோகம் ஐஶ்வரம் ॥௮॥
ஸஞ்ஜயஃ உவாச ।
ஏவம் உக்த்வா ததஃ ராஜந் மஹா-யோக-ஈஶ்வரஃ ஹரிஃ ।
தர்ஶயாமாஸ பார்தாய பரமம் ரூபம் ஐஶ்வரம் ॥௯॥
அநேக-வக்த்ர-நயநம் அநேக-அத்புத-தர்ஶநம் ।
அநேக-திவ்ய-ஆபரணம் திவ்ய-அநேக-உத்யத-ஆயுதம் ॥௧௦॥
திவ்ய-மால்ய-அம்பர-தரம் திவ்ய-கந்த-அநுலேபநம் ।
ஸர்வ-ஆஶ்சர்யமயம் தேவம் அநந்தம் விஶ்வதோமுகம் ॥௧௧॥
திவி ஸூர்ய-ஸஹஸ்ரஸ்ய பவேத் யுகபத் உத்திதா ।
யதி பாஃ ஸதஶீ ஸா ஸ்யாத் பாஸஃ தஸ்ய மஹாத்மநஃ ॥௧௨॥
தத்ர ஏகஸ்தம் ஜகத் கத்ஸ்நம் ப்ரவிபக்தம் அநேகதா ।
அபஶ்யத் தேவ-தேவஸ்ய ஶரீரே பாண்டவஃ ததா ॥௧௩॥
ததஃ ஸ விஸ்மயாவிஷ்டோ ஹஷ்டரோமா தநஞ்ஜயஃ ।
ப்ரணம்ய ஶிரஸா தேவஂ கதாஞ்ஜலிரபாஷத ॥௧௪॥
ததஃ ஸஃ விஸ்மய-ஆவிஷ்டஃ ஹஷ்ட-ரோமா தநஞ்ஜயஃ ।
ப்ரணம்ய ஶிரஸா தேவம் கத-அஞ்ஜலிஃ அபாஷத ॥௧௪॥
அர்ஜுநஃ உவாச ।
பஶ்யாமி தேவாந் தவ தேவ தேஹே ஸர்வாந் ததா பூத-விஶேஷ-ஸங்காந் ।
ப்ரஹ்மாணம் ஈஶம் கமலஆஸநஸ்தஂ ऋஷீந் ச ஸர்வாந் உரகாந் ச திவ்யாந்॥௧௫॥
அநேக-பாஹு-உதர-வக்த்ர-நேத்ரம் பஶ்யாமி த்வாம் ஸர்வதஃ அநந்த-ரூபம் ।
ந அந்தம் ந மத்யஂ ந புநஃ தவ ஆதிம் பஶ்யாமி விஶ்வேஶ்வர விஶ்வரூப॥௧௬॥
கிரீடிநம் கதிநம் சக்ரிணம் ச தேஜோ-ராஶிம் ஸர்வதஃ தீப்திமந்தம் ।
பஶ்யாமி த்வாஂ துர்நிரீக்ஷ்யம் ஸமந்தாத் தீப்தஅநலஅர்க த்யுதிம்அப்ரமேயம்॥௧௭॥
த்வம் அக்ஷரம் பரமம் வேதிதவ்யம் த்வம் அஸ்ய விஶ்வஸ்ய பரம் நிதாநம் ।
த்வம் அவ்யயஃ ஶாஶ்வத-தர்ம-கோப்தா ஸநாதநஃ த்வம் புருஷஃ மதஃ மே ॥௧௮॥
அநாதி-மத்ய-அந்தம் அநந்த-வீர்யம் அநந்த-பாஹும் ஶஶி-ஸூர்ய-நேத்ரம் ।
பஶ்யாமி த்வாம் தீப்தஹுதாஶவக்த்ரம் ஸ்வதேஜஸா விஶ்வம் இதம் தபந்தம் ॥௧௯॥
த்யாவா-பதிவ்யோஃ இதம் அந்தரம் ஹி வ்யாப்தம் த்வயா ஏகேந திஶஃ ச ஸர்வாஃ ।
தஷ்ட்வாஅத்புதம் ரூபமுக்ரஂ தவ இதம் லோக-த்ரயம் ப்ரவ்யதிதம் மஹாத்மந்॥௨௦॥
அமீ ஹி த்வாம் ஸுர-ஸங்காஃ விஶந்தி கேசித் பீதாஃ ப்ராஞ்ஜலயஃ கணந்தி ।
ஸ்வஸ்தி இதி உக்த்வா மஹர்ஷி-ஸித்த-ஸங்காஃஸ்துவந்தி த்வாம் ஸ்துதிபிஃபுஷ்கலாபிஃ॥௨௧॥
ருத்ர-ஆதித்யாஃ வஸவஃ யே ச ஸாத்யாஃ விஶ்வே அஶ்விநௌ மருதஃ ச உஷ்மபாஃ ச ।
கந்தர்வ-யக்ஷ-அஸுர-ஸித்த-ஸங்காஃ வீக்ஷந்தே த்வாம் விஸ்மிதாஃ ச ஏவ ஸர்வே॥௨௨॥
ரூபம் மஹத் தே பஹு-வக்த்ர-நேத்ரம் மஹா-பாஹோ பஹு-பாஹு-ஊரு-பாதம் ।
பஹு-உதரம் பஹு-தஂஷ்ட்ரா-கராலம் தஷ்ட்வா லோகாஃ ப்ரவ்யதிதாஃ ததா அஹம்॥௨௩॥
நபஃ-ஸ்பஶம் தீப்தம் அநேக-வர்ணம் வ்யாத்த-ஆநநம் தீப்த-விஶால-நேத்ரம் ।
தஷ்ட்வா ஹி த்வாஂ ப்ரவ்யதித-அந்தர-ஆத்மா ததிம் ந விந்தாமி ஶமம் ச விஷ்ணோ॥௨௪॥
தஂஷ்ட்ரா-கராலாநி ச தே முகாநி தஷ்ட்வா ஏவ கால-அநல-ஸந்நிபாநி ।
திஶஃ ந ஜாநே ந லபே ச ஶர்ம ப்ரஸீத தேவேஶ ஜகத்-நிவாஸ ॥௨௫॥
அமீ ச த்வாம் ததராஷ்ட்ரஸ்ய புத்ராஃ ஸர்வே ஸஹ ஏவ அவநிபால-ஸங்கைஃ ।
பீஷ்மஃ த்ரோணஃ ஸூத-புத்ரஃ ததா அஸௌ ஸஹ அஸ்மதீயைஃ அபி யோத-முக்யைஃ॥௨௬॥
வக்த்ராணி தே த்வரமாணாஃ விஶந்தி தஂஷ்ட்ரா-கராலாநி பயாநகாநி ।
கேசித் விலக்நாஃ தஶந-அந்தரேஷு ஸந்தஶ்யந்தே சூர்ணிதைஃ உத்தம-அங்கைஃ ॥௨௭॥
யதா நதீநாம் பஹவஃ அம்பு-வேகாஃ ஸமுத்ரம் ஏவ அபிமுகாஃ த்ரவந்தி ।
ததா தவ அமீ நர-லோக-வீராஃ விஶந்தி வக்த்ராணி அபிவிஜ்வலந்தி ॥௨௮॥
யதா ப்ரதீப்தம் ஜ்வலநம் பதங்காஃ விஶந்தி நாஶாய ஸமத்த-வேகாஃ ।
ததா ஏவ நாஶாய விஶந்தி லோகாஃ தவ அபி வக்த்ராணி ஸமத்த-வேகாஃ॥௨௯॥
லேலிஹ்யஸே க்ரஸமாநஃ ஸமந்தாத் லோகாந் ஸமக்ராந் வதநைஃ ஜ்வலத்பிஃ ।
தேஜோபிஃ ஆபூர்ய ஜகத் ஸமக்ரம் பாஸஃ தவ உக்ராஃ ப்ரதபந்தி விஷ்ணோ ॥௩௦॥
ஆக்யாஹி மே கோ பவாநுக்ரரூபோ நமஃ அஸ்து தே தேவவர ப்ரஸீத ।
விஜ்ஞாதும் இச்சாமி பவந்தம் ஆத்யம் ந ஹி ப்ரஜாநாமி தவ ப்ரவத்திம் ॥௩௧॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
காலஃ அஸ்மி லோக-க்ஷய-கத் ப்ரவத்தஃ லோகாந் ஸமாஹர்தும் இஹ ப்ரவத்தஃ ।
ऋதேऽபி த்வாஂ ந பவிஷ்யந்தி ஸர்வே யே அவஸ்திதாஃ ப்ரத்யநீகேஷு யோதாஃ॥௩௨॥
தஸ்மாத் த்வம் உத்திஷ்ட யஶஃ லபஸ்வ ஜித்வா ஶத்ரூந் புங்க்ஷ்வ ராஜ்யம் ஸமத்தம் ।
மயா ஏவ ஏதே நிஹதாஃ பூர்வம் ஏவ நிமித்த-மாத்ரம் பவ ஸவ்ய-ஸாசிந் ॥௩௩॥
த்ரோணம் ச பீஷ்மம் ச ஜயத்ரதம் ச கர்ணம் ததா அந்யாந் அபி யோத-வீராந் ।
மயா ஹதாஂஸ்த்வஂ ஜஹி மா வ்யதிஷ்டாஃ யுத்யஸ்வ ஜேதாஅஸி ரணே ஸபத்நாந்॥௩௪॥
ஸஞ்ஜயஃ உவாச ।
ஏதத் ஶ்ருத்வா வசநம் கேஶவஸ்ய கத-அஞ்ஜலிஃ வேபமாநஃ கிரீடீ ।
நமஸ்கத்வா பூயஃ ஏவ ஆஹ கஷ்ணம் ஸகத்கதம் பீத-பீதஃ ப்ரணம்ய ॥௩௫॥
அர்ஜுநஃ உவாச ।
ஸ்தாநே ஹஷீகேஶ தவ ப்ரகீர்த்யா ஜகத் ப்ரஹஷ்யதி அநுரஜ்யதே ச ।
ரக்ஷாஂஸி பீதாநி திஶஃ த்ரவந்தி ஸர்வே நமஸ்யந்தி ச ஸித்த-ஸங்காஃ ॥௩௬॥
கஸ்மாத் ச தே ந நமேரந் மஹாத்மந் கரீயஸே ப்ரஹ்மணஃ அபி ஆதி-கர்த்ரே ।
அநந்த தேவேஶ ஜகத் நிவாஸ த்வமக்ஷரஂ ஸத் அஸத் தத் பரஂ யத் ॥௩௭॥
த்வம் ஆதிதேவஃ புருஷஃ புராணஃ த்வம் அஸ்ய விஶ்வஸ்ய பரம் நிதாநம் ।
வேத்தா அஸி வேத்யஂ ச பரம் ச தாம த்வயா ததஂ விஶ்வம்அநந்த-ரூப ॥௩௮॥
வாயுஃ யமஃ அக்நிஃ வருணஃ ஶஶாங்கஃ ப்ரஜாபதிஃ த்வம் ப்ரபிதாமஹஃ ச ।
நமஃ நமஃதேஅஸ்து ஸஹஸ்ர-கத்வஃ புநஃச பூயஃஅபி நமஃ நமஃ தே ॥௩௯॥
நமஃ புரஸ்தாத் அத பஷ்டதஃ தே நமஃ அஸ்து தே ஸர்வதஃ ஏவ ஸர்வ ।
அநந்த-வீர்ய-அமித-விக்ரமஃ த்வம் ஸர்வம் ஸமாப்நோஷி ததஃஅஸி ஸர்வஃ ॥௪௦॥
ஸகா இதி மத்வா ப்ரஸபம் யத் உக்தம் ஹே கஷ்ண ஹே யாதவ ஹே ஸகா இதி ।
அஜாநதா மஹிமாநம் தவ இதம் மயா ப்ரமாதாத் ப்ரணயேந வா அபி ॥௪௧॥
யத் ச அவஹாஸார்தம் அஸத் கதஃ அஸி விஹார-ஶய்யா-ஆஸந-போஜநேஷு ।
ஏகஃஅதவாஅபிஅச்யுத தத்ஸமக்ஷம் தத்க்ஷாமயே த்வாம்அஹம் அப்ரமேயம் ॥௪௨॥
பிதா அஸி லோகஸ்ய சர-அசரஸ்ய த்வம் அஸ்ய பூஜ்யஃ ச குருஃ கரீயாந் ।
ந த்வத்ஸமஃஅஸ்திஅப்யதிகஃ குதஃஅந்யஃ லோக-த்ரயேஅபிஅப்ரதிம-ப்ரபாவ॥௪௩॥
தஸ்மாத் ப்ரணம்ய ப்ரணிதாய காயம் ப்ரஸாதயே த்வாம் அஹம் ஈஶம் ஈட்யம் ।
பிதாஇவ புத்ரஸ்ய ஸகா இவ ஸக்யுஃ ப்ரியஃ ப்ரியாயாஃஅர்ஹஸி தேவ ஸோடும்॥௪௪॥
அதஷ்ட-பூர்வம் ஹஷிதஃ அஸ்மி தஷ்ட்வா பயேந ச ப்ரவ்யதிதம் மநஃ மே ।
தத் ஏவ மே தர்ஶய தேவ ரூபம் ப்ரஸீத தேவேஶ ஜகத்-நிவாஸ ॥௪௫॥
கிரீடிநம் கதிநம் சக்ர-ஹஸ்தம் இச்சாமி த்வாம் த்ரஷ்டும்அஹம் ததா ஏவ ।
தேந ஏவ ரூபேண சதுஃ-புஜேந ஸஹஸ்ர-பாஹோ பவ விஶ்வ-மூர்தே ॥௪௬॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
மயா ப்ரஸந்நேந தவ அர்ஜுந இதம் ரூபம் பரம் தர்ஶிதம் ஆத்ம-யோகாத் ।
தேஜோமயம் விஶ்வம்அநந்தம் ஆத்யம் யத் மே த்வத் அந்யேந ந தஷ்ட-பூர்வம்॥௪௭॥
ந வேத-யஜ்ஞ-அத்யயநைஃ ந தாநைஃ ந ச க்ரியாபிஃ ந தபோபிஃ உக்ரைஃ ।
ஏவம் ரூபஃ ஶக்யஃ அஹம் ந-லோகே த்ரஷ்டும் த்வத் அந்யேந குரு-ப்ரவீர ॥௪௮॥
மா தே வ்யதா மா ச விமூட-பாவஃ தஷ்ட்வா ரூபம் கோரம் ஈதக் மம இதம் ।
வ்யபேத-பீஃ ப்ரீத-மநாஃ புநஃ த்வம் தத் ஏவ மே ரூபம் இதம் ப்ரபஶ்ய ॥௪௯॥
ஸஞ்ஜயஃ உவாச ।
இதி அர்ஜுநம் வாஸுதேவஃ ததா உக்த்வா ஸ்வகம் ரூபம் தர்ஶயாமாஸ பூயஃ ।
ஆஶ்வாஸயாமாஸ ச பீதம் ஏநம் பூத்வா புநஃ ஸௌம்ய-வபுஃ மஹாத்மா ॥௫௦॥
அர்ஜுநஃ உவாச ।
தஷ்ட்வா இதம் மாநுஷம் ரூபம் தவ ஸௌம்யம் ஜநார்தந ।
இதாநீம் அஸ்மி ஸஂவத்தஃ ஸசேதாஃ ப்ரகதிம் கதஃ ॥௫௧॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
ஸுதுர்தர்ஶம் இதம் ரூபம் தஷ்டவாந் அஸி யத் மம ।
தேவாஃ அபி அஸ்ய ரூபஸ்ய நித்யம் தர்ஶந-காங்க்ஷிணஃ ॥௫௨॥
ந அஹம் வேதைஃ ந தபஸா ந தாநேந ந ச இஜ்யயா ।
ஶக்யஃ ஏவம்-விதஃ த்ரஷ்டும் தஷ்டவாந் அஸி மாம் யதா ॥௫௩॥
பக்த்யா து அநந்யயா ஶக்யஃ அஹம் ஏவம்-விதஃ அர்ஜுந ।
ஜ்ஞாதும் த்ரஷ்டும் ச தத்த்வேந ப்ரவேஷ்டும் ச பரந்தப ॥௫௪॥
மத்-கர்ம-கத் மத்-பரமஃ மத்-பக்தஃ ஸங்க-வர்ஜிதஃ ।
நிர்வைரஃ ஸர்வ-பூதேஷு யஃ ஸஃ மாம் ஏதி பாண்டவ ॥௫௫॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே விஶ்வ-ரூப-தர்ஶந-யோகஃ நாம ஏகாதஶஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத த்வாதஶஃ அத்யாயஃ । பக்தி-யோகஃ ।
அர்ஜுநஃ உவாச ।
ஏவம் ஸதத-யுக்தாஃ யே பக்தாஃ த்வாம் பர்யுபாஸதே ।
யே ச அபி அக்ஷரம் அவ்யக்தம் தேஷாம் கே யோக-வித்தமாஃ ॥௧௨-௧॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
மயி ஆவேஶ்ய மநஃ யே மாம் நித்ய-யுக்தாஃ உபாஸதே ।
ஶ்ரத்தயா பரயா உபேதாஃ தே மே யுக்ததமாஃ மதாஃ ॥௧௨-௨॥
யே து அக்ஷரம் அநிர்தேஶ்யம் அவ்யக்தம் பர்யுபாஸதே ।
ஸர்வத்ரகம் அசிந்த்யம் ச கூடஸ்தம் அசலம் த்ருவம் ॥௧௨-௩॥
ஸந்நியம்ய இந்த்ரிய-க்ராமம் ஸர்வத்ர ஸம-புத்தயஃ ।
தே ப்ராப்நுவந்தி மாம் ஏவ ஸர்வ-பூத-ஹிதே ரதாஃ ॥௧௨-௪॥
க்லேஶஃ அதிகதரஃ தேஷாம் அவ்யக்த-ஆஸக்த-சேதஸாம் ॥
அவ்யக்தா ஹி கதிஃ துஃகம் தேஹவத்பிஃ அவாப்யதே ॥௧௨-௫॥
யே து ஸர்வாணி கர்மாணி மயி ஸஂந்யஸ்ய மத்-பராஃ ।
அநந்யேந ஏவ யோகேந மாம் த்யாயந்தஃ உபாஸதே ॥௧௨-௬॥
தேஷாம் அஹம் ஸமுத்தர்தா மத்யு-ஸஂஸார-ஸாகராத் ।
பவாமி ந சிராத் பார்த மயி ஆவேஶித-சேதஸாம் ॥௧௨-௭॥
மயி ஏவ மநஃ ஆதத்ஸ்வ மயி புத்திம் நிவேஶய ।
நிவஸிஷ்யஸி மயி ஏவ அதஃ ஊர்த்வம் ந ஸஂஶயஃ ॥௧௨-௮॥
அத சித்தம் ஸமாதாதும் ந ஶக்நோஷி மயி ஸ்திரம் ।
அப்யாஸ-யோகேந ததஃ மாம் இச்ச ஆப்தும் தநஞ்ஜய ॥௧௨-௯॥
அப்யாஸே அபி அஸமர்தஃ அஸி மத்-கர்ம-பரமஃ பவ ।
மத்-அர்தம் அபி கர்மாணி குர்வந் ஸித்திம் அவாப்ஸ்யஸி ॥௧௨-௧௦॥
அத ஏதத் அபி அஶக்தஃ அஸி கர்தும் மத்-யோகம் ஆஶ்ரிதஃ ।
ஸர்வ-கர்ம-பல-த்யாகம் ததஃ குரு யத-ஆத்மவாந் ॥௧௨-௧௧॥
ஶ்ரேயஃ ஹி ஜ்ஞாநம் அப்யாஸாத் ஜ்ஞாநாத் த்யாநம் விஶிஷ்யதே ।
த்யாநாத் கர்ம-பல-த்யாகஃ த்யாகாத் ஶாந்திஃ அநந்தரம் ॥௧௨-௧௨॥
அத்வேஷ்டா ஸர்வ-பூதாநாஂ மைத்ரஃ கருணஃ ஏவ ச ।
நிர்மமஃ நிரஹங்காரஃ ஸம-துஃக-ஸுகஃ க்ஷமீ ॥௧௨-௧௩॥
ஸந்துஷ்டஃ ஸததம் யோகீ யத-ஆத்மா தட-நிஶ்சயஃ ।
மயி அர்பித-மநஃ-புத்திஃ யஃ மத்-பக்தஃ ஸஃ மே ப்ரியஃ ॥௧௨-௧௪॥
யஸ்மாத் ந உத்விஜதே லோகஃ லோகாத் ந உத்விஜதே ச யஃ ।
ஹர்ஷ-ஆமர்ஷ-பய-உத்வேகைஃ முக்தஃ யஃ ஸஃ ச மே ப்ரியஃ ॥௧௨-௧௫॥
அநபேக்ஷஃ ஶுசிஃ தக்ஷஃ உதாஸீநஃ கத-வ்யதஃ ।
ஸர்வ-ஆரம்ப-பரித்யாகீ யஃ மத்-பக்தஃ ஸஃ மே ப்ரியஃ ॥௧௨-௧௬॥
யஃ ந ஹஷ்யதி ந த்வேஷ்டி ந ஶோசதி ந காங்க்ஷதி ।
ஶுப-அஶுப-பரித்யாகீ பக்திமாந் யஃ ஸஃ மே ப்ரியஃ ॥௧௨-௧௭॥
ஸமஃ ஶத்ரௌ ச மித்ரே ச ததா மாந-அபமாநயோஃ ।
ஶீத-உஷ்ண-ஸுக-துஃகேஷு ஸமஃ ஸங்க-விவர்ஜிதஃ ॥௧௨-௧௮॥
துல்ய-நிந்தா-ஸ்துதிஃ மௌநீ ஸந்துஷ்டஃ யேந கேநசித் ।
அநிகேதஃ ஸ்திர-மதிஃ பக்திமாந் மே ப்ரியஃ நரஃ ॥௧௨-௧௯॥
யே து தர்ம்ய-அமதம் இதம் யதா உக்தம் பர்யுபாஸதே ।
ஶ்ரத்ததாநாஃ மத்-பரமாஃ பக்தாஃ தே அதீவ மே ப்ரியாஃ ॥௧௨-௨௦॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே பக்தி-யோகஃ நாம த்வாதஶஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத த்ரயோதஶஃ அத்யாயஃ । க்ஷேத்ர-க்ஷேத்ரஜ்ஞ-விபாக-யோகஃ ।
அர்ஜுநஃ உவாச ।
ப்ரகதிம் புருஷம் ச ஏவ க்ஷேத்ரம் க்ஷேத்ரஜ்ஞம் ஏவ ச ।
ஏதத் வேதிதும் இச்சாமி ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞேயம் ச கேஶவ ॥௦॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
இதம் ஶரீரம் கௌந்தேய க்ஷேத்ரம் இதி அபிதீயதே ।
ஏதத் யஃ வேத்தி தம் ப்ராஹுஃ க்ஷேத்ரஜ்ஞஃ இதி தத்-விதஃ ॥௧॥
க்ஷேத்ரஜ்ஞம் ச அபி மாம் வித்தி ஸர்வ-க்ஷேத்ரேஷு பாரத ।
க்ஷேத்ர-க்ஷேத்ரஜ்ஞயோஃ ஜ்ஞாநம் யத் தத் ஜ்ஞாநம் மதம் மம ॥௨॥
தத் க்ஷேத்ரம் யத் ச யாதக் ச யத் விகாரி யதஃ ச யத் ।
ஸஃ ச யஃ யத் ப்ரபாவஃ ச தத் ஸமாஸேந மே ஶணு ॥௩॥
ऋஷிபிஃ பஹுதா கீதம் சந்தோபிஃ விவிதைஃ பதக் ।
ப்ரஹ்ம-ஸூத்ர-பதைஃ ச ஏவ ஹேதுமத்பிஃ விநிஶ்சிதைஃ ॥௪॥
மஹாபூதாநி அஹங்காரோ புத்திஃ அவ்யக்தமேவ ச ।
இந்த்ரியாணி தஶைகஂ ச பஞ்ச ச இந்த்ரியகோசராஃ ॥௫॥
இச்சா த்வேஷஃ ஸுகம் துஃகம் ஸஂகாதஃ சேதநா ததிஃ ।
ஏதத் க்ஷேத்ரம் ஸமாஸேந ஸவிகாரம் உதாஹதம் ॥௬॥
அமாநித்வம் அதம்பித்வம் அஹிஂஸா க்ஷாந்திஃ ஆர்ஜவம் ।
ஆசார்ய-உபாஸநம் ஶௌசம் ஸ்தைர்யம் ஆத்ம-விநிக்ரஹஃ ॥௭॥
இந்த்ரிய-அர்தேஷு வைராக்யம் அநஹஂகாரஃ ஏவ ச ।
ஜந்ம-மத்யு-ஜரா-வ்யாதி-துஃக-தோஷ-அநுதர்ஶநம் ॥௮॥
அஸக்திஃ அநபிஷ்வங்கஃ புத்ர-தார-கஹ-ஆதிஷு ।
நித்யம் ச ஸம-சித்தத்வம் இஷ்ட அநிஷ்ட-உபபத்திஷு ॥௯॥
மயி ச அநந்ய-யோகேந பக்திஃ அவ்யபிசாரிணீ ।
விவிக்த-தேஶ-ஸேவித்வம் அரதிஃ ஜந-ஸஂஸதி ॥௧௦॥
அத்யாத்ம-ஜ்ஞாந-நித்யத்வம் தத்த்வ-ஜ்ஞாந-அர்த-தர்ஶநம் ।
ஏதத் ஜ்ஞாநம் இதி ப்ரோக்தம் அஜ்ஞாநம் யத் அதஃ அந்யதா ॥௧௧॥
ஜ்ஞேயம் யத் தத் ப்ரவக்ஷ்யாமி யத் ஜ்ஞாத்வா அமதம் அஶ்நுதே ।
அநாதிமத் பரம் ப்ரஹ்ம ந ஸத் தத் ந அஸத் உச்யதே ॥௧௨॥
ஸர்வதஃ பாணி-பாதம் தத் ஸர்வதஃ அக்ஷி-ஶிரஃ-முகம் ।
ஸர்வதஃ ஶ்ருதிமத் லோகே ஸர்வம் ஆவத்ய திஷ்டதி ॥௧௩॥
ஸர்வ-இந்த்ரிய-குண-ஆபாஸம் ஸர்வ-இந்த்ரிய-விவர்ஜிதம் ।
அஸக்தம் ஸர்வ-பத் ச ஏவ நிர்குணம் குண-போக்த ச ॥௧௪॥
பஹிஃ-அந்தஃ ச பூதாநாம் அசரம் சரம் ஏவ ச ।
ஸூக்ஷ்மத்வாத் தத் அவிஜ்ஞேயம் தூரஸ்தம் ச அந்திகே ச தத் ॥௧௫॥
அவிபக்தம் ச பூதேஷு விபக்தம் இவ ச ஸ்திதம் ।
பூத-பர்த ச தத் ஜ்ஞேயம் க்ரஸிஷ்ணு ப்ரபவிஷ்ணு ச ॥௧௬॥
ஜ்யோதிஷாம் அபி தத் ஜ்யோதிஃ தமஸஃ பரம் உச்யதே ।
ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞேயம் ஜ்ஞாநகம்யம் ஹதி ஸர்வஸ்ய திஷ்டிதம் ॥௧௭॥
இதி க்ஷேத்ரம் ததா ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞேயம் ச உக்தம் ஸமாஸதஃ ।
மத்-பக்தஃ ஏதத் விஜ்ஞாய மத்-பாவாய உபபத்யதே ॥௧௮॥
ப்ரகதிம் புருஷம் ச ஏவ வித்தி அநாதீ உபாஉ அபி ।
விகாராந் ச குணாந் ச ஏவ வித்தி ப்ரகதி-ஸம்பவாந் ॥௧௯॥
கார்ய-காரண-கர்தத்வே ஹேதுஃ ப்ரகதிஃ உச்யதே ।
புருஷஃ ஸுக-துஃகாநாம் போக்தத்வே ஹேதுஃ உச்யதே ॥௨௦॥
புருஷஃ ப்ரகதிஸ்தஃ ஹி புங்க்தே ப்ரகதிஜாந் குணாந் ।
காரணம் குண-ஸங்கஃ அஸ்ய ஸத் அஸத் யோநி-ஜந்மஸு ॥௨௧॥
உபத்ரஷ்டா அநுமந்தா ச பர்தா போக்தா மஹேஶ்வரஃ ।
பரமாத்மா இதி ச அபி உக்தஃ தேஹே அஸ்மிந் புருஷஃ பரஃ ॥௨௨॥
யஃ ஏவம் வேத்தி புருஷம் ப்ரகதிம் ச குணைஃ ஸஹ ।
ஸர்வதா வர்தமாநஃ அபி ந ஸஃ பூயஃ அபிஜாயதே ॥௨௩॥
த்யாநேந ஆத்மநி பஶ்யந்தி கேசித் ஆத்மாநம் ஆத்மநா ।
அந்யே ஸாங்க்யேந யோகேந கர்ம-யோகேந ச அபரே ॥௨௪॥
அந்யே து ஏவம் அஜாநந்தஃ ஶ்ருத்வா அந்யேப்யஃ உபாஸதே ।
தே அபி ச அதிதரந்தி ஏவ மத்யும் ஶ்ருதி-பராயணாஃ ॥௨௫॥
யாவத் ஸஞ்ஜாயதே கிஞ்சித் ஸத்த்வம் ஸ்தாவர-ஜங்கமம் ।
க்ஷேத்ர-க்ஷேத்ரஜ்ஞ-ஸஂயோகாத் தத் வித்தி பரதர்ஷப ॥௨௬॥
ஸமம் ஸர்வேஷு பூதேஷு திஷ்டந்தம் பரமேஶ்வரம் ।
விநஶ்யத்ஸு அவிநஶ்யந்தம் யஃ பஶ்யதி ஸஃ பஶ்யதி ॥௨௭॥
ஸமஂ பஶ்யந் ஹி ஸர்வத்ர ஸமவஸ்திதம் ஈஶ்வரம் ।
ந ஹிநஸ்தி ஆத்மநா ஆத்மாநம் ததஃ யாதி பராம் கதிம் ॥௨௮॥
ப்ரகத்யா ஏவ ச கர்மாணி க்ரியமாணாநி ஸர்வஶஃ ।
யஃ பஶ்யதி ததா ஆத்மாநம் அகர்தாரம் ஸஃ பஶ்யதி ॥௨௯॥
யதா பூத-பதக்-பாவம் ஏகஸ்தம் அநுபஶ்யதி ।
ததஃ ஏவ ச விஸ்தாரம் ப்ரஹ்ம ஸம்பத்யதே ததா ॥௩௦॥
அநாதித்வாத் நிர்குணத்வாத் பரமாத்மா அயம் அவ்யயஃ ।
ஶரீரஸ்தஃ அபி கௌந்தேய ந கரோதி ந லிப்யதே ॥௩௧॥
யதா ஸர்வகதம் ஸௌக்ஷ்ம்யாத் ஆகாஶம் ந உபலிப்யதே ।
ஸர்வத்ர-அவஸ்திதஃ தேஹே ததா ஆத்மா ந உபலிப்யதே ॥௩௨॥
யதா ப்ரகாஶயதி ஏகஃ கத்ஸ்நம் லோகம் இமம் ரவிஃ ।
க்ஷேத்ரம் க்ஷேத்ரீ ததா கத்ஸ்நம் ப்ரகாஶயதி பாரத ॥௩௩॥
க்ஷேத்ர-க்ஷேத்ரஜ்ஞயோஃ ஏவம் அந்தரம் ஜ்ஞாந-சக்ஷுஷா ।
பூத-ப்ரகதி-மோக்ஷம் ச யே விதுஃ யாந்தி தே பரம் ॥௩௪॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே க்ஷேத்ர-க்ஷேத்ரஜ்ஞ-விபாக-யோகஃ நாம த்ரயோதஶஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத சதுர்தஶஃ அத்யாயஃ । குண-த்ரய-விபாக-யோகஃ ।
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
பரம் பூயஃ ப்ரவக்ஷ்யாமி ஜ்ஞாநாநாம் ஜ்ஞாநம் உத்தமம் ।
யத் ஜ்ஞாத்வா முநயஃ ஸர்வே பராம் ஸித்திம் இதஃ கதாஃ ॥௧॥
இதம் ஜ்ஞாநம் உபாஶ்ரித்ய மம ஸாதர்ம்யம் ஆகதாஃ ।
ஸர்கே அபி ந உபஜாயந்தே ப்ரலயே ந வ்யதந்தி ச ॥௨॥
மம யோநிஃ மஹத் ப்ரஹ்ம தஸ்மிந் கர்பம் ததாமி அஹம் ।
ஸம்பவஃ ஸர்வ-பூதாநாம் ததஃ பவதி பாரத ॥௩॥
ஸர்வ-யோநிஷு கௌந்தேய மூர்தயஃ ஸம்பவந்தி யாஃ ।
தாஸாம் ப்ரஹ்ம மஹத் யோநிஃ அஹம் பீஜ-ப்ரதஃ பிதா ॥௪॥
ஸத்த்வம் ரஜஃ தமஃ இதி குணாஃ ப்ரகதி-ஸம்பவாஃ ।
நிபத்நந்தி மஹா-பாஹோ தேஹே தேஹிநம் அவ்யயம் ॥௫॥
தத்ர ஸத்த்வம் நிர்மலத்வாத் ப்ரகாஶகம் அநாமயம் ।
ஸுக-ஸங்கேந பத்நாதி ஜ்ஞாந-ஸங்கேந ச அநக ॥௬॥
ரஜஃ ராக-ஆத்மகம் வித்தி தஷ்ணா-ஸங்க-ஸமுத்பவம் ।
தத் நிபத்நாதி கௌந்தேய கர்ம-ஸங்கேந தேஹிநம் ॥௭॥
தமஃ து அஜ்ஞாநஜம் வித்தி மோஹநம் ஸர்வ-தேஹிநாம் ।
ப்ரமாத-ஆலஸ்ய-நித்ராபிஃ தத் நிபத்நாதி பாரத ॥௮॥
ஸத்த்வம் ஸுகே ஸஞ்ஜயதி ரஜஃ கர்மணி பாரத ।
ஜ்ஞாநம் ஆவத்ய து தமஃ ப்ரமாதே ஸஞ்ஜயதி உத ॥௯॥
ரஜஃ தமஃ ச அபிபூய ஸத்த்வம் பவதி பாரத ।
ரஜஃ ஸத்த்வம் தமஃ ச ஏவ தமஃ ஸத்த்வம் ரஜஃ ததா ॥௧௦॥
ஸர்வ-த்வாரேஷு தேஹே அஸ்மிந் ப்ரகாஶஃ உபஜாயதே ।
ஜ்ஞாநம் யதா ததா வித்யாத் விவத்தம் ஸத்த்வம் இதி உத ॥௧௧॥
லோபஃ ப்ரவத்திஃ ஆரம்பஃ கர்மணாம் அஶமஃ ஸ்பஹா ।
ரஜஸி ஏதாநி ஜாயந்தே விவத்தே பரதர்ஷப ॥௧௨॥
அப்ரகாஶஃ அப்ரவத்திஃ ச ப்ரமாதஃ மோஹஃ ஏவ ச ।
தமஸி ஏதாநி ஜாயந்தே விவத்தே குரு-நந்தந ॥௧௩॥
யதா ஸத்த்வே ப்ரவத்தே து ப்ரலயம் யாதி தேஹ-பத் ।
ததா உத்தம-விதாம் லோகாந் அமலாந் ப்ரதிபத்யதே ॥௧௪॥
ரஜஸி ப்ரலயம் கத்வா கர்ம-ஸங்கிஷு ஜாயதே ।
ததா ப்ரலீநஃ தமஸி மூட-யோநிஷு ஜாயதே ॥௧௫॥
கர்மணஃ ஸுகதஸ்ய ஆஹுஃ ஸாத்த்விகம் நிர்மலம் பலம் ।
ரஜஸஃ து பலம் துஃகம் அஜ்ஞாநம் தமஸஃ பலம் ॥௧௬॥
ஸத்த்வாத் ஸஞ்ஜாயதே ஜ்ஞாநம் ரஜஸஃ லோபஃ ஏவ ச ।
ப்ரமாத-மோஹௌ தமஸஃ பவதஃ அஜ்ஞாநம் ஏவ ச ॥௧௭॥
ஊர்த்வம் கச்சந்தி ஸத்த்வஸ்தாஃ மத்யே திஷ்டந்தி ராஜஸாஃ ।
ஜகந்ய-குண-வத்திஸ்தாஃ அதஃ கச்சந்தி தாமஸாஃ ॥௧௮॥
ந அந்யம் குணேப்யஃ கர்தாரம் யதா த்ரஷ்டா அநுபஶ்யதி ।
குணேப்யஃ ச பரம் வேத்தி மத்-பாவம் ஸஃ அதிகச்சதி ॥௧௯॥
குணாந் ஏதாந் அதீத்ய த்ரீந் தேஹீ தேஹ-ஸமுத்பவாந் ।
ஜந்ம-மத்யு-ஜரா-துஃகைஃ விமுக்தஃ அமதம் அஶ்நுதே ॥௨௦॥
அர்ஜுநஃ உவாச ।
கைஃ லிங்கைஃ த்ரீந் குணாந் ஏதாந் அதீதஃ பவதி ப்ரபோ ।
கிம் ஆசாரஃ கதம் ச ஏதாந் த்ரீந் குணாந் அதிவர்ததே ॥௨௧॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
ப்ரகாஶம் ச ப்ரவத்திம் ச மோஹம் ஏவ ச பாண்டவ ।
ந த்வேஷ்டி ஸம்ப்ரவத்தாநி ந நிவத்தாநி காங்க்ஷதி ॥௨௨॥
உதாஸீநவத் ஆஸீநஃ குணைஃ யஃ ந விசால்யதே ।
குணாஃ வர்தந்தே இதி ஏவம் யஃ அவதிஷ்டதி ந இங்கதே ॥௨௩॥
ஸம-துஃக-ஸுகஃ ஸ்வஸ்தஃ ஸம-லோஷ்ட-அஶ்ம-காஞ்சநஃ ।
துல்ய-ப்ரிய-அப்ரியஃ தீரஃ துல்ய-நிந்தா-ஆத்ம-ஸஂஸ்துதிஃ ॥௨௪॥
மாந-அபமாநயோஃ துல்யஃ துல்யஃ மித்ர-அரி-பக்ஷயோஃ ।
ஸர்வ-ஆரம்ப-பரித்யாகீ குணாதீதஃ ஸஃ உச்யதே ॥௨௫॥
மாம் ச யஃ அவ்யபிசாரேண பக்தி-யோகேந ஸேவதே ।
ஸஃ குணாந் ஸமதீத்ய ஏதாந் ப்ரஹ்ம-பூயாய கல்பதே ॥௨௬॥
ப்ரஹ்மணஃ ஹி ப்ரதிஷ்டா அஹம் அமதஸ்ய அவ்யயஸ்ய ச ।
ஶாஶ்வதஸ்ய ச தர்மஸ்ய ஸுகஸ்ய ஏகாந்திகஸ்ய ச ॥௨௭॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே குண-த்ரய-விபாக-யோகஃ நாம சதுர்தஶஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத பஞ்சதஶஃ அத்யாயஃ । புருஷோத்தம-யோகஃ ।
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
ஊர்த்வ-மூலம் அதஃ-ஶாகம் அஶ்வத்தம் ப்ராஹுஃ அவ்யயம் ।
சந்தாஂஸி யஸ்ய பர்ணாநி யஃ தம் வேத ஸஃ வேதவித் ॥௧॥
அதஃ ச ஊர்த்வம் ப்ரஸதாஃ தஸ்ய ஶாகாஃ குண-ப்ரவத்தாஃ விஷய-ப்ரவாலாஃ ।
அதஃ ச மூலாநி அநுஸந்ததாநி கர்ம-அநுபந்தீநி மநுஷ்ய-லோகே ॥௨॥
ந ரூபம்அஸ்ய இஹ ததாஉபலப்யதே நஅந்தஃ ந சஆதிஃ ந ச ஸம்ப்ரதிஷ்டா।
அஶ்வத்தம் ஏநம் ஸுவிரூட-மூலம் அஸங்க-ஶஸ்த்ரேண தடேந சித்த்வா ॥௩॥
ததஃ பதம் தத் பரிமார்கிதவ்யஂ யஸ்மிந் கதாஃ ந நிவர்தந்தி பூயஃ ।
தம் ஏவ ச ஆத்யம் புருஷம் ப்ரபத்யே யதஃ ப்ரவத்திஃ ப்ரஸதா புராணீ ॥௪॥
நிர்மாந-மோஹாஃ ஜிதஸங்கதோஷாஃ அத்யாத்ம-நித்யாஃ விநிவத்த-காமாஃ ।
த்வந்த்வைஃவிமுக்தாஃஸுகதுஃக-ஸஂஜ்ஞைஃ கச்சந்தி அமூடாஃ பதம் அவ்யயஂ தத்॥௫॥
ந தத் பாஸயதே ஸூர்யஃ ந ஶஶாங்கஃ ந பாவகஃ ।
யத் கத்வா ந நிவர்தந்தே தத் தாம பரமம் மம ॥௬॥
மம ஏவ அஂஶஃ ஜீவ-லோகே ஜீவ-பூதஃ ஸநாதநஃ ।
மநஃ-ஷஷ்டாநி-இந்த்ரியாணி ப்ரகதி-ஸ்தாநி கர்ஷதி ॥௭॥
ஶரீரம் யத் அவாப்நோதி யத் ச அபி உத்க்ராமதி ஈஶ்வரஃ ।
கஹீத்வா ஏதாநி ஸஂயாதி வாயுஃ கந்தாந் இவ ஆஶயாத் ॥௮॥
ஶ்ரோத்ரம் சக்ஷுஃ ஸ்பர்ஶநம் ச ரஸநம் க்ராணம் ஏவ ச ।
அதிஷ்டாய மநஃ ச அயம் விஷயாந் உபஸேவதே ॥௯॥
உத்க்ராமந்தம் ஸ்திதம் வா அபி புஞ்ஜாநம் வா குண-அந்விதம் ।
விமூடாஃ ந அநுபஶ்யந்தி பஶ்யந்தி ஜ்ஞாந-சக்ஷுஷஃ ॥௧௦॥
யதந்தஃ யோகிநஃ ச ஏநம் பஶ்யந்தி ஆத்மநி அவஸ்திதம் ।
யதந்தஃ அபி அகத-ஆத்மாநஃ ந ஏநம் பஶ்யந்தி அசேதஸஃ ॥௧௧॥
யத் ஆதித்ய-கதஂ தேஜஃ ஜகத் பாஸயதே அகிலம் ।
யத் சந்த்ரமஸி யத் ச அக்நௌ தத் தேஜஃ வித்தி மாமகம் ॥௧௨॥
காம் ஆவிஶ்ய ச பூதாநி தாரயாமி அஹம் ஓஜஸா ।
புஷ்ணாமி ச ஓஷதீஃ ஸர்வாஃ ஸோமஃ பூத்வா ரஸாத்மகஃ ॥௧௩॥
அஹம் வைஶ்வாநரஃ பூத்வா ப்ராணிநாம் தேஹம் ஆஶ்ரிதஃ ।
ப்ராண-அபாந-ஸம-ஆயுக்தஃ பசாமி அந்நம் சதுர்விதம் ॥௧௪॥
ஸர்வஸ்ய ச அஹம் ஹதி ஸந்நிவிஷ்டஃ மத்தஃ ஸ்மதிஃ ஜ்ஞாநம் அபோஹநம் ச ।
வேதைஃ ச ஸர்வைஃ அஹம் ஏவ வேத்யஃ வேதாந்த-கத் வேத-வித் ஏவ ச அஹம்॥௧௫॥
த்வௌ இமௌ புருஷௌ லோகே க்ஷரஃ ச அக்ஷரஃ ஏவ ச ।
க்ஷரஃ ஸர்வாணி பூதாநி கூடஸ்தஃ அக்ஷரஃ உச்யதே ॥௧௬॥
உத்தமஃ புருஷஃ து அந்யஃ பரம்-ஆத்மா இதி உதாஹதஃ ।
யஃ லோக-த்ரயம் ஆவிஶ்ய பிபர்தி அவ்யயஃ ஈஶ்வரஃ ॥௧௭॥
யஸ்மாத் க்ஷரம் அதீதஃ அஹம் அக்ஷராத் அபி ச உத்தமஃ ।
அதஃ அஸ்மி லோகே வேதே ச ப்ரதிதஃ புருஷோத்தமஃ ॥௧௮॥
யஃ மாம் ஏவம் அஸம்மூடஃ ஜாநாதி புருஷோத்தமம் ।
ஸஃ ஸர்வ-வித் பஜதி மாம் ஸர்வ-பாவேந பாரத ॥௧௯॥
இதி குஹ்யதமம் ஶாஸ்த்ரம் இதம் உக்தம் மயா அநக ।
ஏதத் புத்த்வா புத்திமாந் ஸ்யாத் கதகத்யஃ ச பாரத ॥௨௦॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே புருஷோத்தம-யோகஃ நாம பஞ்சதஶஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத ஷோடஶஃ அத்யாயஃ । தைவ-ஆஸுர-ஸம்பத்-விபாக-யோகஃ ।
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
அபயம் ஸத்த்வ-ஸஂஶுத்திஃ ஜ்ஞாந-யோக-வ்யவஸ்திதிஃ ।
தாநம் தமஃ ச யஜ்ஞஃ ச ஸ்வாத்யாயஃ தபஃ ஆர்ஜவம் ॥௧॥
அஹிஂஸா ஸத்யம் அக்ரோதஃ த்யாகஃ ஶாந்திஃ அபைஶுநம் ।
தயா பூதேஷு அலோலுப்த்வம் மார்தவம் ஹ்ரீஃ அசாபலம் ॥௨॥
தேஜஃ க்ஷமா ததிஃ ஶௌசம் அத்ரோஹஃ ந அதி-மாநிதா ।
பவந்தி ஸம்பதம் தைவீம் அபிஜாதஸ்ய பாரத ॥௩॥
தம்பஃ தர்பஃ அபிமாநஃ ச க்ரோதஃ பாருஷ்யம் ஏவ ச ।
அஜ்ஞாநம் ச அபிஜாதஸ்ய பார்த ஸம்பதம் ஆஸுரீம் ॥௪॥
தைவீ ஸம்பத் விமோக்ஷாய நிபந்தாய ஆஸுரீ மதா ।
மா ஶுசஃ ஸம்பதம் தைவீம் அபிஜாதஃ அஸி பாண்டவ ॥௫॥
த்வௌ பூத-ஸர்கௌ லோகே அஸ்மிந் தைவஃ ஆஸுரஃ ஏவ ச ।
தைவஃ விஸ்தரஶஃ ப்ரோக்தஃ ஆஸுரம் பார்த மே ஶணு ॥௬॥
ப்ரவத்திம் ச நிவத்திம் ச ஜநாஃ ந விதுஃ ஆஸுராஃ ।
ந ஶௌசம் ந அபி ச ஆசாரஃ ந ஸத்யம் தேஷு வித்யதே ॥௭॥
அஸத்யம் அப்ரதிஷ்டம் தே ஜகத் ஆஹுஃ அநீஶ்வரம் ।
அபரஸ்பர-ஸம்பூதஂ கிம் அந்யத் காம-ஹைதுகம் ॥௮॥
ஏதாம் தஷ்டிம் அவஷ்டப்ய நஷ்ட-ஆத்மாநஃ அல்ப-புத்தயஃ ।
ப்ரபவந்தி உக்ர-கர்மாணஃ க்ஷயாய ஜகதஃ அஹிதாஃ ॥௯॥
காமம் ஆஶ்ரித்ய துஷ்பூரம் தம்ப-மாந-மத-அந்விதாஃ ।
மோஹாத் கஹீத்வா அஸத் க்ராஹாந் ப்ரவர்தந்தே அஶுசி-வ்ரதாஃ ॥௧௦॥
சிந்தாம் அபரிமேயாம் ச ப்ரலயாந்தாம் உபாஶ்ரிதாஃ ।
காம-உபபோக-பரமாஃ ஏதாவத் இதி நிஶ்சிதாஃ ॥௧௧॥
ஆஶா-பாஶ-ஶதைஃ பத்தாஃ காம-க்ரோத-பராயணாஃ ।
ஈஹந்தே காம-போகார்தம் அந்யாயேந அர்த-ஸஞ்சயாந் ॥௧௨॥
இதம் அத்ய மயா லப்தம் இமம் ப்ராப்ஸ்யே மநோரதம் ।
இதம் அஸ்தி இதம் அபி மே பவிஷ்யதி புநஃ தநம் ॥௧௩॥
அஸௌ மயா ஹதஃ ஶத்ருஃ ஹநிஷ்யே ச அபராந் அபி ।
ஈஶ்வரஃ அஹம் அஹஂ போகீ ஸித்தஃ அஹம் பலவாந் ஸுகீ ॥௧௪॥
ஆட்யஃ அபிஜநவாந் அஸ்மி கஃ அந்யஃ அஸ்தி ஸதஶஃ மயா ।
யக்ஷ்யே தாஸ்யாமி மோதிஷ்யே இதி அஜ்ஞாந-விமோஹிதாஃ ॥௧௫॥
அநேக-சித்த-விப்ராந்தாஃ மோஹ-ஜால-ஸமாவதாஃ ।
ப்ரஸக்தாஃ காம-போகேஷு பதந்தி நரகே அஶுசௌ ॥௧௬॥
ஆத்ம-ஸம்பாவிதாஃ ஸ்தப்தாஃ தந-மாந-மத-அந்விதாஃ ।
யஜந்தே நாம-யஜ்ஞைஃ தே தம்பேந அவிதி-பூர்வகம் ॥௧௭॥
அஹஂகாரம் பலம் தர்பம் காமம் க்ரோதம் ச ஸஂஶ்ரிதாஃ ।
மாம் ஆத்ம-பர-தேஹேஷு ப்ரத்விஷந்தஃ அப்யஸூயகாஃ ॥௧௮॥
தாந் அஹம் த்விஷதஃ க்ரூராந் ஸஂஸாரேஷு நராதமாந் ।
க்ஷிபாமி அஜஸ்ரம் அஶுபாந் ஆஸுரீஷு ஏவ யோநிஷு ॥௧௯॥
ஆஸுரீம் யோநிம் ஆபந்நாஃ மூடாஃ ஜந்மநி ஜந்மநி ।
மாம் அப்ராப்ய ஏவ கௌந்தேய ததஃ யாந்தி அதமாம் கதிம் ॥௨௦॥
த்ரிவிதம் நரகஸ்ய இதம் த்வாரம் நாஶநம் ஆத்மநஃ ।
காமஃ க்ரோதஃ ததா லோபஃ தஸ்மாத் ஏதத் த்ரயம் த்யஜேத் ॥௨௧॥
ஏதைஃ விமுக்தஃ கௌந்தேய தமோ-த்வாரைஃ த்ரிபிஃ நரஃ ।
ஆசரதி ஆத்மநஃ ஶ்ரேயஃ ததஃ யாதி பராம் கதிம் ॥௨௨॥
யஃ ஶாஸ்த்ர-விதிம் உத்ஸஜ்ய வர்ததே காம-காரதஃ ।
ந ஸஃ ஸித்திம் அவாப்நோதி ந ஸுகம் ந பராம் கதிம் ॥௨௩॥
தஸ்மாத் ஶாஸ்த்ரம் ப்ரமாணம் தே கார்ய-அகார்ய-வ்யவஸ்திதௌ ।
ஜ்ஞாத்வா ஶாஸ்த்ர-விதாந-உக்தம் கர்ம கர்தும் இஹ அர்ஹஸி ॥௨௪॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே தைவ-ஆஸுர-ஸம்பத்-விபாக-யோகஃ நாம ஷோடஶஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத ஸப்ததஶஃ அத்யாயஃ । ஶ்ரத்தா-த்ரய-விபாக-யோகஃ ।
அர்ஜுநஃ உவாச ।
யே ஶாஸ்த்ர-விதிம் உத்ஸஜ்ய யஜந்தே ஶ்ரத்தயா அந்விதாஃ ।
தேஷாம் நிஷ்டா து கா கஷ்ண ஸத்த்வம் ஆஹோ ரஜஃ தமஃ ॥௧॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
த்ரிவிதா பவதி ஶ்ரத்தா தேஹிநாம் ஸா ஸ்வபாவஜா ।
ஸாத்த்விகீ ராஜஸீ ச ஏவ தாமஸீ ச இதி தாம் ஶணு ॥௨॥
ஸத்த்வ-அநுரூபா ஸர்வஸ்ய ஶ்ரத்தா பவதி பாரத ।
ஶ்ரத்தாமயஃ அயம் புருஷஃ யஃ யத் ஶ்ரத்தஃ ஸஃ ஏவ ஸஃ ॥௩॥
யஜந்தே ஸாத்த்விகாஃ தேவாந் யக்ஷ-ரக்ஷாஂஸி ராஜஸாஃ ।
ப்ரேதாந் பூதகணாந் ச அந்யே யஜந்தே தாமஸாஃ ஜநாஃ ॥௪॥
அஶாஸ்த்ர-விஹிதம் கோரம் தப்யந்தே யே தபஃ ஜநாஃ ।
தம்ப-அஹஂகார-ஸஂயுக்தாஃ காம-ராக-பல-அந்விதாஃ ॥௫॥
கர்ஷயந்தஃ ஶரீரஸ்தம் பூத-க்ராமம் அசேதஸஃ ।
மாம் ச ஏவ அந்தஃ-ஶரீரஸ்தம் தாந் வித்தி ஆஸுர-நிஶ்சயாந் ॥௬॥
ஆஹாரஃ து அபி ஸர்வஸ்ய த்ரிவிதஃ பவதி ப்ரியஃ ।
யஜ்ஞஃ தபஃ ததா தாநம் தேஷாம் பேதம் இமம் ஶணு ॥௭॥
ஆயுஃ-ஸத்த்வ-பல-ஆரோக்ய-ஸுக-ப்ரீதி-விவர்தநாஃ ।
ரஸ்யாஃ ஸ்நிக்தாஃ ஸ்திராஃ ஹத்யாஃ ஆஹாராஃ ஸாத்த்விக-ப்ரியாஃ ॥௮॥
கட்வம்ல-லவண-அதி-உஷ்ண-தீக்ஷ்ண-ரூக்ஷ-விதாஹிநஃ ।
ஆஹாராஃ ராஜஸஸ்ய இஷ்டாஃ துஃக-ஶோக-ஆமய-ப்ரதாஃ ॥௯॥
யாதயாமம் கத-ரஸம் பூதி பர்யுஷிதம் ச யத் ।
உச்சிஷ்டம் அபி ச அமேத்யம் போஜநம் தாமஸ-ப்ரியம் ॥௧௦॥
அபல-ஆகாங்க்ஷிபிஃ யஜ்ஞஃ விதி-தஷ்டஃ யஃ இஜ்யதே ।
யஷ்டவ்யம் ஏவ இதி மநஃ ஸமாதாய ஸஃ ஸாத்த்விகஃ ॥௧௧॥
அபிஸந்தாய து பலம் தம்பார்தம் அபி ச ஏவ யத் ।
இஜ்யதே பரத-ஶ்ரேஷ்ட தம் யஜ்ஞம் வித்தி ராஜஸம் ॥௧௨॥
விதி-ஹீநம் அஸஷ்ட-அந்நம் மந்த்ர-ஹீநம் அதக்ஷிணம் ।
ஶ்ரத்தா-விரஹிதம் யஜ்ஞம் தாமஸம் பரிசக்ஷதே ॥௧௩॥
தேவ-த்விஜ-குரு-ப்ராஜ்ஞ-பூஜநம் ஶௌசம் ஆர்ஜவம் ।
ப்ரஹ்மசர்யம் அஹிஂஸா ச ஶாரீரம் தபஃ உச்யதே ॥௧௪॥
அநுத்வேககரம் வாக்யம் ஸத்யம் ப்ரிய-ஹிதம் ச யத் ।
ஸ்வாத்யாய-அப்யஸநம் ச ஏவ வாங்மயம் தபஃ உச்யதே ॥௧௫॥
மநஃ-ப்ரஸாதஃ ஸௌம்யத்வம் மௌநம் ஆத்ம-விநிக்ரஹஃ ।
பாவ-ஸஂஶுத்திஃ இதி ஏதத் தபஃ மாநஸம் உச்யதே ॥௧௬॥
ஶ்ரத்தயா பரயா தப்தம் தபஃ தத் த்ரிவிதம் நரைஃ ।
அபல-ஆகாங்க்ஷிபிஃ யுக்தைஃ ஸாத்த்விகம் பரிசக்ஷதே ॥௧௭॥
ஸத்கார-மாந-பூஜார்தம் தபஃ தம்பேந ச ஏவ யத் ।
க்ரியதே தத் இஹ ப்ரோக்தம் ராஜஸம் சலம் அத்ருவம் ॥௧௮॥
மூட-க்ராஹேண ஆத்மநஃ யத் பீடயா க்ரியதே தபஃ ।
பரஸ்ய உத்ஸாதநார்தம் வா தத் தாமஸம் உதாஹதம் ॥௧௯॥
தாதவ்யம் இதி யத் தாநம் தீயதே அநுபகாரிணே ।
தேஶே காலே ச பாத்ரே ச தத் தாநம் ஸாத்த்விகம் ஸ்மதம் ॥௨௦॥
யத் து ப்ரதி-உபகாரார்தம் பலம் உத்திஶ்ய வா புநஃ ।
தீயதே ச பரிக்லிஷ்டம் தத் தாநம் ராஜஸம் ஸ்மதம் ॥௨௧॥
அதேஶ-காலே யத் தாநம் அபாத்ரேப்யஃ ச தீயதே ।
அஸத்கதம் அவஜ்ஞாதம் தத் தாமஸம் உதாஹதம் ॥௨௨॥
ௐ தத் ஸத் இதி நிர்தேஶஃ ப்ரஹ்மணஃ த்ரிவிதஃ ஸ்மதஃ ।
ப்ராஹ்மணாஃ தேந வேதாஃ ச யஜ்ஞாஃ ச விஹிதாஃ புரா ॥௨௩॥
தஸ்மாத் ௐ இதி உதாஹத்ய யஜ்ஞ-தாந-தபஃ-க்ரியாஃ ।
ப்ரவர்தந்தே விதாந-உக்தாஃ ஸததம் ப்ரஹ்ம-வாதிநாம் ॥௨௪॥
தத் இதி அநபிஸந்தாய பலம் யஜ்ஞ-தபஃ-க்ரியாஃ ।
தாந-க்ரியாஃ ச விவிதாஃ க்ரியந்தே மோக்ஷ-காங்க்ஷிபிஃ ॥௨௫॥
ஸத்-பாவே ஸாது-பாவே ச ஸத் இதி ஏதத் ப்ரயுஜ்யதே ।
ப்ரஶஸ்தே கர்மணி ததா ஸத் ஶப்தஃ பார்த யுஜ்யதே ॥௨௬॥
யஜ்ஞே தபஸி தாநே ச ஸ்திதிஃ ஸத் இதி ச உச்யதே ।
கர்ம ச ஏவ தத்-அர்தீயம் ஸத் இதி ஏவ அபிதீயதே ॥௨௭॥
அஶ்ரத்தயா ஹுதம் தத்தம் தபஃ தப்தம் கதம் ச யத் ।
அஸத் இதி உச்யதே பார்த ந ச தத் ப்ரேத்ய நோ இஹ ॥௨௮॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே ஶ்ரத்தா-த்ரய-விபாக-யோகஃ நாம ஸப்ததஶஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮

அத அஷ்டாதஶஃ அத்யாயஃ । மோக்ஷ-ஸஂந்யாஸ-யோகஃ ।
அர்ஜுநஃ உவாச ।
ஸஂந்யாஸஸ்ய மஹா-பாஹோ தத்த்வம் இச்சாமி வேதிதும் ।
த்யாகஸ்ய ச ஹஷீகேஶ பதக் கேஶி-நிஷூதந ॥௧॥
ஶ்ரீபகவாந் உவாச ।
காம்யாநாம் கர்மணாம் ந்யாஸம் ஸஂந்யாஸம் கவயஃ விதுஃ ।
ஸர்வ-கர்ம-பல-த்யாகம் ப்ராஹுஃ த்யாகம் விசக்ஷணாஃ ॥௨॥
த்யாஜ்யம் தோஷவத் இதி ஏகே கர்ம ப்ராஹுஃ மநீஷிணஃ ।
யஜ்ஞ-தாந-தபஃ-கர்ம ந த்யாஜ்யம் இதி ச அபரே ॥௩॥
நிஶ்சயம் ஶணு மே தத்ர த்யாகே பரதஸத்தம ।
த்யாகஃ ஹி புருஷ-வ்யாக்ர த்ரிவிதஃ ஸம்ப்ரகீர்திதஃ ॥௪॥
யஜ்ஞ-தாந-தபஃ-கர்ம ந த்யாஜ்யம் கார்யம் ஏவ தத் ।
யஜ்ஞஃ தாநம் தபஃ ச ஏவ பாவநாநி மநீஷிணாம் ॥௫॥
ஏதாநி அபி து கர்மாணி ஸங்கம் த்யக்த்வா பலாநி ச ।
கர்தவ்யாநி இதி மே பார்த நிஶ்சிதம் மதம் உத்தமம் ॥௬॥
நியதஸ்ய து ஸஂந்யாஸஃ கர்மணஃ ந உபபத்யதே ।
மோஹாத் தஸ்ய பரித்யாகஃ தாமஸஃ பரிகீர்திதஃ ॥௭॥
துஃகம் இதி ஏவ யத் கர்ம காய-க்லேஶ-பயாத் த்யஜேத் ।
ஸஃ கத்வா ராஜஸம் த்யாகம் ந ஏவ த்யாக-பலம் லபேத் ॥௮॥
கார்யம் இதி ஏவ யத் கர்ம நியதம் க்ரியதே அர்ஜுந ।
ஸங்கம் த்யக்த்வா பலம் ச ஏவ ஸஃ த்யாகஃ ஸாத்த்விகஃ மதஃ ॥௯॥
ந த்வேஷ்டி அகுஶலம் கர்ம குஶலே ந அநுஷஜ்ஜதே ।
த்யாகீ ஸத்த்வ-ஸமாவிஷ்டஃ மேதாவீ சிந்ந-ஸஂஶயஃ ॥௧௦॥
ந ஹி தேஹ-பதா ஶக்யம் த்யக்தும் கர்மாணி அஶேஷதஃ ।
யஃ து கர்ம-பல-த்யாகீ ஸஃ த்யாகீ இதி அபிதீயதே ॥௧௧॥
அநிஷ்டம் இஷ்டம் மிஶ்ரம் ச த்ரிவிதம் கர்மணஃ பலம் ।
பவதி அத்யாகிநாம் ப்ரேத்ய ந து ஸஂந்யாஸிநாம் க்வசித் ॥௧௨॥
பஞ்ச ஏதாநி மஹா-பாஹோ காரணாநி நிபோத மே ।
ஸாங்க்யே கத-அந்தே ப்ரோக்தாநி ஸித்தயே ஸர்வ-கர்மணாம் ॥௧௩॥
அதிஷ்டாநம் ததா கர்தா கரணம் ச பதக்-விதம் ।
விவிதாஃ ச பதக் சேஷ்டாஃ தைவம் ச ஏவ அத்ர பஞ்சமம் ॥௧௪॥
ஶரீர-வாக்-மநோபிஃ யத் கர்ம ப்ராரபதே நரஃ ।
ந்யாய்யம் வா விபரீதஂ வா பஞ்ச ஏதே தஸ்ய ஹேதவஃ ॥௧௫॥
தத்ர ஏவம் ஸதி கர்தாரம் ஆத்மாநம் கேவலம் து யஃ ।
பஶ்யதி அகத-புத்தித்வாத் ந ஸஃ பஶ்யதி துர்மதிஃ ॥௧௬॥
யஸ்ய ந அஹஂகதஃ பாவஃ புத்திஃ யஸ்ய ந லிப்யதே ।
ஹத்வா அபி ஸஃ இமாந் லோகாந் ந ஹந்தி ந நிபத்யதே ॥௧௭॥
ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞேயம் பரிஜ்ஞாதா த்ரிவிதா கர்ம-சோதநா ।
கரணம் கர்ம கர்தா இதி த்ரிவிதஃ கர்ம-ஸஂக்ரஹஃ ॥௧௮॥
ஜ்ஞாநம் கர்ம ச கர்தா ச த்ரிதா ஏவ குண-பேததஃ ।
ப்ரோச்யதே குண-ஸங்க்யாநே யதாவத் ஶணு தாநி அபி ॥௧௯॥
ஸர்வ-பூதேஷு யேந ஏகம் பாவம் அவ்யயம் ஈக்ஷதே ।
அவிபக்தம் விபக்தேஷு தத் ஜ்ஞாநம் வித்தி ஸாத்த்விகம் ॥௨௦॥
பதக்த்வேந து யத் ஜ்ஞாநம் நாநா-பாவாந் பதக்-விதாந் ।
வேத்தி ஸர்வேஷு பூதேஷு தத் ஜ்ஞாநம் வித்தி ராஜஸம் ॥௨௧॥
யத் து கத்ஸ்நவத் ஏகஸ்மிந் கார்யே ஸக்தம் அஹைதுகம் ।
அதத்த்வார்தவத் அல்பம் ச தத் தாமஸம் உதாஹதம் ॥௨௨॥
நியதம் ஸங்க-ரஹிதம் அராக-த்வேஷதஃ கதம் ।
அபல-ப்ரேப்ஸுநா கர்ம யத் தத் ஸாத்த்விகம் உச்யதே ॥௨௩॥
யத் து காம-ஈப்ஸுநா கர்ம ஸாஹஂகாரேண வா புநஃ ।
க்ரியதே பஹுல ஆயாஸம் தத் ராஜஸம் உதாஹதம் ॥௨௪॥
அநுபந்தம் க்ஷயம் ஹிஂஸாம் அநபேக்ஷ்ய ச பௌருஷம் ।
மோஹாத் ஆரப்யதே கர்ம யத் தத் தாமஸம் உச்யதே ॥௨௫॥
முக்த-ஸங்கஃ அநஹஂ-வாதீ ததி-உத்ஸாஹ-ஸமந்விதஃ ।
ஸித்தி-அஸித்த்யோஃ நிர்விகாரஃ கர்தா ஸாத்த்விகஃ உச்யதே ॥௨௬॥
ராகீ கர்ம-பல-ப்ரேப்ஸுஃ லுப்தஃ ஹிஂஸாத்மகஃ அஶுசிஃ ।
ஹர்ஷ-ஶோக-அந்விதஃ கர்தா ராஜஸஃ பரிகீர்திதஃ ॥௨௭॥
அயுக்தஃ ப்ராகதஃ ஸ்தப்தஃ ஶடஃ நைஷ்கதிகஃ அலஸஃ ।
விஷாதீ தீர்க-ஸூத்ரீ ச கர்தா தாமஸஃ உச்யதே ॥௨௮॥
புத்தேஃ பேதம் ததேஃ ச ஏவ குணதஃ த்ரிவிதம் ஶணு ।
ப்ரோச்யமாநம் அஶேஷேண பதக்த்வேந தநஞ்ஜய ॥௨௯॥
ப்ரவத்திம் ச நிவத்திம் ச கார்ய-அகார்யே பய-அபயே ।
பந்தம் மோக்ஷம் ச யா வேத்தி புத்திஃ ஸா பார்த ஸாத்த்விகீ ॥௩௦॥
யயா தர்மம் அதர்மம் ச கார்யம் ச அகார்யம் ஏவ ச ।
அயதாவத் ப்ரஜாநாதி புத்திஃ ஸா பார்த ராஜஸீ ॥௩௧॥
அதர்மம் தர்மம் இதி யா மந்யதே தமஸா ஆவதா ।
ஸர்வ-அர்தாந் விபரீதாந் ச புத்திஃ ஸா பார்த தாமஸீ ॥௩௨॥
தத்யா யயா தாரயதே மநஃ-ப்ராண-இந்த்ரிய-க்ரியாஃ ।
யோகேந அவ்யபிசாரிண்யா ததிஃ ஸா பார்த ஸாத்த்விகீ ॥௩௩॥
யயா து தர்ம-காம-அர்தாந் தத்யா தாரயதே அர்ஜுந ।
ப்ரஸங்கேந பல-ஆகாங்க்ஷீ ததிஃ ஸா பார்த ராஜஸீ ॥௩௪॥
யயா ஸ்வப்நம் பயம் ஶோகம் விஷாதம் மதம் ஏவ ச ।
ந விமுஞ்சதி துர்மேதா ததிஃ ஸா பார்த தாமஸீ ॥௩௫॥
ஸுகம் து இதாநீம் த்ரிவிதம் ஶணு மே பரதர்ஷப ।
அப்யாஸாத் ரமதே யத்ர துஃகாந்தம் ச நிகச்சதி ॥௩௬॥
யத் தத் அக்ரே விஷம் இவ பரிணாமே அமத-உபமம் ।
தத் ஸுகம் ஸாத்த்விகம் ப்ரோக்தம் ஆத்ம-புத்தி-ப்ரஸாதஜம் ॥௩௭॥
விஷய-இந்த்ரிய-ஸஂயோகாத் யத் தத் அக்ரே அமத-உபமம் ।
பரிணாமே விஷம் இவ தத் ஸுகம் ராஜஸம் ஸ்மதம் ॥௩௮॥
யத் அக்ரே ச அநுபந்தே ச ஸுகம் மோஹநம் ஆத்மநஃ ।
நித்ரா-ஆலஸ்ய-ப்ரமாத-உத்தம் தத் தாமஸம் உதாஹதம் ॥௩௯॥
ந தத் அஸ்தி பதிவ்யாம் வா திவி தேவேஷு வா புநஃ ।
ஸத்த்வம் ப்ரகதிஜைஃ முக்தம் யத் ஏபிஃ ஸ்யாத் த்ரிபிஃ குணைஃ ॥௪௦॥
ப்ராஹ்மண-க்ஷத்ரிய-விஶாம் ஶூத்ராணாம் ச பரந்தப ।
கர்மாணி ப்ரவிபக்தாநி ஸ்வபாவ-ப்ரபவைஃ குணைஃ ॥௪௧॥
ஶமஃ தமஃ தபஃ ஶௌசம் க்ஷாந்திஃ ஆர்ஜவம் ஏவ ச ।
ஜ்ஞாநம் விஜ்ஞாநம் ஆஸ்திக்யம் ப்ரஹ்ம-கர்ம ஸ்வபாவஜம் ॥௪௨॥
ஶௌர்யம் தேஜஃ ததிஃ தாக்ஷ்யம் யுத்தே ச அபி அபலாயநம் ।
தாநம் ஈஶ்வர-பாவஃ ச க்ஷாத்ரம் கர்ம ஸ்வபாவஜம் ॥௪௩॥
கஷி-கௌரக்ஷ்ய-வாணிஜ்யம் வைஶ்ய-கர்ம ஸ்வபாவஜம் ।
பரிசர்யா-ஆத்மகம் கர்ம ஶூத்ரஸ்ய அபி ஸ்வபாவஜம் ॥௪௪॥
ஸ்வே ஸ்வே கர்மணி அபிரதஃ ஸஂஸித்திம் லபதே நரஃ ।
ஸ்வகர்ம-நிரதஃ ஸித்திம் யதா விந்ததி தத் ஶணு ॥௪௫॥
யதஃ ப்ரவத்திஃ பூதாநாம் யேந ஸர்வம் இதம் ததம் ।
ஸ்வகர்மணா தம் அப்யர்ச்ய ஸித்திம் விந்ததி மாநவஃ ॥௪௬॥
ஶ்ரேயாந் ஸ்வதர்மஃ விகுணஃ பர-தர்மாத் ஸ்வநுஷ்டிதாத் ।
ஸ்வபாவ-நியதம் கர்ம குர்வந் ந ஆப்நோதி கில்பிஷம் ॥௪௭॥
ஸஹஜம் கர்ம கௌந்தேய ஸதோஷம் அபி ந த்யஜேத் ।
ஸர்வாரம்பாஃ ஹி தோஷேண தூமேந அக்நிஃ இவ ஆவதாஃ ॥௪௮॥
அஸக்த-புத்திஃ ஸர்வத்ர ஜித-ஆத்மா விகத-ஸ்பஹஃ ।
நைஷ்கர்ம்ய-ஸித்திம் பரமாம் ஸஂந்யாஸேந அதிகச்சதி ॥௪௯॥
ஸித்திம் ப்ராப்தஃ யதா ப்ரஹ்ம ததா ஆப்நோதி நிபோத மே ।
ஸமாஸேந ஏவ கௌந்தேய நிஷ்டா ஜ்ஞாநஸ்ய யா பரா ॥௫௦॥
புத்த்யா விஶுத்தயா யுக்தோ தத்யாத்மாநஂ நியம்ய ச ।
ஶப்தாதீந்விஷயாஂஸ்த்யக்த்வா ராகத்வேஷௌ வ்யுதஸ்ய ச ॥௫௧॥
விவிக்த-ஸேவீ லகு-ஆஶீ யத-வாக்-காய-மாநஸஃ ।
த்யாந-யோக-பரஃ நித்யம் வைராக்யம் ஸமுபாஶ்ரிதஃ ॥௫௨॥
அஹஂகாரம் பலம் தர்பம் காமம் க்ரோதம் பரிக்ரஹம் ।
விமுச்ய நிர்மமஃ ஶாந்தஃ ப்ரஹ்ம-பூயாய கல்பதே ॥௫௩॥
ப்ரஹ்ம-பூதஃ ப்ரஸந்ந-ஆத்மா ந ஶோசதி ந காங்க்ஷதி ।
ஸமஃ ஸர்வேஷு பூதேஷு மத்-பக்திம் லபதே பராம் ॥௫௪॥
பக்த்யா மாம் அபிஜாநாதி யாவாந் யஃ ச அஸ்மி தத்த்வதஃ ।
ததஃ மாம் தத்த்வதஃ ஜ்ஞாத்வா விஶதே தத் அநந்தரம் ॥௫௫॥
ஸர்வ-கர்மாணி அபி ஸதா குர்வாணஃ மத்-வ்யபாஶ்ரயஃ ।
மத்-ப்ரஸாதாத் அவாப்நோதி ஶாஶ்வதம் பதம் அவ்யயம் ॥௫௬॥
சேதஸா ஸர்வ-கர்மாணி மயி ஸஂந்யஸ்ய மத்-பரஃ ।
புத்தி-யோகம் உபாஶ்ரித்ய மத்-சித்தஃ ஸததம் பவ ॥௫௭॥
மத்-சித்தஃ ஸர்வ-துர்காணி மத்-ப்ரஸாதாத் தரிஷ்யஸி ।
அத சேத் த்வம் அஹஂகாராத் ந ஶ்ரோஷ்யஸி விநங்க்ஷ்யஸி ॥௫௮॥
யத் அஹஂகாரம் ஆஶ்ரித்ய ந யோத்ஸ்யே இதி மந்யஸே ।
மித்யா ஏஷஃ வ்யவஸாயஃ தே ப்ரகதிஃ த்வாம் நியோக்ஷ்யதி ॥௫௯॥
ஸ்வபாவஜேந கௌந்தேய நிபத்தஃ ஸ்வேந கர்மணா ।
கர்தும் ந இச்சஸி யத் மோஹாத் கரிஷ்யஸி அவஶஃ அபி தத் ॥௬௦॥
ஈஶ்வரஃ ஸர்வ-பூதாநாம் ஹத்-தேஶே அர்ஜுந திஷ்டதி ।
ப்ராமயந் ஸர்வ-பூதாநி யந்த்ர-ஆரூடாநி மாயயா ॥௬௧॥
தம் ஏவ ஶரணம் கச்ச ஸர்வ-பாவேந பாரத ।
தத் ப்ரஸாதாத் பராம் ஶாந்திம் ஸ்தாநம் ப்ராப்ஸ்யஸி ஶாஶ்வதம் ॥௬௨॥
இதி தே ஜ்ஞாநம் ஆக்யாதம் குஹ்யாத் குஹ்யதரஂ மயா ।
விமஶ்ய ஏதத் அஶேஷேண யதா இச்சஸி ததா குரு ॥௬௩॥
ஸர்வ-குஹ்யதமம் பூயஃ ஶணு மே பரமம் வசஃ ।
இஷ்டஃ அஸி மே தடம் இதி ததஃ வக்ஷ்யாமி தே ஹிதம் ॥௬௪॥
மத்-மநாஃ பவ மத்-பக்தஃ மத்-யாஜீ மாம் நமஸ்குரு ।
மாம் ஏவ ஏஷ்யஸி ஸத்யம் தே ப்ரதிஜாநே ப்ரியஃ அஸி மே ॥௬௫॥
ஸர்வ-தர்மாந் பரித்யஜ்ய மாம் ஏகம் ஶரணம் வ்ரஜ ।
அஹம் த்வா ஸர்வ-பாபேப்யஃ மோக்ஷ்யயிஷ்யாமி மா ஶுசஃ ॥௬௬॥
இதம் தே ந அதபஸ்காய ந அபக்தாய கதாசந ।
ந ச அஶுஶ்ரூஷவே வாச்யம் ந ச மாம் யஃ அப்யஸூயதி ॥௬௭॥
யஃ இதம் பரமம் குஹ்யம் மத்-பக்தேஷு அபிதாஸ்யதி ।
பக்திம் மயி பராம் கத்வா மாம் ஏவ ஏஷ்யதி அஸஂஶயஃ ॥௬௮॥
ந ச தஸ்மாத் மநுஷ்யேஷு கஶ்சித் மே ப்ரிய-கத்தமஃ ।
பவிதா ந ச மே தஸ்மாத் அந்யஃ ப்ரியதரஃ புவி ॥௬௯॥
அத்யேஷ்யதே ச யஃ இமம் தர்ம்யம் ஸஂவாதம் ஆவயோஃ ।
ஜ்ஞாந-யஜ்ஞேந தேந அஹம் இஷ்டஃ ஸ்யாம் இதி மே மதிஃ ॥௭௦॥
ஶ்ரத்தாவாந் அநஸூயஃ ச ஶணுயாத் அபி யஃ நரஃ ।
ஸஃ அபி முக்தஃ ஶுபாந் லோகாந் ப்ராப்நுயாத் புண்ய-கர்மணாம் ॥௭௧॥
கச்சித் ஏதத் ஶ்ருதம் பார்த த்வயா ஏகாக்ரேண சேதஸா ।
கச்சித் அஜ்ஞாந-ஸம்மோஹஃ ப்ரநஷ்டஃ தே தநஞ்ஜய ॥௭௨॥
அர்ஜுநஃ உவாச ।
நஷ்டஃ மோஹஃ ஸ்மதிஃ லப்தா த்வத் ப்ரஸாதாத் மயா அச்யுத ।
ஸ்திதஃ அஸ்மி கத-ஸந்தேஹஃ கரிஷ்யே வசநம் தவ ॥௭௩॥
ஸஞ்ஜயஃ உவாச ।
இதி அஹம் வாஸுதேவஸ்ய பார்தஸ்ய ச மஹாத்மநஃ ।
ஸஂவாதம் இமம் அஶ்ரௌஷம் அத்புதம் ரோம-ஹர்ஷணம் ॥௭௪॥
வ்யாஸ-ப்ரஸாதாத் ஶ்ருதவாந் ஏதத் குஹ்யம் அஹம் பரம் ।
யோகம் யோகேஶ்வராத் கஷ்ணாத் ஸாக்ஷாத் கதயதஃ ஸ்வயம் ॥௭௫॥
ராஜந் ஸஂஸ்மத்ய ஸஂஸ்மத்ய ஸஂவாதம் இமம் அத்புதம் ।
கேஶவ-அர்ஜுநயோஃ புண்யம் ஹஷ்யாமி ச முஹுஃ முஹுஃ ॥௭௬॥
தத் ச ஸஂஸ்மத்ய ஸஂஸ்மத்ய ரூபம் அதி-அத்புதம் ஹரேஃ ।
விஸ்மயஃ மே மஹாந் ராஜந் ஹஷ்யாமி ச புநஃ புநஃ ॥௭௭॥
யத்ர யோகேஶ்வரஃ கஷ்ணஃ யத்ர பார்தஃ தநுர்தரஃ ।
தத்ர ஶ்ரீஃ விஜயஃ பூதிஃ த்ருவா நீதிஃ மதிஃ மம ॥௭௮॥

ௐ தத் ஸத் இதி ஶ்ரீமத் பகவத் கீதாஸு உபநிஷத்ஸு
ப்ரஹ்ம-வித்யாயாம் யோக-ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீகஷ்ண-அர்ஜுந-ஸஂவாதே மோக்ஷ-ஸஂந்யாஸ-யோகஃ நாம அஷ்டாதஶஃ அத்யாயஃ
ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத் ஹரி ஊँ தத்ஸத்

அத்யாயஃ ௧ ௨ ௩ ௪ ௫ ௬ ௭ ௮ ௯ ௧௦ ௧௧ ௧௨ ௧௩ ௧௪ ௧௫ ௧௬ ௧௭ ௧௮