॥ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾ ಪದಚ್ಛೇದ॥
ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ಪ್ರಥಮಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಅರ್ಜುನ-ವಿಷಾದ ಯೋಗಃ ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಃ ಉವಾಚ ।
ಧರ್ಮ-ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಕುರು-ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಸಮವೇತಾಃ ಯುಯುತ್ಸವಃ ।
ಮಾಮಕಾಃ ಪಾಣ್ಡವಾಃ ಚ ಏವ ಕಿಮ್ ಅಕುರ್ವತ ಸಞ್ಜಯ ॥೧॥
ಸಞ್ಜಯಃ ಉವಾಚ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ಪಾಣ್ಡವ-ಅನೀಕಮ್ ವ್ಯೂಢಮ್ ದುರ್ಯೋಧನಃ ತದಾ ।
ಆಚಾರ್ಯಮ್ ಉಪಸಙ್ಗಮ್ಯ ರಾಜಾ ವಚನಮ್ ಅಬ್ರವೀತ್ ॥೨॥
ಪಶ್ಯ ಏತಾಮ್ ಪಾಣ್ಡು-ಪುತ್ರಾಣಾಮ್ ಆಚಾರ್ಯ ಮಹತೀಮ್ ಚಮೂಮ್ ।
ವ್ಯೂಢಾಮ್ ದ್ರುಪದ-ಪುತ್ರೇಣ ತವ ಶಿಷ್ಯೇಣ ಧೀಮತಾ ॥೩॥
ಅತ್ರ ಶೂರಾಃ ಮಹಾ-ಇಷು-ಆಸಾಃ ಭೀಮ-ಅರ್ಜುನ-ಸಮಾಃ ಯುಧಿ ।
ಯುಯುಧಾನಃ ವಿರಾಟಃ ಚ ದ್ರುಪದಃ ಚ ಮಹಾರಥಃ ॥೪॥
ಧೃಷ್ಟಕೇತುಃ ಚೇಕಿತಾನಃ ಕಾಶಿರಾಜಃ ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ಪುರುಜಿತ್ ಕುನ್ತಿಭೋಜಃ ಚ ಶೈಬ್ಯಃ ಚ ನರ-ಪುಙ್ಗವಃ ॥೫॥
ಯುಧಾಮನ್ಯುಃ ಚ ವಿಕ್ರಾನ್ತಃ ಉತ್ತಮೌಜಾಃ ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ಸೌಭದ್ರಃ ದ್ರೌಪದೇಯಾಃ ಚ ಸರ್ವೇ ಏವ ಮಹಾರಥಾಃ ॥೬॥
ಅಸ್ಮಾಕಮ್ ತು ವಿಶಿಷ್ಟಾಃ ಯೇ ತಾನ್ ನಿಬೋಧ ದ್ವಿಜ-ಉತ್ತಮ ।
ನಾಯಕಾಃ ಮಮ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಸಂಜ್ಞಾರ್ಥಂ ತಾನ್ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥೭॥
ಭವಾನ್ ಭೀಷ್ಮಃ ಚ ಕರ್ಣಃ ಚ ಕೃಪಃ ಚ ಸಮಿತಿಞ್ಜಯಃ ।
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ವಿಕರ್ಣಃ ಚ ಸೌಮದತ್ತಿಃ ತಥಾ ಏವ ಚ ॥೮॥
ಅನ್ಯೇ ಚ ಬಹವಃ ಶೂರಾಃ ಮದರ್ಥೇ ತ್ಯಕ್ತ-ಜೀವಿತಾಃ ।
ನಾನಾ-ಶಸ್ತ್ರ-ಪ್ರಹರಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಯುದ್ಧ-ವಿಶಾರದಾಃ ॥೯॥
ಅಪರ್ಯಾಪ್ತಮ್ ತತ್ ಅಸ್ಮಾಕಮ್ ಬಲಮ್ ಭೀಷ್ಮ-ಅಭಿರಕ್ಷಿತಮ್ ।
ಪರ್ಯಾಪ್ತಮ್ ತು ಇದಮ್ ಏತೇಷಾಮ್ ಬಲಮ್ ಭೀಮ-ಅಭಿರಕ್ಷಿತಮ್ ॥೧೦॥
ಅಯನೇಷು ಚ ಸರ್ವೇಷು ಯಥಾ-ಭಾಗಮ್ ಅವಸ್ಥಿತಾಃ ।
ಭೀಷ್ಮಮ್ ಏವ ಅಭಿರಕ್ಷನ್ತು ಭವನ್ತಃ ಸರ್ವೇ ಏವ ಹಿ ॥೧೧॥
ತಸ್ಯ ಸಞ್ಜನಯನ್ ಹರ್ಷಮ್ ಕುರು-ವೃದ್ಧಃ ಪಿತಾಮಹಃ ।
ಸಿಂಹನಾದಮ್ ವಿನದ್ಯ ಉಚ್ಚೈಃ ಶಙ್ಖಮ್ ದಧ್ಮೌ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥೧೨॥
ತತಃ ಶಙ್ಖಾಃ ಚ ಭೇರ್ಯಃ ಚ ಪಣವ-ಆನಕ-ಗೋಮುಖಾಃ ।
ಸಹಸಾ ಏವ ಅಭ್ಯಹನ್ಯನ್ತ ಸಃ ಶಬ್ದಃ ತುಮುಲಃ ಅಭವತ್ ॥೧೩॥
ತತಃ ಶ್ವೇತೈಃ ಹಯೈಃ ಯುಕ್ತೇ ಮಹತಿ ಸ್ಯನ್ದನೇ ಸ್ಥಿತೌ ।
ಮಾಧವಃ ಪಾಣ್ಡವಃ ಚ ಏವ ದಿವ್ಯೌ ಶಙ್ಖೌ ಪ್ರದಧ್ಮತುಃ ॥೧೪॥
ಪಾಞ್ಚಜನ್ಯಮ್ ಹೃಷೀಕೇಶಃ ದೇವದತ್ತಮ್ ಧನಞ್ಜಯಃ ।
ಪೌಣ್ಡ್ರಮ್ ದಧ್ಮೌ ಮಹಾ-ಶಙ್ಖಮ್ ಭೀಮ-ಕರ್ಮಾ ವೃಕ-ಉದರಃ ॥೧೫॥
ಅನನ್ತವಿಜಯಮ್ ರಾಜಾ ಕುನ್ತೀ-ಪುತ್ರಃ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಃ ಚ ಸುಘೋಷ-ಮಣಿ-ಪುಷ್ಪಕೌ ॥೧೬॥
ಕಾಶ್ಯಃ ಚ ಪರಮ-ಇಷು-ಆಸಃ ಶಿಖಣ್ಡೀ ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಮ್ನಃ ವಿರಾಟಃ ಚ ಸಾತ್ಯಕಿಃ ಚ ಅಪರಾಜಿತಃ ॥೧೭॥
ದ್ರುಪದಃ ದ್ರೌಪದೇಯಾಃ ಚ ಸರ್ವಶಃ ಪೃಥಿವೀ-ಪತೇ ।
ಸೌಭದ್ರಃ ಚ ಮಹಾ-ಬಾಹುಃ ಶಙ್ಖಾನ್ ದಧ್ಮುಃ ಪೃಥಕ್ ಪೃಥಕ್ ॥೧೮॥
ಸಃ ಘೋಷಃ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಮ್ ಹೃದಯಾನಿ ವ್ಯದಾರಯತ್ ।
ನಭಃ ಚ ಪೃಥಿವೀಮ್ ಚ ಏವ ತುಮುಲಃ ಅಭ್ಯನುನಾದಯನ್ ॥೧೯॥
ಅಥ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾನ್ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧಾರ್ತ್ರರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ ಕಪಿ-ಧ್ವಜಃ ।
ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಶಸ್ತ್ರ-ಸಮ್ಪಾತೇ ಧನುಃ ಉದ್ಯಮ್ಯ ಪಾಣ್ಡವಃ ॥೨೦॥
ಹೃಷೀಕೇಶಮ್ ತದಾ ವಾಕ್ಯಮ್ ಇದಮ್ ಆಹ ಮಹೀಪತೇ ।
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಸೇನಯೋಃ ಉಭಯೋಃ ಮಧ್ಯೇ ರಥಮ್ ಸ್ಥಾಪಯ ಮೇ ಅಚ್ಯುತ ॥೨೧॥
ಯಾವತ್ ಏತಾನ್ ನಿರೀಕ್ಷೇ ಅಹಮ್ ಯೋದ್ಧು-ಕಾಮಾನ್ ಅವಸ್ಥಿತಾನ್ ।
ಕೈಃ ಮಯಾ ಸಹ ಯೋದ್ಧವ್ಯಮ್ ಅಸ್ಮಿನ್ ರಣ-ಸಮುದ್ಯಮೇ ॥೨೨॥
ಯೋತ್ಸ್ಯಮಾನಾನ್ ಅವೇಕ್ಷೇ ಅಹಮ್ ಯೇ ಏತೇ ಅತ್ರ ಸಮಾಗತಾಃ ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ದುರ್ಬುದ್ಧೇಃ ಯುದ್ಧೇ ಪ್ರಿಯ-ಚಿಕೀರ್ಷವಃ ॥೨೩॥
ಸಞ್ಜಯಃ ಉವಾಚ ।
ಏವಮ್ ಉಕ್ತಃ ಹೃಷೀಕೇಶಃ ಗುಡಾಕೇಶೇನ ಭಾರತ ।
ಸೇನಯೋಃ ಉಭಯೋಃ ಮಧ್ಯೇ ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ರಥ-ಉತ್ತಮಮ್ ॥೨೪॥
ಭೀಷ್ಮ-ದ್ರೋಣ-ಪ್ರಮುಖತಃ ಸರ್ವೇಷಾಮ್ ಚ ಮಹೀ-ಕ್ಷಿತಾಮ್ ।
ಉವಾಚ ಪಾರ್ಥ ಪಶ್ಯ ಏತಾನ್ ಸಮವೇತಾನ್ ಕುರೂನ್ ಇತಿ ॥೨೫॥
ತತ್ರ ಅಪಶ್ಯತ್ ಸ್ಥಿತಾನ್ ಪಾರ್ಥಃ ಪಿತೄನ್ ಅಥ ಪಿತಾಮಹಾನ್ ।
ಆಚಾರ್ಯಾನ್ ಮಾತುಲಾನ್ ಭ್ರಾತೄನ್ ಪುತ್ರಾನ್ ಪೌತ್ರಾನ್ ಸಖೀನ್ ತಥಾ ॥೨೬॥
ಶ್ವಶುರಾನ್ ಸುಹೃದಃ ಚ ಏವ ಸೇನಯೋಃ ಉಭಯೋಃ ಅಪಿ ।
ತಾನ್ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಸಃ ಕೌನ್ತೇಯಃ ಸರ್ವಾನ್ ಬನ್ಧೂನ್ ಅವಸ್ಥಿತಾನ್ ॥೨೭॥
ಕೃಪಯಾ ಪರಯಾವಿಷ್ಟೋ ವಿಷೀದನ್ ಇದಮ್ ಅಬ್ರವೀತ್ ।
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಇಮಮ್ ಸ್ವಜನಮ್ ಕೃಷ್ಣ ಯುಯುತ್ಸುಮ್ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಮ್ ॥೨೮॥
ಸೀದನ್ತಿ ಮಮ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಮುಖಮ್ ಚ ಪರಿಶುಷ್ಯತಿ ।
ವೇಪಥುಃ ಚ ಶರೀರೇ ಮೇ ರೋಮ-ಹರ್ಷಃ ಚ ಜಾಯತೇ ॥೨೯॥
ಗಾಣ್ಡೀವಮ್ ಸ್ರಂಸತೇ ಹಸ್ತಾತ್ ತ್ವಕ್ ಚ ಏವ ಪರಿದಹ್ಯತೇ ।
ನ ಚ ಶಕ್ನೋಮಿ ಅವಸ್ಥಾತುಮ್ ಭ್ರಮತಿ ಇವ ಚ ಮೇ ಮನಃ ॥೩೦॥
ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿಪರೀತಾನಿ ಕೇಶವ ।
ನ ಚ ಶ್ರೇಯಃ ಅನುಪಶ್ಯಾಮಿ ಹತ್ವಾ ಸ್ವಜನಮ್ ಆಹವೇ ॥೩೧॥
ನ ಕಾಙ್ಕ್ಷೇ ವಿಜಯಮ್ ಕೃಷ್ಣ ನ ಚ ರಾಜ್ಯಮ್ ಸುಖಾನಿ ಚ ।
ಕಿಮ್ ನಃ ರಾಜ್ಯೇನ ಗೋವಿನ್ದ ಕಿಮ್ ಭೋಗೈಃ ಜೀವಿತೇನ ವಾ ॥೩೨॥
ಯೇಷಾಮ್ ಅರ್ಥೇ ಕಾಙ್ಕ್ಷಿತಮ್ ನಃ ರಾಜ್ಯಮ್ ಭೋಗಾಃ ಸುಖಾನಿ ಚ ।
ತೇ ಇಮೇ ಅವಸ್ಥಿತಾಃ ಯುದ್ಧೇ ಪ್ರಾಣಾನ್ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಧನಾನಿ ಚ ॥೩೩॥
ಆಚಾರ್ಯಾಃ ಪಿತರಃ ಪುತ್ರಾಃ ತಥಾ ಏವ ಚ ಪಿತಾಮಹಾಃ ।
ಮಾತುಲಾಃ ಶ್ವಶುರಾಃ ಪೌತ್ರಾಃ ಶ್ಯಾಲಾಃ ಸಮ್ಬನ್ಧಿನಃ ತಥಾ ॥೩೪॥
ಏತಾನ್ ನ ಹನ್ತುಮ್ ಇಚ್ಛಾಮಿ ಘ್ನತಃ ಅಪಿ ಮಧುಸೂದನ ।
ಅಪಿ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯ-ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಹೇತೋಃ ಕಿಮ್ ನು ಮಹೀಕೃತೇ ॥೩೫॥
ನಿಹತ್ಯ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ ನಃ ಕಾ ಪ್ರೀತಿಃ ಸ್ಯಾತ್ ಜನಾರ್ದನ ।
ಪಾಪಮ್ ಏವ ಆಶ್ರಯೇತ್ ಅಸ್ಮಾನ್ ಹತ್ವಾ ಏತಾನ್ ಆತತಾಯಿನಃ ॥೩೬॥
ತಸ್ಮಾತ್ ನ ಅರ್ಹಾಃ ವಯಮ್ ಹನ್ತುಮ್ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ ಸ್ವಬಾನ್ಧವಾನ್ ।
ಸ್ವಜನಮ್ ಹಿ ಕಥಮ್ ಹತ್ವಾ ಸುಖಿನಃ ಸ್ಯಾಮ ಮಾಧವ ॥೩೭॥
ಯದಿ ಅಪಿ ಏತೇ ನ ಪಶ್ಯನ್ತಿ ಲೋಭ-ಉಪಹತ-ಚೇತಸಃ ।
ಕುಲ-ಕ್ಷಯ-ಕೃತಮ್ ದೋಷಮ್ ಮಿತ್ರ-ದ್ರೋಹೇ ಚ ಪಾತಕಮ್ ॥೩೮॥
ಕಥಮ್ ನ ಜ್ಞೇಯಮ್ ಅಸ್ಮಾಭಿಃ ಪಾಪಾತ್ ಅಸ್ಮಾನ್ ನಿವರ್ತಿತುಮ್ ।
ಕುಲ-ಕ್ಷಯ-ಕೃತಮ್ ದೋಷಮ್ ಪ್ರಪಶ್ಯದ್ಭಿಃ ಜನಾರ್ದನ ॥೩೯॥
ಕುಲ-ಕ್ಷಯೇ ಪ್ರಣಶ್ಯನ್ತಿ ಕುಲ-ಧರ್ಮಾಃ ಸನಾತನಾಃ ।
ಧರ್ಮೇ ನಷ್ಟೇ ಕುಲಮ್ ಕೃತ್ಸ್ನಮ್ ಅಧರ್ಮಃ ಅಭಿಭವತಿ ಉತ ॥೪೦॥
ಅಧರ್ಮ-ಅಭಿಭವಾತ್ ಕೃಷ್ಣ ಪ್ರದುಷ್ಯನ್ತಿ ಕುಲ-ಸ್ತ್ರಿಯಃ ।
ಸ್ತ್ರೀಷು ದುಷ್ಟಾಸು ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಜಾಯತೇ ವರ್ಣ-ಸಙ್ಕರಃ ॥೪೧॥
ಸಙ್ಕರಃ ನರಕಾಯ ಏವ ಕುಲ-ಘ್ನಾನಾಮ್ ಕುಲಸ್ಯ ಚ ।
ಪತನ್ತಿ ಪಿತರಃ ಹಿ ಏಷಾಮ್ ಲುಪ್ತ-ಪಿಣ್ಡ-ಉದಕ-ಕ್ರಿಯಾಃ ॥೪೨॥
ದೋಷೈಃ ಏತೈಃ ಕುಲ-ಘ್ನಾನಾಮ್ ವರ್ಣ-ಸಙ್ಕರ-ಕಾರಕೈಃ ।
ಉತ್ಸಾದ್ಯನ್ತೇ ಜಾತಿ-ಧರ್ಮಾಃ ಕುಲ-ಧರ್ಮಾಃ ಚ ಶಾಶ್ವತಾಃ ॥೪೩॥
ಉತ್ಸನ್ನ-ಕುಲ-ಧರ್ಮಾಣಾಮ್ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮ್ ಜನಾರ್ದನ ।
ನರಕೇ ಅನಿಯತಮ್ ವಾಸಃ ಭವತಿ ಇತಿ ಅನುಶುಶ್ರುಮ ॥೪೪॥
ಅಹೋ ಬತ ಮಹತ್ ಪಾಪಮ್ ಕರ್ತುಮ್ ವ್ಯವಸಿತಾ ವಯಮ್ ।
ಯತ್ ರಾಜ್ಯ-ಸುಖ-ಲೋಭೇನ ಹನ್ತುಮ್ ಸ್ವಜನಮ್ ಉದ್ಯತಾಃ ॥೪೫॥
ಯದಿ ಮಾಮ್ ಅಪ್ರತೀಕಾರಮ್ ಅಶಸ್ತ್ರಮ್ ಶಸ್ತ್ರ-ಪಾಣಯಃ ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಃ ರಣೇ ಹನ್ಯುಃ ತತ್ ಮೇ ಕ್ಷೇಮತರಮ್ ಭವೇತ್ ॥೪೬॥
ಸಞ್ಜಯಃ ಉವಾಚ ।
ಏವಮ್ ಉಕ್ತ್ವಾ ಅರ್ಜುನಃ ಸಙ್ಖ್ಯೇ ರಥ-ಉಪಸ್ಥೇ ಉಪಾವಿಶತ್ ।
ವಿಸೃಜ್ಯ ಸಶರಮ್ ಚಾಪಮ್ ಶೋಕ-ಸಂವಿಗ್ನ-ಮಾನಸಃ ॥೪೭॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ
ಅರ್ಜುನ-ವಿಷಾದ ಯೋಗಃ ನಾಮ ಪ್ರಥಮಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ದ್ವಿತೀಯಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಸಾಙ್ಖ್ಯ-ಯೋಗಃ ।
ಸಞ್ಜಯಃ ಉವಾಚ ।
ತಮ್ ತಥಾ ಕೃಪಯಾ ಆವಿಷ್ಟಮ್ ಅಶ್ರು-ಪೂರ್ಣ-ಆಕುಲ-ಈಕ್ಷಣಮ್ ।
ವಿಷೀದನ್ತಮ್ ಇದಮ್ ವಾಕ್ಯಮ್ ಉವಾಚ ಮಧುಸೂದನಃ ॥೧॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಕುತಃ ತ್ವಾ ಕಶ್ಮಲಮ್ ಇದಮ್ ವಿಷಮೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಮ್ ।
ಅನಾರ್ಯ-ಜುಷ್ಟಮ್ ಅಸ್ವರ್ಗ್ಯಮ್ ಅಕೀರ್ತಿಕರಮ್ ಅರ್ಜುನ ॥೨॥
ಕ್ಲೈಬ್ಯಮ್ ಮಾ ಸ್ಮ ಗಮಃ ಪಾರ್ಥ ನ ಏತತ್ ತ್ವಯಿ ಉಪಪದ್ಯತೇ ।
ಕ್ಷುದ್ರಮ್ ಹೃದಯ-ದೌರ್ಬಲ್ಯಮ್ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಉತ್ತಿಷ್ಠ ಪರನ್ತಪ ॥೩॥
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಕಥಮ್ ಭೀಷ್ಮಮ್ ಅಹಮ್ ಸಙ್ಖ್ಯೇ ದ್ರೋಣಮ್ ಚ ಮಧುಸೂದನ ।
ಇಷುಭಿಃ ಪ್ರತಿಯೋತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಪೂಜಾ-ಅರ್ಹೌ ಅರಿ-ಸೂದನ ॥೪॥
ಗುರೂನ್ ಅಹತ್ವಾ ಹಿ ಮಹಾನುಭಾವಾನ್ ಶ್ರೇಯಃ ಭೋಕ್ತುಮ್ ಭೈಕ್ಷ್ಯಮ್ ಅಪಿ ಇಹ ಲೋಕೇ ।
ಹತ್ವಾ ಅರ್ಥಕಾಮಾನ್ ತು ಗುರೂನ್ ಇಹ ಏವ ಭುಞ್ಜೀಯ ಭೋಗಾನ್ ರುಧಿರಪ್ರದಿಗ್ಧಾನ್ ॥೫॥
ನ ಚ ಏತತ್ ವಿದ್ಮಃ ಕತರತ್ ನಃ ಗರೀಯಃ ಯದ್ವಾ ಜಯೇಮ ಯದಿ ವಾ ನಃ ಜಯೇಯುಃ ।
ಯಾನ್ ಏವ ಹತ್ವಾ ನ ಜಿಜೀವಿಷಾಮಃ ತೇ ಅವಸ್ಥಿತಾಃ ಪ್ರಮುಖೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಃ ॥೬॥
ಕಾರ್ಪಣ್ಯ-ದೋಷ-ಉಪಹತ-ಸ್ವಭಾವಃ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಮ್ ಧರ್ಮ-ಸಮ್ಮೂಢ-ಚೇತಾಃ ।
ಯಚ್ಛ್ರೇಯಃಸ್ಯಾತ್ ನಿಶ್ಚಿತಮ್ ಬ್ರೂಹಿ ತನ್ಮೇ ಶಿಷ್ಯಸ್ತೇಽಹಂ ಶಾಧಿ ಮಾಂ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಪನ್ನಮ್ ॥೭॥
ನ ಹಿ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಮಮ ಅಪನುದ್ಯಾತ್ ಯತ್ ಶೋಕಮ್ ಉಚ್ಛೋಷಣಮ್ ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಾಮ್ ।
ಅವಾಪ್ಯಭೂಮೌಅಸಪತ್ನಮ್ ಋದ್ಧಮ್ ರಾಜ್ಯಮ್ ಸುರಾಣಾಮ್ಅಪಿ ಚಆಧಿಪತ್ಯಮ್ ॥೮॥
ಸಞ್ಜಯಃ ಉವಾಚ ।
ಏವಮ್ ಉಕ್ತ್ವಾ ಹೃಷೀಕೇಶಮ್ ಗುಡಾಕೇಶಃ ಪರನ್ತಪಃ ।
ನ ಯೋತ್ಸ್ಯೇ ಇತಿ ಗೋವಿನ್ದಮ್ ಉಕ್ತ್ವಾ ತೂಷ್ಣೀಮ್ ಬಭೂವ ಹ ॥೯॥
ತಮ್ ಉವಾಚ ಹೃಷೀಕೇಶಃ ಪ್ರಹಸನ್ ಇವ ಭಾರತ ।
ಸೇನಯೋಃ ಉಭಯೋಃ ಮಧ್ಯೇ ವಿಷೀದನ್ತಮ್ ಇದಮ್ ವಚಃ ॥೧೦॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಅಶೋಚ್ಯಾನ್ ಅನ್ವಶೋಚಃ ತ್ವಮ್ ಪ್ರಜ್ಞಾ-ವಾದಾನ್ ಚ ಭಾಷಸೇ ।
ಗತಾಸೂನ್ ಅಗತಾಸೂನ್ ಚ ನ ಅನುಶೋಚನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾಃ ॥೧೧॥
ನ ತು ಏವ ಅಹಮ್ ಜಾತು ನ ಆಸಮ್ ನ ತ್ವಮ್ ನ ಇಮೇ ಜನಾಧಿಪಾಃ ।
ನ ಚ ಏವ ನ ಭವಿಷ್ಯಾಮಃ ಸರ್ವೇ ವಯಮ್ ಅತಃ ಪರಮ್ ॥೧೨॥
ದೇಹಿನಃ ಅಸ್ಮಿನ್ ಯಥಾ ದೇಹೇ ಕೌಮಾರಮ್ ಯೌವನಮ್ ಜರಾ ।
ತಥಾ ದೇಹಾನ್ತರ-ಪ್ರಾಪ್ತಿಃ ಧೀರಃ ತತ್ರ ನ ಮುಹ್ಯತಿ ॥೧೩॥
ಮಾತ್ರಾ-ಸ್ಪರ್ಶಾಃ ತು ಕೌನ್ತೇಯ ಶೀತ-ಉಷ್ಣ-ಸುಖ-ದುಃಖ-ದಾಃ ।
ಆಗಮ ಅಪಾಯಿನಃ ಅನಿತ್ಯಾಃ ತಾನ್ ತಿತಿಕ್ಷಸ್ವ ಭಾರತ ॥೧೪॥
ಯಮ್ ಹಿ ನ ವ್ಯಥಯನ್ತಿ ಏತೇ ಪುರುಷಮ್ ಪುರುಷ-ಋಷಭ ।
ಸಮ-ದುಃಖ-ಸುಖಮ್ ಧೀರಮ್ ಸಃ ಅಮೃತತ್ವಾಯ ಕಲ್ಪತೇ ॥೧೫॥
ನ ಅಸತಃ ವಿದ್ಯತೇ ಭಾವಃ ನ ಅಭಾವಃ ವಿದ್ಯತೇ ಸತಃ ।
ಉಭಯೋಃ ಅಪಿ ದೃಷ್ಟಃ ಅನ್ತಃ ತು ಅನಯೋಃ ತತ್ತ್ವ-ದರ್ಶಿಭಿಃ ॥೧೬॥
ಅವಿನಾಶಿ ತು ತತ್ ವಿದ್ಧಿ ಯೇನ ಸರ್ವಮ್ ಇದಮ್ ತತಮ್ ।
ವಿನಾಶಮ್ ಅವ್ಯಯಸ್ಯ ಅಸ್ಯ ನ ಕಶ್ಚಿತ್ ಕರ್ತುಮ್ ಅರ್ಹತಿ ॥೧೭॥
ಅನ್ತವನ್ತಃ ಇಮೇ ದೇಹಾಃ ನಿತ್ಯಸ್ಯ ಉಕ್ತಾಃ ಶರೀರಿಣಃ ।
ಅನಾಶಿನಃ ಅಪ್ರಮೇಯಸ್ಯ ತಸ್ಮಾತ್ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಭಾರತ ॥೧೮॥
ಯಃ ಏನಮ್ ವೇತ್ತಿ ಹನ್ತಾರಮ್ ಯಃ ಚ ಏನಮ್ ಮನ್ಯತೇ ಹತಮ್
ಉಭೌ ತೌ ನ ವಿಜಾನೀತಃ ನ ಅಯಮ್ ಹನ್ತಿ ನ ಹನ್ಯತೇ ॥೧೯॥
ನ ಜಾಯತೇ ಮ್ರಿಯತೇ ವಾ ಕದಾಚಿತ್ ನ ಅಯಮ್ ಭೂತ್ವಾ ಭವಿತಾ ವಾ ನ ಭೂಯಃ ।
ಅಜಃ ನಿತ್ಯಃ ಶಾಶ್ವತಃ ಅಯಮ್ ಪುರಾಣಃ ನ ಹನ್ಯತೇ ಹನ್ಯಮಾನೇ ಶರೀರೇ ॥೨೦॥
ವೇದ ಅವಿನಾಶಿನಮ್ ನಿತ್ಯಮ್ ಯಃ ಏನಮ್ ಅಜಮ್ ಅವ್ಯಯಮ್ ।
ಕಥಮ್ ಸಃ ಪುರುಷಃ ಪಾರ್ಥ ಕಮ್ ಘಾತಯತಿ ಹನ್ತಿ ಕಮ್ ॥೨೧॥
ವಾಸಾಂಸಿ ಜೀರ್ಣಾನಿ ಯಥಾ ವಿಹಾಯ ನವಾನಿ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ನರಃ ಅಪರಾಣಿ ।
ತಥಾ ಶರೀರಾಣಿ ವಿಹಾಯ ಜೀರ್ಣಾನಿ ಅನ್ಯಾನಿ ಸಂಯಾತಿ ನವಾನಿ ದೇಹೀ ॥೨೨॥
ನ ಏನಮ್ ಛಿನ್ದನ್ತಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ನ ಏನಮ್ ದಹತಿ ಪಾವಕಃ ।
ನ ಚ ಏನಮ್ ಕ್ಲೇದಯನ್ತಿ ಆಪಃ ನ ಶೋಷಯತಿ ಮಾರುತಃ ॥೨೩॥
ಅಚ್ಛೇದ್ಯಃ ಅಯಮ್ ಅದಾಹ್ಯಃ ಅಯಮ್ ಅಕ್ಲೇದ್ಯಃ ಅಶೋಷ್ಯಃ ಏವ ಚ ।
ನಿತ್ಯಃ ಸರ್ವಗತಃ ಸ್ಥಾಣುಃ ಅಚಲಃ ಅಯಮ್ ಸನಾತನಃ ॥೨೪॥
ಅವ್ಯಕ್ತಃ ಅಯಮ್ ಅಚಿನ್ತ್ಯಃ ಅಯಮ್ ಅವಿಕಾರ್ಯಃ ಅಯಮ್ ಉಚ್ಯತೇ ।
ತಸ್ಮಾತ್ ಏವಮ್ ವಿದಿತ್ವಾ ಏನಮ್ ನ ಅನುಶೋಚಿತುಮ್ ಅರ್ಹಸಿ ॥೨೫॥
ಅಥ ಚ ಏನಮ್ ನಿತ್ಯ-ಜಾತಮ್ ನಿತ್ಯಮ್ ವಾ ಮನ್ಯಸೇ ಮೃತಮ್ ।
ತಥಾ ಅಪಿ ತ್ವಮ್ ಮಹಾ-ಬಾಹೋ ನ ಏನಮ್ ಶೋಚಿತುಮ್ ಅರ್ಹಸಿ ॥೨೬॥
ಜಾತಸ್ಯ ಹಿ ಧ್ರುವಃ ಮೃತ್ಯುಃ ಧ್ರುವಮ್ ಜನ್ಮ ಮೃತಸ್ಯ ಚ ।
ತಸ್ಮಾತ್ ಅಪರಿಹಾರ್ಯೇ ಅರ್ಥೇ ನ ತ್ವಮ್ ಶೋಚಿತುಮ್ ಅರ್ಹಸಿ ॥೨೭॥
ಅವ್ಯಕ್ತ-ಆದೀನಿ ಭೂತಾನಿ ವ್ಯಕ್ತ-ಮಧ್ಯಾನಿ ಭಾರತ ।
ಅವ್ಯಕ್ತ-ನಿಧನಾನಿ ಏವ ತತ್ರ ಕಾ ಪರಿದೇವನಾ ॥೨೮॥
ಆಶ್ಚರ್ಯವತ್ ಪಶ್ಯತಿ ಕಶ್ಚಿತ್ ಏನಮ್ ಆಶ್ಚರ್ಯವತ್ ವದತಿ ತಥಾ ಏವ ಚ ಅನ್ಯಃ ।
ಆಶ್ಚರ್ಯವತ್ ಚೈನಂಅನ್ಯಃಶೃಣೋತಿ ಶ್ರುತ್ವಾಅಪಿಏನಮ್ ವೇದ ನ ಚೈವ ಕಶ್ಚಿತ್॥೨೯॥
ದೇಹೀ ನಿತ್ಯಮ್ ಅವಧ್ಯಃ ಅಯಮ್ ದೇಹೇ ಸರ್ವಸ್ಯ ಭಾರತ ।
ತಸ್ಮಾತ್ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ನ ತ್ವಮ್ ಶೋಚಿತುಮ್ ಅರ್ಹಸಿ ॥೩೦॥
ಸ್ವಧರ್ಮಮ್ ಅಪಿ ಚ ಅವೇಕ್ಷ್ಯ ನ ವಿಕಮ್ಪಿತುಮ್ ಅರ್ಹಸಿ ।
ಧರ್ಮ್ಯಾತ್ ಹಿ ಯುದ್ಧಾತ್ ಶ್ರೇಯಃ ಅನ್ಯತ್ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥೩೧॥
ಯತ್ ಋಚ್ಛಯಾ ಚ ಉಪಪನ್ನಂ ಸ್ವರ್ಗ-ದ್ವಾರಮ್ ಅಪಾವೃತಮ್ ।
ಸುಖಿನಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಪಾರ್ಥ ಲಭನ್ತೇ ಯುದ್ಧಮ್ ಈದೃಶಮ್ ॥೩೨॥
ಅಥ ಚೇತ್ ತ್ವಮ್ ಇಮಮ್ ಧರ್ಮ್ಯಮ್ ಸಙ್ಗ್ರಾಮಮ್ ನ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ।
ತತಃ ಸ್ವಧರ್ಮಮ್ ಕೀರ್ತಿಮ್ ಚ ಹಿತ್ವಾ ಪಾಪಮ್ ಅವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥೩೩॥
ಅಕೀರ್ತಿಮ್ ಚ ಅಪಿ ಭೂತಾನಿ ಕಥಯಿಷ್ಯನ್ತಿ ತೇ ಅವ್ಯಯಾಮ್ ।
ಸಮ್ಭಾವಿತಸ್ಯ ಚ ಅಕೀರ್ತಿಃ ಮರಣಾತ್ ಅತಿರಿಚ್ಯತೇ ॥೩೪॥
ಭಯಾತ್ ರಣಾತ್ ಉಪರತಮ್ ಮಂಸ್ಯನ್ತೇ ತ್ವಾಮ್ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಯೇಷಾಮ್ ಚ ತ್ವಮ್ ಬಹು-ಮತಃ ಭೂತ್ವಾ ಯಾಸ್ಯಸಿ ಲಾಘವಮ್ ॥೩೫॥
ಅವಾಚ್ಯ-ವಾದಾನ್ ಚ ಬಹೂನ್ ವದಿಷ್ಯನ್ತಿ ತವ ಅಹಿತಾಃ ।
ನಿನ್ದನ್ತಃ ತವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಮ್ ತತಃ ದುಃಖತರಮ್ ನು ಕಿಮ್ ॥೩೬॥
ಹತಃ ವಾ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಸ್ವರ್ಗಮ್ ಜಿತ್ವಾ ವಾ ಭೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಮಹೀಮ್ ।
ತಸ್ಮಾತ್ ಉತ್ತಿಷ್ಠ ಕೌನ್ತೇಯ ಯುದ್ಧಾಯ ಕೃತ-ನಿಶ್ಚಯಃ ॥೩೭॥
ಸುಖ-ದುಃಖೇ ಸಮೇ ಕೃತ್ವಾ ಲಾಭ-ಅಲಾಭೌ ಜಯ-ಅಜಯೌ ।
ತತಃ ಯುದ್ಧಾಯ ಯುಜ್ಯಸ್ವ ನ ಏವಮ್ ಪಾಪಮ್ ಅವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥೩೮॥
ಏಷಾ ತೇ ಅಭಿಹಿತಾ ಸಾಙ್ಖ್ಯೇ ಬುದ್ಧಿಃ ಯೋಗೇ ತು ಇಮಾಮ್ ಶೃಣು ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಯುಕ್ತಃ ಯಯಾ ಪಾರ್ಥ ಕರ್ಮ-ಬನ್ಧಮ್ ಪ್ರಹಾಸ್ಯಸಿ ॥೩೯॥
ನ ಇಹ ಅಭಿಕ್ರಮ-ನಾಶಃ ಅಸ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯವಾಯಃ ನ ವಿದ್ಯತೇ ।
ಸ್ವಲ್ಪಮ್ ಅಪಿ ಅಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ತ್ರಾಯತೇ ಮಹತಃ ಭಯಾತ್ ॥೪೦॥
ವ್ಯವಸಾಯ-ಆತ್ಮಿಕಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಏಕಾ ಇಹ ಕುರು-ನನ್ದನ ।
ಬಹು-ಶಾಖಾಃ ಹಿ ಅನನ್ತಾಃ ಚ ಬುದ್ಧಯಃ ಅವ್ಯವಸಾಯಿನಾಮ್ ॥೪೧॥
ಯಾಮ್ ಇಮಾಮ್ ಪುಷ್ಪಿತಾಮ್ ವಾಚಮ್ ಪ್ರವದನ್ತಿ ಅವಿಪಶ್ಚಿತಃ ।
ವೇದ-ವಾದ-ರತಾಃ ಪಾರ್ಥ ನ ಅನ್ಯತ್ ಅಸ್ತಿ ಇತಿ ವಾದಿನಃ ॥೪೨॥
ಕಾಮ-ಆತ್ಮಾನಃ ಸ್ವರ್ಗ-ಪರಾಃ ಜನ್ಮ-ಕರ್ಮ-ಫಲ-ಪ್ರದಾಮ್ ।
ಕ್ರಿಯಾ-ವಿಶೇಷ-ಬಹುಲಾಮ್ ಭೋಗ-ಐಶ್ವರ್ಯ-ಗತಿಮ್ ಪ್ರತಿ ॥೪೩॥
ಭೋಗ-ಐಶ್ವರ್ಯ-ಪ್ರಸಕ್ತಾನಾಮ್ ತಯಾ ಅಪಹೃತ-ಚೇತಸಾಮ್ ।
ವ್ಯವಸಾಯ-ಆತ್ಮಿಕಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಸಮಾಧೌ ನ ವಿಧೀಯತೇ ॥೪೪॥
ತ್ರೈಗುಣ್ಯ-ವಿಷಯಾಃ ವೇದಾಃ ನಿಸ್ತ್ರೈಗುಣ್ಯಃ ಭವಾರ್ಜುನ ।
ನಿರ್ದ್ವನ್ದ್ವಃ ನಿತ್ಯ-ಸತ್ತ್ವಸ್ಥಃ ನಿರ್ಯೋಗಕ್ಷೇಮಃ ಆತ್ಮವಾನ್ ॥೪೫॥
ಯಾವಾನ್ ಅರ್ಥಃ ಉದಪಾನೇ ಸರ್ವತಃ ಸಮ್ಪ್ಲುತೋದಕೇ ।
ತಾವಾನ್ ಸರ್ವೇಷು ವೇದೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಜಾನತಃ ॥೪೬॥
ಕರ್ಮಣಿ ಏವ ಅಧಿಕಾರಃ ತೇ ಮಾ ಫಲೇಷು ಕದಾಚನ ।
ಮಾ ಕರ್ಮ-ಫಲ-ಹೇತುಃ ಭೂಃ ಮಾ ತೇ ಸಙ್ಗಃ ಅಸ್ತು ಅಕರ್ಮಣಿ ॥೪೭॥
ಯೋಗಸ್ಥಃ ಕುರು ಕರ್ಮಾಣಿ ಸಙ್ಗಮ್ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಧನಞ್ಜಯ ।
ಸಿದ್ಧಿ ಅಸಿದ್ಧ್ಯೋಃ ಸಮಃ ಭೂತ್ವಾ ಸಮತ್ವಮ್ ಯೋಗಃ ಉಚ್ಯತೇ ॥೪೮॥
ದೂರೇಣ ಹಿ ಅವರಮ್ ಕರ್ಮ ಬುದ್ಧಿ-ಯೋಗಾತ್ ಧನಞ್ಜಯ ।
ಬುದ್ಧೌ ಶರಣಮ್ ಅನ್ವಿಚ್ಛ ಕೃಪಣಾಃ ಫಲ-ಹೇತವಃ ॥೪೯॥
ಬುದ್ಧಿ-ಯುಕ್ತಃ ಜಹಾತಿ ಇಹ ಉಭೇ ಸುಕೃತ-ದುಷ್ಕೃತೇ ।
ತಸ್ಮಾತ್ ಯೋಗಾಯ ಯುಜ್ಯಸ್ವ ಯೋಗಃ ಕರ್ಮಸು ಕೌಶಲಮ್ ॥೫೦॥
ಕರ್ಮಜಮ್ ಬುದ್ಧಿ-ಯುಕ್ತಾಃ ಹಿ ಫಲಮ್ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮನೀಷಿಣಃ ।
ಜನ್ಮ-ಬನ್ಧ-ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಾಃ ಪದಮ್ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಅನಾಮಯಮ್ ॥೫೧॥
ಯದಾ ತೇ ಮೋಹ-ಕಲಿಲಮ್ ಬುದ್ಧಿಃ ವ್ಯತಿತರಿಷ್ಯತಿ ।
ತದಾ ಗನ್ತಾಸಿ ನಿರ್ವೇದಮ್ ಶ್ರೋತವ್ಯಸ್ಯ ಶ್ರುತಸ್ಯ ಚ ॥೫೨॥
ಶ್ರುತಿ-ವಿಪ್ರತಿಪನ್ನಾ ತೇ ಯದಾ ಸ್ಥಾಸ್ಯತಿ ನಿಶ್ಚಲಾ ।
ಸಮಾಧೌ ಅಚಲಾ ಬುದ್ಧಿಃ ತದಾ ಯೋಗಮ್ ಅವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥೫೩॥
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞಸ್ಯ ಕಾ ಭಾಷಾ ಸಮಾಧಿಸ್ಥಸ್ಯ ಕೇಶವ ।
ಸ್ಥಿತಧೀಃ ಕಿಮ್ ಪ್ರಭಾಷೇತ ಕಿಮ್ ಆಸೀತ ವ್ರಜೇತ ಕಿಮ್ ॥೫೪॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಪ್ರಜಹಾತಿ ಯದಾ ಕಾಮಾನ್ ಸರ್ವಾನ್ ಪಾರ್ಥ ಮನೋಗತಾನ್ ।
ಆತ್ಮನಿ ಏವ ಆತ್ಮನಾ ತುಷ್ಟಃ ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞಃ ತದಾ ಉಚ್ಯತೇ ॥೫೫॥
ದುಃಖೇಷು ಅನುದ್ವಿಗ್ನ-ಮನಾಃ ಸುಖೇಷು ವಿಗತ-ಸ್ಪೃಹಃ ।
ವೀತ-ರಾಗ-ಭಯ-ಕ್ರೋಧಃ ಸ್ಥಿತಧೀಃ ಮುನಿಃ ಉಚ್ಯತೇ ॥೫೬॥
ಯಃ ಸರ್ವತ್ರ ಅನಭಿಸ್ನೇಹಃ ತತ್ ತತ್ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶುಭ-ಅಶುಭಮ್ ।
ನ ಅಭಿನನ್ದತಿ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ತಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ॥೫೭॥
ಯದಾ ಸಂಹರತೇ ಚ ಅಯಮ್ ಕೂರ್ಮಃ ಅಙ್ಗಾನಿ ಇವ ಸರ್ವಶಃ ।
ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಅರ್ಥೇಭ್ಯಃ ತಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ॥೫೮॥
ವಿಷಯಾಃ ವಿನಿವರ್ತನ್ತೇ ನಿರಾಹಾರಸ್ಯ ದೇಹಿನಃ ।
ರಸವರ್ಜಮ್ ರಸಃ ಅಪಿ ಅಸ್ಯ ಪರಮ್ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿವರ್ತತೇ ॥೫೯॥
ಯತತಃ ಹಿ ಅಪಿ ಕೌನ್ತೇಯ ಪುರುಷಸ್ಯ ವಿಪಶ್ಚಿತಃ ।
ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರಮಾಥೀನಿ ಹರನ್ತಿ ಪ್ರಸಭಂ ಮನಃ ॥೬೦॥
ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಸಂಯಮ್ಯ ಯುಕ್ತಃ ಆಸೀತ ಮತ್ಪರಃ ।
ವಶೇ ಹಿ ಯಸ್ಯ ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ತಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ॥೬೧॥
ಧ್ಯಾಯತಃ ವಿಷಯಾನ್ ಪುಂಸಃ ಸಙ್ಗಃ ತೇಷು ಉಪಜಾಯತೇ ।
ಸಙ್ಗಾತ್ ಸಞ್ಜಾಯತೇ ಕಾಮಃ ಕಾಮಾತ್ ಕ್ರೋಧಃ ಅಭಿಜಾಯತೇ ॥೬೨॥
ಕ್ರೋಧಾತ್ ಭವತಿ ಸಮ್ಮೋಹಃ ಸಮ್ಮೋಹಾತ್ ಸ್ಮೃತಿ-ವಿಭ್ರಮಃ ।
ಸ್ಮೃತಿ-ಭ್ರಂಶಾತ್ ಬುದ್ಧಿ-ನಾಶಃ ಬುದ್ಧಿ-ನಾಶಾತ್ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ॥
ರಾಗ-ದ್ವೇಷ-ವಿಮುಕ್ತೈಃ ತು ವಿಷಯಾನ್ ಇನ್ದ್ರಿಯೈಃ ಚರನ್ ।
ಆತ್ಮ-ವಶ್ಯೈಃ ವಿಧೇಯ-ಆತ್ಮಾ ಪ್ರಸಾದಮ್ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥೬೪॥
ಪ್ರಸಾದೇ ಸರ್ವ-ದುಃಖಾನಾಮ್ ಹಾನಿಃ ಅಸ್ಯ ಉಪಜಾಯತೇ ।
ಪ್ರಸನ್ನ-ಚೇತಸಃ ಹಿ ಆಶು ಬುದ್ಧಿಃ ಪರ್ಯವತಿಷ್ಠತೇ ॥೬೫॥
ನ ಅಸ್ತಿ ಬುದ್ಧಿಃ ಅಯುಕ್ತಸ್ಯ ನ ಚ ಅಯುಕ್ತಸ್ಯ ಭಾವನಾ ।
ನ ಚ ಅಭಾವಯತಃ ಶಾನ್ತಿಃ ಅಶಾನ್ತಸ್ಯ ಕುತಃ ಸುಖಮ್ ॥೬೬॥
ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಾಮ್ ಹಿ ಚರತಾಮ್ ಯತ್ ಮನಃ ಅನುವಿಧೀಯತೇ ।
ತತ್ ಅಸ್ಯ ಹರತಿ ಪ್ರಜ್ಞಾಮ್ ವಾಯುಃ ನಾವಮ್ ಇವ ಅಮ್ಭಸಿ ॥೬೭॥
ತಸ್ಮಾತ್ ಯಸ್ಯ ಮಹಾ-ಬಾಹೋ ನಿಗೃಹೀತಾನಿ ಸರ್ವಶಃ ।
ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಅರ್ಥೇಭ್ಯಃ ತಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ॥೬೮॥
ಯಾ ನಿಶಾ ಸರ್ವ-ಭೂತಾನಾಮ್ ತಸ್ಯಾಮ್ ಜಾಗರ್ತಿ ಸಂಯಮೀ ।
ಯಸ್ಯಾಮ್ ಜಾಗ್ರತಿ ಭೂತಾನಿ ಸಾ ನಿಶಾ ಪಶ್ಯತಃ ಮುನೇಃ ॥೬೯॥
ಆಪೂರ್ಯಮಾಣಮ್ ಅಚಲ-ಪ್ರತಿಷ್ಠಮ್ ಸಮುದ್ರಮ್ ಆಪಃ ಪ್ರವಿಶನ್ತಿ ಯದ್ವತ್ ।
ತದ್ವತ್ಕಾಮಾಃ ಯಮ್ ಪ್ರವಿಶನ್ತಿ ಸರ್ವೇ ಸಃ ಶಾನ್ತಿಮ್ಆಪ್ನೋತಿ ನ ಕಾಮಕಾಮೀ ॥೭೦॥
ವಿಹಾಯ ಕಾಮಾನ್ ಯಃ ಸರ್ವಾನ್ ಪುಮಾನ್ ಚರತಿ ನಿಃಸ್ಪೃಹಃ ।
ನಿರ್ಮಮಃ ನಿರಹಙ್ಕಾರಃ ಸಃ ಶಾನ್ತಿಮ್ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥೭೧॥
ಏಷಾ ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ಸ್ಥಿತಿಃ ಪಾರ್ಥ ನ ಏನಾಮ್ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವಿಮುಹ್ಯತಿ ।
ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಅಸ್ಯಾಮ್ ಅನ್ತಕಾಲೇ ಅಪಿ ಬ್ರಹ್ಮ-ನಿರ್ವಾಣಮ್ ಋಚ್ಛತಿ ॥೭೨॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ಸಾಙ್ಖ್ಯ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ದ್ವಿತೀಯಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ತೃತೀಯಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಕರ್ಮ-ಯೋಗಃ ।
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಜ್ಯಾಯಸೀ ಚೇತ್ ಕರ್ಮಣಃ ತೇ ಮತಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಜನಾರ್ದನ ।
ತತ್ ಕಿಮ್ ಕರ್ಮಣಿ ಘೋರೇ ಮಾಮ್ ನಿಯೋಜಯಸಿ ಕೇಶವ ॥೧॥
ವ್ಯಾಮಿಶ್ರೇಣ ಇವ ವಾಕ್ಯೇನ ಬುದ್ಧಿಂ ಮೋಹಯಸಿ ಇವ ಮೇ ।
ತತ್ ಏಕಂ ವದ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಯೇನ ಶ್ರೇಯಃ ಅಹಮ್ ಆಪ್ನುಯಾಮ್ ॥೨॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಲೋಕೇ ಅಸ್ಮಿನ್ ದ್ವಿವಿಧಾ ನಿಷ್ಠಾ ಪುರಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಮಯಾ ಅನಘ ।
ಜ್ಞಾನ-ಯೋಗೇನ ಸಾಙ್ಖ್ಯಾನಾಮ್ ಕರ್ಮ-ಯೋಗೇನ ಯೋಗಿನಾಮ್ ॥೩॥
ನ ಕರ್ಮಣಾಮ್ ಅನಾರಮ್ಭಾತ್ ನೈಷ್ಕರ್ಮ್ಯಂ ಪುರುಷಃ ಅಶ್ನುತೇ ।
ನ ಚ ಸಂನ್ಯಸನಾತ್ ಏವ ಸಿದ್ಧಿಮ್ ಸಮಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥೪॥
ನ ಹಿ ಕಶ್ಚಿತ್ ಕ್ಷಣಮ್ ಅಪಿ ಜಾತು ತಿಷ್ಠತಿ ಅಕರ್ಮಕೃತ್ ।
ಕಾರ್ಯತೇ ಹಿ ಅವಶಃ ಕರ್ಮ ಸರ್ವಃ ಪ್ರಕೃತಿಜೈಃ ಗುಣೈಃ ॥೫॥
ಕರ್ಮ-ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಸಂಯಮ್ಯ ಯಃ ಆಸ್ತೇ ಮನಸಾ ಸ್ಮರನ್ ।
ಇನ್ದ್ರಿಯಾರ್ಥಾನ್ ವಿಮೂಢಾತ್ಮಾ ಮಿಥ್ಯಾಚಾರಃ ಸಃ ಉಚ್ಯತೇ ॥೬॥
ಯಃ ತು ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನಸಾ ನಿಯಮ್ಯ ಆರಭತೇ ಅರ್ಜುನ ।
ಕರ್ಮ-ಇನ್ದ್ರಿಯೈಃ ಕರ್ಮ-ಯೋಗಮ್ ಅಸಕ್ತಃ ಸಃ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ॥೭॥
ನಿಯತಮ್ ಕುರು ಕರ್ಮ ತ್ವಂ ಕರ್ಮ ಜ್ಯಾಯಃ ಹಿ ಅಕರ್ಮಣಃ ।
ಶರೀರ-ಯಾತ್ರಾ ಅಪಿ ಚ ತೇ ನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ್ಯೇತ್ ಅಕರ್ಮಣಃ ॥೮॥
ಯಜ್ಞಾರ್ಥಾತ್ ಕರ್ಮಣಃ ಅನ್ಯತ್ರ ಲೋಕಃ ಅಯಮ್ ಕರ್ಮ-ಬನ್ಧನಃ ।
ತತ್ ಅರ್ಥಮ್ ಕರ್ಮ ಕೌನ್ತೇಯ ಮುಕ್ತ-ಸಙ್ಗಃ ಸಮಾಚರ ॥೯॥
ಸಹ-ಯಜ್ಞಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುರಾ ಉವಾಚ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ।
ಅನೇನ ಪ್ರಸವಿಷ್ಯಧ್ವಮ್ ಏಷಃ ವಃ ಅಸ್ತು ಇಷ್ಟ-ಕಾಮಧುಕ್ ॥೧೦॥
ದೇವಾನ್ ಭಾವಯತ ಅನೇನ ತೇ ದೇವಾಃ ಭಾವಯನ್ತು ವಃ ।
ಪರಸ್ಪರಂ ಭಾವಯನ್ತಃ ಶ್ರೇಯಃ ಪರಮ್ ಅವಾಪ್ಸ್ಯಥ ॥೧೧॥
ಇಷ್ಟಾನ್ ಭೋಗಾನ್ ಹಿ ವಃ ದೇವಾಃ ದಾಸ್ಯನ್ತೇ ಯಜ್ಞ-ಭಾವಿತಾಃ ।
ತೈಃ ದತ್ತಾನ್ ಅಪ್ರದಾಯ ಏಭ್ಯಃ ಯಃ ಭುಙ್ಕ್ತೇ ಸ್ತೇನಃ ಏವ ಸಃ ॥೧೨॥
ಯಜ್ಞ-ಶಿಷ್ಟ ಆಶಿನಃ ಸನ್ತಃ ಮುಚ್ಯನ್ತೇ ಸರ್ವ-ಕಿಲ್ಬಿಷೈಃ ।
ಭುಞ್ಜತೇ ತೇ ತು ಅಘಂ ಪಾಪಾಃ ಯೇ ಪಚನ್ತಿ ಆತ್ಮ-ಕಾರಣಾತ್ ॥೧೩॥
ಅನ್ನಾತ್ ಭವನ್ತಿ ಭೂತಾನಿ ಪರ್ಜನ್ಯಾತ್ ಅನ್ನ-ಸಮ್ಭವಃ ।
ಯಜ್ಞಾತ್ ಭವತಿ ಪರ್ಜನ್ಯಃ ಯಜ್ಞಃ ಕರ್ಮ-ಸಮುದ್ಭವಃ ॥೧೪॥
ಕರ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮ-ಉದ್ಭವಂ ವಿದ್ಧಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಅಕ್ಷರ-ಸಮುದ್ಭವಮ್ ।
ತಸ್ಮಾತ್ ಸರ್ವಗತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನಿತ್ಯಂ ಯಜ್ಞೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಮ್ ॥೧೫॥
ಏವಂ ಪ್ರವರ್ತಿತಮ್ ಚಕ್ರಮ್ ನ ಅನುವರ್ತಯತಿ ಇಹ ಯಃ ।
ಅಘಾಯುಃ ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಆರಾಮಃ ಮೋಘಮ್ ಪಾರ್ಥ ಸಃ ಜೀವತಿ ॥೧೬॥
ಯಃ ತು ಆತ್ಮ-ರತಿಃ ಏವ ಸ್ಯಾತ್ ಆತ್ಮ-ತೃಪ್ತಃ ಚ ಮಾನವಃ ।
ಆತ್ಮನಿ ಏವ ಚ ಸನ್ತುಷ್ಟಃ ತಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಮ್ ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥೧೭॥
ನ ಏವ ತಸ್ಯ ಕೃತೇನ ಅರ್ಥಃ ನ ಅಕೃತೇನ ಇಹ ಕಶ್ಚನ ।
ನ ಚ ಅಸ್ಯ ಸರ್ವ-ಭೂತೇಷು ಕಶ್ಚಿತ್ ಅರ್ಥ-ವ್ಯಪಾಶ್ರಯಃ ॥೧೮॥
ತಸ್ಮಾತ್ ಅಸಕ್ತಃ ಸತತಮ್ ಕಾರ್ಯಮ್ ಕರ್ಮ ಸಮಾಚರ ।
ಅಸಕ್ತಃ ಹಿ ಆಚರನ್ ಕರ್ಮ ಪರಮ್ ಆಪ್ನೋತಿ ಪೂರುಷಃ ॥೧೯॥
ಕರ್ಮಣಾ ಏವ ಹಿ ಸಂಸಿದ್ಧಿಮ್ ಆಸ್ಥಿತಾಃ ಜನಕ-ಆದಯಃ ।
ಲೋಕ-ಸಂಗ್ರಹಮ್ ಏವ ಅಪಿ ಸಮ್ಪಶ್ಯನ್ ಕರ್ತುಮ್ ಅರ್ಹಸಿ ॥೨೦॥
ಯತ್ ಯತ್ ಆಚರತಿ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ತತ್ ತತ್ ಏವ ಇತರಃ ಜನಃ ।
ಸಃ ಯತ್ ಪ್ರಮಾಣಮ್ ಕುರುತೇ ಲೋಕಃ ತತ್ ಅನುವರ್ತತೇ ॥೨೧॥
ನ ಮೇ ಪಾರ್ಥ ಅಸ್ತಿ ಕರ್ತವ್ಯಮ್ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕಿಞ್ಚನ ।
ನ ಅನವಾಪ್ತಮ್ ಅವಾಪ್ತವ್ಯಮ್ ವರ್ತೇ ಏವ ಚ ಕರ್ಮಣಿ ॥೨೨॥
ಯದಿ ಹಿ ಅಹಂ ನ ವರ್ತೇಯಮ್ ಜಾತು ಕರ್ಮಣಿ ಅತನ್ದ್ರಿತಃ ।
ಮಮ ವರ್ತ್ಮ ಅನುವರ್ತನ್ತೇ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಪಾರ್ಥ ಸರ್ವಶಃ ॥೨೩॥
ಉತ್ಸೀದೇಯುಃ ಇಮೇ ಲೋಕಾಃ ನ ಕುರ್ಯಾಮ್ ಕರ್ಮ ಚೇತ್ ಅಹಮ್ ।
ಸಙ್ಕರಸ್ಯ ಚ ಕರ್ತಾ ಸ್ಯಾಮ್ ಉಪಹನ್ಯಾಮ್ ಇಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ॥೨೪॥
ಸಕ್ತಾಃ ಕರ್ಮಣಿ ಅವಿದ್ವಾಂಸಃ ಯಥಾ ಕುರ್ವನ್ತಿ ಭಾರತ ।
ಕುರ್ಯಾತ್ ವಿದ್ವಾನ್ ತಥಾ ಅಸಕ್ತಃ ಚಿಕೀರ್ಷುಃ ಲೋಕ-ಸಂಗ್ರಹಮ್ ॥೨೫॥
ನ ಬುದ್ಧಿ-ಭೇದಮ್ ಜನಯೇತ್ ಅಜ್ಞಾನಾಮ್ ಕರ್ಮ-ಸಙ್ಗಿನಾಮ್ ।
ಜೋಷಯೇತ್ ಸರ್ವ-ಕರ್ಮಾಣಿ ವಿದ್ವಾನ್ ಯುಕ್ತಃ ಸಮಾಚರನ್ ॥೨೬॥
ಪ್ರಕೃತೇಃ ಕ್ರಿಯಮಾಣಾನಿ ಗುಣೈಃ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸರ್ವಶಃ ।
ಅಹಙ್ಕಾರ-ವಿಮೂಢ-ಆತ್ಮಾ ಕರ್ತಾ ಅಹಮ್ ಇತಿ ಮನ್ಯತೇ ॥೨೭॥
ತತ್ತ್ವವಿತ್ ತು ಮಹಾಬಾಹೋ ಗುಣ-ಕರ್ಮ-ವಿಭಾಗಯೋಃ ।
ಗುಣಾಃ ಗುಣೇಷು ವರ್ತನ್ತೇ ಇತಿ ಮತ್ವಾ ನ ಸಜ್ಜತೇ ॥೨೮॥
ಪ್ರಕೃತೇಃ ಗುಣ-ಸಮ್ಮೂಢಾಃ ಸಜ್ಜನ್ತೇ ಗುಣ-ಕರ್ಮಸು ।
ತಾನ್ ಅಕೃತ್ಸ್ನವಿದಃ ಮನ್ದಾನ್ ಕೃತ್ಸ್ನವಿತ್ ನ ವಿಚಾಲಯೇತ್ ॥೨೯॥
ಮಯಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಅಧ್ಯಾತ್ಮ-ಚೇತಸಾ ।
ನಿರಾಶೀಃ ನಿರ್ಮಮಃ ಭೂತ್ವಾ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ವಿಗತ-ಜ್ವರಃ ॥೩೦॥
ಯೇ ಮೇ ಮತಮ್ ಇದಮ್ ನಿತ್ಯಮ್ ಅನುತಿಷ್ಠನ್ತಿ ಮಾನವಾಃ ।
ಶ್ರದ್ಧಾವನ್ತಃ ಅನಸೂಯನ್ತಃ ಮುಚ್ಯನ್ತೇ ತೇ ಅಪಿ ಕರ್ಮಭಿಃ ॥೩೧॥
ಯೇ ತು ಏತತ್ ಅಭ್ಯಸೂಯನ್ತಃ ನ ಅನುತಿಷ್ಠನ್ತಿ ಮೇ ಮತಮ್ ।
ಸರ್ವ-ಜ್ಞಾನ-ವಿಮೂಢಾನ್ ತಾನ್ ವಿದ್ಧಿ ನಷ್ಟಾನ್ ಅಚೇತಸಃ ॥೩೨॥
ಸದೃಶಮ್ ಚೇಷ್ಟತೇ ಸ್ವಸ್ಯಾಃ ಪ್ರಕೃತೇಃ ಜ್ಞಾನವಾನ್ ಅಪಿ ।
ಪ್ರಕೃತಿಮ್ ಯಾನ್ತಿ ಭೂತಾನಿ ನಿಗ್ರಹಃ ಕಿಮ್ ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥೩೩॥
ಇನ್ದ್ರಿಯಸ್ಯ ಇನ್ದ್ರಿಯಸ್ಯ-ಅರ್ಥೇ ರಾಗ-ದ್ವೇಷೌ ವ್ಯವಸ್ಥಿತೌ ।
ತಯೋಃ ನ ವಶಮ್ ಆಗಚ್ಛೇತ್ ತೌ ಹಿ ಅಸ್ಯ ಪರಿಪನ್ಥಿನೌ ॥೩೪॥
ಶ್ರೇಯಾನ್ ಸ್ವಧರ್ಮಃ ವಿಗುಣಃ ಪರಧರ್ಮಾತ್ ಸ್ವನುಷ್ಠಿತಾತ್ ।
ಸ್ವಧರ್ಮೇ ನಿಧನಮ್ ಶ್ರೇಯಃ ಪರಧರ್ಮಃ ಭಯ-ಆವಹಃ ॥೩೫॥
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಅಥ ಕೇನ ಪ್ರಯುಕ್ತಃ ಅಯಂ ಪಾಪಮ್ ಚರತಿ ಪೂರುಷಃ ।
ಅನಿಚ್ಛನ್ ಅಪಿ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಬಲಾತ್ ಇವ ನಿಯೋಜಿತಃ ॥೩೬॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಕಾಮಃ ಏಷಃ ಕ್ರೋಧಃ ಏಷಃ ರಜಃ ಗುಣ-ಸಮುದ್ಭವಃ ।
ಮಹಾ-ಅಶನಃ ಮಹಾ-ಪಾಪ್ಮಾ ವಿದ್ಧಿ ಏನಮ್ ಇಹ ವೈರಿಣಮ್ ॥೩೭॥
ಧೂಮೇನ ಆವ್ರಿಯತೇ ವಹ್ನಿಃ ಯಥಾ ಆದರ್ಶಃ ಮಲೇನ ಚ ।
ಯಥಾ ಉಲ್ಬೇನ ಆವೃತಃ ಗರ್ಭಃ ತಥಾ ತೇನ ಇದಮ್ ಆವೃತಮ್ ॥೩೮॥
ಆವೃತಮ್ ಜ್ಞಾನಮ್ ಏತೇನ ಜ್ಞಾನಿನಃ ನಿತ್ಯವೈರಿಣಾ ।
ಕಾಮರೂಪೇಣ ಕೌನ್ತೇಯ ದುಷ್ಪೂರೇಣ ಅನಲೇನ ಚ ॥೩೯॥
ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನಃ ಬುದ್ಧಿಃ ಅಸ್ಯ ಅಧಿಷ್ಠಾನಮ್ ಉಚ್ಯತೇ ।
ಏತೈಃ ವಿಮೋಹಯತಿ ಏಷಃ ಜ್ಞಾನಮ್ ಆವೃತ್ಯ ದೇಹಿನಮ್ ॥೪೦॥
ತಸ್ಮಾತ್ ತ್ವಮ್ ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಆದೌ ನಿಯಮ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಪಾಪ್ಮಾನಮ್ ಪ್ರಜಹಿ ಹಿ ಏನಂ ಜ್ಞಾನ-ವಿಜ್ಞಾನ-ನಾಶನಮ್ ॥೪೧॥
ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಪರಾಣಿ ಆಹುಃ ಇನ್ದ್ರಿಯೇಭ್ಯಃ ಪರಮ್ ಮನಃ ।
ಮನಸಃ ತು ಪರಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಯಃ ಬುದ್ಧೇಃ ಪರತಃ ತು ಸಃ ॥೪೨॥
ಏವಮ್ ಬುದ್ಧೇಃ ಪರಮ್ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಸಂಸ್ತಭ್ಯ ಆತ್ಮಾನಮ್ ಆತ್ಮನಾ ।
ಜಹಿ ಶತ್ರುಮ್ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕಾಮ-ರೂಪಮ್ ದುರಾಸದಮ್ ॥೪೩॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ಕರ್ಮ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ತೃತೀಯಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ಚತುರ್ಥ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಜ್ಞಾನ-ಕರ್ಮ-ಸಂನ್ಯಾಸ-ಯೋಗಃ ।
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಇಮಮ್ ವಿವಸ್ವತೇ ಯೋಗಮ್ ಪ್ರೋಕ್ತವಾನ್ ಅಹಮ್ ಅವ್ಯಯಮ್ ।
ವಿವಸ್ವಾನ್ ಮನವೇ ಪ್ರಾಹ ಮನುಃ ಇಕ್ಷ್ವಾಕವೇ ಅಬ್ರವೀತ್ ॥೧॥
ಏವಮ್ ಪರಮ್ಪರಾ-ಪ್ರಾಪ್ತಮ್ ಇಮಮ್ ರಾಜರ್ಷಯಃ ವಿದುಃ ।
ಸಃ ಕಾಲೇನ ಇಹ ಮಹತಾ ಯೋಗಃ ನಷ್ಟಃ ಪರನ್ತಪ ॥೨॥
ಸಃ ಏವ ಅಯಮ್ ಮಯಾ ತೇ ಅದ್ಯ ಯೋಗಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಪುರಾತನಃ ।
ಭಕ್ತಃ ಅಸಿ ಮೇ ಸಖಾ ಚ ಇತಿ ರಹಸ್ಯಮ್ ಹಿ ಏತತ್ ಉತ್ತಮಮ್ ॥೩॥
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಅಪರಮ್ ಭವತಃ ಜನ್ಮ ಪರಮ್ ಜನ್ಮ ವಿವಸ್ವತಃ ।
ಕಥಮ್ ಏತತ್ ವಿಜಾನೀಯಾಮ್ ತ್ವಮ್ ಆದೌ ಪ್ರೋಕ್ತವಾನ್ ಇತಿ ॥೪॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಬಹೂನಿ ಮೇ ವ್ಯತೀತಾನಿ ಜನ್ಮಾನಿ ತವ ಚ ಅರ್ಜುನ ।
ತಾನಿ ಅಹಮ್ ವೇದ ಸರ್ವಾಣಿ ನ ತ್ವಮ್ ವೇತ್ಥ ಪರನ್ತಪ ॥೫॥
ಅಜಃ ಅಪಿ ಸನ್ ಅವ್ಯಯ-ಆತ್ಮಾ ಭೂತಾನಾಮ್ ಈಶ್ವರಃ ಅಪಿ ಸನ್ ।
ಪ್ರಕೃತಿಮ್ ಸ್ವಾಮ್ ಅಧಿಷ್ಠಾಯ ಸಮ್ಭವಾಮಿ ಆತ್ಮ-ಮಾಯಯಾ ॥೬॥
ಯದಾ ಯದಾ ಹಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಗ್ಲಾನಿಃ ಭವತಿ ಭಾರತ ।
ಅಭ್ಯುತ್ಥಾನಮ್ ಅಧರ್ಮಸ್ಯ ತದಾ ಆತ್ಮಾನಮ್ ಸೃಜಾಮಿ ಅಹಮ್ ॥೭॥
ಪರಿತ್ರಾಣಾಯ ಸಾಧೂನಾಮ್ ವಿನಾಶಾಯ ಚ ದುಷ್ಕೃತಾಮ್ ।
ಧರ್ಮ-ಸಂಸ್ಥಾಪನ-ಅರ್ಥಾಯ ಸಮ್ಭವಾಮಿ ಯುಗೇ ಯುಗೇ ॥೮॥
ಜನ್ಮ ಕರ್ಮ ಚ ಮೇ ದಿವ್ಯಮ್ ಏವಮ್ ಯಃ ವೇತ್ತಿ ತತ್ತ್ವತಃ ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದೇಹಮ್ ಪುನಃ ಜನ್ಮ ನ ಏತಿ ಮಾಮ್ ಏತಿ ಸಃ ಅರ್ಜುನ ॥೯॥
ವೀತ-ರಾಗ-ಭಯ-ಕ್ರೋಧಾಃ ಮನ್ಮಯಾಃ ಮಾಮ್ ಉಪಾಶ್ರಿತಾಃ ।
ಬಹವಃ ಜ್ಞಾನ-ತಪಸಾ ಪೂತಾಃ ಮದ್ಭಾವಮ್ ಆಗತಾಃ ॥೧೦॥
ಯೇ ಯಥಾ ಮಾಮ್ ಪ್ರಪದ್ಯನ್ತೇ ತಾನ್ ತಥಾ ಏವ ಭಜಾಮಿ ಅಹಮ್ ।
ಮಮ ವರ್ತ್ಮ ಅನುವರ್ತನ್ತೇ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಪಾರ್ಥ ಸರ್ವಶಃ ॥೧೧॥
ಕಾಙ್ಕ್ಷನ್ತಃ ಕರ್ಮಣಾಮ್ ಸಿದ್ಧಿಮ್ ಯಜನ್ತೇ ಇಹ ದೇವತಾಃ ।
ಕ್ಷಿಪ್ರಮ್ ಹಿ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಸಿದ್ಧಿಃ ಭವತಿ ಕರ್ಮಜಾ ॥೧೨॥
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಮ್ ಮಯಾ ಸೃಷ್ಟಮ್ ಗುಣ-ಕರ್ಮ-ವಿಭಾಗಶಃ ।
ತಸ್ಯ ಕರ್ತಾರಮ್ ಅಪಿ ಮಾಮ್ ವಿದ್ಧಿ ಅಕರ್ತಾರಮ್ ಅವ್ಯಯಮ್ ॥೧೩॥
ನ ಮಾಮ್ ಕರ್ಮಾಣಿ ಲಿಮ್ಪನ್ತಿ ನ ಮೇ ಕರ್ಮ-ಫಲೇ ಸ್ಪೃಹಾ ।
ಇತಿ ಮಾಮ್ ಯಃ ಅಭಿಜಾನಾತಿ ಕರ್ಮಭಿಃ ನ ಸ ಬಧ್ಯತೇ ॥೧೪॥
ಏವಮ್ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕೃತಮ್ ಕರ್ಮ ಪೂರ್ವೈಃ ಅಪಿ ಮುಮುಕ್ಷುಭಿಃ ।
ಕುರು ಕರ್ಮ ಏವ ತಸ್ಮಾತ್ ತ್ವಮ್ ಪೂರ್ವೈಃ ಪೂರ್ವತರಮ್ ಕೃತಮ್ ॥೧೫॥
ಕಿಮ್ ಕರ್ಮ ಕಿಮ್ ಅಕರ್ಮ ಇತಿ ಕವಯಃ ಅಪಿ ಅತ್ರ ಮೋಹಿತಾಃ ।
ತತ್ ತೇ ಕರ್ಮ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯತ್ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಅಶುಭಾತ್ ॥೧೬॥
ಕರ್ಮಣಃ ಹಿ ಅಪಿ ಬೋದ್ಧವ್ಯಮ್ ಬೋದ್ಧವ್ಯಮ್ ಚ ವಿಕರ್ಮಣಃ ।
ಅಕರ್ಮಣಃ ಚ ಬೋದ್ಧವ್ಯಮ್ ಗಹನಾ ಕರ್ಮಣಃ ಗತಿಃ ॥೧೭॥
ಕರ್ಮಣಿ ಅಕರ್ಮ ಯಃ ಪಶ್ಯೇತ್ ಅಕರ್ಮಣಿ ಚ ಕರ್ಮ ಯಃ ।
ಸಃ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ ಮನುಷ್ಯೇಷು ಸಃ ಯುಕ್ತಃ ಕೃತ್ಸ್ನ-ಕರ್ಮ-ಕೃತ್ ॥೧೮॥
ಯಸ್ಯ ಸರ್ವೇ ಸಮಾರಮ್ಭಾಃ ಕಾಮ-ಸಙ್ಕಲ್ಪ-ವರ್ಜಿತಾಃ ।
ಜ್ಞಾನ-ಅಗ್ನಿ-ದಗ್ಧ-ಕರ್ಮಾಣಮ್ ತಮ್ ಆಹುಃ ಪಣ್ಡಿತಮ್ ಬುಧಾಃ ॥೧೯॥
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕರ್ಮ-ಫಲ-ಆಸಙ್ಗಮ್ ನಿತ್ಯ-ತೃಪ್ತಃ ನಿರಾಶ್ರಯಃ ।
ಕರ್ಮಣಿ ಅಭಿಪ್ರವೃತ್ತಃ ಅಪಿ ನ ಏವ ಕಿಞ್ಚಿತ್ ಕರೋತಿ ಸಃ ॥೨೦॥
ನಿರಾಶೀಃ ಯತ-ಚಿತ್ತ-ಆತ್ಮಾ ತ್ಯಕ್ತ-ಸರ್ವ-ಪರಿಗ್ರಹಃ ।
ಶಾರೀರಮ್ ಕೇವಲಮ್ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವನ್ ನ ಆಪ್ನೋತಿ ಕಿಲ್ಬಿಷಮ್ ॥೨೧॥
ಯದೃಚ್ಛಾ-ಲಾಭ-ಸನ್ತುಷ್ಟಃ ದ್ವನ್ದ್ವ-ಅತೀತಃ ವಿಮತ್ಸರಃ ।
ಸಮಃ ಸಿದ್ಧೌ ಅಸಿದ್ಧೌ ಚ ಕೃತ್ವಾ ಅಪಿ ನ ನಿಬಧ್ಯತೇ ॥೨೨॥
ಗತ-ಸಙ್ಗಸ್ಯ ಮುಕ್ತಸ್ಯ ಜ್ಞಾನ-ಅವಸ್ಥಿತ-ಚೇತಸಃ ।
ಯಜ್ಞಾಯ ಆಚರತಃ ಕರ್ಮ ಸಮಗ್ರಮ್ ಪ್ರವಿಲೀಯತೇ ॥೨೩॥
ಬ್ರಹ್ಮ-ಅರ್ಪಣಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಹವಿಃ ಬ್ರಹ್ಮ-ಅಗ್ನೌ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಹುತಮ್ ।
ಬ್ರಹ್ಮ ಏವ ತೇನ ಗನ್ತವ್ಯಮ್ ಬ್ರಹ್ಮ-ಕರ್ಮ-ಸಮಾಧಿನಾ ॥೨೪॥
ದೈವಮ್ ಏವ ಅಪರೇ ಯಜ್ಞಮ್ ಯೋಗಿನಃ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ ।
ಬ್ರಹ್ಮ-ಅಗ್ನೌ ಅಪರೇ ಯಜ್ಞಂ ಯಜ್ಞೇನ ಏವ ಉಪಜುಹ್ವತಿ ॥೨೫॥
ಶ್ರೋತ್ರ-ಆದೀನಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಅನ್ಯೇ ಸಂಯಮ-ಅಗ್ನಿಷು ಜುಹ್ವತಿ ।
ಶಬ್ದ-ಆದೀನ್ ವಿಷಯಾನ್ ಅನ್ಯೇ ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಅಗ್ನಿಷು ಜುಹ್ವತಿ ॥೨೬॥
ಸರ್ವಾಣಿ ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಕರ್ಮಾಣಿ ಪ್ರಾಣ-ಕರ್ಮಾಣಿ ಚ ಅಪರೇ ।
ಆತ್ಮ-ಸಂಯಮ-ಯೋಗ-ಅಗ್ನೌ ಜುಹ್ವತಿ ಜ್ಞಾನ-ದೀಪಿತೇ ॥೨೭॥
ದ್ರವ್ಯ-ಯಜ್ಞಾಃ ತಪೋ-ಯಜ್ಞಾಃ ಯೋಗ-ಯಜ್ಞಾಃ ತಥಾ ಅಪರೇ ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯ-ಜ್ಞಾನ-ಯಜ್ಞಾಃ ಚ ಯತಯಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಾಃ ॥೨೮॥
ಅಪಾನೇ ಜುಹ್ವತಿ ಪ್ರಾಣಮ್ ಪ್ರಾಣೇ ಅಪಾನಮ್ ತಥಾ ಅಪರೇ ।
ಪ್ರಾಣ-ಅಪಾನ-ಗತೀ ರುದ್ಧ್ವಾ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ-ಪರಾಯಣಾಃ ॥೨೯॥
ಅಪರೇ ನಿಯತ-ಆಹಾರಾಃ ಪ್ರಾಣಾನ್ ಪ್ರಾಣೇಷು ಜುಹ್ವತಿ ।
ಸರ್ವೇ ಅಪಿ ಏತೇ ಯಜ್ಞವಿದಃ ಯಜ್ಞ-ಕ್ಷಪಿತ-ಕಲ್ಮಷಾಃ ॥೩೦॥
ಯಜ್ಞ-ಶಿಷ್ಟ-ಅಮೃತ-ಭುಜಃ ಯಾನ್ತಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಮ್ ।
ನಾಯಮ್ ಲೋಕಃ ಅಸ್ತಿ ಅಯಜ್ಞಸ್ಯ ಕುತಃ ಅನ್ಯಃ ಕುರುಸತ್ತಮ ॥೩೧॥
ಏವಮ್ ಬಹುವಿಧಾಃ ಯಜ್ಞಾಃ ವಿತತಾಃ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಮುಖೇ ।
ಕರ್ಮಜಾನ್ ವಿದ್ಧಿ ತಾನ್ ಸರ್ವಾನ್ ಏವಮ್ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ॥೩೨॥
ಶ್ರೇಯಾನ್ ದ್ರವ್ಯಮಯಾತ್ ಯಜ್ಞಾತ್ ಜ್ಞಾನ-ಯಜ್ಞಃ ಪರನ್ತಪ ।
ಸರ್ವಮ್ ಕರ್ಮ-ಅಖಿಲಮ್ ಪಾರ್ಥ ಜ್ಞಾನೇ ಪರಿಸಮಾಪ್ಯತೇ ॥೩೩॥
ತತ್ ವಿದ್ಧಿ ಪ್ರಣಿಪಾತೇನ ಪರಿಪ್ರಶ್ನೇನ ಸೇವಯಾ ।
ಉಪದೇಕ್ಷ್ಯನ್ತಿ ತೇ ಜ್ಞಾನಮ್ ಜ್ಞಾನಿನಃ ತತ್ತ್ವ-ದರ್ಶಿನಃ ॥೩೪॥
ಯತ್ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನ ಪುನಃ ಮೋಹಮ್ ಏವಮ್ ಯಾಸ್ಯಸಿ ಪಾಣ್ಡವ ।
ಯೇನ ಭೂತಾನಿ ಅಶೇಷೇಣ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಆತ್ಮನಿ ಅಥೋ ಮಯಿ ॥೩೫॥
ಅಪಿ ಚೇತ್ ಅಸಿ ಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವೇಭ್ಯಃ ಪಾಪ-ಕೃತ್ತಮಃ ।
ಸರ್ವಮ್ ಜ್ಞಾನ-ಪ್ಲವೇನ ಏವ ವೃಜಿನಮ್ ಸನ್ತರಿಷ್ಯಸಿ ॥೩೬॥
ಯಥಾ ಏಧಾಂಸಿ ಸಮಿದ್ಧಃ ಅಗ್ನಿಃ ಭಸ್ಮಸಾತ್ ಕುರುತೇ ಅರ್ಜುನ ।
ಜ್ಞಾನ-ಅಗ್ನಿಃ ಸರ್ವ-ಕರ್ಮಾಣಿ ಭಸ್ಮಸಾತ್ ಕುರುತೇ ತಥಾ ॥೩೭॥
ನ ಹಿ ಜ್ಞಾನೇನ ಸದೃಶಮ್ ಪವಿತ್ರಮ್ ಇಹ ವಿದ್ಯತೇ ।
ತತ್ ಸ್ವಯಂ ಯೋಗ-ಸಂಸಿದ್ಧಃ ಕಾಲೇನ ಆತ್ಮನಿ ವಿನ್ದತಿ ॥೩೮॥
ಶ್ರದ್ಧಾವಾನ್ ಲಭತೇ ಜ್ಞಾನಮ್ ತತ್ಪರಃ ಸಂಯತ-ಇನ್ದ್ರಿಯಃ ।
ಜ್ಞಾನಮ್ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಪರಾಮ್ ಶಾನ್ತಿಮ್ ಅಚಿರೇಣಾಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥೩೯॥
ಅಜ್ಞಃ ಚ ಅಶ್ರದ್ದಧಾನಃ ಚ ಸಂಶಯ-ಆತ್ಮಾ ವಿನಶ್ಯತಿ ।
ನ ಅಯಂ ಲೋಕಃ ಅಸ್ತಿ ನ ಪರಃ ನ ಸುಖಂ ಸಂಶಯಾತ್ಮನಃ ॥೪೦॥
ಯೋಗ-ಸಂನ್ಯಸ್ತಕರ್ಮಾಣಂ ಜ್ಞಾನಸಞ್ಛಿನ್ನಸಂಶಯಮ್ ।
ಆತ್ಮವನ್ತಂ ನ ಕರ್ಮಾಣಿ ನಿಬಧ್ನನ್ತಿ ಧನಞ್ಜಯ ॥೪೧॥
ತಸ್ಮಾತ್ ಅಜ್ಞಾನ-ಸಮ್ಭೂತಮ್ ಹೃತ್ಸ್ಥಮ್ ಜ್ಞಾನ-ಅಸಿನಾ-ಆತ್ಮನಃ ।
ಛಿತ್ತ್ವಾ ಏನಮ್ ಸಂಶಯಮ್ ಯೋಗಮ್ ಆತಿಷ್ಠ ಉತ್ತಿಷ್ಠ ಭಾರತ ॥೪೨॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ಜ್ಞಾನ-ಕರ್ಮ-ಸಂನ್ಯಾಸ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ಚತುರ್ಥ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ಪಞ್ಚಮಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಸಂನ್ಯಾಸ-ಯೋಗಃ ।
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಸಂನ್ಯಾಸಮ್ ಕರ್ಮಣಾಮ್ ಕೃಷ್ಣ ಪುನಃ ಯೋಗಮ್ ಚ ಶಂಸಸಿ ।
ಯತ್ ಶ್ರೇಯಃ ಏತಯೋಃ ಏಕಮ್ ತತ್ ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಸುನಿಶ್ಚಿತಮ್ ॥೧॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಸಂನ್ಯಾಸಃ ಕರ್ಮ-ಯೋಗಃ ಚ ನಿಃಶ್ರೇಯಸಕರೌ ಉಭೌ ।
ತಯೋಃ ತು ಕರ್ಮ-ಸಂನ್ಯಾಸಾತ್ ಕರ್ಮ-ಯೋಗಃ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ॥೨॥
ಜ್ಞೇಯಃ ಸಃ ನಿತ್ಯ-ಸಂನ್ಯಾಸೀ ಯಃ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ನ ಕಾಙ್ಕ್ಷತಿ ।
ನಿರ್ದ್ವನ್ದ್ವಃ ಹಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸುಖಮ್ ಬನ್ಧಾತ್ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥೩॥
ಸಾಙ್ಖ್ಯ-ಯೋಗೌ ಪೃಥಕ್ ಬಾಲಾಃ ಪ್ರವದನ್ತಿ ನ ಪಣ್ಡಿತಾಃ ।
ಏಕಮ್ ಅಪಿ ಆಸ್ಥಿತಃ ಸಮ್ಯಕ್ ಉಭಯೋಃ ವಿನ್ದತೇ ಫಲಮ್ ॥೪॥
ಯತ್ ಸಾಙ್ಖ್ಯೈಃ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಸ್ಥಾನಮ್ ತತ್ ಯೋಗೈಃ ಅಪಿ ಗಮ್ಯತೇ ।
ಏಕಮ್ ಸಾಙ್ಖ್ಯಮ್ ಚ ಯೋಗಮ್ ಚ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಪಶ್ಯತಿ ॥೫॥
ಸಂನ್ಯಾಸಃ ತು ಮಹಾಬಾಹೋ ದುಃಖಮ್ ಆಪ್ತುಮ್ ಅಯೋಗತಃ ।
ಯೋಗ-ಯುಕ್ತಃ ಮುನಿಃ ಬ್ರಹ್ಮ ನಚಿರೇಣ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥೬॥
ಯೋಗ-ಯುಕ್ತಃ ವಿಶುದ್ಧ-ಆತ್ಮಾ ವಿಜಿತ-ಆತ್ಮಾ ಜಿತ-ಇನ್ದ್ರಿಯಃ ।
ಸರ್ವ-ಭೂತ-ಆತ್ಮ-ಭೂತ-ಆತ್ಮಾ ಕುರ್ವನ್ ಅಪಿ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ ॥೭॥
ನ ಏವ ಕಿಞ್ಚಿತ್ ಕರೋಮಿ ಇತಿ ಯುಕ್ತಃ ಮನ್ಯೇತ ತತ್ತ್ವವಿತ್ ।
ಪಶ್ಯನ್ ಶೃಣ್ವನ್ ಸ್ಪೃಶನ್ ಜಿಘ್ರನ್ ಅಶ್ನನ್ ಗಚ್ಛನ್ ಸ್ವಪಞ್ ಶ್ವಸನ್ ॥೮॥
ಪ್ರಲಪನ್ ವಿಸೃಜನ್ ಗೃಹ್ಣನ್ ಉನ್ಮಿಷನ್ ನಿಮಿಷನ್ ಅಪಿ ।
ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಅರ್ಥೇಷು ವರ್ತನ್ತೇ ಇತಿ ಧಾರಯನ್ ॥೯॥
ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಆಧಾಯ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸಙ್ಗಮ್ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕರೋತಿ ಯಃ ।
ಲಿಪ್ಯತೇ ನ ಸಃ ಪಾಪೇನ ಪದ್ಮ-ಪತ್ರಮ್ ಇವ ಅಮ್ಭಸಾ ॥೧೦॥
ಕಾಯೇನ ಮನಸಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಕೇವಲೈಃ ಇನ್ದ್ರಿಯೈಃ ಅಪಿ ।
ಯೋಗಿನಃ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವನ್ತಿ ಸಙ್ಗಮ್ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಆತ್ಮ-ಶುದ್ಧಯೇ ॥೧೧॥
ಯುಕ್ತಃ ಕರ್ಮ-ಫಲಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಶಾನ್ತಿಮ್ ಆಪ್ನೋತಿ ನೈಷ್ಠಿಕೀಮ್ ।
ಅಯುಕ್ತಃ ಕಾಮಕಾರೇಣ ಫಲೇ ಸಕ್ತಃ ನಿಬಧ್ಯತೇ ॥೧೨॥
ಸರ್ವ-ಕರ್ಮಾಣಿ ಮನಸಾ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಆಸ್ತೇ ಸುಖಮ್ ವಶೀ ।
ನವ-ದ್ವಾರೇ ಪುರೇ ದೇಹೀ ನ ಏವ ಕುರ್ವನ್ ನ ಕಾರಯನ್ ॥೧೩॥
ನ ಕರ್ತೃತ್ವಮ್ ನ ಕರ್ಮಾಣಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಸೃಜತಿ ಪ್ರಭುಃ ।
ನ ಕರ್ಮ-ಫಲ-ಸಂಯೋಗಮ್ ಸ್ವಭಾವಃ ತು ಪ್ರವರ್ತತೇ ॥೧೪॥
ನ ಆದತ್ತೇ ಕಸ್ಯಚಿತ್ ಪಾಪಂ ನ ಚ ಏವ ಸುಕೃತಂ ವಿಭುಃ ।
ಅಜ್ಞಾನೇನ ಆವೃತಮ್ ಜ್ಞಾನಮ್ ತೇನ ಮುಹ್ಯನ್ತಿ ಜನ್ತವಃ ॥೧೫॥
ಜ್ಞಾನೇನ ತು ತತ್ ಅಜ್ಞಾನಮ್ ಯೇಷಾಮ್ ನಾಶಿತಮ್ ಆತ್ಮನಃ ।
ತೇಷಾಮ್ ಆದಿತ್ಯವತ್ ಜ್ಞಾನಮ್ ಪ್ರಕಾಶಯತಿ ತತ್ ಪರಮ್ ॥೧೬॥
ತತ್ ಬುದ್ಧಯಃ ತತ್ ಆತ್ಮಾನಃ ತತ್ ನಿಷ್ಠಾಃ ತತ್ ಪರಾಯಣಾಃ ।
ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಅಪುನರಾವೃತ್ತಿಮ್ ಜ್ಞಾನ-ನಿರ್ಧೂತ-ಕಲ್ಮಷಾಃ ॥೧೭॥
ವಿದ್ಯಾ-ವಿನಯ-ಸಮ್ಪನ್ನೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಗವಿ ಹಸ್ತಿನಿ ।
ಶುನಿ ಚ ಏವ ಶ್ವಪಾಕೇ ಚ ಪಣ್ಡಿತಾಃ ಸಮ-ದರ್ಶಿನಃ ॥೧೮॥
ಇಹ ಏವ ತೈಃ ಜಿತಃ ಸರ್ಗಃ ಯೇಷಾಮ್ ಸಾಮ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಮ್ ಮನಃ ।
ನಿರ್ದೋಷಮ್ ಹಿ ಸಮಮ್ ಬ್ರಹ್ಮ ತಸ್ಮಾತ್ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ತೇ ಸ್ಥಿತಾಃ ॥೧೯॥
ನ ಪ್ರಹೃಷ್ಯೇತ್ ಪ್ರಿಯಮ್ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನ ಉದ್ವಿಜೇತ್ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚ ಅಪ್ರಿಯಮ್ ।
ಸ್ಥಿರ-ಬುದ್ಧಿಃ ಅಸಮ್ಮೂಢಃ ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಸ್ಥಿತಃ ॥೨೦॥
ಬಾಹ್ಯ-ಸ್ಪರ್ಶೇಷು ಅಸಕ್ತ-ಆತ್ಮಾ ವಿನ್ದತಿ ಆತ್ಮನಿ ಯತ್ ಸುಖಮ್ ।
ಸಃ ಬ್ರಹ್ಮ-ಯೋಗ-ಯುಕ್ತಾತ್ಮಾ ಸುಖಮ್ ಅಕ್ಷಯಮ್ ಅಶ್ನುತೇ ॥೨೧॥
ಯೇ ಹಿ ಸಂಸ್ಪರ್ಶಜಾಃ ಭೋಗಾಃ ದುಃಖ-ಯೋನಯಃ ಏವ ತೇ ।
ಆದಿ ಅನ್ತವನ್ತಃ ಕೌನ್ತೇಯ ನ ತೇಷು ರಮತೇ ಬುಧಃ ॥೨೨॥
ಶಕ್ನೋತಿ ಇಹ ಏವ ಯಃ ಸೋಢುಮ್ ಪ್ರಾಕ್ ಶರೀರ-ವಿಮೋಕ್ಷಣಾತ್ ।
ಕಾಮ-ಕ್ರೋಧ-ಉದ್ಭವಮ್ ವೇಗಮ್ ಸಃ ಯುಕ್ತಃ ಸಃ ಸುಖೀ ನರಃ ॥೨೩॥
ಯಃ ಅನ್ತಃ-ಸುಖಃ ಅನ್ತರ-ಆರಾಮಃ ತಥಾ ಅನ್ತರ್-ಜ್ಯೋತಿಃ ಏವ ಯಃ ।
ಸಃ ಯೋಗೀ ಬ್ರಹ್ಮ-ನಿರ್ವಾಣಮ್ ಬ್ರಹ್ಮ-ಭೂತಃ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥೨೪॥
ಲಭನ್ತೇ ಬ್ರಹ್ಮ-ನಿರ್ವಾಣಮ್ ಋಷಯಃ ಕ್ಷೀಣ-ಕಲ್ಮಷಾಃ ।
ಛಿನ್ನ-ದ್ವೈಧಾಃ ಯತ-ಆತ್ಮಾನಃ ಸರ್ವ-ಭೂತಹಿತೇ ರತಾಃ ॥೨೫॥
ಕಾಮ-ಕ್ರೋಧ-ವಿಯುಕ್ತಾನಾಮ್ ಯತೀನಾಮ್ ಯತ-ಚೇತಸಾಮ್ ।
ಅಭಿತಃ ಬ್ರಹ್ಮ-ನಿರ್ವಾಣಂ ವರ್ತತೇ ವಿದಿತ-ಆತ್ಮನಾಮ್ ॥೨೬॥
ಸ್ಪರ್ಶಾನ್ ಕೃತ್ವಾ ಬಹಿಃ ಬಾಹ್ಯಾನ್ ಚಕ್ಷುಃ ಚ ಏವ ಅನ್ತರೇ ಭ್ರುವೋಃ ।
ಪ್ರಾಣ-ಅಪಾನೌ ಸಮೌ ಕೃತ್ವಾ ನಾಸ-ಅಭ್ಯನ್ತರ-ಚಾರಿಣೌ ॥೨೭॥
ಯತ-ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಮನಃ ಬುದ್ಧಿಃ ಮುನಿಃ ಮೋಕ್ಷ-ಪರಾಯಣಃ ।
ವಿಗತ-ಇಚ್ಛಾ-ಭಯ-ಕ್ರೋಧಃ ಯಃ ಸದಾ ಮುಕ್ತಃ ಏವ ಸಃ ॥೨೮॥
ಭೋಕ್ತಾರಮ್ ಯಜ್ಞ-ತಪಸಾಮ್ ಸರ್ವ-ಲೋಕ-ಮಹೇಶ್ವರಮ್ ।
ಸುಹೃದಮ್ ಸರ್ವ-ಭೂತಾನಾಮ್ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮಾಂ ಶಾನ್ತಿಮ್ ಋಚ್ಛತಿ ॥೨೯॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ಸಂನ್ಯಾಸ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ಪಞ್ಚಮಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ಷಷ್ಠಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಆತ್ಮ-ಸಂಯಮ-ಯೋಗಃ ।
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಅನಾಶ್ರಿತಃ ಕರ್ಮ-ಫಲಮ್ ಕಾರ್ಯಮ್ ಕರ್ಮ ಕರೋತಿ ಯಃ ।
ಸಃ ಸಂನ್ಯಾಸೀ ಚ ಯೋಗೀ ಚ ನ ನಿರಗ್ನಿಃ ನ ಚ ಅಕ್ರಿಯಃ ॥೧॥
ಯಮ್ ಸಂನ್ಯಾಸಮ್ ಇತಿ ಪ್ರಾಹುಃ ಯೋಗಮ್ ತಮ್ ವಿದ್ಧಿ ಪಾಣ್ಡವ ।
ನ ಹಿ ಅಸಂನ್ಯಸ್ತ-ಸಙ್ಕಲ್ಪಃ ಯೋಗೀ ಭವತಿ ಕಶ್ಚನ ॥೨॥
ಆರುರುಕ್ಷೋಃ ಮುನೇಃ ಯೋಗಮ್ ಕರ್ಮ ಕಾರಣಮ್ ಉಚ್ಯತೇ ।
ಯೋಗ-ಆರೂಢಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಏವ ಶಮಃ ಕಾರಣಮ್ ಉಚ್ಯತೇ ॥೩॥
ಯದಾ ಹಿ ನ ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಅರ್ಥೇಷು ನ ಕರ್ಮಸು ಅನುಷಜ್ಜತೇ ।
ಸರ್ವ-ಸಙ್ಕಲ್ಪ-ಸಂನ್ಯಾಸೀ ಯೋಗ-ಆರೂಢಃ ತದಾ ಉಚ್ಯತೇ ॥೪॥
ಉದ್ಧರೇತ್ ಆತ್ಮನಾ ಆತ್ಮಾನಮ್ ನ ಆತ್ಮಾನಮ್ ಅವಸಾದಯೇತ್ ।
ಆತ್ಮಾ ಏವ ಹಿ ಆತ್ಮನಃ ಬನ್ಧುಃ ಆತ್ಮಾ ಏವ ರಿಪುಃ ಆತ್ಮನಃ ॥೫॥
ಬನ್ಧುಃ ಆತ್ಮಾ ಆತ್ಮನಃ ತಸ್ಯ ಯೇನ ಆತ್ಮಾ ಏವ ಆತ್ಮನಾ ಜಿತಃ ।
ಅನಾತ್ಮನಃ ತು ಶತ್ರುತ್ವೇ ವರ್ತೇತ ಆತ್ಮಾ ಏವ ಶತ್ರುವತ್ ॥೬॥
ಜಿತ-ಆತ್ಮನಃ ಪ್ರಶಾನ್ತಸ್ಯ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸಮಾಹಿತಃ ।
ಶೀತ-ಉಷ್ಣ-ಸುಖ-ದುಃಖೇಷು ತಥಾ ಮಾನ-ಅಪಮಾನಯೋಃ ॥೭॥
ಜ್ಞಾನ-ವಿಜ್ಞಾನ-ತೃಪ್ತ-ಆತ್ಮಾ ಕೂಟಸ್ಥಃ ವಿಜಿತ-ಇನ್ದ್ರಿಯಃ ।
ಯುಕ್ತಃ ಇತಿ ಉಚ್ಯತೇ ಯೋಗೀ ಸಮ-ಲೋಷ್ಟ-ಅಶ್ಮ-ಕಾಞ್ಚನಃ ॥೮॥
ಸುಹೃತ್ ಮಿತ್ರ-ಅರಿ-ಉದಾಸೀನ-ಮಧ್ಯಸ್ಥ-ದ್ವೇಷ್ಯ-ಬನ್ಧುಷು ।
ಸಾಧುಷು ಅಪಿ ಚ ಪಾಪೇಷು ಸಮ-ಬುದ್ಧಿಃ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ॥೯॥
ಯೋಗೀ ಯುಞ್ಜೀತ ಸತತಮ್ ಆತ್ಮಾನಮ್ ರಹಸಿ ಸ್ಥಿತಃ ।
ಏಕಾಕೀ ಯತ-ಚಿತ್ತ-ಆತ್ಮಾ ನಿರಾಶೀಃ ಅಪರಿಗ್ರಹಃ ॥೧೦॥
ಶುಚೌ ದೇಶೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ಸ್ಥಿರಮ್ ಆಸನಮ್ ಆತ್ಮನಃ ।
ನ ಅತಿ-ಉಚ್ಛ್ರಿತಮ್ ನ ಅತಿ-ನೀಚಮ್ ಚೈಲ-ಅಜಿನ-ಕುಶ-ಉತ್ತರಮ್ ॥೧೧॥
ತತ್ರ ಏಕಾಗ್ರಮ್ ಮನಃ ಕೃತ್ವಾ ಯತ-ಚಿತ್ತ-ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಕ್ರಿಯಃ ।
ಉಪವಿಶ್ಯ ಆಸನೇ ಯುಞ್ಜ್ಯಾತ್ ಯೋಗಮ್ ಆತ್ಮ-ವಿಶುದ್ಧಯೇ ॥೧೨॥
ಸಮಮ್ ಕಾಯ-ಶಿರಃ-ಗ್ರೀವಮ್ ಧಾರಯನ್ ಅಚಲಮ್ ಸ್ಥಿರಃ ।
ಸಮ್ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ನಾಸಿಕ-ಅಗ್ರಂ ಸ್ವಮ್ ದಿಶಃ ಚ ಅನವಲೋಕಯನ್ ॥೧೩॥
ಪ್ರಶಾನ್ತ-ಆತ್ಮಾ ವಿಗತ-ಭೀಃ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿ-ವ್ರತೇ ಸ್ಥಿತಃ ।
ಮನಃ ಸಂಯಮ್ಯ ಮತ್-ಚಿತ್ತಃ ಯುಕ್ತಃ ಆಸೀತ ಮತ್-ಪರಃ ॥೧೪॥
ಯುಞ್ಜನ್ ಏವಂ ಸದಾ ಆತ್ಮಾನಮ್ ಯೋಗೀ ನಿಯತ-ಮಾನಸಃ ।
ಶಾನ್ತಿಮ್ ನಿರ್ವಾಣ-ಪರಮಾಮ್ ಮತ್-ಸಂಸ್ಥಾಮ್ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥೧೫॥
ನ ಅತಿ ಅಶ್ನತಃ ತು ಯೋಗಃ ಅಸ್ತಿ ನ ಚ ಏಕಾನ್ತಮ್ ಅನಶ್ನತಃ ।
ನ ಚ ಅತಿ-ಸ್ವಪ್ನ-ಶೀಲಸ್ಯ ಜಾಗ್ರತಃ ನ ಏವ ಚ ಅರ್ಜುನ ॥೧೬॥
ಯುಕ್ತ-ಆಹಾರ-ವಿಹಾರಸ್ಯ ಯುಕ್ತ-ಚೇಷ್ಟಸ್ಯ ಕರ್ಮಸು ।
ಯುಕ್ತ-ಸ್ವಪ್ನ-ಅವಬೋಧಸ್ಯ ಯೋಗಃ ಭವತಿ ದುಃಖಹಾ ॥೧೭॥
ಯದಾ ವಿನಿಯತಮ್ ಚಿತ್ತಮ್ ಆತ್ಮನಿ ಏವ ಅವತಿಷ್ಠತೇ ।
ನಿಃಸ್ಪೃಹಃ ಸರ್ವ-ಕಾಮೇಭ್ಯಃ ಯುಕ್ತಃ ಇತಿ ಉಚ್ಯತೇ ತದಾ ॥೧೮॥
ಯಥಾ ದೀಪಃ ನಿವಾತಸ್ಥಃ ನೇಙ್ಗತೇ ಸೋಪಮಾ ಸ್ಮೃತಾ ।
ಯೋಗಿನಃ ಯತ-ಚಿತ್ತಸ್ಯ ಯುಞ್ಜತಃ ಯೋಗಮ್ ಆತ್ಮನಃ ॥೧೯॥
ಯತ್ರ ಉಪರಮತೇ ಚಿತ್ತಮ್ ನಿರುದ್ಧಮ್ ಯೋಗ-ಸೇವಯಾ ।
ಯತ್ರ ಚ ಏವ ಆತ್ಮನಾ ಆತ್ಮಾನಮ್ ಪಶ್ಯನ್ ಆತ್ಮನಿ ತುಷ್ಯತಿ ॥೨೦॥
ಸುಖಮ್ ಆತ್ಯನ್ತಿಕಮ್ ಯತ್ ತತ್ ಬುದ್ಧಿ-ಗ್ರಾಹ್ಯಮ್-ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಮ್ ।
ವೇತ್ತಿ ಯತ್ರ ನ ಚ ಏವ ಅಯಮ್ ಸ್ಥಿತಃ ಚಲತಿ ತತ್ತ್ವತಃ ॥೨೧॥
ಯಮ್ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಚ ಅಪರಮ್ ಲಾಭಮ್ ಮನ್ಯತೇ ನ ಅಧಿಕಮ್ ತತಃ ।
ಯಸ್ಮಿನ್ ಸ್ಥಿತಃ ನ ದುಃಖೇನ ಗುರುಣಾ ಅಪಿ ವಿಚಾಲ್ಯತೇ ॥೨೨॥
ತಮ್ ವಿದ್ಯಾತ್ ದುಃಖ-ಸಂಯೋಗ-ವಿಯೋಗಮ್ ಯೋಗ-ಸಂಜ್ಞಿತಮ್ ।
ಸಃ ನಿಶ್ಚಯೇನ ಯೋಕ್ತವ್ಯಃ ಯೋಗಃ ಅನಿರ್ವಿಣ್ಣ-ಚೇತಸಾ ॥೨೩॥
ಸಙ್ಕಲ್ಪ-ಪ್ರಭವಾನ್ ಕಾಮಾನ್ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸರ್ವಾನ್ ಅಶೇಷತಃ ।
ಮನಸಾ ಏವ ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಗ್ರಾಮಮ್ ವಿನಿಯಮ್ಯ ಸಮನ್ತತಃ ॥೨೪॥
ಶನೈಃ ಶನೈಃ ಉಪರಮೇತ್ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಧೃತಿ-ಗೃಹೀತಯಾ ।
ಆತ್ಮ-ಸಂಸ್ಥಮ್ ಮನಃ ಕೃತ್ವಾ ನ ಕಿಞ್ಚಿತ್ ಅಪಿ ಚಿನ್ತಯೇತ್ ॥೨೫॥
ಯತಃ ಯತಃ ನಿಶ್ಚರತಿ ಮನಃ ಚಞ್ಚಲಮ್ ಅಸ್ಥಿರಮ್ ।
ತತಃ ತತಃ ನಿಯಮ್ಯ ಏತತ್ ಆತ್ಮನಿ ಏವ ವಶಂ ನಯೇತ್ ॥೨೬॥
ಪ್ರಶಾನ್ತ-ಮನಸಮ್ ಹಿ ಏನಮ್ ಯೋಗಿನಮ್ ಸುಖಮ್ ಉತ್ತಮಮ್ ।
ಉಪೈತಿ ಶಾನ್ತ-ರಜಸಮ್ ಬ್ರಹ್ಮ-ಭೂತಮ್ ಅಕಲ್ಮಷಮ್ ॥೨೭॥
ಯುಞ್ಜನ್ ಏವಮ್ ಸದಾ ಆತ್ಮಾನಮ್ ಯೋಗೀ ವಿಗತ-ಕಲ್ಮಷಃ ।
ಸುಖೇನ ಬ್ರಹ್ಮ-ಸಂಸ್ಪರ್ಶಮ್ ಅತ್ಯನ್ತಮ್ ಸುಖಮ್ ಅಶ್ನುತೇ ॥೨೮॥
ಸರ್ವ-ಭೂತಸ್ಥಮ್ ಆತ್ಮಾನಮ್ ಸರ್ವ-ಭೂತಾನಿ ಚ ಆತ್ಮನಿ ।
ಈಕ್ಷತೇ ಯೋಗ-ಯುಕ್ತ-ಆತ್ಮಾ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮ-ದರ್ಶನಃ ॥೨೯॥
ಯೋ ಮಾಮ್ ಪಶ್ಯತಿ ಸರ್ವತ್ರ ಸರ್ವಮ್ ಚ ಮಯಿ ಪಶ್ಯತಿ ।
ತಸ್ಯ ಅಹಂ ನ ಪ್ರಣಶ್ಯಾಮಿ ಸಃ ಚ ಮೇ ನ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ॥೩೦॥
ಸರ್ವ-ಭೂತ-ಸ್ಥಿತಮ್ ಯಃ ಮಾಮ್ ಭಜತಿ ಏಕತ್ವಮ್ ಆಸ್ಥಿತಃ ।
ಸರ್ವಥಾ ವರ್ತಮಾನಃ ಅಪಿ ಸಃ ಯೋಗೀ ಮಯಿ ವರ್ತತೇ ॥೩೧॥
ಆತ್ಮಾ-ಉಪಮ್ಯೇನ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮಮ್ ಪಶ್ಯತಿ ಯಃ ಅರ್ಜುನ ।
ಸುಖಮ್ ವಾ ಯದಿ ವಾ ದುಃಖಮ್ ಸಃ ಯೋಗೀ ಪರಮಃ ಮತಃ ॥೩೨॥
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಯಃ ಅಯಂ ಯೋಗಃ ತ್ವಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಸಾಮ್ಯೇನ ಮಧುಸೂದನ ।
ಏತಸ್ಯ ಅಹಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಚಞ್ಚಲತ್ವಾತ್ ಸ್ಥಿತಿಮ್ ಸ್ಥಿರಾಮ್ ॥೩೩
ಚಞ್ಚಲಮ್ ಹಿ ಮನಃ ಕೃಷ್ಣ ಪ್ರಮಾಥಿ ಬಲವತ್ ದೃಢಮ್ ।
ತಸ್ಯ ಅಹಮ್ ನಿಗ್ರಹಮ್ ಮನ್ಯೇ ವಾಯೋಃ ಇವ ಸುದುಷ್ಕರಮ್ ॥೩೪॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಅಸಂಶಯಮ್ ಮಹಾಬಾಹೋ ಮನಃ ದುರ್ನಿಗ್ರಹಮ್ ಚಲಮ್ ।
ಅಭ್ಯಾಸೇನ ತು ಕೌನ್ತೇಯ ವೈರಾಗ್ಯೇಣ ಚ ಗೃಹ್ಯತೇ ॥೩೫॥
ಅಸಂಯತ-ಆತ್ಮನಾ ಯೋಗಃ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಃ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ।
ವಶ್ಯ-ಆತ್ಮನಾ ತು ಯತತಾ ಶಕ್ಯಃ ಅವಾಪ್ತುಮ್ ಉಪಾಯತಃ ॥೩೬॥
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಅಯತಿಃ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಉಪೇತಃ ಯೋಗಾತ್ ಚಲಿತ-ಮಾನಸಃ ।
ಅಪ್ರಾಪ್ಯ ಯೋಗ-ಸಂಸಿದ್ಧಿಮ್ ಕಾಮ್ ಗತಿಮ್ ಕೃಷ್ಣ ಗಚ್ಛತಿ ॥೩೭॥
ಕಚ್ಚಿತ್ ನ ಉಭಯ-ವಿಭ್ರಷ್ಟಃ ಛಿನ್ನ-ಅಭ್ರಮ್ ಇವ ನಶ್ಯತಿ ।
ಅಪ್ರತಿಷ್ಠಃ ಮಹಾಬಾಹೋ ವಿಮೂಢಃ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪಥಿ ॥೩೮॥
ಏತತ್ ಮೇ ಸಂಶಯಮ್ ಕೃಷ್ಣ ಛೇತ್ತುಮ್ ಅರ್ಹಸಿ ಅಶೇಷತಃ ।
ತ್ವತ್ ಅನ್ಯಃ ಸಂಶಯಸ್ಯ ಅಸ್ಯ ಛೇತ್ತಾ ನ ಹಿ ಉಪಪದ್ಯತೇ ॥೩೯॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಪಾರ್ಥ ನ ಏವ ಇಹ ನ ಅಮುತ್ರ ವಿನಾಶಃ ತಸ್ಯ ವಿದ್ಯತೇ ।
ನ ಹಿ ಕಲ್ಯಾಣ-ಕೃತ್ ಕಶ್ಚಿತ್ ದುರ್ಗತಿಮ್ ತಾತ ಗಚ್ಛತಿ ॥೪೦॥
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪುಣ್ಯ-ಕೃತಾಮ್ ಲೋಕಾನ್ ಉಷಿತ್ವಾ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ ।
ಶುಚೀನಾಮ್ ಶ್ರೀಮತಾಮ್ ಗೇಹೇ ಯೋಗ-ಭ್ರಷ್ಟಃ ಅಭಿಜಾಯತೇ ॥೪೧॥
ಅಥವಾ ಯೋಗಿನಾಮ್ ಏವ ಕುಲೇ ಭವತಿ ಧೀಮತಾಮ್ ।
ಏತತ್ ಹಿ ದುರ್ಲಭತರಂ ಲೋಕೇ ಜನ್ಮ ಯತ್ ಈದೃಶಮ್ ॥೪೨॥
ತತ್ರ ತಮ್ ಬುದ್ಧಿ-ಸಂಯೋಗಮ್ ಲಭತೇ ಪೌರ್ವ-ದೇಹಿಕಮ್ ।
ಯತತೇ ಚ ತತಃ ಭೂಯಃ ಸಂಸಿದ್ಧೌ ಕುರುನನ್ದನ ॥೪೩॥
ಪೂರ್ವ-ಅಭ್ಯಾಸೇನ ತೇನ ಏವ ಹ್ರಿಯತೇ ಹಿ ಅವಶಃ ಅಪಿ ಸಃ ।
ಜಿಜ್ಞಾಸುಃ ಅಪಿ ಯೋಗಸ್ಯ ಶಬ್ದ-ಬ್ರಹ್ಮ ಅತಿವರ್ತತೇ ॥೪೪॥
ಪ್ರಯತ್ನಾತ್ ಯತಮಾನಃ ತು ಯೋಗೀ ಸಂಶುದ್ಧ-ಕಿಲ್ಬಿಷಃ ।
ಅನೇಕ-ಜನ್ಮ-ಸಂಸಿದ್ಧಃ ತತಃ ಯಾತಿ ಪರಾಮ್ ಗತಿಮ್ ॥೪೫॥
ತಪಸ್ವಿಭ್ಯಃ ಅಧಿಕಃ ಯೋಗೀ ಜ್ಞಾನಿಭ್ಯಃ ಅಪಿ ಮತಃ ಅಧಿಕಃ ।
ಕರ್ಮಿಭ್ಯಃ ಚ ಅಧಿಕಃ ಯೋಗೀ ತಸ್ಮಾತ್ ಯೋಗೀ ಭವ ಅರ್ಜುನ ॥೪೬॥
ಯೋಗಿನಾಮ್ ಅಪಿ ಸರ್ವೇಷಾಮ್ ಮತ್ ಗತೇನ ಅನ್ತರ-ಆತ್ಮನಾ ।
ಶ್ರದ್ಧಾವಾನ್ ಭಜತೇ ಯಃ ಮಾಮ್ ಸಃ ಮೇ ಯುಕ್ತತಮಃ ಮತಃ ॥೪೭॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು

ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ಆತ್ಮ-ಸಂಯಮ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ಷಷ್ಠಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ಸಪ್ತಮಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಜ್ಞಾನ-ವಿಜ್ಞಾನ-ಯೋಗಃ ।
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಮಯಿ ಆಸಕ್ತ-ಮನಾಃ ಪಾರ್ಥ ಯೋಗಮ್ ಯುಞ್ಜನ್ ಮತ್ ಆಶ್ರಯಃ ।
ಅಸಂಶಯಮ್ ಸಮಗ್ರಮ್ ಮಾಮ್ ಯಥಾ ಜ್ಞಾಸ್ಯಸಿ ತತ್ ಶೃಣು ॥೧॥
ಜ್ಞಾನಮ್ ತೇ ಅಹಮ್ ಸವಿಜ್ಞಾನಮ್ ಇದಮ್ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಅಶೇಷತಃ ।
ಯತ್ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನ ಇಹ ಭೂಯಃ ಅನ್ಯತ್ ಜ್ಞಾತವ್ಯಮ್ ಅವಶಿಷ್ಯತೇ ॥೨॥
ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮ್ ಸಹಸ್ರೇಷು ಕಶ್ಚಿತ್ ಯತತಿ ಸಿದ್ಧಯೇ ।
ಯತತಾಮ್ ಅಪಿ ಸಿದ್ಧಾನಾಮ್ ಕಶ್ಚಿತ್ ಮಾಮ್ ವೇತ್ತಿ ತತ್ತ್ವತಃ ॥೩॥
ಭೂಮಿಃ ಆಪಃ ಅನಲಃ ವಾಯುಃ ಖಮ್ ಮನಃ ಬುದ್ಧಿಃ ಏವ ಚ ।
ಅಹಂಕಾರಃ ಇತಿ ಇಯಮ್ ಮೇ ಭಿನ್ನಾ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಅಷ್ಟಧಾ ॥೪॥
ಅಪರಾ ಇಯಮ್ ಇತಃ ತು ಅನ್ಯಾಮ್ ಪ್ರಕೃತಿಮ್ ವಿದ್ಧಿ ಮೇ ಪರಾಮ್ ।
ಜೀವ-ಭೂತಾಮ್ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಯಾ ಇದಮ್ ಧಾರ್ಯತೇ ಜಗತ್ ॥೫॥
ಏತತ್ ಯೋನೀನಿ ಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಇತಿ ಉಪಧಾರಯ ।
ಅಹಮ್ ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ಜಗತಃ ಪ್ರಭವಃ ಪ್ರಲಯಃ ತಥಾ ॥೬॥
ಮತ್ತಃ ಪರತರಂ ನ ಅನ್ಯತ್ ಕಿಞ್ಚಿತ್ ಅಸ್ತಿ ಧನಞ್ಜಯ ।
ಮಯಿ ಸರ್ವಮ್ ಇದಮ್ ಪ್ರೋತಮ್ ಸೂತ್ರೇ ಮಣಿಗಣಾಃ ಇವ ॥೭॥
ರಸಃ ಅಹಮ್ ಅಪ್ಸು ಕೌನ್ತೇಯ ಪ್ರಭಾ ಅಸ್ಮಿ ಶಶಿ-ಸೂರ್ಯಯೋಃ ।
ಪ್ರಣವಃ ಸರ್ವ-ವೇದೇಷು ಶಬ್ದಃ ಖೇ ಪೌರುಷಮ್ ನೃಷು ॥೮॥
ಪುಣ್ಯಃ ಗನ್ಧಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮ್ ಚ ತೇಜಃ ಚ ಅಸ್ಮಿ ವಿಭಾವಸೌ ।
ಜೀವನಮ್ ಸರ್ವ-ಭೂತೇಷು ತಪಃ ಚ ಅಸ್ಮಿ ತಪಸ್ವಿಷು ॥೯॥
ಬೀಜಮ್ ಮಾಮ್ ಸರ್ವ-ಭೂತಾನಾಮ್ ವಿದ್ಧಿ ಪಾರ್ಥ ಸನಾತನಮ್ ।
ಬುದ್ಧಿಃ ಬುದ್ಧಿಮತಾಮ್ ಅಸ್ಮಿ ತೇಜಃ ತೇಜಸ್ವಿನಾಮ್ ಅಹಮ್ ॥೧೦॥
ಬಲಮ್ ಬಲವತಾಮ್ ಚ ಅಹಮ್ ಕಾಮ-ರಾಗ-ವಿವರ್ಜಿತಮ್ ।
ಧರ್ಮ-ಅವಿರುದ್ಧಃ ಭೂತೇಷು ಕಾಮಃ ಅಸ್ಮಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥೧೧-
ಯೇ ಚ ಏವ ಸಾತ್ತ್ವಿಕಾಃ ಭಾವಾಃ ರಾಜಸಾಃ ತಾಮಸಾಃ ಚ ಯೇ ।
ಮತ್ತಃ ಏವ ಇತಿ ತಾನ್ ವಿದ್ಧಿ ನ ತು ಅಹಂ ತೇಷು ತೇ ಮಯಿ ॥೧೨॥
ತ್ರಿಭಿಃ ಗುಣಮಯೈಃ ಭಾವೈಃ ಏಭಿಃ ಸರ್ವಮ್ಮ್ ಇದಮ್ ಜಗತ್ ।
ಮೋಹಿತಮ್ ನ ಅಭಿಜಾನಾತಿ ಮಾಮ್ ಏಭ್ಯಃ ಪರಮ್ ಅವ್ಯಯಮ್ ॥೧೩॥
ದೈವೀ ಹಿ ಏಷಾ ಗುಣಮಯೀ ಮಮ ಮಾಯಾ ದುರತ್ಯಯಾ ।
ಮಾಮ್ ಏವ ಯೇ ಪ್ರಪದ್ಯನ್ತೇ ಮಾಯಾಮ್ ಏತಾಮ್ ತರನ್ತಿ ತೇ ॥೧೪॥
ನ ಮಾಮ್ ದುಷ್ಕೃತಿನಃ ಮೂಢಾಃ ಪ್ರಪದ್ಯನ್ತೇ ನರ-ಅಧಮಾಃ ।
ಮಾಯಯಾ ಅಪಹೃತ-ಜ್ಞಾನಾಃ ಆಸುರಮ್ ಭಾವಮ್ ಆಶ್ರಿತಾಃ ॥೧೫॥
ಚತುಃ-ವಿಧಾಃ ಭಜನ್ತೇ ಮಾಮ್ ಜನಾಃ ಸುಕೃತಿನಃ ಅರ್ಜುನ ।
ಆರ್ತಃ ಜಿಜ್ಞಾಸುಃ ಅರ್ಥಾರ್ಥೀ ಜ್ಞಾನೀ ಚ ಭರತರ್ಷಭ ॥೧೬॥
ತೇಷಾಮ್ ಜ್ಞಾನೀ ನಿತ್ಯ-ಯುಕ್ತಃ ಏಕ-ಭಕ್ತಿಃ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ।
ಪ್ರಿಯಃ ಹಿ ಜ್ಞಾನಿನಃ ಅತ್ಯರ್ಥಮ್ ಅಹಮ್ ಸಃ ಚ ಮಮ ಪ್ರಿಯಃ ॥೧೭॥
ಉದಾರಾಃ ಸರ್ವೇ ಏವ ಏತೇ ಜ್ಞಾನೀ ತು ಆತ್ಮಾ ಏವ ಮೇ ಮತಮ್ ।
ಆಸ್ಥಿತಃ ಸಃ ಹಿ ಯುಕ್ತ-ಆತ್ಮಾ ಮಾಮ್ ಏವ ಅನುತ್ತಮಾಮ್ ಗತಿಮ್ ॥೧೮॥
ಬಹೂನಾಮ್ ಜನ್ಮನಾಮ್ ಅನ್ತೇ ಜ್ಞಾನವಾನ್ ಮಾಮ್ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ ।
ವಾಸುದೇವಃ ಸರ್ವಮ್ ಇತಿ ಸಃ ಮಹಾತ್ಮಾ ಸುದುರ್ಲಭಃ ॥೧೯॥
ಕಾಮೈಃ ತೈಃ ತೈಃ ಹೃತ-ಜ್ಞಾನಾಃ ಪ್ರಪದ್ಯನ್ತೇ ಅನ್ಯ-ದೇವತಾಃ ।
ತಮ್ ತಮ್ ನಿಯಮಮ್ ಆಸ್ಥಾಯ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ನಿಯತಾಃ ಸ್ವಯಾ ॥೨೦॥
ಯಃ ಯಃ ಯಾಮ್ ಯಾಮ್ ತನುಮ್ ಭಕ್ತಃ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಅರ್ಚಿತುಮ್ ಇಚ್ಛತಿ ।
ತಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಅಚಲಾಮ್ ಶ್ರದ್ಧಾಮ್ ತಾಮ್ ಏವ ವಿದಧಾಮಿ ಅಹಮ್ ॥೨೧॥
ಸಃ ತಯಾ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಯುಕ್ತಃ ತಸ್ಯ ಅರಾಧನಮ್ ಈಹತೇ ।
ಲಭತೇ ಚ ತತಃ ಕಾಮಾನ್ ಮಯಾ ಏವ ವಿಹಿತಾನ್ ಹಿ ತಾನ್ ॥೨೨॥
ಅನ್ತವತ್ ತು ಫಲಮ್ ತೇಷಾಮ್ ತತ್ ಭವತಿ ಅಲ್ಪ-ಮೇಧಸಾಮ್ ।
ದೇವಾನ್ ದೇವ-ಯಜಃ ಯಾನ್ತಿ ಮತ್ ಭಕ್ತಾಃ ಯಾನ್ತಿ ಮಾಮ್ ಅಪಿ ॥೨೩॥
ಅವ್ಯಕ್ತಮ್ ವ್ಯಕ್ತಿಮ್ ಆಪನ್ನಮ್ ಮನ್ಯನ್ತೇ ಮಾಮ್ ಅಬುದ್ಧಯಃ ।
ಪರಮ್ ಭಾವಮ್ ಅಜಾನನ್ತಃ ಮಮ ಅವ್ಯಯಮ್ ಅನುತ್ತಮಮ್ ॥೨೪॥
ನ ಅಹಮ್ ಪ್ರಕಾಶಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಯೋಗ-ಮಾಯಾ-ಸಮಾವೃತಃ ।
ಮೂಢಃ ಅಯಮ್ ನ ಅಭಿಜಾನಾತಿ ಲೋಕಃ ಮಾಮ್ ಅಜಮ್ ಅವ್ಯಯಮ್ ॥೨೫॥
ವೇದ ಅಹಮ್ ಸಮತೀತಾನಿ ವರ್ತಮಾನಾನಿ ಚ ಅರ್ಜುನ ।
ಭವಿಷ್ಯಾಣಿ ಚ ಭೂತಾನಿ ಮಾಮ್ ತು ವೇದ ನ ಕಶ್ಚನ ॥೨೬॥
ಇಚ್ಛಾ-ದ್ವೇಷ-ಸಮುತ್ಥೇನ ದ್ವನ್ದ್ವ-ಮೋಹೇನ ಭಾರತ ।
ಸರ್ವ-ಭೂತಾನಿ ಸಮ್ಮೋಹಮ್ ಸರ್ಗೇ ಯಾನ್ತಿ ಪರನ್ತಪ ॥೨೭॥
ಯೇಷಾಮ್ ತು ಅನ್ತಗತಮ್ ಪಾಪಮ್ ಜನಾನಾಮ್ ಪುಣ್ಯ-ಕರ್ಮಣಾಮ್ ।
ತೇ ದ್ವನ್ದ್ವ-ಮೋಹ-ನಿರ್ಮುಕ್ತಾಃ ಭಜನ್ತೇ ಮಾಮ್ ದೃಢ-ವ್ರತಾಃ ॥೨೮॥
ಜರಾ-ಮರಣ-ಮೋಕ್ಷಾಯ ಮಾಮ್ ಆಶ್ರಿತ್ಯ ಯತನ್ತಿ ಯೇ ।
ತೇ ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ ವಿದುಃ ಕೃತ್ಸ್ನಮ್ ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮ್ ಕರ್ಮ ಚ ಅಖಿಲಮ್ ॥೨೯॥
ಸಾಧಿಭೂತ-ಅಧಿದೈವಮ್ ಮಾಮ್ ಸಾಧಿಯಜ್ಞಮ್ ಚ ಯೇ ವಿದುಃ ।
ಪ್ರಯಾಣಕಾಲೇ ಅಪಿ ಚ ಮಾಂ ತೇ ವಿದುಃ ಯುಕ್ತ-ಚೇತಸಃ ॥೩೦॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ಜ್ಞಾನ-ವಿಜ್ಞಾನ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ಸಪ್ತಮಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ಅಷ್ಟಮಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಅಕ್ಷರ-ಬ್ರಹ್ಮ-ಯೋಗಃ ।
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಕಿಮ್ ತತ್ ಬ್ರಹ್ಮ ಕಿಮ್ ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮ್ ಕಿಮ್ ಕರ್ಮ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ।
ಅಧಿಭೂತಮ್ ಚ ಕಿಮ್ ಪ್ರೋಕ್ತಮ್ ಅಧಿದೈವಮ್ ಕಿಮ್ ಉಚ್ಯತೇ ॥೧॥
ಅಧಿಯಜ್ಞಃ ಕಥಮ್ ಕಃ ಅತ್ರ ದೇಹೇ ಅಸ್ಮಿನ್ ಮಧುಸೂದನ ।
ಪ್ರಯಾಣ-ಕಾಲೇ ಚ ಕಥಮ್ ಜ್ಞೇಯಃ ಅಸಿ ನಿಯತ-ಆತ್ಮಭಿಃ ॥೨॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಅಕ್ಷರಮ್ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಮಮ್ ಸ್ವಭಾವಃ ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮ್ ಉಚ್ಯತೇ ।
ಭೂತ-ಭಾವ-ಉದ್ಭವ-ಕರಃ ವಿಸರ್ಗಃ ಕರ್ಮ-ಸಂಜ್ಞಿತಃ ॥೩॥
ಅಧಿಭೂತಮ್ ಕ್ಷರಃ ಭಾವಃ ಪುರುಷಃ ಚ ಅಧಿದೈವತಮ್ ।
ಅಧಿಯಜ್ಞಃ ಅಹಮ್ ಏವ ಅತ್ರ ದೇಹೇ ದೇಹ-ಭೃತಾಮ್ ವರ ॥೪॥
ಅನ್ತ-ಕಾಲೇ ಚ ಮಾಮ್ ಏವ ಸ್ಮರನ್ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಕಲೇವರಮ್ ।
ಯಃ ಪ್ರಯಾತಿ ಸಃ ಮತ್ ಭಾವಮ್ ಯಾತಿ ನ ಅಸ್ತಿ ಅತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥೫॥
ಯಮ್ ಯಮ್ ವಾ ಅಪಿ ಸ್ಮರನ್ ಭಾವಮ್ ತ್ಯಜತಿ ಅನ್ತೇ ಕಲೇವರಮ್ ।
ತಮ್ ತಮ್ ಏವ ಏತಿ ಕೌನ್ತೇಯ ಸದಾ ತದ್ತ್ ಭಾವ-ಭಾವಿತಃ ॥೬॥
ತಸ್ಮಾತ್ ಸರ್ವೇಷು ಕಾಲೇಷು ಮಾಮ್ ಅನುಸ್ಮರ ಯುಧ್ಯ ಚ ।
ಮಯಿ ಅರ್ಪಿತ-ಮನಃ-ಬುದ್ಧಿಃ ಮಾಮ್ ಏವ ಏಷ್ಯಸಿ ಅಸಂಶಯಮ್ ॥೭॥
ಅಭ್ಯಾಸ-ಯೋಗ-ಯುಕ್ತೇನ ಚೇತಸಾ ನ ಅನ್ಯ-ಗಾಮಿನಾ ।
ಪರಮಮ್ ಪುರುಷಮ್ ದಿವ್ಯಮ್ ಯಾತಿ ಪಾರ್ಥ ಅನುಚಿನ್ತಯನ್ ॥೮॥
ಕವಿಮ್ ಪುರಾಣಮ್ ಅನುಶಾಸಿತಾರಮ್ ಅಣೋಃ ಅಣೀಯಾಂಸಮ್ ಅನುಸ್ಮರೇತ್ ಯಃ ।
ಸರ್ವಸ್ಯ ಧಾತಾರಮ್ ಅಚಿನ್ತ್ಯ-ರೂಪಂ ಆದಿತ್ಯ-ವರ್ಣಮ್ ತಮಸಃ ಪರಸ್ತಾತ್ ॥೯॥
ಪ್ರಯಾಣ-ಕಾಲೇ ಮನಸಾ ಅಚಲೇನ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಯುಕ್ತಃ ಯೋಗ-ಬಲೇನ ಚ ಏವ ।
ಭ್ರುವೋಃಮಧ್ಯೇ ಪ್ರಾಣಮ್ಆವೇಶ್ಯ ಸಮ್ಯಕ್ ಸಃ ತಂ ಪರಂ ಪುರುಷಮ್ ಉಪೈತಿ ದಿವ್ಯಮ್॥೧೦॥
ಯತ್ ಅಕ್ಷರಮ್ ವೇದ-ವಿದಃ ವದನ್ತಿ ವಿಶನ್ತಿ ಯತ್ ಯತಯಃ ವೀತ-ರಾಗಾಃ ।
ಯತ್ ಇಚ್ಛನ್ತಃ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮ್ ಚರನ್ತಿ ತತ್ ತೇ ಪದಮ್ ಸಂಗ್ರಹೇಣ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯೇ ॥೧೧॥
ಸರ್ವ-ದ್ವಾರಾಣಿ ಸಂಯಮ್ಯ ಮನಃ ಹೃದಿ ನಿರುಧ್ಯ ಚ ।
ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಆಧಾಯ ಆತ್ಮನಃ ಪ್ರಾಣಮ್ ಆಸ್ಥಿತಃ ಯೋಗ-ಧಾರಣಾಮ್ ॥೧೨॥
ಓಮ್ ಇತಿ ಏಕ-ಅಕ್ಷರಮ್ ಬ್ರಹ್ಮ ವ್ಯಾಹರನ್ ಮಾಮ್ ಅನುಸ್ಮರನ್ ।
ಯಃ ಪ್ರಯಾತಿ ತ್ಯಜನ್ ದೇಹಮ್ ಸಃ ಯಾತಿ ಪರಮಾಮ್ ಗತಿಮ್ ॥೧೩॥
ಅನನ್ಯ-ಚೇತಾಃ ಸತತಮ್ ಯಃ ಮಾಮ್ ಸ್ಮರತಿ ನಿತ್ಯಶಃ ।
ತಸ್ಯ ಅಹಂ ಸುಲಭಃ ಪಾರ್ಥ ನಿತ್ಯ-ಯುಕ್ತಸ್ಯ ಯೋಗಿನಃ ॥೧೪॥
ಮಾಮ್ ಉಪೇತ್ಯ ಪುನಃ-ಜನ್ಮ ದುಃಖ-ಆಲಯಮ್ ಅಶಾಶ್ವತಮ್ ।
ನ ಆಪ್ನುವನ್ತಿ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸಂಸಿದ್ಧಿಮ್ ಪರಮಾಮ್ ಗತಾಃ ॥೧೫॥
ಆಬ್ರಹ್ಮ-ಭುವನಾತ್ ಲೋಕಾಃ ಪುನಃ-ಆವರ್ತಿನಃ ಅರ್ಜುನ ।
ಮಾಮ್ ಉಪೇತ್ಯ ತು ಕೌನ್ತೇಯ ಪುನಃ-ಜನ್ಮ ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥೧೬॥
ಸಹಸ್ರ-ಯುಗ-ಪರ್ಯನ್ತಮ್ ಅಹಃ ಯತ್ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ವಿದುಃ ।
ರಾತ್ರಿಮ್ ಯುಗ-ಸಹಸ್ರ-ಅನ್ತಾಮ್ ತೇ ಅಹೋರಾತ್ರ-ವಿದಃ ಜನಾಃ ॥೧೭॥
ಅವ್ಯಕ್ತಾತ್ ವ್ಯಕ್ತಯಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಭವನ್ತಿ ಅಹಃ ಆಗಮೇ ।
ರಾತ್ರಿ ಆಗಮೇ ಪ್ರಲೀಯನ್ತೇ ತತ್ರ ಏವ ಅವ್ಯಕ್ತ-ಸಂಜ್ಞಕೇ ॥೧೮॥
ಭೂತ-ಗ್ರಾಮಃ ಸಃ ಏವ ಅಯಮ್ ಭೂತ್ವಾ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಲೀಯತೇ ।
ರಾತ್ರಿ ಆಗಮೇ ಅವಶಃ ಪಾರ್ಥ ಪ್ರಭವತಿ ಅಹಃ ಆಗಮೇ ॥೧೯॥
ಪರಃ ತಸ್ಮಾತ್ ತು ಭಾವಃ ಅನ್ಯಃ ಅವ್ಯಕ್ತಃ ಅವ್ಯಕ್ತಾತ್ ಸನಾತನಃ ।
ಯಃ ಸಃ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ನಶ್ಯತ್ಸು ನ ವಿನಶ್ಯತಿ ॥೨೦॥
ಅವ್ಯಕ್ತಃ ಅಕ್ಷರಃ ಇತಿ ಉಕ್ತಃ ತಮ್ ಆಹುಃ ಪರಮಾಮ್ ಗತಿಮ್ ।
ಯಮ್ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನ ನಿವರ್ತನ್ತೇ ತತ್ ಧಾಮ ಪರಮಮ್ ಮಮ ॥೨೧॥
ಪುರುಷಃ ಸಃ ಪರಃ ಪಾರ್ಥ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಲಭ್ಯಃ ತು ಅನನ್ಯಯಾ ।
ಯಸ್ಯ ಅನ್ತಃ-ಸ್ಥಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಯೇನ ಸರ್ವಮ್ ಇದಮ್ ತತಮ್ ॥೨೨॥
ಯತ್ರ ಕಾಲೇ ತು ಅನಾವೃತ್ತಿಮ್ ಆವೃತ್ತಿಮ್ ಚ ಏವ ಯೋಗಿನಃ ।
ಪ್ರಯಾತಾಃ ಯಾನ್ತಿ ತಮ್ ಕಾಲಮ್ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥೨೩॥
ಅಗ್ನಿಃ ಜ್ಯೋತಿಃ ಅಹಃ ಶುಕ್ಲಃ ಷಣ್ಮಾಸಾಃ ಉತ್ತರ-ಆಯಣಮ್ ।
ತತ್ರ ಪ್ರಯಾತಾಃ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಃ ಜನಾಃ ॥೨೪॥
ಧೂಮಃ ರಾತ್ರಿಃ ತಥಾ ಕೃಷ್ಣಃ ಷಣ್ಮಾಸಾಃ ದಕ್ಷಿಣ-ಆಯನಮ್ ।
ತತ್ರ ಚಾನ್ದ್ರಮಸಮ್ ಜ್ಯೋತಿಃ ಯೋಗೀ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನಿವರ್ತತೇ ॥೨೫॥
ಶುಕ್ಲ-ಕೃಷ್ಣೇ ಗತೀ ಹಿ ಏತೇ ಜಗತಃ ಶಾಶ್ವತೇ ಮತೇ ।
ಏಕಯಾ ಯಾತಿ ಅನಾವೃತ್ತಿಮ್ ಅನ್ಯಯಾ ಆವರ್ತತೇ ಪುನಃ ॥೨೬॥
ನ ಏತೇ ಸೃತೀ ಪಾರ್ಥ ಜಾನನ್ ಯೋಗೀ ಮುಹ್ಯತಿ ಕಶ್ಚನ ।
ತಸ್ಮಾತ್ ಸರ್ವೇಷು ಕಾಲೇಷು ಯೋಗ-ಯುಕ್ತಃ ಭವ ಅರ್ಜುನ ॥೨೭॥
ವೇದೇಷು ಯಜ್ಞೇಷು ತಪಃಸು ಚ ಏವ ದಾನೇಷು ಯತ್ ಪುಣ್ಯ-ಫಲಮ್ ಪ್ರದಿಷ್ಟಮ್ ।
ಅತ್ಯೇತಿ ತತ್ಸರ್ವಮ್ ಇದಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಯೋಗೀ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಮ್ ಉಪೈತಿ ಚ ಆದ್ಯಮ್॥೨೮॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ಅಕ್ಷರ-ಬ್ರಹ್ಮ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ಅಷ್ಟಮಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ನವಮಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ರಾಜ-ವಿದ್ಯಾ-ರಾಜ-ಗುಹ್ಯ-ಯೋಗಃ ।
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಇದಮ್ ತು ತೇ ಗುಹ್ಯತಮಮ್ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಅನಸೂಯವೇ ।
ಜ್ಞಾನಮ್ ವಿಜ್ಞಾನ-ಸಹಿತಮ್ ಯತ್ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಅಶುಭಾತ್ ॥೧॥
ರಾಜ-ವಿದ್ಯಾ ರಾಜ-ಗುಹ್ಯಮ್ ಪವಿತ್ರಮ್ಮ್ ಇದಮ್ ಉತ್ತಮಮ್ ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ-ಅವಗಮಮ್ ಧರ್ಮ್ಯಮ್ ಸುಸುಖಮ್ ಕರ್ತುಮ್ ಅವ್ಯಯಮ್ ॥೨॥
ಅಶ್ರದ್ದಧಾನಾಃ ಪುರುಷಾಃ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಅಸ್ಯ ಪರನ್ತಪ ।
ಅಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಾಮ್ ನಿವರ್ತನ್ತೇ ಮೃತ್ಯು-ಸಂಸಾರ-ವರ್ತ್ಮನಿ ॥೩॥
ಮಯಾ ತತಮ್ ಇದಮ್ ಸರ್ವಮ್ ಜಗತ್ ಅವ್ಯಕ್ತ-ಮೂರ್ತಿನಾ ।
ಮತ್-ಸ್ಥಾನಿ ಸರ್ವ-ಭೂತಾನಿ ನ ಚ ಅಹಮ್ ತೇಷು ಅವಸ್ಥಿತಃ ॥೪॥
ನ ಚ ಮತ್-ಸ್ಥಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಪಶ್ಯ ಮೇ ಯೋಗಮ್ ಐಶ್ವರಮ್ ।
ಭೂತ-ಭೃತ್ ನ ಚ ಭೂತ-ಸ್ಥಃ ಮಮ ಆತ್ಮಾ ಭೂತ-ಭಾವನಃ ॥೫॥
ಯಥಾ ಆಕಾಶ-ಸ್ಥಿತಃ ನಿತ್ಯಮ್ ವಾಯುಃ ಸರ್ವತ್ರಗಃ ಮಹಾನ್ ।
ತಥಾ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಮತ್-ಸ್ಥಾನಿ ಇತಿ ಉಪಧಾರಯ ॥೬॥
ಸರ್ವ-ಭೂತಾನಿ ಕೌನ್ತೇಯ ಪ್ರಕೃತಿಮ್ ಯಾನ್ತಿ ಮಾಮಿಕಾಮ್ ।
ಕಲ್ಪ-ಕ್ಷಯೇ ಪುನಃ ತಾನಿ ಕಲ್ಪ-ಆದೌ ವಿಸೃಜಾಮಿ ಅಹಮ್ ॥೭॥
ಪ್ರಕೃತಿಮ್ ಸ್ವಾಮ್ ಅವಷ್ಟಭ್ಯ ವಿಸೃಜಾಮಿ ಪುನಃ ಪುನಃ ।
ಭೂತ-ಗ್ರಾಮಮ್ ಇಮಮ್ ಕೃತ್ಸ್ನಮ್ ಅವಶಮ್ ಪ್ರಕೃತೇಃ ವಶಾತ್ ॥೮॥
ನ ಚ ಮಾಮ್ ತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ನಿಬಧ್ನನ್ತಿ ಧನಞ್ಜಯ ।
ಉದಾಸೀನವತ್ ಆಸೀನಮ್ ಅಸಕ್ತಮ್ ತೇಷು ಕರ್ಮಸು ॥೯॥
ಮಯಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷೇಣ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸೂಯತೇ ಸಚರ-ಅಚರಮ್ ।
ಹೇತುನಾ ಅನೇನ ಕೌನ್ತೇಯ ಜಗತ್ ವಿಪರಿವರ್ತತೇ ॥೧೦॥
ಅವಜಾನನ್ತಿ ಮಾಮ್ ಮೂಢಾಃ ಮಾನುಷೀಮ್ ತನುಮ್ ಆಶ್ರಿತಮ್ ।
ಪರಮ್ ಭಾವಮ್ ಅಜಾನನ್ತಃ ಮಮ ಭೂತ-ಮಹೇಶ್ವರಮ್ ॥೧೧॥
ಮೋಘ-ಆಶಾಃ ಮೋಘ-ಕರ್ಮಾಣಃ ಮೋಘ-ಜ್ಞಾನಾಃ ವಿಚೇತಸಃ ।
ರಾಕ್ಷಸೀಮ್ ಆಸುರೀಮ್ ಚ ಏವ ಪ್ರಕೃತಿಮ್ ಮೋಹಿನೀಮ್ ಶ್ರಿತಾಃ ॥೧೨॥
ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ತು ಮಾಮ್ ಪಾರ್ಥ ದೈವೀಮ್ ಪ್ರಕೃತಿಮ್ ಆಶ್ರಿತಾಃ ।
ಭಜನ್ತಿ ಅನನ್ಯ-ಮನಸಃ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಭೂತಾದಿಮ್ ಅವ್ಯಯಮ್ ॥೧೩॥
ಸತತಮ್ ಕೀರ್ತಯನ್ತಃ ಮಾಮ್ ಯತನ್ತಃ ಚ ದೃಢ-ವ್ರತಾಃ ।
ನಮಸ್ಯನ್ತಃ ಚ ಮಾಮ್ ಭಕ್ತ್ಯಾ ನಿತ್ಯ-ಯುಕ್ತಾಃ ಉಪಾಸತೇ ॥೧೪॥
ಜ್ಞಾನ-ಯಜ್ಞೇನ ಚ ಅಪಿ ಅನ್ಯೇ ಯಜನ್ತಃ ಮಾಮ್ ಉಪಾಸತೇ ।
ಏಕತ್ವೇನ ಪೃಥಕ್ತ್ವೇನ ಬಹುಧಾ ವಿಶ್ವತೋಮುಖಮ್ ॥೧೫।
ಅಹಮ್ ಕ್ರತುಃ ಅಹಮ್ ಯಜ್ಞಃ ಸ್ವಧಾ ಅಹಮ್ ಅಹಮ್ ಔಷಧಮ್ ।
ಮನ್ತ್ರಃ ಅಹಮ್ ಅಹಮ್ ಏವ ಆಜ್ಯಮ್ ಅಹಮ್ ಅಗ್ನಿಃ ಅಹಮ್ ಹುತಮ್ ॥೧೬॥
ಪಿತಾ ಅಹಮ್ ಅಸ್ಯ ಜಗತಃ ಮಾತಾ ಧಾತಾ ಪಿತಾಮಹಃ ।
ವೇದ್ಯಮ್ ಪವಿತ್ರಮ್ ಓಂಕಾರಃ ಋಕ್-ಸಾಮ ಯಜುಃ ಏವ ಚ ॥೧೭॥
ಗತಿಃ ಭರ್ತಾ ಪ್ರಭುಃ ಸಾಕ್ಷೀ ನಿವಾಸಃ ಶರಣಮ್ ಸುಹೃತ್ ।
ಪ್ರಭವಃ ಪ್ರಲಯಃ ಸ್ಥಾನಮ್ ನಿಧಾನಮ್ ಬೀಜಮ್ ಅವ್ಯಯಮ್ ॥೧೮॥
ತಪಾಮಿ ಅಹಮ್ ಅಹಮ್ ವರ್ಷಮ್ ನಿಗೃಹ್ಣಾಮಿ ಉತ್ಸೃಜಾಮಿ ಚ ।
ಅಮೃತಮ್ ಚ ಏವ ಮೃತ್ಯುಃ ಚ ಸತ್ ಅಸತ್ ಚ ಅಹಮ್ ಅರ್ಜುನ ॥೧೯॥
ತ್ರೈ-ವಿದ್ಯಾಃ ಮಾಮ್ ಸೋಮಪಾಃ ಪೂತ-ಪಾಪಾಃ ಯಜ್ಞೈಃ ಇಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ವರ್ಗತಿಮ್ ಪ್ರಾರ್ಥಯನ್ತೇ ।
ತೇ ಪುಣ್ಯಮ್ ಆಸಾದ್ಯ ಸುರೇನ್ದ್ರಲೋಕಂ ಅಶ್ನನ್ತಿ ದಿವ್ಯಾನ್ ದಿವಿ ದೇವಭೋಗಾನ್ ॥೨೦॥
ತೇ ತಮ್ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಸ್ವರ್ಗ-ಲೋಕಮ್ ವಿಶಾಲಮ್ ಕ್ಷೀಣೇ ಪುಣ್ಯೇ ಮರ್ತ್ಯ-ಲೋಕಮ್ ವಿಶನ್ತಿ ।
ಏವಮ್ ತ್ರಯೀ-ಧರ್ಮಮ್ ಅನುಪ್ರಪನ್ನಾಃ ಗತ-ಆಗತಮ್ ಕಾಮ-ಕಾಮಾಃ ಲಭನ್ತೇ ॥೨೧॥
ಅನನ್ಯಾಃ ಚಿನ್ತಯನ್ತಃ ಮಾಮ್ ಯೇ ಜನಾಃ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ ।
ತೇಷಾಮ್ ನಿತ್ಯ-ಅಭಿಯುಕ್ತಾನಾಮ್ ಯೋಗ-ಕ್ಷೇಮಮ್ ವಹಾಮಿ ಅಹಮ್ ॥೨೨॥
ಯೇ ಅಪಿ ಅನ್ಯ-ದೇವತಾ-ಭಕ್ತಾಃ ಯಜನ್ತೇ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಅನ್ವಿತಾಃ ।
ತೇ ಅಪಿ ಮಾಮ್ ಏವ ಕೌನ್ತೇಯ ಯಜನ್ತಿ ಅವಿಧಿ-ಪೂರ್ವಕಮ್ ॥೨೩॥
ಅಹಮ್ ಹಿ ಸರ್ವ-ಯಜ್ಞಾನಾಮ್ ಭೋಕ್ತಾ ಚ ಪ್ರಭುಃ ಏವ ಚ ।
ನ ತು ಮಾಮ್ ಅಭಿಜಾನನ್ತಿ ತತ್ತ್ವೇನ ಅತಃ ಚ್ಯವನ್ತಿ ತೇ ॥೨೪॥
ಯಾನ್ತಿ ದೇವ-ವ್ರತಾಃ ದೇವಾನ್ ಪಿತೄನ್ ಯಾನ್ತಿ ಪಿತೃ-ವ್ರತಾಃ ।
ಭೂತಾನಿ ಯಾನ್ತಿ ಭೂತ-ಇಜ್ಯಾಃ ಯಾನ್ತಿ ಮತ್ ಯಾಜಿನಃ ಅಪಿ ಮಾಮ್ ॥೨೫॥
ಪತ್ರಮ್ ಪುಷ್ಪಮ್ ಫಲಮ್ ತೋಯಮ್ ಯಃ ಮೇ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ ।
ತತ್ ಅಹಮ್ ಭಕ್ತಿ-ಉಪಹೃತಮ್ ಅಶ್ನಾಮಿ ಪ್ರಯತ ಆತ್ಮನಃ ॥೨೬॥
ಯತ್ ಕರೋಷಿ ಯತ್ ಅಶ್ನಾಸಿ ಯತ್ ಜುಹೋಷಿ ದದಾಸಿ ಯತ್ ।
ಯತ್ ತಪಸ್ಯಸಿ ಕೌನ್ತೇಯ ತತ್ ಕುರುಷ್ವ ಮತ್ ಅರ್ಪಣಮ್ ॥೨೭॥
ಶುಭ-ಅಶುಭ-ಫಲೈಃ ಏವಮ್ ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಕರ್ಮ-ಬನ್ಧನೈಃ ।
ಸಂನ್ಯಾಸ-ಯೋಗ-ಯುಕ್ತ-ಆತ್ಮಾ ವಿಮುಕ್ತಃ ಮಾಮ್ ಉಪೈಷ್ಯಸಿ ॥೨೮॥
ಸಮಃ ಅಹಮ್ ಸರ್ವ-ಭೂತೇಷು ನ ಮೇ ದ್ವೇಷ್ಯಃ ಅಸ್ತಿ ನ ಪ್ರಿಯಃ ।
ಯೇ ಭಜನ್ತಿ ತು ಮಾಮ್ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಮಯಿ ತೇ ತೇಷು ಚ ಅಪಿ ಅಹಮ್ ॥೨೯॥
ಅಪಿ ಚೇತ್ ಸು-ದುಃ-ಆಚಾರಃ ಭಜತೇ ಮಾಮ್ ಅನನ್ಯ-ಭಾಕ್ ।
ಸಾಧುಃ ಏವ ಸಃ ಮನ್ತವ್ಯಃ ಸಮ್ಯಕ್ ವ್ಯವಸಿತಃ ಹಿ ಸಃ ॥೩೦॥
ಕ್ಷಿಪ್ರಮ್ ಭವತಿ ಧರ್ಮ-ಆತ್ಮಾ ಶಶ್ವತ್ ಶಾನ್ತಿಮ್ ನಿಗಚ್ಛತಿ ।
ಕೌನ್ತೇಯ ಪ್ರತಿಜಾನೀಹಿ ನ ಮೇ ಭಕ್ತಃ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ॥೩೧॥
ಮಾಮ್ ಹಿ ಪಾರ್ಥ ವ್ಯಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಯೇ ಅಪಿ ಸ್ಯುಃ ಪಾಪ-ಯೋನಯಃ ।
ಸ್ತ್ರಿಯಃ ವೈಶ್ಯಾಃ ತಥಾ ಶೂದ್ರಾಃ ತೇ ಅಪಿ ಯಾನ್ತಿ ಪರಾಮ್ ಗತಿಮ್ ॥೩೨॥
ಕಿಮ್ ಪುನಃ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪುಣ್ಯಾಃ ಭಕ್ತಾಃ ರಾಜರ್ಷಯಃ ತಥಾ ।
ಅನಿತ್ಯಮ್ ಅಸುಖಮ್ ಲೋಕಮ್ ಇಮಮ್ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಭಜಸ್ವ ಮಾಮ್ ॥೩೩॥
ಮತ್-ಮನಾಃ ಭವ ಮತ್-ಭಕ್ತಃ ಮತ್-ಯಾಜೀ ಮಾಮ್ ನಮಸ್ಕುರು ।
ಮಾಮ್ ಏವ ಏಷ್ಯಸಿ ಯುಕ್ತ್ವಾ ಏವಮ್ ಆತ್ಮಾನಮ್ ಮತ್-ಪರಾಯಣಃ ॥೩೪॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ರಾಜ-ವಿದ್ಯಾ-ರಾಜ-ಗುಹ್ಯ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ನವಮಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ದಶಮಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ವಿಭೂತಿ-ಯೋಗಃ ।
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಭೂಯಃ ಏವ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶೃಣು ಮೇ ಪರಮಮ್ ವಚಃ ।
ಯತ್ ತೇ ಅಹಮ್ ಪ್ರೀಯಮಾಣಾಯ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಹಿತ-ಕಾಮ್ಯಯಾ ॥೧॥
ನ ಮೇ ವಿದುಃ ಸುರ-ಗಣಾಃ ಪ್ರಭವಮ್ ನ ಮಹರ್ಷಯಃ ।
ಅಹಮ್ ಆದಿಃ ಹಿ ದೇವಾನಾಮ್ ಮಹರ್ಷೀಣಾಮ್ ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥೨॥
ಯಃ ಮಾಮ್ ಅಜಮ್ ಅನಾದಿಮ್ ಚ ವೇತ್ತಿ ಲೋಕ-ಮಹೇಶ್ವರಮ್ ।
ಅಸಮ್ಮೂಢಃ ಸಃ ಮರ್ತ್ಯೇಷು ಸರ್ವ-ಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥೩॥
ಬುದ್ಧಿಃ ಜ್ಞಾನಮ್ ಅಸಮ್ಮೋಹಃ ಕ್ಷಮಾ ಸತ್ಯಮ್ ದಮಃ ಶಮಃ ।
ಸುಖಮ್ ದುಃಖಮ್ ಭವಃ ಅಭಾವಃ ಭಯಮ್ ಚ ಅಭಯಮ್ ಏವ ಚ ॥೪॥
ಅಹಿಂಸಾ ಸಮತಾ ತುಷ್ಟಿಃ ತಪಃ ದಾನಮ್ ಯಶಃ ಅಯಶಃ ।
ಭವನ್ತಿ ಭಾವಾಃ ಭೂತಾನಾಮ್ ಮತ್ತಃ ಏವ ಪೃಥಕ್-ವಿಧಾಃ ॥೫॥
ಮಹರ್ಷಯಃ ಸಪ್ತ ಪೂರ್ವೇ ಚತ್ವಾರಃ ಮನವಃ ತಥಾ ।
ಮತ್ ಭಾವಾಃ ಮಾನಸಾಃ ಜಾತಾಃ ಯೇಷಾಮ್ ಲೋಕೇ ಇಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ॥೬॥
ಏತಾಮ್ ವಿಭೂತಿಮ್ ಯೋಗಮ್ ಚ ಮಮ ಯಃ ವೇತ್ತಿ ತತ್ತ್ವತಃ ।
ಸಃ ಅವಿಕಮ್ಪೇನ ಯೋಗೇನ ಯುಜ್ಯತೇ ನ ಅತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥೭॥
ಅಹಮ್ ಸರ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಭವಃ ಮತ್ತಃ ಸರ್ವಮ್ ಪ್ರವರ್ತತೇ ।
ಇತಿ ಮತ್ವಾ ಭಜನ್ತೇ ಮಾಮ್ ಬುಧಾಃ ಭಾವ-ಸಮನ್ವಿತಾಃ ॥೮॥
ಮತ್ ಚಿತ್ತಾಃ ಮತ್ ಗತ-ಪ್ರಾಣಾಃ ಬೋಧಯನ್ತಃ ಪರಸ್ಪರಮ್ ।
ಕಥಯನ್ತಃ ಚ ಮಾಮ್ ನಿತ್ಯಮ್ ತುಷ್ಯನ್ತಿ ಚ ರಮನ್ತಿ ಚ ॥೯॥
ತೇಷಾಮ್ ಸತತ-ಯುಕ್ತಾನಾಮ್ ಭಜತಾಮ್ ಪ್ರೀತಿ-ಪೂರ್ವಕಮ್ ।
ದದಾಮಿ ಬುದ್ಧಿ-ಯೋಗಮ್ ತಮ್ ಯೇನ ಮಾಮ್ ಉಪಯಾನ್ತಿ ತೇ ॥೧೦॥
ತೇಷಾಮ್ ಏವ ಅನುಕಮ್ಪಾರ್ಥಮ್ ಅಹಮ್ ಅಜ್ಞಾನಜಮ್ ತಮಃ ।
ನಾಶಯಾಮಿ ಆತ್ಮ-ಭಾವಸ್ಥಃ ಜ್ಞಾನ-ದೀಪೇನ ಭಾಸ್ವತಾ ॥೧೧॥
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಪರಮ್ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಮ್ ಧಾಮ ಪವಿತ್ರಮ್ ಪರಮಮ್ ಭವಾನ್ ।
ಪುರುಷಮ್ ಶಾಶ್ವತಮ್ ದಿವ್ಯಮ್ ಆದಿದೇವಮ್ ಅಜಮ್ ವಿಭುಮ್ ॥೧೨॥
ಆಹುಃ ತ್ವಾಮ್ ಋಷಯಃ ಸರ್ವೇ ದೇವರ್ಷಿಃ ನಾರದಃ ತಥಾ ।
ಅಸಿತಃ ದೇವಲಃ ವ್ಯಾಸಃ ಸ್ವಯಮ್ ಚ ಏವ ಬ್ರವೀಷಿ ಮೇ ॥೧೩॥
ಸರ್ವಮ್ ಏತತ್ ಋತಮ್ ಮನ್ಯೇ ಯತ್ ಮಾಮ್ ವದಸಿ ಕೇಶವ ।
ನ ಹಿ ತೇ ಭಗವನ್ ವ್ಯಕ್ತಿಮ್ ವಿದುಃ ದೇವಾಃ ನ ದಾನವಾಃ ॥೧೪॥
ಸ್ವಯಮ್ ಏವ ಆತ್ಮನಾ ಆತ್ಮಾನಮ್ ವೇತ್ಥ ತ್ವಮ್ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ।
ಭೂತ-ಭಾವನ ಭೂತ-ಈಶ ದೇವ-ದೇವ ಜಗತ್-ಪತೇ ॥೧೫॥
ವಕ್ತುಮ್ ಅರ್ಹಸಿ ಅಶೇಷೇಣ ದಿವ್ಯಾಃ ಹಿ ಆತ್ಮ-ವಿಭೂತಯಃ ।
ಯಾಭಿಃ ವಿಭೂತಿಭಿಃ ಲೋಕಾನ್ ಇಮಾನ್ ತ್ವಮ್ ವ್ಯಾಪ್ಯ ತಿಷ್ಠಸಿ ॥೧೬॥
ಕಥಮ್ ವಿದ್ಯಾಮ್ ಅಹಮ್ ಯೋಗಿನ್ ತ್ವಾಮ್ ಸದಾ ಪರಿಚಿನ್ತಯನ್ ।
ಕೇಷು ಕೇಷು ಚ ಭಾವೇಷು ಚಿನ್ತ್ಯಃ ಅಸಿ ಭಗವನ್ ಮಯಾ ॥೧೭॥
ವಿಸ್ತರೇಣ ಆತ್ಮನಃ ಯೋಗಮ್ ವಿಭೂತಿಮ್ ಚ ಜನಾರ್ದನ ।
ಭೂಯಃ ಕಥಯ ತೃಪ್ತಿಃ ಹಿ ಶೃಣ್ವತಃ ನ ಅಸ್ತಿ ಮೇ ಅಮೃತಮ್ ॥೧೮॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಹನ್ತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ದಿವ್ಯಾಃ ಹಿ ಆತ್ಮ-ವಿಭೂತಯಃ ।
ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತಃ ಕುರು-ಶ್ರೇಷ್ಠ ನ ಅಸ್ತಿ ಅನ್ತಃ ವಿಸ್ತರಸ್ಯ ಮೇ ॥೧೯॥
ಅಹಮ್ ಆತ್ಮಾ ಗುಡಾಕಾ-ಈಶ ಸರ್ವ-ಭೂತ-ಆಶಯ-ಸ್ಥಿತಃ ।
ಅಹಮ್ ಆದಿಃ ಚ ಮಧ್ಯಮ್ ಚ ಭೂತಾನಾಮ್ ಅನ್ತಃ ಏವ ಚ ॥೨೦॥
ಆದಿತ್ಯಾನಾಮ್ ಅಹಮ್ ವಿಷ್ಣುಃ ಜ್ಯೋತಿಷಾಮ್ ರವಿಃ ಅಂಶುಮಾನ್ ।
ಮರೀಚಿಃ ಮರುತಾಮ್ ಅಸ್ಮಿ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಾಮ್ ಅಹಮ್ ಶಶೀ ॥೨೧॥
ವೇದಾನಾಮ್ ಸಾಮವೇದಃ ಅಸ್ಮಿ ದೇವಾನಾಮ್ ಅಸ್ಮಿ ವಾಸವಃ ।
ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಾಮ್ ಮನಃ ಚ ಅಸ್ಮಿ ಭೂತಾನಾಮ್ ಅಸ್ಮಿ ಚೇತನಾ ॥೨೨॥
ರುದ್ರಾಣಾಮ್ ಶಙ್ಕರಃ ಚ ಅಸ್ಮಿ ವಿತ್ತ-ಈಶಃ ಯಕ್ಷ-ರಕ್ಷಸಾಮ್ ।
ವಸೂನಾಮ್ ಪಾವಕಃ ಚ ಅಸ್ಮಿ ಮೇರುಃ ಶಿಖರಿಣಾಮ್ ಅಹಮ್ ॥೨೩॥
ಪುರೋಧಸಾಮ್ ಚ ಮುಖ್ಯಮ್ ಮಾಮ್ ವಿದ್ಧಿ ಪಾರ್ಥ ಬೃಹಸ್ಪತಿಮ್ ।
ಸೇನಾನೀನಾಮ್ ಅಹಮ್ ಸ್ಕನ್ದಃ ಸರಸಾಮ್ ಅಸ್ಮಿ ಸಾಗರಃ ॥೨೪॥
ಮಹರ್ಷೀಣಾಮ್ ಭೃಗುಃ ಅಹಮ್ ಗಿರಾಮ್ ಅಸ್ಮಿ ಏಕಮ್ ಅಕ್ಷರಮ್ ।
ಯಜ್ಞಾನಾಮ್ ಜಪ-ಯಜ್ಞಃ ಅಸ್ಮಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಾಮ್ ಹಿಮಾಲಯಃ ॥೨೫॥
ಅಶ್ವತ್ಥಃ ಸರ್ವ-ವೃಕ್ಷಾಣಾಮ್ ದೇವರ್ಷೀಣಾಮ್ ಚ ನಾರದಃ ।
ಗನ್ಧರ್ವಾಣಾಮ್ ಚಿತ್ರರಥಃ ಸಿದ್ಧಾನಾಮ್ ಕಪಿಲಃ ಮುನಿಃ ॥೨೬॥
ಉಚ್ಚೈಃಶ್ರವಸಮ್ ಅಶ್ವಾನಾಮ್ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಮ್ ಅಮೃತ-ಉದ್ಭವಮ್ ।
ಐರಾವತಮ್ ಗಜೇನ್ದ್ರಾಣಾಮ್ ನರಾಣಾಮ್ ಚ ನರಾಧಿಪಮ್ ॥೨೭॥
ಆಯುಧಾನಾಮ್ ಅಹಮ್ ವಜ್ರಮ್ ಧೇನೂನಾಮ್ ಅಸ್ಮಿ ಕಾಮಧುಕ್ ।
ಪ್ರಜನಃ ಚ ಅಸ್ಮಿ ಕನ್ದರ್ಪಃ ಸರ್ಪಾಣಾಮ್ ಅಸ್ಮಿ ವಾಸುಕಿಃ ॥೨೮॥
ಅನನ್ತಃ ಚ ಅಸ್ಮಿ ನಾಗಾನಾಮ್ ವರುಣಃ ಯಾದಸಾಮ್ ಅಹಮ್ ।
ಪಿತೄಣಾಮ್ ಅರ್ಯಮಾ ಚ ಅಸ್ಮಿ ಯಮಃ ಸಂಯಮತಾಮ್ ಅಹಮ್ ॥೨೯॥
ಪ್ರಹ್ಲಾದಃ ಚ ಅಸ್ಮಿ ದೈತ್ಯಾನಾಮ್ ಕಾಲಃ ಕಲಯತಾಮ್ ಅಹಮ್ ।
ಮೃಗಾಣಾಮ್ ಚ ಮೃಗೇನ್ದ್ರಃ ಅಹಮ್ ವೈನತೇಯಃ ಚ ಪಕ್ಷಿಣಾಮ್ ॥೩೦॥
ಪವನಃ ಪವತಾಮ್ ಅಸ್ಮಿ ರಾಮಃ ಶಸ್ತ್ರ-ಭೃತಾಮ್ ಅಹಮ್ ।
ಝಷಾಣಾಮ್ ಮಕರಃ ಚ ಅಸ್ಮಿ ಸ್ರೋತಸಾಮ್ ಅಸ್ಮಿ ಜಾಹ್ನವೀ ॥೩೧॥
ಸರ್ಗಾಣಾಮ್ ಆದಿಃ ಅನ್ತಃ ಚ ಮಧ್ಯಮ್ ಚ ಏವ ಅಹಮ್ ಅರ್ಜುನ ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮ-ವಿದ್ಯಾ ವಿದ್ಯಾನಾಮ್ ವಾದಃ ಪ್ರವದತಾಮ್ ಅಹಮ್ ॥೩೨॥
ಅಕ್ಷರಾಣಾಮ್ ಅಕಾರಃ ಅಸ್ಮಿ ದ್ವನ್ದ್ವಃ ಸಾಮಾಸಿಕಸ್ಯ ಚ ।
ಅಹಮ್ ಏವ ಅಕ್ಷಯಃ ಕಾಲಃ ಧಾತಾ ಅಹಮ್ ವಿಶ್ವತೋಮುಖಃ ॥೩೩॥
ಮೃತ್ಯುಃ ಸರ್ವ-ಹರಃ ಚ ಅಹಮ್ ಉದ್ಭವಃ ಚ ಭವಿಷ್ಯತಾಮ್ ।
ಕೀರ್ತಿಃ ಶ್ರೀಃ ವಾಕ್ ಚ ನಾರೀಣಾಮ್ ಸ್ಮೃತಿಃ ಮೇಧಾ ಧೃತಿಃ ಕ್ಷಮಾ ॥೩೪॥
ಬೃಹತ್-ಸಾಮ ತಥಾ ಸಾಮ್ನಾಮ್ ಗಾಯತ್ರೀ ಛನ್ದಸಾಮ್ ಅಹಮ್ ।
ಮಾಸಾನಾಮ್ ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷಃ ಅಹಮ್ ಋತೂನಾಮ್ ಕುಸುಮಾಕರಃ ॥೩೫॥
ದ್ಯೂತಮ್ ಛಲಯತಾಮ್ ಅಸ್ಮಿ ತೇಜಃ ತೇಜಸ್ವಿನಾಮ್ ಅಹಮ್ ।
ಜಯಃ ಅಸ್ಮಿ ವ್ಯವಸಾಯಃ ಅಸ್ಮಿ ಸತ್ತ್ವಮ್ ಸತ್ತ್ವವತಾಮ್ ಅಹಮ್ ॥೩೬॥
ವೃಷ್ಣೀನಾಮ್ ವಾಸುದೇವಃ ಅಸ್ಮಿ ಪಾಣ್ಡವಾನಾಮ್ ಧನಞ್ಜಯಃ ।
ಮುನೀನಾಮ್ ಅಪಿ ಅಹಂ ವ್ಯಾಸಃ ಕವೀನಾಮ್ ಉಶನಾ ಕವಿಃ ॥೩೭॥
ದಣ್ಡೋ ದಮಯತಾಮಸ್ಮಿ ನೀತಿರಸ್ಮಿ ಜಿಗೀಷತಾಮ್ ।
ಮೌನಂ ಚೈವಾಸ್ಮಿ ಗುಹ್ಯಾನಾಂ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನವತಾಮಹಮ್ ॥೩೮॥
ದಣ್ಡಃ ದಮಯತಾಮ್ ಅಸ್ಮಿ ನೀತಿಃ ಅಸ್ಮಿ ಜಿಗೀಷತಾಮ್ ।
ಮೌನಮ್ ಚ ಏವ ಅಸ್ಮಿ ಗುಹ್ಯಾನಾಮ್ ಜ್ಞಾನಮ್ ಜ್ಞಾನವತಾಮ್ ಅಹಮ್ ॥೩೮॥
ಯತ್ ಚ ಅಪಿ ಸರ್ವ-ಭೂತಾನಾಮ್ ಬೀಜಮ್ ತತ್ ಅಹಮ್ ಅರ್ಜುನ ।
ನ ತತ್ ಅಸ್ತಿ ವಿನಾ ಯತ್ ಸ್ಯಾತ್ ಮಯಾ ಭೂತಮ್ ಚರ-ಅಚರಮ್ ॥೩೯॥
ನ ಅನ್ತಃ ಅಸ್ತಿ ಮಮ ದಿವ್ಯಾನಾಮ್ ವಿಭೂತೀನಾಮ್ ಪರನ್ತಪ ।
ಏಷಃ ತು ಉದ್ದೇಶತಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ವಿಭೂತೇಃ ವಿಸ್ತರಃ ಮಯಾ ॥೪೦॥
ಯತ್ ಯತ್ ವಿಭೂತಿಮತ್ ಸತ್ತ್ವಮ್ ಶ್ರೀಮತ್ ಊರ್ಜಿತಮ್ ಏವ ವಾ ।
ತತ್ ತತ್ ಅವಗಚ್ಛ ತ್ವಮ್ ಮಮ ತೇಜಃ ಅಂಶ-ಸಮ್ಭವಮ್ ॥೪೧॥
ಅಥವಾ ಬಹುನಾ ಏತೇನ ಕಿಮ್ ಜ್ಞಾತೇನ ತವ ಅರ್ಜುನ ।
ವಿಷ್ಟಭ್ಯ ಅಹಮ್ ಇದಮ್ ಕೃತ್ಸ್ನಮ್ ಏಕ-ಅಂಶೇನ ಸ್ಥಿತಃ ಜಗತ್ ॥೪೨॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ವಿಭೂತಿ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ದಶಮಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ಏಕಾದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ವಿಶ್ವ-ರೂಪ-ದರ್ಶನ-ಯೋಗಃ ।
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಮತ್ ಅನುಗ್ರಹಾಯ ಪರಮಮ್ ಗುಹ್ಯಮ್ ಅಧ್ಯಾತ್ಮ-ಸಂಜ್ಞಿತಮ್ ।
ಯತ್ ತ್ವಯಾ ಉಕ್ತಮ್ ವಚಃ ತೇನ ಮೋಹಃ ಅಯಮ್ ವಿಗತಃ ಮಮ ॥೧॥
ಭವ ಅಪಿ ಅಯೌ ಹಿ ಭೂತಾನಾಮ್ ಶ್ರುತೌ ವಿಸ್ತರಶಃ ಮಯಾ ।
ತ್ವತ್ತಃ ಕಮಲ-ಪತ್ರ-ಅಕ್ಷ ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯಮ್ ಅಪಿ ಚ ಅವ್ಯಯಮ್ ॥೨॥
ಏವಮ್ ಏತತ್ ಯಥಾ ಆತ್ಥ ತ್ವಮ್ ಆತ್ಮಾನಂ ಪರಮೇಶ್ವರ ।
ದ್ರಷ್ಟುಮ್ ಇಚ್ಛಾಮಿ ತೇ ರೂಪಮ್ ಐಶ್ವರಮ್ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ॥೩॥
ಮನ್ಯಸೇ ಯದಿ ತತ್ ಶಕ್ಯಮ್ ಮಯಾ ದ್ರಷ್ಟುಮ್ ಇತಿ ಪ್ರಭೋ ।
ಯೋಗೇಶ್ವರ ತತಃ ಮೇ ತ್ವಮ್ ದರ್ಶಯ ಆತ್ಮಾನಮ್ ಅವ್ಯಯಮ್ ॥೪॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಪಶ್ಯ ಮೇ ಪಾರ್ಥ ರೂಪಾಣಿ ಶತಶಃ ಅಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ।
ನಾನಾ-ವಿಧಾನಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ನಾನಾ-ವರ್ಣ-ಆಕೃತೀನಿ ಚ ॥೫॥
ಪಶ್ಯ ಆದಿತ್ಯಾನ್ ವಸೂನ್ ರುದ್ರಾನ್ ಅಶ್ವಿನೌ ಮರುತಾಃ ತಥಾ ।
ಬಹೂನಿ ಅದೃಷ್ಟ-ಪೂರ್ವಾಣಿ ಪಶ್ಯ ಆಶ್ಚರ್ಯಾಣಿ ಭಾರತ ॥೬॥
ಇಹ ಏಕಸ್ಥಮ್ ಜಗತ್ ಕೃತ್ಸ್ನಮ್ ಪಶ್ಯ ಅದ್ಯ ಸಚರ-ಅಚರಮ್ ।
ಮಮ ದೇಹೇ ಗುಡಾಕೇಶ ಯತ್ ಚ ಅನ್ಯತ್ ದ್ರಷ್ಟುಮ್ ಇಚ್ಛಸಿ ॥೭॥
ನ ತು ಮಾಮ್ ಶಕ್ಯಸೇ ದ್ರಷ್ಟುಮ್ ಅನೇನ ಏವ ಸ್ವ-ಚಕ್ಷುಷಾ ।
ದಿವ್ಯಮ್ ದದಾಮಿ ತೇ ಚಕ್ಷುಃ ಪಶ್ಯ ಮೇ ಯೋಗಮ್ ಐಶ್ವರಮ್ ॥೮॥
ಸಞ್ಜಯಃ ಉವಾಚ ।
ಏವಮ್ ಉಕ್ತ್ವಾ ತತಃ ರಾಜನ್ ಮಹಾ-ಯೋಗ-ಈಶ್ವರಃ ಹರಿಃ ।
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಾಯ ಪರಮಮ್ ರೂಪಮ್ ಐಶ್ವರಮ್ ॥೯॥
ಅನೇಕ-ವಕ್ತ್ರ-ನಯನಮ್ ಅನೇಕ-ಅದ್ಭುತ-ದರ್ಶನಮ್ ।
ಅನೇಕ-ದಿವ್ಯ-ಆಭರಣಮ್ ದಿವ್ಯ-ಅನೇಕ-ಉದ್ಯತ-ಆಯುಧಮ್ ॥೧೦॥
ದಿವ್ಯ-ಮಾಲ್ಯ-ಅಮ್ಬರ-ಧರಮ್ ದಿವ್ಯ-ಗನ್ಧ-ಅನುಲೇಪನಮ್ ।
ಸರ್ವ-ಆಶ್ಚರ್ಯಮಯಮ್ ದೇವಮ್ ಅನನ್ತಮ್ ವಿಶ್ವತೋಮುಖಮ್ ॥೧೧॥
ದಿವಿ ಸೂರ್ಯ-ಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಭವೇತ್ ಯುಗಪತ್ ಉತ್ಥಿತಾ ।
ಯದಿ ಭಾಃ ಸದೃಶೀ ಸಾ ಸ್ಯಾತ್ ಭಾಸಃ ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥೧೨॥
ತತ್ರ ಏಕಸ್ಥಮ್ ಜಗತ್ ಕೃತ್ಸ್ನಮ್ ಪ್ರವಿಭಕ್ತಮ್ ಅನೇಕಧಾ ।
ಅಪಶ್ಯತ್ ದೇವ-ದೇವಸ್ಯ ಶರೀರೇ ಪಾಣ್ಡವಃ ತದಾ ॥೧೩॥
ತತಃ ಸ ವಿಸ್ಮಯಾವಿಷ್ಟೋ ಹೃಷ್ಟರೋಮಾ ಧನಞ್ಜಯಃ ।
ಪ್ರಣಮ್ಯ ಶಿರಸಾ ದೇವಂ ಕೃತಾಞ್ಜಲಿರಭಾಷತ ॥೧೪॥
ತತಃ ಸಃ ವಿಸ್ಮಯ-ಆವಿಷ್ಟಃ ಹೃಷ್ಟ-ರೋಮಾ ಧನಞ್ಜಯಃ ।
ಪ್ರಣಮ್ಯ ಶಿರಸಾ ದೇವಮ್ ಕೃತ-ಅಞ್ಜಲಿಃ ಅಭಾಷತ ॥೧೪॥
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಪಶ್ಯಾಮಿ ದೇವಾನ್ ತವ ದೇವ ದೇಹೇ ಸರ್ವಾನ್ ತಥಾ ಭೂತ-ವಿಶೇಷ-ಸಙ್ಘಾನ್ ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮ್ ಈಶಮ್ ಕಮಲಆಸನಸ್ಥಂ ಋಷೀನ್ ಚ ಸರ್ವಾನ್ ಉರಗಾನ್ ಚ ದಿವ್ಯಾನ್॥೧೫॥
ಅನೇಕ-ಬಾಹು-ಉದರ-ವಕ್ತ್ರ-ನೇತ್ರಮ್ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಮ್ ಸರ್ವತಃ ಅನನ್ತ-ರೂಪಮ್ ।
ನ ಅನ್ತಮ್ ನ ಮಧ್ಯಂ ನ ಪುನಃ ತವ ಆದಿಮ್ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ವಿಶ್ವರೂಪ॥೧೬॥
ಕಿರೀಟಿನಮ್ ಗದಿನಮ್ ಚಕ್ರಿಣಮ್ ಚ ತೇಜೋ-ರಾಶಿಮ್ ಸರ್ವತಃ ದೀಪ್ತಿಮನ್ತಮ್ ।
ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ದುರ್ನಿರೀಕ್ಷ್ಯಮ್ ಸಮನ್ತಾತ್ ದೀಪ್ತಅನಲಅರ್ಕ ದ್ಯುತಿಮ್ಅಪ್ರಮೇಯಮ್॥೧೭॥
ತ್ವಮ್ ಅಕ್ಷರಮ್ ಪರಮಮ್ ವೇದಿತವ್ಯಮ್ ತ್ವಮ್ ಅಸ್ಯ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಪರಮ್ ನಿಧಾನಮ್ ।
ತ್ವಮ್ ಅವ್ಯಯಃ ಶಾಶ್ವತ-ಧರ್ಮ-ಗೋಪ್ತಾ ಸನಾತನಃ ತ್ವಮ್ ಪುರುಷಃ ಮತಃ ಮೇ ॥೧೮॥
ಅನಾದಿ-ಮಧ್ಯ-ಅನ್ತಮ್ ಅನನ್ತ-ವೀರ್ಯಮ್ ಅನನ್ತ-ಬಾಹುಮ್ ಶಶಿ-ಸೂರ್ಯ-ನೇತ್ರಮ್ ।
ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಮ್ ದೀಪ್ತಹುತಾಶವಕ್ತ್ರಮ್ ಸ್ವತೇಜಸಾ ವಿಶ್ವಮ್ ಇದಮ್ ತಪನ್ತಮ್ ॥೧೯॥
ದ್ಯಾವಾ-ಪೃಥಿವ್ಯೋಃ ಇದಮ್ ಅನ್ತರಮ್ ಹಿ ವ್ಯಾಪ್ತಮ್ ತ್ವಯಾ ಏಕೇನ ದಿಶಃ ಚ ಸರ್ವಾಃ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾಅದ್ಭುತಮ್ ರೂಪಮುಗ್ರಂ ತವ ಇದಮ್ ಲೋಕ-ತ್ರಯಮ್ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಮ್ ಮಹಾತ್ಮನ್॥೨೦॥
ಅಮೀ ಹಿ ತ್ವಾಮ್ ಸುರ-ಸಙ್ಘಾಃ ವಿಶನ್ತಿ ಕೇಚಿತ್ ಭೀತಾಃ ಪ್ರಾಞ್ಜಲಯಃ ಗೃಣನ್ತಿ ।
ಸ್ವಸ್ತಿ ಇತಿ ಉಕ್ತ್ವಾ ಮಹರ್ಷಿ-ಸಿದ್ಧ-ಸಙ್ಘಾಃಸ್ತುವನ್ತಿ ತ್ವಾಮ್ ಸ್ತುತಿಭಿಃಪುಷ್ಕಲಾಭಿಃ॥೨೧॥
ರುದ್ರ-ಆದಿತ್ಯಾಃ ವಸವಃ ಯೇ ಚ ಸಾಧ್ಯಾಃ ವಿಶ್ವೇ ಅಶ್ವಿನೌ ಮರುತಃ ಚ ಉಷ್ಮಪಾಃ ಚ ।
ಗನ್ಧರ್ವ-ಯಕ್ಷ-ಅಸುರ-ಸಿದ್ಧ-ಸಙ್ಘಾಃ ವೀಕ್ಷನ್ತೇ ತ್ವಾಮ್ ವಿಸ್ಮಿತಾಃ ಚ ಏವ ಸರ್ವೇ॥೨೨॥
ರೂಪಮ್ ಮಹತ್ ತೇ ಬಹು-ವಕ್ತ್ರ-ನೇತ್ರಮ್ ಮಹಾ-ಬಾಹೋ ಬಹು-ಬಾಹು-ಊರು-ಪಾದಮ್ ।
ಬಹು-ಉದರಮ್ ಬಹು-ದಂಷ್ಟ್ರಾ-ಕರಾಲಮ್ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕಾಃ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಾಃ ತಥಾ ಅಹಮ್॥೨೩॥
ನಭಃ-ಸ್ಪೃಶಮ್ ದೀಪ್ತಮ್ ಅನೇಕ-ವರ್ಣಮ್ ವ್ಯಾತ್ತ-ಆನನಮ್ ದೀಪ್ತ-ವಿಶಾಲ-ನೇತ್ರಮ್ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹಿ ತ್ವಾಂ ಪ್ರವ್ಯಥಿತ-ಅನ್ತರ-ಆತ್ಮಾ ಧೃತಿಮ್ ನ ವಿನ್ದಾಮಿ ಶಮಮ್ ಚ ವಿಷ್ಣೋ॥೨೪॥
ದಂಷ್ಟ್ರಾ-ಕರಾಲಾನಿ ಚ ತೇ ಮುಖಾನಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಏವ ಕಾಲ-ಅನಲ-ಸನ್ನಿಭಾನಿ ।
ದಿಶಃ ನ ಜಾನೇ ನ ಲಭೇ ಚ ಶರ್ಮ ಪ್ರಸೀದ ದೇವೇಶ ಜಗತ್-ನಿವಾಸ ॥೨೫॥
ಅಮೀ ಚ ತ್ವಾಮ್ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಹ ಏವ ಅವನಿಪಾಲ-ಸಙ್ಘೈಃ ।
ಭೀಷ್ಮಃ ದ್ರೋಣಃ ಸೂತ-ಪುತ್ರಃ ತಥಾ ಅಸೌ ಸಹ ಅಸ್ಮದೀಯೈಃ ಅಪಿ ಯೋಧ-ಮುಖ್ಯೈಃ॥೨೬॥
ವಕ್ತ್ರಾಣಿ ತೇ ತ್ವರಮಾಣಾಃ ವಿಶನ್ತಿ ದಂಷ್ಟ್ರಾ-ಕರಾಲಾನಿ ಭಯಾನಕಾನಿ ।
ಕೇಚಿತ್ ವಿಲಗ್ನಾಃ ದಶನ-ಅನ್ತರೇಷು ಸನ್ದೃಶ್ಯನ್ತೇ ಚೂರ್ಣಿತೈಃ ಉತ್ತಮ-ಅಙ್ಗೈಃ ॥೨೭॥
ಯಥಾ ನದೀನಾಮ್ ಬಹವಃ ಅಮ್ಬು-ವೇಗಾಃ ಸಮುದ್ರಮ್ ಏವ ಅಭಿಮುಖಾಃ ದ್ರವನ್ತಿ ।
ತಥಾ ತವ ಅಮೀ ನರ-ಲೋಕ-ವೀರಾಃ ವಿಶನ್ತಿ ವಕ್ತ್ರಾಣಿ ಅಭಿವಿಜ್ವಲನ್ತಿ ॥೨೮॥
ಯಥಾ ಪ್ರದೀಪ್ತಮ್ ಜ್ವಲನಮ್ ಪತಙ್ಗಾಃ ವಿಶನ್ತಿ ನಾಶಾಯ ಸಮೃದ್ಧ-ವೇಗಾಃ ।
ತಥಾ ಏವ ನಾಶಾಯ ವಿಶನ್ತಿ ಲೋಕಾಃ ತವ ಅಪಿ ವಕ್ತ್ರಾಣಿ ಸಮೃದ್ಧ-ವೇಗಾಃ॥೨೯॥
ಲೇಲಿಹ್ಯಸೇ ಗ್ರಸಮಾನಃ ಸಮನ್ತಾತ್ ಲೋಕಾನ್ ಸಮಗ್ರಾನ್ ವದನೈಃ ಜ್ವಲದ್ಭಿಃ ।
ತೇಜೋಭಿಃ ಆಪೂರ್ಯ ಜಗತ್ ಸಮಗ್ರಮ್ ಭಾಸಃ ತವ ಉಗ್ರಾಃ ಪ್ರತಪನ್ತಿ ವಿಷ್ಣೋ ॥೩೦॥
ಆಖ್ಯಾಹಿ ಮೇ ಕೋ ಭವಾನುಗ್ರರೂಪೋ ನಮಃ ಅಸ್ತು ತೇ ದೇವವರ ಪ್ರಸೀದ ।
ವಿಜ್ಞಾತುಮ್ ಇಚ್ಛಾಮಿ ಭವನ್ತಮ್ ಆದ್ಯಮ್ ನ ಹಿ ಪ್ರಜಾನಾಮಿ ತವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಮ್ ॥೩೧॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಕಾಲಃ ಅಸ್ಮಿ ಲೋಕ-ಕ್ಷಯ-ಕೃತ್ ಪ್ರವೃದ್ಧಃ ಲೋಕಾನ್ ಸಮಾಹರ್ತುಮ್ ಇಹ ಪ್ರವೃತ್ತಃ ।
ಋತೇಽಪಿ ತ್ವಾಂ ನ ಭವಿಷ್ಯನ್ತಿ ಸರ್ವೇ ಯೇ ಅವಸ್ಥಿತಾಃ ಪ್ರತ್ಯನೀಕೇಷು ಯೋಧಾಃ॥೩೨॥
ತಸ್ಮಾತ್ ತ್ವಮ್ ಉತ್ತಿಷ್ಠ ಯಶಃ ಲಭಸ್ವ ಜಿತ್ವಾ ಶತ್ರೂನ್ ಭುಙ್ಕ್ಷ್ವ ರಾಜ್ಯಮ್ ಸಮೃದ್ಧಮ್ ।
ಮಯಾ ಏವ ಏತೇ ನಿಹತಾಃ ಪೂರ್ವಮ್ ಏವ ನಿಮಿತ್ತ-ಮಾತ್ರಮ್ ಭವ ಸವ್ಯ-ಸಾಚಿನ್ ॥೩೩॥
ದ್ರೋಣಮ್ ಚ ಭೀಷ್ಮಮ್ ಚ ಜಯದ್ರಥಮ್ ಚ ಕರ್ಣಮ್ ತಥಾ ಅನ್ಯಾನ್ ಅಪಿ ಯೋಧ-ವೀರಾನ್ ।
ಮಯಾ ಹತಾಂಸ್ತ್ವಂ ಜಹಿ ಮಾ ವ್ಯಥಿಷ್ಠಾಃ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಜೇತಾಅಸಿ ರಣೇ ಸಪತ್ನಾನ್॥೩೪॥
ಸಞ್ಜಯಃ ಉವಾಚ ।
ಏತತ್ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಚನಮ್ ಕೇಶವಸ್ಯ ಕೃತ-ಅಞ್ಜಲಿಃ ವೇಪಮಾನಃ ಕಿರೀಟೀ ।
ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ಭೂಯಃ ಏವ ಆಹ ಕೃಷ್ಣಮ್ ಸಗದ್ಗದಮ್ ಭೀತ-ಭೀತಃ ಪ್ರಣಮ್ಯ ॥೩೫॥
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಸ್ಥಾನೇ ಹೃಷೀಕೇಶ ತವ ಪ್ರಕೀರ್ತ್ಯಾ ಜಗತ್ ಪ್ರಹೃಷ್ಯತಿ ಅನುರಜ್ಯತೇ ಚ ।
ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಭೀತಾನಿ ದಿಶಃ ದ್ರವನ್ತಿ ಸರ್ವೇ ನಮಸ್ಯನ್ತಿ ಚ ಸಿದ್ಧ-ಸಙ್ಘಾಃ ॥೩೬॥
ಕಸ್ಮಾತ್ ಚ ತೇ ನ ನಮೇರನ್ ಮಹಾತ್ಮನ್ ಗರೀಯಸೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಅಪಿ ಆದಿ-ಕರ್ತ್ರೇ ।
ಅನನ್ತ ದೇವೇಶ ಜಗತ್ ನಿವಾಸ ತ್ವಮಕ್ಷರಂ ಸತ್ ಅಸತ್ ತತ್ ಪರಂ ಯತ್ ॥೩೭॥
ತ್ವಮ್ ಆದಿದೇವಃ ಪುರುಷಃ ಪುರಾಣಃ ತ್ವಮ್ ಅಸ್ಯ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಪರಮ್ ನಿಧಾನಮ್ ।
ವೇತ್ತಾ ಅಸಿ ವೇದ್ಯಂ ಚ ಪರಮ್ ಚ ಧಾಮ ತ್ವಯಾ ತತಂ ವಿಶ್ವಮ್ಅನನ್ತ-ರೂಪ ॥೩೮॥
ವಾಯುಃ ಯಮಃ ಅಗ್ನಿಃ ವರುಣಃ ಶಶಾಙ್ಕಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ತ್ವಮ್ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಃ ಚ ।
ನಮಃ ನಮಃತೇಅಸ್ತು ಸಹಸ್ರ-ಕೃತ್ವಃ ಪುನಃಚ ಭೂಯಃಅಪಿ ನಮಃ ನಮಃ ತೇ ॥೩೯॥
ನಮಃ ಪುರಸ್ತಾತ್ ಅಥ ಪೃಷ್ಠತಃ ತೇ ನಮಃ ಅಸ್ತು ತೇ ಸರ್ವತಃ ಏವ ಸರ್ವ ।
ಅನನ್ತ-ವೀರ್ಯ-ಅಮಿತ-ವಿಕ್ರಮಃ ತ್ವಮ್ ಸರ್ವಮ್ ಸಮಾಪ್ನೋಷಿ ತತಃಅಸಿ ಸರ್ವಃ ॥೪೦॥
ಸಖಾ ಇತಿ ಮತ್ವಾ ಪ್ರಸಭಮ್ ಯತ್ ಉಕ್ತಮ್ ಹೇ ಕೃಷ್ಣ ಹೇ ಯಾದವ ಹೇ ಸಖಾ ಇತಿ ।
ಅಜಾನತಾ ಮಹಿಮಾನಮ್ ತವ ಇದಮ್ ಮಯಾ ಪ್ರಮಾದಾತ್ ಪ್ರಣಯೇನ ವಾ ಅಪಿ ॥೪೧॥
ಯತ್ ಚ ಅವಹಾಸಾರ್ಥಮ್ ಅಸತ್ ಕೃತಃ ಅಸಿ ವಿಹಾರ-ಶಯ್ಯಾ-ಆಸನ-ಭೋಜನೇಷು ।
ಏಕಃಅಥವಾಅಪಿಅಚ್ಯುತ ತತ್ಸಮಕ್ಷಮ್ ತತ್ಕ್ಷಾಮಯೇ ತ್ವಾಮ್ಅಹಮ್ ಅಪ್ರಮೇಯಮ್ ॥೪೨॥
ಪಿತಾ ಅಸಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಚರ-ಅಚರಸ್ಯ ತ್ವಮ್ ಅಸ್ಯ ಪೂಜ್ಯಃ ಚ ಗುರುಃ ಗರೀಯಾನ್ ।
ನ ತ್ವತ್ಸಮಃಅಸ್ತಿಅಭ್ಯಧಿಕಃ ಕುತಃಅನ್ಯಃ ಲೋಕ-ತ್ರಯೇಅಪಿಅಪ್ರತಿಮ-ಪ್ರಭಾವ॥೪೩॥
ತಸ್ಮಾತ್ ಪ್ರಣಮ್ಯ ಪ್ರಣಿಧಾಯ ಕಾಯಮ್ ಪ್ರಸಾದಯೇ ತ್ವಾಮ್ ಅಹಮ್ ಈಶಮ್ ಈಡ್ಯಮ್ ।
ಪಿತಾಇವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಖಾ ಇವ ಸಖ್ಯುಃ ಪ್ರಿಯಃ ಪ್ರಿಯಾಯಾಃಅರ್ಹಸಿ ದೇವ ಸೋಢುಮ್॥೪೪॥
ಅದೃಷ್ಟ-ಪೂರ್ವಮ್ ಹೃಷಿತಃ ಅಸ್ಮಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಯೇನ ಚ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಮ್ ಮನಃ ಮೇ ।
ತತ್ ಏವ ಮೇ ದರ್ಶಯ ದೇವ ರೂಪಮ್ ಪ್ರಸೀದ ದೇವೇಶ ಜಗತ್-ನಿವಾಸ ॥೪೫॥
ಕಿರೀಟಿನಮ್ ಗದಿನಮ್ ಚಕ್ರ-ಹಸ್ತಮ್ ಇಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಮ್ ದ್ರಷ್ಟುಮ್ಅಹಮ್ ತಥಾ ಏವ ।
ತೇನ ಏವ ರೂಪೇಣ ಚತುಃ-ಭುಜೇನ ಸಹಸ್ರ-ಬಾಹೋ ಭವ ವಿಶ್ವ-ಮೂರ್ತೇ ॥೪೬॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಮಯಾ ಪ್ರಸನ್ನೇನ ತವ ಅರ್ಜುನ ಇದಮ್ ರೂಪಮ್ ಪರಮ್ ದರ್ಶಿತಮ್ ಆತ್ಮ-ಯೋಗಾತ್ ।
ತೇಜೋಮಯಮ್ ವಿಶ್ವಮ್ಅನನ್ತಮ್ ಆದ್ಯಮ್ ಯತ್ ಮೇ ತ್ವತ್ ಅನ್ಯೇನ ನ ದೃಷ್ಟ-ಪೂರ್ವಮ್॥೪೭॥
ನ ವೇದ-ಯಜ್ಞ-ಅಧ್ಯಯನೈಃ ನ ದಾನೈಃ ನ ಚ ಕ್ರಿಯಾಭಿಃ ನ ತಪೋಭಿಃ ಉಗ್ರೈಃ ।
ಏವಮ್ ರೂಪಃ ಶಕ್ಯಃ ಅಹಮ್ ನೃ-ಲೋಕೇ ದ್ರಷ್ಟುಮ್ ತ್ವತ್ ಅನ್ಯೇನ ಕುರು-ಪ್ರವೀರ ॥೪೮॥
ಮಾ ತೇ ವ್ಯಥಾ ಮಾ ಚ ವಿಮೂಢ-ಭಾವಃ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರೂಪಮ್ ಘೋರಮ್ ಈದೃಕ್ ಮಮ ಇದಮ್ ।
ವ್ಯಪೇತ-ಭೀಃ ಪ್ರೀತ-ಮನಾಃ ಪುನಃ ತ್ವಮ್ ತತ್ ಏವ ಮೇ ರೂಪಮ್ ಇದಮ್ ಪ್ರಪಶ್ಯ ॥೪೯॥
ಸಞ್ಜಯಃ ಉವಾಚ ।
ಇತಿ ಅರ್ಜುನಮ್ ವಾಸುದೇವಃ ತಥಾ ಉಕ್ತ್ವಾ ಸ್ವಕಮ್ ರೂಪಮ್ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಭೂಯಃ ।
ಆಶ್ವಾಸಯಾಮಾಸ ಚ ಭೀತಮ್ ಏನಮ್ ಭೂತ್ವಾ ಪುನಃ ಸೌಮ್ಯ-ವಪುಃ ಮಹಾತ್ಮಾ ॥೫೦॥
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಇದಮ್ ಮಾನುಷಮ್ ರೂಪಮ್ ತವ ಸೌಮ್ಯಮ್ ಜನಾರ್ದನ ।
ಇದಾನೀಮ್ ಅಸ್ಮಿ ಸಂವೃತ್ತಃ ಸಚೇತಾಃ ಪ್ರಕೃತಿಮ್ ಗತಃ ॥೫೧॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಸುದುರ್ದರ್ಶಮ್ ಇದಮ್ ರೂಪಮ್ ದೃಷ್ಟವಾನ್ ಅಸಿ ಯತ್ ಮಮ ।
ದೇವಾಃ ಅಪಿ ಅಸ್ಯ ರೂಪಸ್ಯ ನಿತ್ಯಮ್ ದರ್ಶನ-ಕಾಙ್ಕ್ಷಿಣಃ ॥೫೨॥
ನ ಅಹಮ್ ವೇದೈಃ ನ ತಪಸಾ ನ ದಾನೇನ ನ ಚ ಇಜ್ಯಯಾ ।
ಶಕ್ಯಃ ಏವಮ್-ವಿಧಃ ದ್ರಷ್ಟುಮ್ ದೃಷ್ಟವಾನ್ ಅಸಿ ಮಾಮ್ ಯಥಾ ॥೫೩॥
ಭಕ್ತ್ಯಾ ತು ಅನನ್ಯಯಾ ಶಕ್ಯಃ ಅಹಮ್ ಏವಮ್-ವಿಧಃ ಅರ್ಜುನ ।
ಜ್ಞಾತುಮ್ ದ್ರಷ್ಟುಮ್ ಚ ತತ್ತ್ವೇನ ಪ್ರವೇಷ್ಟುಮ್ ಚ ಪರನ್ತಪ ॥೫೪॥
ಮತ್-ಕರ್ಮ-ಕೃತ್ ಮತ್-ಪರಮಃ ಮತ್-ಭಕ್ತಃ ಸಙ್ಗ-ವರ್ಜಿತಃ ।
ನಿರ್ವೈರಃ ಸರ್ವ-ಭೂತೇಷು ಯಃ ಸಃ ಮಾಮ್ ಏತಿ ಪಾಣ್ಡವ ॥೫೫॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ವಿಶ್ವ-ರೂಪ-ದರ್ಶನ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ಏಕಾದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ದ್ವಾದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಭಕ್ತಿ-ಯೋಗಃ ।
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಏವಮ್ ಸತತ-ಯುಕ್ತಾಃ ಯೇ ಭಕ್ತಾಃ ತ್ವಾಮ್ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ ।
ಯೇ ಚ ಅಪಿ ಅಕ್ಷರಮ್ ಅವ್ಯಕ್ತಮ್ ತೇಷಾಮ್ ಕೇ ಯೋಗ-ವಿತ್ತಮಾಃ ॥೧೨-೧॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಮಯಿ ಆವೇಶ್ಯ ಮನಃ ಯೇ ಮಾಮ್ ನಿತ್ಯ-ಯುಕ್ತಾಃ ಉಪಾಸತೇ ।
ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಪರಯಾ ಉಪೇತಾಃ ತೇ ಮೇ ಯುಕ್ತತಮಾಃ ಮತಾಃ ॥೧೨-೨॥
ಯೇ ತು ಅಕ್ಷರಮ್ ಅನಿರ್ದೇಶ್ಯಮ್ ಅವ್ಯಕ್ತಮ್ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ ।
ಸರ್ವತ್ರಗಮ್ ಅಚಿನ್ತ್ಯಮ್ ಚ ಕೂಟಸ್ಥಮ್ ಅಚಲಮ್ ಧ್ರುವಮ್ ॥೧೨-೩॥
ಸನ್ನಿಯಮ್ಯ ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಗ್ರಾಮಮ್ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮ-ಬುದ್ಧಯಃ ।
ತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವನ್ತಿ ಮಾಮ್ ಏವ ಸರ್ವ-ಭೂತ-ಹಿತೇ ರತಾಃ ॥೧೨-೪॥
ಕ್ಲೇಶಃ ಅಧಿಕತರಃ ತೇಷಾಮ್ ಅವ್ಯಕ್ತ-ಆಸಕ್ತ-ಚೇತಸಾಮ್ ॥
ಅವ್ಯಕ್ತಾ ಹಿ ಗತಿಃ ದುಃಖಮ್ ದೇಹವದ್ಭಿಃ ಅವಾಪ್ಯತೇ ॥೧೨-೫॥
ಯೇ ತು ಸರ್ವಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಮಯಿ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಮತ್-ಪರಾಃ ।
ಅನನ್ಯೇನ ಏವ ಯೋಗೇನ ಮಾಮ್ ಧ್ಯಾಯನ್ತಃ ಉಪಾಸತೇ ॥೧೨-೬॥
ತೇಷಾಮ್ ಅಹಮ್ ಸಮುದ್ಧರ್ತಾ ಮೃತ್ಯು-ಸಂಸಾರ-ಸಾಗರಾತ್ ।
ಭವಾಮಿ ನ ಚಿರಾತ್ ಪಾರ್ಥ ಮಯಿ ಆವೇಶಿತ-ಚೇತಸಾಮ್ ॥೧೨-೭॥
ಮಯಿ ಏವ ಮನಃ ಆಧತ್ಸ್ವ ಮಯಿ ಬುದ್ಧಿಮ್ ನಿವೇಶಯ ।
ನಿವಸಿಷ್ಯಸಿ ಮಯಿ ಏವ ಅತಃ ಊರ್ಧ್ವಮ್ ನ ಸಂಶಯಃ ॥೧೨-೮॥
ಅಥ ಚಿತ್ತಮ್ ಸಮಾಧಾತುಮ್ ನ ಶಕ್ನೋಷಿ ಮಯಿ ಸ್ಥಿರಮ್ ।
ಅಭ್ಯಾಸ-ಯೋಗೇನ ತತಃ ಮಾಮ್ ಇಚ್ಛ ಆಪ್ತುಮ್ ಧನಞ್ಜಯ ॥೧೨-೯॥
ಅಭ್ಯಾಸೇ ಅಪಿ ಅಸಮರ್ಥಃ ಅಸಿ ಮತ್-ಕರ್ಮ-ಪರಮಃ ಭವ ।
ಮತ್-ಅರ್ಥಮ್ ಅಪಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವನ್ ಸಿದ್ಧಿಮ್ ಅವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥೧೨-೧೦॥
ಅಥ ಏತತ್ ಅಪಿ ಅಶಕ್ತಃ ಅಸಿ ಕರ್ತುಮ್ ಮತ್-ಯೋಗಮ್ ಆಶ್ರಿತಃ ।
ಸರ್ವ-ಕರ್ಮ-ಫಲ-ತ್ಯಾಗಮ್ ತತಃ ಕುರು ಯತ-ಆತ್ಮವಾನ್ ॥೧೨-೧೧॥
ಶ್ರೇಯಃ ಹಿ ಜ್ಞಾನಮ್ ಅಭ್ಯಾಸಾತ್ ಜ್ಞಾನಾತ್ ಧ್ಯಾನಮ್ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ।
ಧ್ಯಾನಾತ್ ಕರ್ಮ-ಫಲ-ತ್ಯಾಗಃ ತ್ಯಾಗಾತ್ ಶಾನ್ತಿಃ ಅನನ್ತರಮ್ ॥೧೨-೧೨॥
ಅದ್ವೇಷ್ಟಾ ಸರ್ವ-ಭೂತಾನಾಂ ಮೈತ್ರಃ ಕರುಣಃ ಏವ ಚ ।
ನಿರ್ಮಮಃ ನಿರಹಙ್ಕಾರಃ ಸಮ-ದುಃಖ-ಸುಖಃ ಕ್ಷಮೀ ॥೧೨-೧೩॥
ಸನ್ತುಷ್ಟಃ ಸತತಮ್ ಯೋಗೀ ಯತ-ಆತ್ಮಾ ದೃಢ-ನಿಶ್ಚಯಃ ।
ಮಯಿ ಅರ್ಪಿತ-ಮನಃ-ಬುದ್ಧಿಃ ಯಃ ಮತ್-ಭಕ್ತಃ ಸಃ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ॥೧೨-೧೪॥
ಯಸ್ಮಾತ್ ನ ಉದ್ವಿಜತೇ ಲೋಕಃ ಲೋಕಾತ್ ನ ಉದ್ವಿಜತೇ ಚ ಯಃ ।
ಹರ್ಷ-ಆಮರ್ಷ-ಭಯ-ಉದ್ವೇಗೈಃ ಮುಕ್ತಃ ಯಃ ಸಃ ಚ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ॥೧೨-೧೫॥
ಅನಪೇಕ್ಷಃ ಶುಚಿಃ ದಕ್ಷಃ ಉದಾಸೀನಃ ಗತ-ವ್ಯಥಃ ।
ಸರ್ವ-ಆರಮ್ಭ-ಪರಿತ್ಯಾಗೀ ಯಃ ಮತ್-ಭಕ್ತಃ ಸಃ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ॥೧೨-೧೬॥
ಯಃ ನ ಹೃಷ್ಯತಿ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ನ ಶೋಚತಿ ನ ಕಾಙ್ಕ್ಷತಿ ।
ಶುಭ-ಅಶುಭ-ಪರಿತ್ಯಾಗೀ ಭಕ್ತಿಮಾನ್ ಯಃ ಸಃ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ॥೧೨-೧೭॥
ಸಮಃ ಶತ್ರೌ ಚ ಮಿತ್ರೇ ಚ ತಥಾ ಮಾನ-ಅಪಮಾನಯೋಃ ।
ಶೀತ-ಉಷ್ಣ-ಸುಖ-ದುಃಖೇಷು ಸಮಃ ಸಙ್ಗ-ವಿವರ್ಜಿತಃ ॥೧೨-೧೮॥
ತುಲ್ಯ-ನಿನ್ದಾ-ಸ್ತುತಿಃ ಮೌನೀ ಸನ್ತುಷ್ಟಃ ಯೇನ ಕೇನಚಿತ್ ।
ಅನಿಕೇತಃ ಸ್ಥಿರ-ಮತಿಃ ಭಕ್ತಿಮಾನ್ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ನರಃ ॥೧೨-೧೯॥
ಯೇ ತು ಧರ್ಮ್ಯ-ಅಮೃತಮ್ ಇದಮ್ ಯಥಾ ಉಕ್ತಮ್ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ ।
ಶ್ರದ್ದಧಾನಾಃ ಮತ್-ಪರಮಾಃ ಭಕ್ತಾಃ ತೇ ಅತೀವ ಮೇ ಪ್ರಿಯಾಃ ॥೧೨-೨೦॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ಭಕ್ತಿ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ದ್ವಾದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ತ್ರಯೋದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಕ್ಷೇತ್ರ-ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ-ವಿಭಾಗ-ಯೋಗಃ ।
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಪ್ರಕೃತಿಮ್ ಪುರುಷಮ್ ಚ ಏವ ಕ್ಷೇತ್ರಮ್ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಮ್ ಏವ ಚ ।
ಏತತ್ ವೇದಿತುಮ್ ಇಚ್ಛಾಮಿ ಜ್ಞಾನಮ್ ಜ್ಞೇಯಮ್ ಚ ಕೇಶವ ॥೦॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಇದಮ್ ಶರೀರಮ್ ಕೌನ್ತೇಯ ಕ್ಷೇತ್ರಮ್ ಇತಿ ಅಭಿಧೀಯತೇ ।
ಏತತ್ ಯಃ ವೇತ್ತಿ ತಮ್ ಪ್ರಾಹುಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಃ ಇತಿ ತತ್-ವಿದಃ ॥೧॥
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಮ್ ಚ ಅಪಿ ಮಾಮ್ ವಿದ್ಧಿ ಸರ್ವ-ಕ್ಷೇತ್ರೇಷು ಭಾರತ ।
ಕ್ಷೇತ್ರ-ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋಃ ಜ್ಞಾನಮ್ ಯತ್ ತತ್ ಜ್ಞಾನಮ್ ಮತಮ್ ಮಮ ॥೨॥
ತತ್ ಕ್ಷೇತ್ರಮ್ ಯತ್ ಚ ಯಾದೃಕ್ ಚ ಯತ್ ವಿಕಾರಿ ಯತಃ ಚ ಯತ್ ।
ಸಃ ಚ ಯಃ ಯತ್ ಪ್ರಭಾವಃ ಚ ತತ್ ಸಮಾಸೇನ ಮೇ ಶೃಣು ॥೩॥
ಋಷಿಭಿಃ ಬಹುಧಾ ಗೀತಮ್ ಛನ್ದೋಭಿಃ ವಿವಿಧೈಃ ಪೃಥಕ್ ।
ಬ್ರಹ್ಮ-ಸೂತ್ರ-ಪದೈಃ ಚ ಏವ ಹೇತುಮದ್ಭಿಃ ವಿನಿಶ್ಚಿತೈಃ ॥೪॥
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಅಹಙ್ಕಾರೋ ಬುದ್ಧಿಃ ಅವ್ಯಕ್ತಮೇವ ಚ ।
ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ದಶೈಕಂ ಚ ಪಞ್ಚ ಚ ಇನ್ದ್ರಿಯಗೋಚರಾಃ ॥೫॥
ಇಚ್ಛಾ ದ್ವೇಷಃ ಸುಖಮ್ ದುಃಖಮ್ ಸಂಘಾತಃ ಚೇತನಾ ಧೃತಿಃ ।
ಏತತ್ ಕ್ಷೇತ್ರಮ್ ಸಮಾಸೇನ ಸವಿಕಾರಮ್ ಉದಾಹೃತಮ್ ॥೬॥
ಅಮಾನಿತ್ವಮ್ ಅದಮ್ಭಿತ್ವಮ್ ಅಹಿಂಸಾ ಕ್ಷಾನ್ತಿಃ ಆರ್ಜವಮ್ ।
ಆಚಾರ್ಯ-ಉಪಾಸನಮ್ ಶೌಚಮ್ ಸ್ಥೈರ್ಯಮ್ ಆತ್ಮ-ವಿನಿಗ್ರಹಃ ॥೭॥
ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಅರ್ಥೇಷು ವೈರಾಗ್ಯಮ್ ಅನಹಂಕಾರಃ ಏವ ಚ ।
ಜನ್ಮ-ಮೃತ್ಯು-ಜರಾ-ವ್ಯಾಧಿ-ದುಃಖ-ದೋಷ-ಅನುದರ್ಶನಮ್ ॥೮॥
ಅಸಕ್ತಿಃ ಅನಭಿಷ್ವಙ್ಗಃ ಪುತ್ರ-ದಾರ-ಗೃಹ-ಆದಿಷು ।
ನಿತ್ಯಮ್ ಚ ಸಮ-ಚಿತ್ತತ್ವಮ್ ಇಷ್ಟ ಅನಿಷ್ಟ-ಉಪಪತ್ತಿಷು ॥೯॥
ಮಯಿ ಚ ಅನನ್ಯ-ಯೋಗೇನ ಭಕ್ತಿಃ ಅವ್ಯಭಿಚಾರಿಣೀ ।
ವಿವಿಕ್ತ-ದೇಶ-ಸೇವಿತ್ವಮ್ ಅರತಿಃ ಜನ-ಸಂಸದಿ ॥೧೦॥
ಅಧ್ಯಾತ್ಮ-ಜ್ಞಾನ-ನಿತ್ಯತ್ವಮ್ ತತ್ತ್ವ-ಜ್ಞಾನ-ಅರ್ಥ-ದರ್ಶನಮ್ ।
ಏತತ್ ಜ್ಞಾನಮ್ ಇತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಮ್ ಅಜ್ಞಾನಮ್ ಯತ್ ಅತಃ ಅನ್ಯಥಾ ॥೧೧॥
ಜ್ಞೇಯಮ್ ಯತ್ ತತ್ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯತ್ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಅಮೃತಮ್ ಅಶ್ನುತೇ ।
ಅನಾದಿಮತ್ ಪರಮ್ ಬ್ರಹ್ಮ ನ ಸತ್ ತತ್ ನ ಅಸತ್ ಉಚ್ಯತೇ ॥೧೨॥
ಸರ್ವತಃ ಪಾಣಿ-ಪಾದಮ್ ತತ್ ಸರ್ವತಃ ಅಕ್ಷಿ-ಶಿರಃ-ಮುಖಮ್ ।
ಸರ್ವತಃ ಶ್ರುತಿಮತ್ ಲೋಕೇ ಸರ್ವಮ್ ಆವೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ ॥೧೩॥
ಸರ್ವ-ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಗುಣ-ಆಭಾಸಮ್ ಸರ್ವ-ಇನ್ದ್ರಿಯ-ವಿವರ್ಜಿತಮ್ ।
ಅಸಕ್ತಮ್ ಸರ್ವ-ಭೃತ್ ಚ ಏವ ನಿರ್ಗುಣಮ್ ಗುಣ-ಭೋಕ್ತೃ ಚ ॥೧೪॥
ಬಹಿಃ-ಅನ್ತಃ ಚ ಭೂತಾನಾಮ್ ಅಚರಮ್ ಚರಮ್ ಏವ ಚ ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮತ್ವಾತ್ ತತ್ ಅವಿಜ್ಞೇಯಮ್ ದೂರಸ್ಥಮ್ ಚ ಅನ್ತಿಕೇ ಚ ತತ್ ॥೧೫॥
ಅವಿಭಕ್ತಮ್ ಚ ಭೂತೇಷು ವಿಭಕ್ತಮ್ ಇವ ಚ ಸ್ಥಿತಮ್ ।
ಭೂತ-ಭರ್ತೃ ಚ ತತ್ ಜ್ಞೇಯಮ್ ಗ್ರಸಿಷ್ಣು ಪ್ರಭವಿಷ್ಣು ಚ ॥೧೬॥
ಜ್ಯೋತಿಷಾಮ್ ಅಪಿ ತತ್ ಜ್ಯೋತಿಃ ತಮಸಃ ಪರಮ್ ಉಚ್ಯತೇ ।
ಜ್ಞಾನಮ್ ಜ್ಞೇಯಮ್ ಜ್ಞಾನಗಮ್ಯಮ್ ಹೃದಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ಧಿಷ್ಠಿತಮ್ ॥೧೭॥
ಇತಿ ಕ್ಷೇತ್ರಮ್ ತಥಾ ಜ್ಞಾನಮ್ ಜ್ಞೇಯಮ್ ಚ ಉಕ್ತಮ್ ಸಮಾಸತಃ ।
ಮತ್-ಭಕ್ತಃ ಏತತ್ ವಿಜ್ಞಾಯ ಮತ್-ಭಾವಾಯ ಉಪಪದ್ಯತೇ ॥೧೮॥
ಪ್ರಕೃತಿಮ್ ಪುರುಷಮ್ ಚ ಏವ ವಿದ್ಧಿ ಅನಾದೀ ಉಭಾಉ ಅಪಿ ।
ವಿಕಾರಾನ್ ಚ ಗುಣಾನ್ ಚ ಏವ ವಿದ್ಧಿ ಪ್ರಕೃತಿ-ಸಮ್ಭವಾನ್ ॥೧೯॥
ಕಾರ್ಯ-ಕಾರಣ-ಕರ್ತೃತ್ವೇ ಹೇತುಃ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಉಚ್ಯತೇ ।
ಪುರುಷಃ ಸುಖ-ದುಃಖಾನಾಮ್ ಭೋಕ್ತೃತ್ವೇ ಹೇತುಃ ಉಚ್ಯತೇ ॥೨೦॥
ಪುರುಷಃ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥಃ ಹಿ ಭುಙ್ಕ್ತೇ ಪ್ರಕೃತಿಜಾನ್ ಗುಣಾನ್ ।
ಕಾರಣಮ್ ಗುಣ-ಸಙ್ಗಃ ಅಸ್ಯ ಸತ್ ಅಸತ್ ಯೋನಿ-ಜನ್ಮಸು ॥೨೧॥
ಉಪದ್ರಷ್ಟಾ ಅನುಮನ್ತಾ ಚ ಭರ್ತಾ ಭೋಕ್ತಾ ಮಹೇಶ್ವರಃ ।
ಪರಮಾತ್ಮಾ ಇತಿ ಚ ಅಪಿ ಉಕ್ತಃ ದೇಹೇ ಅಸ್ಮಿನ್ ಪುರುಷಃ ಪರಃ ॥೨೨॥
ಯಃ ಏವಮ್ ವೇತ್ತಿ ಪುರುಷಮ್ ಪ್ರಕೃತಿಮ್ ಚ ಗುಣೈಃ ಸಹ ।
ಸರ್ವಥಾ ವರ್ತಮಾನಃ ಅಪಿ ನ ಸಃ ಭೂಯಃ ಅಭಿಜಾಯತೇ ॥೨೩॥
ಧ್ಯಾನೇನ ಆತ್ಮನಿ ಪಶ್ಯನ್ತಿ ಕೇಚಿತ್ ಆತ್ಮಾನಮ್ ಆತ್ಮನಾ ।
ಅನ್ಯೇ ಸಾಙ್ಖ್ಯೇನ ಯೋಗೇನ ಕರ್ಮ-ಯೋಗೇನ ಚ ಅಪರೇ ॥೨೪॥
ಅನ್ಯೇ ತು ಏವಮ್ ಅಜಾನನ್ತಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಅನ್ಯೇಭ್ಯಃ ಉಪಾಸತೇ ।
ತೇ ಅಪಿ ಚ ಅತಿತರನ್ತಿ ಏವ ಮೃತ್ಯುಮ್ ಶ್ರುತಿ-ಪರಾಯಣಾಃ ॥೨೫॥
ಯಾವತ್ ಸಞ್ಜಾಯತೇ ಕಿಞ್ಚಿತ್ ಸತ್ತ್ವಮ್ ಸ್ಥಾವರ-ಜಙ್ಗಮಮ್ ।
ಕ್ಷೇತ್ರ-ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ-ಸಂಯೋಗಾತ್ ತತ್ ವಿದ್ಧಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥೨೬॥
ಸಮಮ್ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ತಿಷ್ಠನ್ತಮ್ ಪರಮೇಶ್ವರಮ್ ।
ವಿನಶ್ಯತ್ಸು ಅವಿನಶ್ಯನ್ತಮ್ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸಃ ಪಶ್ಯತಿ ॥೨೭॥
ಸಮಂ ಪಶ್ಯನ್ ಹಿ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮವಸ್ಥಿತಮ್ ಈಶ್ವರಮ್ ।
ನ ಹಿನಸ್ತಿ ಆತ್ಮನಾ ಆತ್ಮಾನಮ್ ತತಃ ಯಾತಿ ಪರಾಮ್ ಗತಿಮ್ ॥೨೮॥
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಏವ ಚ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕ್ರಿಯಮಾಣಾನಿ ಸರ್ವಶಃ ।
ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ತಥಾ ಆತ್ಮಾನಮ್ ಅಕರ್ತಾರಮ್ ಸಃ ಪಶ್ಯತಿ ॥೨೯॥
ಯದಾ ಭೂತ-ಪೃಥಕ್-ಭಾವಮ್ ಏಕಸ್ಥಮ್ ಅನುಪಶ್ಯತಿ ।
ತತಃ ಏವ ಚ ವಿಸ್ತಾರಮ್ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಮ್ಪದ್ಯತೇ ತದಾ ॥೩೦॥
ಅನಾದಿತ್ವಾತ್ ನಿರ್ಗುಣತ್ವಾತ್ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಅಯಮ್ ಅವ್ಯಯಃ ।
ಶರೀರಸ್ಥಃ ಅಪಿ ಕೌನ್ತೇಯ ನ ಕರೋತಿ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ ॥೩೧॥
ಯಥಾ ಸರ್ವಗತಮ್ ಸೌಕ್ಷ್ಮ್ಯಾತ್ ಆಕಾಶಮ್ ನ ಉಪಲಿಪ್ಯತೇ ।
ಸರ್ವತ್ರ-ಅವಸ್ಥಿತಃ ದೇಹೇ ತಥಾ ಆತ್ಮಾ ನ ಉಪಲಿಪ್ಯತೇ ॥೩೨॥
ಯಥಾ ಪ್ರಕಾಶಯತಿ ಏಕಃ ಕೃತ್ಸ್ನಮ್ ಲೋಕಮ್ ಇಮಮ್ ರವಿಃ ।
ಕ್ಷೇತ್ರಮ್ ಕ್ಷೇತ್ರೀ ತಥಾ ಕೃತ್ಸ್ನಮ್ ಪ್ರಕಾಶಯತಿ ಭಾರತ ॥೩೩॥
ಕ್ಷೇತ್ರ-ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋಃ ಏವಮ್ ಅನ್ತರಮ್ ಜ್ಞಾನ-ಚಕ್ಷುಷಾ ।
ಭೂತ-ಪ್ರಕೃತಿ-ಮೋಕ್ಷಮ್ ಚ ಯೇ ವಿದುಃ ಯಾನ್ತಿ ತೇ ಪರಮ್ ॥೩೪॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ಕ್ಷೇತ್ರ-ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ-ವಿಭಾಗ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ತ್ರಯೋದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ಚತುರ್ದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಗುಣ-ತ್ರಯ-ವಿಭಾಗ-ಯೋಗಃ ।
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಪರಮ್ ಭೂಯಃ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಜ್ಞಾನಾನಾಮ್ ಜ್ಞಾನಮ್ ಉತ್ತಮಮ್ ।
ಯತ್ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮುನಯಃ ಸರ್ವೇ ಪರಾಮ್ ಸಿದ್ಧಿಮ್ ಇತಃ ಗತಾಃ ॥೧॥
ಇದಮ್ ಜ್ಞಾನಮ್ ಉಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಮಮ ಸಾಧರ್ಮ್ಯಮ್ ಆಗತಾಃ ।
ಸರ್ಗೇ ಅಪಿ ನ ಉಪಜಾಯನ್ತೇ ಪ್ರಲಯೇ ನ ವ್ಯಥನ್ತಿ ಚ ॥೨॥
ಮಮ ಯೋನಿಃ ಮಹತ್ ಬ್ರಹ್ಮ ತಸ್ಮಿನ್ ಗರ್ಭಮ್ ದಧಾಮಿ ಅಹಮ್ ।
ಸಮ್ಭವಃ ಸರ್ವ-ಭೂತಾನಾಮ್ ತತಃ ಭವತಿ ಭಾರತ ॥೩॥
ಸರ್ವ-ಯೋನಿಷು ಕೌನ್ತೇಯ ಮೂರ್ತಯಃ ಸಮ್ಭವನ್ತಿ ಯಾಃ ।
ತಾಸಾಮ್ ಬ್ರಹ್ಮ ಮಹತ್ ಯೋನಿಃ ಅಹಮ್ ಬೀಜ-ಪ್ರದಃ ಪಿತಾ ॥೪॥
ಸತ್ತ್ವಮ್ ರಜಃ ತಮಃ ಇತಿ ಗುಣಾಃ ಪ್ರಕೃತಿ-ಸಮ್ಭವಾಃ ।
ನಿಬಧ್ನನ್ತಿ ಮಹಾ-ಬಾಹೋ ದೇಹೇ ದೇಹಿನಮ್ ಅವ್ಯಯಮ್ ॥೫॥
ತತ್ರ ಸತ್ತ್ವಮ್ ನಿರ್ಮಲತ್ವಾತ್ ಪ್ರಕಾಶಕಮ್ ಅನಾಮಯಮ್ ।
ಸುಖ-ಸಙ್ಗೇನ ಬಧ್ನಾತಿ ಜ್ಞಾನ-ಸಙ್ಗೇನ ಚ ಅನಘ ॥೬॥
ರಜಃ ರಾಗ-ಆತ್ಮಕಮ್ ವಿದ್ಧಿ ತೃಷ್ಣಾ-ಸಙ್ಗ-ಸಮುದ್ಭವಮ್ ।
ತತ್ ನಿಬಧ್ನಾತಿ ಕೌನ್ತೇಯ ಕರ್ಮ-ಸಙ್ಗೇನ ದೇಹಿನಮ್ ॥೭॥
ತಮಃ ತು ಅಜ್ಞಾನಜಮ್ ವಿದ್ಧಿ ಮೋಹನಮ್ ಸರ್ವ-ದೇಹಿನಾಮ್ ।
ಪ್ರಮಾದ-ಆಲಸ್ಯ-ನಿದ್ರಾಭಿಃ ತತ್ ನಿಬಧ್ನಾತಿ ಭಾರತ ॥೮॥
ಸತ್ತ್ವಮ್ ಸುಖೇ ಸಞ್ಜಯತಿ ರಜಃ ಕರ್ಮಣಿ ಭಾರತ ।
ಜ್ಞಾನಮ್ ಆವೃತ್ಯ ತು ತಮಃ ಪ್ರಮಾದೇ ಸಞ್ಜಯತಿ ಉತ ॥೯॥
ರಜಃ ತಮಃ ಚ ಅಭಿಭೂಯ ಸತ್ತ್ವಮ್ ಭವತಿ ಭಾರತ ।
ರಜಃ ಸತ್ತ್ವಮ್ ತಮಃ ಚ ಏವ ತಮಃ ಸತ್ತ್ವಮ್ ರಜಃ ತಥಾ ॥೧೦॥
ಸರ್ವ-ದ್ವಾರೇಷು ದೇಹೇ ಅಸ್ಮಿನ್ ಪ್ರಕಾಶಃ ಉಪಜಾಯತೇ ।
ಜ್ಞಾನಮ್ ಯದಾ ತದಾ ವಿದ್ಯಾತ್ ವಿವೃದ್ಧಮ್ ಸತ್ತ್ವಮ್ ಇತಿ ಉತ ॥೧೧॥
ಲೋಭಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಆರಮ್ಭಃ ಕರ್ಮಣಾಮ್ ಅಶಮಃ ಸ್ಪೃಹಾ ।
ರಜಸಿ ಏತಾನಿ ಜಾಯನ್ತೇ ವಿವೃದ್ಧೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥೧೨॥
ಅಪ್ರಕಾಶಃ ಅಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಚ ಪ್ರಮಾದಃ ಮೋಹಃ ಏವ ಚ ।
ತಮಸಿ ಏತಾನಿ ಜಾಯನ್ತೇ ವಿವೃದ್ಧೇ ಕುರು-ನನ್ದನ ॥೧೩॥
ಯದಾ ಸತ್ತ್ವೇ ಪ್ರವೃದ್ಧೇ ತು ಪ್ರಲಯಮ್ ಯಾತಿ ದೇಹ-ಭೃತ್ ।
ತದಾ ಉತ್ತಮ-ವಿದಾಮ್ ಲೋಕಾನ್ ಅಮಲಾನ್ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ॥೧೪॥
ರಜಸಿ ಪ್ರಲಯಮ್ ಗತ್ವಾ ಕರ್ಮ-ಸಙ್ಗಿಷು ಜಾಯತೇ ।
ತಥಾ ಪ್ರಲೀನಃ ತಮಸಿ ಮೂಢ-ಯೋನಿಷು ಜಾಯತೇ ॥೧೫॥
ಕರ್ಮಣಃ ಸುಕೃತಸ್ಯ ಆಹುಃ ಸಾತ್ತ್ವಿಕಮ್ ನಿರ್ಮಲಮ್ ಫಲಮ್ ।
ರಜಸಃ ತು ಫಲಮ್ ದುಃಖಮ್ ಅಜ್ಞಾನಮ್ ತಮಸಃ ಫಲಮ್ ॥೧೬॥
ಸತ್ತ್ವಾತ್ ಸಞ್ಜಾಯತೇ ಜ್ಞಾನಮ್ ರಜಸಃ ಲೋಭಃ ಏವ ಚ ।
ಪ್ರಮಾದ-ಮೋಹೌ ತಮಸಃ ಭವತಃ ಅಜ್ಞಾನಮ್ ಏವ ಚ ॥೧೭॥
ಊರ್ಧ್ವಮ್ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಸತ್ತ್ವಸ್ಥಾಃ ಮಧ್ಯೇ ತಿಷ್ಠನ್ತಿ ರಾಜಸಾಃ ।
ಜಘನ್ಯ-ಗುಣ-ವೃತ್ತಿಸ್ಥಾಃ ಅಧಃ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ತಾಮಸಾಃ ॥೧೮॥
ನ ಅನ್ಯಮ್ ಗುಣೇಭ್ಯಃ ಕರ್ತಾರಮ್ ಯದಾ ದ್ರಷ್ಟಾ ಅನುಪಶ್ಯತಿ ।
ಗುಣೇಭ್ಯಃ ಚ ಪರಮ್ ವೇತ್ತಿ ಮತ್-ಭಾವಮ್ ಸಃ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥೧೯॥
ಗುಣಾನ್ ಏತಾನ್ ಅತೀತ್ಯ ತ್ರೀನ್ ದೇಹೀ ದೇಹ-ಸಮುದ್ಭವಾನ್ ।
ಜನ್ಮ-ಮೃತ್ಯು-ಜರಾ-ದುಃಖೈಃ ವಿಮುಕ್ತಃ ಅಮೃತಮ್ ಅಶ್ನುತೇ ॥೨೦॥
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಕೈಃ ಲಿಙ್ಗೈಃ ತ್ರೀನ್ ಗುಣಾನ್ ಏತಾನ್ ಅತೀತಃ ಭವತಿ ಪ್ರಭೋ ।
ಕಿಮ್ ಆಚಾರಃ ಕಥಮ್ ಚ ಏತಾನ್ ತ್ರೀನ್ ಗುಣಾನ್ ಅತಿವರ್ತತೇ ॥೨೧॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಪ್ರಕಾಶಮ್ ಚ ಪ್ರವೃತ್ತಿಮ್ ಚ ಮೋಹಮ್ ಏವ ಚ ಪಾಣ್ಡವ ।
ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ಸಮ್ಪ್ರವೃತ್ತಾನಿ ನ ನಿವೃತ್ತಾನಿ ಕಾಙ್ಕ್ಷತಿ ॥೨೨॥
ಉದಾಸೀನವತ್ ಆಸೀನಃ ಗುಣೈಃ ಯಃ ನ ವಿಚಾಲ್ಯತೇ ।
ಗುಣಾಃ ವರ್ತನ್ತೇ ಇತಿ ಏವಮ್ ಯಃ ಅವತಿಷ್ಠತಿ ನ ಇಙ್ಗತೇ ॥೨೩॥
ಸಮ-ದುಃಖ-ಸುಖಃ ಸ್ವಸ್ಥಃ ಸಮ-ಲೋಷ್ಟ-ಅಶ್ಮ-ಕಾಞ್ಚನಃ ।
ತುಲ್ಯ-ಪ್ರಿಯ-ಅಪ್ರಿಯಃ ಧೀರಃ ತುಲ್ಯ-ನಿನ್ದಾ-ಆತ್ಮ-ಸಂಸ್ತುತಿಃ ॥೨೪॥
ಮಾನ-ಅಪಮಾನಯೋಃ ತುಲ್ಯಃ ತುಲ್ಯಃ ಮಿತ್ರ-ಅರಿ-ಪಕ್ಷಯೋಃ ।
ಸರ್ವ-ಆರಮ್ಭ-ಪರಿತ್ಯಾಗೀ ಗುಣಾತೀತಃ ಸಃ ಉಚ್ಯತೇ ॥೨೫॥
ಮಾಮ್ ಚ ಯಃ ಅವ್ಯಭಿಚಾರೇಣ ಭಕ್ತಿ-ಯೋಗೇನ ಸೇವತೇ ।
ಸಃ ಗುಣಾನ್ ಸಮತೀತ್ಯ ಏತಾನ್ ಬ್ರಹ್ಮ-ಭೂಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ ॥೨೬॥
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಹಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಅಹಮ್ ಅಮೃತಸ್ಯ ಅವ್ಯಯಸ್ಯ ಚ ।
ಶಾಶ್ವತಸ್ಯ ಚ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸುಖಸ್ಯ ಏಕಾನ್ತಿಕಸ್ಯ ಚ ॥೨೭॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ಗುಣ-ತ್ರಯ-ವಿಭಾಗ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ಚತುರ್ದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ಪಞ್ಚದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಪುರುಷೋತ್ತಮ-ಯೋಗಃ ।
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಊರ್ಧ್ವ-ಮೂಲಮ್ ಅಧಃ-ಶಾಖಮ್ ಅಶ್ವತ್ಥಮ್ ಪ್ರಾಹುಃ ಅವ್ಯಯಮ್ ।
ಛನ್ದಾಂಸಿ ಯಸ್ಯ ಪರ್ಣಾನಿ ಯಃ ತಮ್ ವೇದ ಸಃ ವೇದವಿತ್ ॥೧॥
ಅಧಃ ಚ ಊರ್ಧ್ವಮ್ ಪ್ರಸೃತಾಃ ತಸ್ಯ ಶಾಖಾಃ ಗುಣ-ಪ್ರವೃದ್ಧಾಃ ವಿಷಯ-ಪ್ರವಾಲಾಃ ।
ಅಧಃ ಚ ಮೂಲಾನಿ ಅನುಸನ್ತತಾನಿ ಕರ್ಮ-ಅನುಬನ್ಧೀನಿ ಮನುಷ್ಯ-ಲೋಕೇ ॥೨॥
ನ ರೂಪಮ್ಅಸ್ಯ ಇಹ ತಥಾಉಪಲಭ್ಯತೇ ನಅನ್ತಃ ನ ಚಆದಿಃ ನ ಚ ಸಮ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ।
ಅಶ್ವತ್ಥಮ್ ಏನಮ್ ಸುವಿರೂಢ-ಮೂಲಮ್ ಅಸಙ್ಗ-ಶಸ್ತ್ರೇಣ ದೃಢೇನ ಛಿತ್ತ್ವಾ ॥೩॥
ತತಃ ಪದಮ್ ತತ್ ಪರಿಮಾರ್ಗಿತವ್ಯಂ ಯಸ್ಮಿನ್ ಗತಾಃ ನ ನಿವರ್ತನ್ತಿ ಭೂಯಃ ।
ತಮ್ ಏವ ಚ ಆದ್ಯಮ್ ಪುರುಷಮ್ ಪ್ರಪದ್ಯೇ ಯತಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಪ್ರಸೃತಾ ಪುರಾಣೀ ॥೪॥
ನಿರ್ಮಾನ-ಮೋಹಾಃ ಜಿತಸಙ್ಗದೋಷಾಃ ಅಧ್ಯಾತ್ಮ-ನಿತ್ಯಾಃ ವಿನಿವೃತ್ತ-ಕಾಮಾಃ ।
ದ್ವನ್ದ್ವೈಃವಿಮುಕ್ತಾಃಸುಖದುಃಖ-ಸಂಜ್ಞೈಃ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಅಮೂಢಾಃ ಪದಮ್ ಅವ್ಯಯಂ ತತ್॥೫॥
ನ ತತ್ ಭಾಸಯತೇ ಸೂರ್ಯಃ ನ ಶಶಾಙ್ಕಃ ನ ಪಾವಕಃ ।
ಯತ್ ಗತ್ವಾ ನ ನಿವರ್ತನ್ತೇ ತತ್ ಧಾಮ ಪರಮಮ್ ಮಮ ॥೬॥
ಮಮ ಏವ ಅಂಶಃ ಜೀವ-ಲೋಕೇ ಜೀವ-ಭೂತಃ ಸನಾತನಃ ।
ಮನಃ-ಷಷ್ಠಾನಿ-ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರಕೃತಿ-ಸ್ಥಾನಿ ಕರ್ಷತಿ ॥೭॥
ಶರೀರಮ್ ಯತ್ ಅವಾಪ್ನೋತಿ ಯತ್ ಚ ಅಪಿ ಉತ್ಕ್ರಾಮತಿ ಈಶ್ವರಃ ।
ಗೃಹೀತ್ವಾ ಏತಾನಿ ಸಂಯಾತಿ ವಾಯುಃ ಗನ್ಧಾನ್ ಇವ ಆಶಯಾತ್ ॥೮॥
ಶ್ರೋತ್ರಮ್ ಚಕ್ಷುಃ ಸ್ಪರ್ಶನಮ್ ಚ ರಸನಮ್ ಘ್ರಾಣಮ್ ಏವ ಚ ।
ಅಧಿಷ್ಠಾಯ ಮನಃ ಚ ಅಯಮ್ ವಿಷಯಾನ್ ಉಪಸೇವತೇ ॥೯॥
ಉತ್ಕ್ರಾಮನ್ತಮ್ ಸ್ಥಿತಮ್ ವಾ ಅಪಿ ಭುಞ್ಜಾನಮ್ ವಾ ಗುಣ-ಅನ್ವಿತಮ್ ।
ವಿಮೂಢಾಃ ನ ಅನುಪಶ್ಯನ್ತಿ ಪಶ್ಯನ್ತಿ ಜ್ಞಾನ-ಚಕ್ಷುಷಃ ॥೧೦॥
ಯತನ್ತಃ ಯೋಗಿನಃ ಚ ಏನಮ್ ಪಶ್ಯನ್ತಿ ಆತ್ಮನಿ ಅವಸ್ಥಿತಮ್ ।
ಯತನ್ತಃ ಅಪಿ ಅಕೃತ-ಆತ್ಮಾನಃ ನ ಏನಮ್ ಪಶ್ಯನ್ತಿ ಅಚೇತಸಃ ॥೧೧॥
ಯತ್ ಆದಿತ್ಯ-ಗತಂ ತೇಜಃ ಜಗತ್ ಭಾಸಯತೇ ಅಖಿಲಮ್ ।
ಯತ್ ಚನ್ದ್ರಮಸಿ ಯತ್ ಚ ಅಗ್ನೌ ತತ್ ತೇಜಃ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಮಕಮ್ ॥೧೨॥
ಗಾಮ್ ಆವಿಶ್ಯ ಚ ಭೂತಾನಿ ಧಾರಯಾಮಿ ಅಹಮ್ ಓಜಸಾ ।
ಪುಷ್ಣಾಮಿ ಚ ಓಷಧೀಃ ಸರ್ವಾಃ ಸೋಮಃ ಭೂತ್ವಾ ರಸಾತ್ಮಕಃ ॥೧೩॥
ಅಹಮ್ ವೈಶ್ವಾನರಃ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಾಣಿನಾಮ್ ದೇಹಮ್ ಆಶ್ರಿತಃ ।
ಪ್ರಾಣ-ಅಪಾನ-ಸಮ-ಆಯುಕ್ತಃ ಪಚಾಮಿ ಅನ್ನಮ್ ಚತುರ್ವಿಧಮ್ ॥೧೪॥
ಸರ್ವಸ್ಯ ಚ ಅಹಮ್ ಹೃದಿ ಸನ್ನಿವಿಷ್ಟಃ ಮತ್ತಃ ಸ್ಮೃತಿಃ ಜ್ಞಾನಮ್ ಅಪೋಹನಮ್ ಚ ।
ವೇದೈಃ ಚ ಸರ್ವೈಃ ಅಹಮ್ ಏವ ವೇದ್ಯಃ ವೇದಾನ್ತ-ಕೃತ್ ವೇದ-ವಿತ್ ಏವ ಚ ಅಹಮ್॥೧೫॥
ದ್ವೌ ಇಮೌ ಪುರುಷೌ ಲೋಕೇ ಕ್ಷರಃ ಚ ಅಕ್ಷರಃ ಏವ ಚ ।
ಕ್ಷರಃ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಕೂಟಸ್ಥಃ ಅಕ್ಷರಃ ಉಚ್ಯತೇ ॥೧೬॥
ಉತ್ತಮಃ ಪುರುಷಃ ತು ಅನ್ಯಃ ಪರಮ್-ಆತ್ಮಾ ಇತಿ ಉದಾಹೃತಃ ।
ಯಃ ಲೋಕ-ತ್ರಯಮ್ ಆವಿಶ್ಯ ಬಿಭರ್ತಿ ಅವ್ಯಯಃ ಈಶ್ವರಃ ॥೧೭॥
ಯಸ್ಮಾತ್ ಕ್ಷರಮ್ ಅತೀತಃ ಅಹಮ್ ಅಕ್ಷರಾತ್ ಅಪಿ ಚ ಉತ್ತಮಃ ।
ಅತಃ ಅಸ್ಮಿ ಲೋಕೇ ವೇದೇ ಚ ಪ್ರಥಿತಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ ॥೧೮॥
ಯಃ ಮಾಮ್ ಏವಮ್ ಅಸಮ್ಮೂಢಃ ಜಾನಾತಿ ಪುರುಷೋತ್ತಮಮ್ ।
ಸಃ ಸರ್ವ-ವಿತ್ ಭಜತಿ ಮಾಮ್ ಸರ್ವ-ಭಾವೇನ ಭಾರತ ॥೧೯॥
ಇತಿ ಗುಹ್ಯತಮಮ್ ಶಾಸ್ತ್ರಮ್ ಇದಮ್ ಉಕ್ತಮ್ ಮಯಾ ಅನಘ ।
ಏತತ್ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ ಸ್ಯಾತ್ ಕೃತಕೃತ್ಯಃ ಚ ಭಾರತ ॥೨೦॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ಪುರುಷೋತ್ತಮ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ಪಞ್ಚದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ಷೋಡಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ದೈವ-ಆಸುರ-ಸಮ್ಪತ್-ವಿಭಾಗ-ಯೋಗಃ ।
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಅಭಯಮ್ ಸತ್ತ್ವ-ಸಂಶುದ್ಧಿಃ ಜ್ಞಾನ-ಯೋಗ-ವ್ಯವಸ್ಥಿತಿಃ ।
ದಾನಮ್ ದಮಃ ಚ ಯಜ್ಞಃ ಚ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಃ ತಪಃ ಆರ್ಜವಮ್ ॥೧॥
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯಮ್ ಅಕ್ರೋಧಃ ತ್ಯಾಗಃ ಶಾನ್ತಿಃ ಅಪೈಶುನಮ್ ।
ದಯಾ ಭೂತೇಷು ಅಲೋಲುಪ್ತ್ವಮ್ ಮಾರ್ದವಮ್ ಹ್ರೀಃ ಅಚಾಪಲಮ್ ॥೨॥
ತೇಜಃ ಕ್ಷಮಾ ಧೃತಿಃ ಶೌಚಮ್ ಅದ್ರೋಹಃ ನ ಅತಿ-ಮಾನಿತಾ ।
ಭವನ್ತಿ ಸಮ್ಪದಮ್ ದೈವೀಮ್ ಅಭಿಜಾತಸ್ಯ ಭಾರತ ॥೩॥
ದಮ್ಭಃ ದರ್ಪಃ ಅಭಿಮಾನಃ ಚ ಕ್ರೋಧಃ ಪಾರುಷ್ಯಮ್ ಏವ ಚ ।
ಅಜ್ಞಾನಮ್ ಚ ಅಭಿಜಾತಸ್ಯ ಪಾರ್ಥ ಸಮ್ಪದಮ್ ಆಸುರೀಮ್ ॥೪॥
ದೈವೀ ಸಮ್ಪತ್ ವಿಮೋಕ್ಷಾಯ ನಿಬನ್ಧಾಯ ಆಸುರೀ ಮತಾ ।
ಮಾ ಶುಚಃ ಸಮ್ಪದಮ್ ದೈವೀಮ್ ಅಭಿಜಾತಃ ಅಸಿ ಪಾಣ್ಡವ ॥೫॥
ದ್ವೌ ಭೂತ-ಸರ್ಗೌ ಲೋಕೇ ಅಸ್ಮಿನ್ ದೈವಃ ಆಸುರಃ ಏವ ಚ ।
ದೈವಃ ವಿಸ್ತರಶಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಆಸುರಮ್ ಪಾರ್ಥ ಮೇ ಶೃಣು ॥೬॥
ಪ್ರವೃತ್ತಿಮ್ ಚ ನಿವೃತ್ತಿಮ್ ಚ ಜನಾಃ ನ ವಿದುಃ ಆಸುರಾಃ ।
ನ ಶೌಚಮ್ ನ ಅಪಿ ಚ ಆಚಾರಃ ನ ಸತ್ಯಮ್ ತೇಷು ವಿದ್ಯತೇ ॥೭॥
ಅಸತ್ಯಮ್ ಅಪ್ರತಿಷ್ಠಮ್ ತೇ ಜಗತ್ ಆಹುಃ ಅನೀಶ್ವರಮ್ ।
ಅಪರಸ್ಪರ-ಸಮ್ಭೂತಂ ಕಿಮ್ ಅನ್ಯತ್ ಕಾಮ-ಹೈತುಕಮ್ ॥೮॥
ಏತಾಮ್ ದೃಷ್ಟಿಮ್ ಅವಷ್ಟಭ್ಯ ನಷ್ಟ-ಆತ್ಮಾನಃ ಅಲ್ಪ-ಬುದ್ಧಯಃ ।
ಪ್ರಭವನ್ತಿ ಉಗ್ರ-ಕರ್ಮಾಣಃ ಕ್ಷಯಾಯ ಜಗತಃ ಅಹಿತಾಃ ॥೯॥
ಕಾಮಮ್ ಆಶ್ರಿತ್ಯ ದುಷ್ಪೂರಮ್ ದಮ್ಭ-ಮಾನ-ಮದ-ಅನ್ವಿತಾಃ ।
ಮೋಹಾತ್ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಅಸತ್ ಗ್ರಾಹಾನ್ ಪ್ರವರ್ತನ್ತೇ ಅಶುಚಿ-ವ್ರತಾಃ ॥೧೦॥
ಚಿನ್ತಾಮ್ ಅಪರಿಮೇಯಾಮ್ ಚ ಪ್ರಲಯಾನ್ತಾಮ್ ಉಪಾಶ್ರಿತಾಃ ।
ಕಾಮ-ಉಪಭೋಗ-ಪರಮಾಃ ಏತಾವತ್ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಿತಾಃ ॥೧೧॥
ಆಶಾ-ಪಾಶ-ಶತೈಃ ಬದ್ಧಾಃ ಕಾಮ-ಕ್ರೋಧ-ಪರಾಯಣಾಃ ।
ಈಹನ್ತೇ ಕಾಮ-ಭೋಗಾರ್ಥಮ್ ಅನ್ಯಾಯೇನ ಅರ್ಥ-ಸಞ್ಚಯಾನ್ ॥೧೨॥
ಇದಮ್ ಅದ್ಯ ಮಯಾ ಲಬ್ಧಮ್ ಇಮಮ್ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯೇ ಮನೋರಥಮ್ ।
ಇದಮ್ ಅಸ್ತಿ ಇದಮ್ ಅಪಿ ಮೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಪುನಃ ಧನಮ್ ॥೧೩॥
ಅಸೌ ಮಯಾ ಹತಃ ಶತ್ರುಃ ಹನಿಷ್ಯೇ ಚ ಅಪರಾನ್ ಅಪಿ ।
ಈಶ್ವರಃ ಅಹಮ್ ಅಹಂ ಭೋಗೀ ಸಿದ್ಧಃ ಅಹಮ್ ಬಲವಾನ್ ಸುಖೀ ॥೧೪॥
ಆಢ್ಯಃ ಅಭಿಜನವಾನ್ ಅಸ್ಮಿ ಕಃ ಅನ್ಯಃ ಅಸ್ತಿ ಸದೃಶಃ ಮಯಾ ।
ಯಕ್ಷ್ಯೇ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ಮೋದಿಷ್ಯೇ ಇತಿ ಅಜ್ಞಾನ-ವಿಮೋಹಿತಾಃ ॥೧೫॥
ಅನೇಕ-ಚಿತ್ತ-ವಿಭ್ರಾನ್ತಾಃ ಮೋಹ-ಜಾಲ-ಸಮಾವೃತಾಃ ।
ಪ್ರಸಕ್ತಾಃ ಕಾಮ-ಭೋಗೇಷು ಪತನ್ತಿ ನರಕೇ ಅಶುಚೌ ॥೧೬॥
ಆತ್ಮ-ಸಮ್ಭಾವಿತಾಃ ಸ್ತಬ್ಧಾಃ ಧನ-ಮಾನ-ಮದ-ಅನ್ವಿತಾಃ ।
ಯಜನ್ತೇ ನಾಮ-ಯಜ್ಞೈಃ ತೇ ದಮ್ಭೇನ ಅವಿಧಿ-ಪೂರ್ವಕಮ್ ॥೧೭॥
ಅಹಂಕಾರಮ್ ಬಲಮ್ ದರ್ಪಮ್ ಕಾಮಮ್ ಕ್ರೋಧಮ್ ಚ ಸಂಶ್ರಿತಾಃ ।
ಮಾಮ್ ಆತ್ಮ-ಪರ-ದೇಹೇಷು ಪ್ರದ್ವಿಷನ್ತಃ ಅಭ್ಯಸೂಯಕಾಃ ॥೧೮॥
ತಾನ್ ಅಹಮ್ ದ್ವಿಷತಃ ಕ್ರೂರಾನ್ ಸಂಸಾರೇಷು ನರಾಧಮಾನ್ ।
ಕ್ಷಿಪಾಮಿ ಅಜಸ್ರಮ್ ಅಶುಭಾನ್ ಆಸುರೀಷು ಏವ ಯೋನಿಷು ॥೧೯॥
ಆಸುರೀಮ್ ಯೋನಿಮ್ ಆಪನ್ನಾಃ ಮೂಢಾಃ ಜನ್ಮನಿ ಜನ್ಮನಿ ।
ಮಾಮ್ ಅಪ್ರಾಪ್ಯ ಏವ ಕೌನ್ತೇಯ ತತಃ ಯಾನ್ತಿ ಅಧಮಾಮ್ ಗತಿಮ್ ॥೨೦॥
ತ್ರಿವಿಧಮ್ ನರಕಸ್ಯ ಇದಮ್ ದ್ವಾರಮ್ ನಾಶನಮ್ ಆತ್ಮನಃ ।
ಕಾಮಃ ಕ್ರೋಧಃ ತಥಾ ಲೋಭಃ ತಸ್ಮಾತ್ ಏತತ್ ತ್ರಯಮ್ ತ್ಯಜೇತ್ ॥೨೧॥
ಏತೈಃ ವಿಮುಕ್ತಃ ಕೌನ್ತೇಯ ತಮೋ-ದ್ವಾರೈಃ ತ್ರಿಭಿಃ ನರಃ ।
ಆಚರತಿ ಆತ್ಮನಃ ಶ್ರೇಯಃ ತತಃ ಯಾತಿ ಪರಾಮ್ ಗತಿಮ್ ॥೨೨॥
ಯಃ ಶಾಸ್ತ್ರ-ವಿಧಿಮ್ ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ವರ್ತತೇ ಕಾಮ-ಕಾರತಃ ।
ನ ಸಃ ಸಿದ್ಧಿಮ್ ಅವಾಪ್ನೋತಿ ನ ಸುಖಮ್ ನ ಪರಾಮ್ ಗತಿಮ್ ॥೨೩॥
ತಸ್ಮಾತ್ ಶಾಸ್ತ್ರಮ್ ಪ್ರಮಾಣಮ್ ತೇ ಕಾರ್ಯ-ಅಕಾರ್ಯ-ವ್ಯವಸ್ಥಿತೌ ।
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಶಾಸ್ತ್ರ-ವಿಧಾನ-ಉಕ್ತಮ್ ಕರ್ಮ ಕರ್ತುಮ್ ಇಹ ಅರ್ಹಸಿ ॥೨೪॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ದೈವ-ಆಸುರ-ಸಮ್ಪತ್-ವಿಭಾಗ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ಷೋಡಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ಸಪ್ತದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಶ್ರದ್ಧಾ-ತ್ರಯ-ವಿಭಾಗ-ಯೋಗಃ ।
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಯೇ ಶಾಸ್ತ್ರ-ವಿಧಿಮ್ ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಯಜನ್ತೇ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಅನ್ವಿತಾಃ ।
ತೇಷಾಮ್ ನಿಷ್ಠಾ ತು ಕಾ ಕೃಷ್ಣ ಸತ್ತ್ವಮ್ ಆಹೋ ರಜಃ ತಮಃ ॥೧॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ತ್ರಿವಿಧಾ ಭವತಿ ಶ್ರದ್ಧಾ ದೇಹಿನಾಮ್ ಸಾ ಸ್ವಭಾವಜಾ ।
ಸಾತ್ತ್ವಿಕೀ ರಾಜಸೀ ಚ ಏವ ತಾಮಸೀ ಚ ಇತಿ ತಾಮ್ ಶೃಣು ॥೨॥
ಸತ್ತ್ವ-ಅನುರೂಪಾ ಸರ್ವಸ್ಯ ಶ್ರದ್ಧಾ ಭವತಿ ಭಾರತ ।
ಶ್ರದ್ಧಾಮಯಃ ಅಯಮ್ ಪುರುಷಃ ಯಃ ಯತ್ ಶ್ರದ್ಧಃ ಸಃ ಏವ ಸಃ ॥೩॥
ಯಜನ್ತೇ ಸಾತ್ತ್ವಿಕಾಃ ದೇವಾನ್ ಯಕ್ಷ-ರಕ್ಷಾಂಸಿ ರಾಜಸಾಃ ।
ಪ್ರೇತಾನ್ ಭೂತಗಣಾನ್ ಚ ಅನ್ಯೇ ಯಜನ್ತೇ ತಾಮಸಾಃ ಜನಾಃ ॥೪॥
ಅಶಾಸ್ತ್ರ-ವಿಹಿತಮ್ ಘೋರಮ್ ತಪ್ಯನ್ತೇ ಯೇ ತಪಃ ಜನಾಃ ।
ದಮ್ಭ-ಅಹಂಕಾರ-ಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಕಾಮ-ರಾಗ-ಬಲ-ಅನ್ವಿತಾಃ ॥೫॥
ಕರ್ಷಯನ್ತಃ ಶರೀರಸ್ಥಮ್ ಭೂತ-ಗ್ರಾಮಮ್ ಅಚೇತಸಃ ।
ಮಾಮ್ ಚ ಏವ ಅನ್ತಃ-ಶರೀರಸ್ಥಮ್ ತಾನ್ ವಿದ್ಧಿ ಆಸುರ-ನಿಶ್ಚಯಾನ್ ॥೬॥
ಆಹಾರಃ ತು ಅಪಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ತ್ರಿವಿಧಃ ಭವತಿ ಪ್ರಿಯಃ ।
ಯಜ್ಞಃ ತಪಃ ತಥಾ ದಾನಮ್ ತೇಷಾಮ್ ಭೇದಮ್ ಇಮಮ್ ಶೃಣು ॥೭॥
ಆಯುಃ-ಸತ್ತ್ವ-ಬಲ-ಆರೋಗ್ಯ-ಸುಖ-ಪ್ರೀತಿ-ವಿವರ್ಧನಾಃ ।
ರಸ್ಯಾಃ ಸ್ನಿಗ್ಧಾಃ ಸ್ಥಿರಾಃ ಹೃದ್ಯಾಃ ಆಹಾರಾಃ ಸಾತ್ತ್ವಿಕ-ಪ್ರಿಯಾಃ ॥೮॥
ಕಟ್ವಮ್ಲ-ಲವಣ-ಅತಿ-ಉಷ್ಣ-ತೀಕ್ಷ್ಣ-ರೂಕ್ಷ-ವಿದಾಹಿನಃ ।
ಆಹಾರಾಃ ರಾಜಸಸ್ಯ ಇಷ್ಟಾಃ ದುಃಖ-ಶೋಕ-ಆಮಯ-ಪ್ರದಾಃ ॥೯॥
ಯಾತಯಾಮಮ್ ಗತ-ರಸಮ್ ಪೂತಿ ಪರ್ಯುಷಿತಮ್ ಚ ಯತ್ ।
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಮ್ ಅಪಿ ಚ ಅಮೇಧ್ಯಮ್ ಭೋಜನಮ್ ತಾಮಸ-ಪ್ರಿಯಮ್ ॥೧೦॥
ಅಫಲ-ಆಕಾಙ್ಕ್ಷಿಭಿಃ ಯಜ್ಞಃ ವಿಧಿ-ದೃಷ್ಟಃ ಯಃ ಇಜ್ಯತೇ ।
ಯಷ್ಟವ್ಯಮ್ ಏವ ಇತಿ ಮನಃ ಸಮಾಧಾಯ ಸಃ ಸಾತ್ತ್ವಿಕಃ ॥೧೧॥
ಅಭಿಸನ್ಧಾಯ ತು ಫಲಮ್ ದಮ್ಭಾರ್ಥಮ್ ಅಪಿ ಚ ಏವ ಯತ್ ।
ಇಜ್ಯತೇ ಭರತ-ಶ್ರೇಷ್ಠ ತಮ್ ಯಜ್ಞಮ್ ವಿದ್ಧಿ ರಾಜಸಮ್ ॥೧೨॥
ವಿಧಿ-ಹೀನಮ್ ಅಸೃಷ್ಟ-ಅನ್ನಮ್ ಮನ್ತ್ರ-ಹೀನಮ್ ಅದಕ್ಷಿಣಮ್ ।
ಶ್ರದ್ಧಾ-ವಿರಹಿತಮ್ ಯಜ್ಞಮ್ ತಾಮಸಮ್ ಪರಿಚಕ್ಷತೇ ॥೧೩॥
ದೇವ-ದ್ವಿಜ-ಗುರು-ಪ್ರಾಜ್ಞ-ಪೂಜನಮ್ ಶೌಚಮ್ ಆರ್ಜವಮ್ ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮ್ ಅಹಿಂಸಾ ಚ ಶಾರೀರಮ್ ತಪಃ ಉಚ್ಯತೇ ॥೧೪॥
ಅನುದ್ವೇಗಕರಮ್ ವಾಕ್ಯಮ್ ಸತ್ಯಮ್ ಪ್ರಿಯ-ಹಿತಮ್ ಚ ಯತ್ ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯ-ಅಭ್ಯಸನಮ್ ಚ ಏವ ವಾಙ್ಮಯಮ್ ತಪಃ ಉಚ್ಯತೇ ॥೧೫॥
ಮನಃ-ಪ್ರಸಾದಃ ಸೌಮ್ಯತ್ವಮ್ ಮೌನಮ್ ಆತ್ಮ-ವಿನಿಗ್ರಹಃ ।
ಭಾವ-ಸಂಶುದ್ಧಿಃ ಇತಿ ಏತತ್ ತಪಃ ಮಾನಸಮ್ ಉಚ್ಯತೇ ॥೧೬॥
ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಪರಯಾ ತಪ್ತಮ್ ತಪಃ ತತ್ ತ್ರಿವಿಧಮ್ ನರೈಃ ।
ಅಫಲ-ಆಕಾಙ್ಕ್ಷಿಭಿಃ ಯುಕ್ತೈಃ ಸಾತ್ತ್ವಿಕಮ್ ಪರಿಚಕ್ಷತೇ ॥೧೭॥
ಸತ್ಕಾರ-ಮಾನ-ಪೂಜಾರ್ಥಮ್ ತಪಃ ದಮ್ಭೇನ ಚ ಏವ ಯತ್ ।
ಕ್ರಿಯತೇ ತತ್ ಇಹ ಪ್ರೋಕ್ತಮ್ ರಾಜಸಮ್ ಚಲಮ್ ಅಧ್ರುವಮ್ ॥೧೮॥
ಮೂಢ-ಗ್ರಾಹೇಣ ಆತ್ಮನಃ ಯತ್ ಪೀಡಯಾ ಕ್ರಿಯತೇ ತಪಃ ।
ಪರಸ್ಯ ಉತ್ಸಾದನಾರ್ಥಮ್ ವಾ ತತ್ ತಾಮಸಮ್ ಉದಾಹೃತಮ್ ॥೧೯॥
ದಾತವ್ಯಮ್ ಇತಿ ಯತ್ ದಾನಮ್ ದೀಯತೇ ಅನುಪಕಾರಿಣೇ ।
ದೇಶೇ ಕಾಲೇ ಚ ಪಾತ್ರೇ ಚ ತತ್ ದಾನಮ್ ಸಾತ್ತ್ವಿಕಮ್ ಸ್ಮೃತಮ್ ॥೨೦॥
ಯತ್ ತು ಪ್ರತಿ-ಉಪಕಾರಾರ್ಥಮ್ ಫಲಮ್ ಉದ್ದಿಶ್ಯ ವಾ ಪುನಃ ।
ದೀಯತೇ ಚ ಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಮ್ ತತ್ ದಾನಮ್ ರಾಜಸಮ್ ಸ್ಮೃತಮ್ ॥೨೧॥
ಅದೇಶ-ಕಾಲೇ ಯತ್ ದಾನಮ್ ಅಪಾತ್ರೇಭ್ಯಃ ಚ ದೀಯತೇ ।
ಅಸತ್ಕೃತಮ್ ಅವಜ್ಞಾತಮ್ ತತ್ ತಾಮಸಮ್ ಉದಾಹೃತಮ್ ॥೨೨॥
ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ನಿರ್ದೇಶಃ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ತ್ರಿವಿಧಃ ಸ್ಮೃತಃ ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ತೇನ ವೇದಾಃ ಚ ಯಜ್ಞಾಃ ಚ ವಿಹಿತಾಃ ಪುರಾ ॥೨೩॥
ತಸ್ಮಾತ್ ಓಂ ಇತಿ ಉದಾಹೃತ್ಯ ಯಜ್ಞ-ದಾನ-ತಪಃ-ಕ್ರಿಯಾಃ ।
ಪ್ರವರ್ತನ್ತೇ ವಿಧಾನ-ಉಕ್ತಾಃ ಸತತಮ್ ಬ್ರಹ್ಮ-ವಾದಿನಾಮ್ ॥೨೪॥
ತತ್ ಇತಿ ಅನಭಿಸನ್ಧಾಯ ಫಲಮ್ ಯಜ್ಞ-ತಪಃ-ಕ್ರಿಯಾಃ ।
ದಾನ-ಕ್ರಿಯಾಃ ಚ ವಿವಿಧಾಃ ಕ್ರಿಯನ್ತೇ ಮೋಕ್ಷ-ಕಾಙ್ಕ್ಷಿಭಿಃ ॥೨೫॥
ಸತ್-ಭಾವೇ ಸಾಧು-ಭಾವೇ ಚ ಸತ್ ಇತಿ ಏತತ್ ಪ್ರಯುಜ್ಯತೇ ।
ಪ್ರಶಸ್ತೇ ಕರ್ಮಣಿ ತಥಾ ಸತ್ ಶಬ್ದಃ ಪಾರ್ಥ ಯುಜ್ಯತೇ ॥೨೬॥
ಯಜ್ಞೇ ತಪಸಿ ದಾನೇ ಚ ಸ್ಥಿತಿಃ ಸತ್ ಇತಿ ಚ ಉಚ್ಯತೇ ।
ಕರ್ಮ ಚ ಏವ ತತ್-ಅರ್ಥೀಯಮ್ ಸತ್ ಇತಿ ಏವ ಅಭಿಧೀಯತೇ ॥೨೭॥
ಅಶ್ರದ್ಧಯಾ ಹುತಮ್ ದತ್ತಮ್ ತಪಃ ತಪ್ತಮ್ ಕೃತಮ್ ಚ ಯತ್ ।
ಅಸತ್ ಇತಿ ಉಚ್ಯತೇ ಪಾರ್ಥ ನ ಚ ತತ್ ಪ್ರೇತ್ಯ ನೋ ಇಹ ॥೨೮॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ಶ್ರದ್ಧಾ-ತ್ರಯ-ವಿಭಾಗ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ಸಪ್ತದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮

ಅಥ ಅಷ್ಟಾದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ । ಮೋಕ್ಷ-ಸಂನ್ಯಾಸ-ಯೋಗಃ ।
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ಸಂನ್ಯಾಸಸ್ಯ ಮಹಾ-ಬಾಹೋ ತತ್ತ್ವಮ್ ಇಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಮ್ ।
ತ್ಯಾಗಸ್ಯ ಚ ಹೃಷೀಕೇಶ ಪೃಥಕ್ ಕೇಶಿ-ನಿಷೂದನ ॥೧॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಕಾಮ್ಯಾನಾಮ್ ಕರ್ಮಣಾಮ್ ನ್ಯಾಸಮ್ ಸಂನ್ಯಾಸಮ್ ಕವಯಃ ವಿದುಃ ।
ಸರ್ವ-ಕರ್ಮ-ಫಲ-ತ್ಯಾಗಮ್ ಪ್ರಾಹುಃ ತ್ಯಾಗಮ್ ವಿಚಕ್ಷಣಾಃ ॥೨॥
ತ್ಯಾಜ್ಯಮ್ ದೋಷವತ್ ಇತಿ ಏಕೇ ಕರ್ಮ ಪ್ರಾಹುಃ ಮನೀಷಿಣಃ ।
ಯಜ್ಞ-ದಾನ-ತಪಃ-ಕರ್ಮ ನ ತ್ಯಾಜ್ಯಮ್ ಇತಿ ಚ ಅಪರೇ ॥೩॥
ನಿಶ್ಚಯಮ್ ಶೃಣು ಮೇ ತತ್ರ ತ್ಯಾಗೇ ಭರತಸತ್ತಮ ।
ತ್ಯಾಗಃ ಹಿ ಪುರುಷ-ವ್ಯಾಘ್ರ ತ್ರಿವಿಧಃ ಸಮ್ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ ॥೪॥
ಯಜ್ಞ-ದಾನ-ತಪಃ-ಕರ್ಮ ನ ತ್ಯಾಜ್ಯಮ್ ಕಾರ್ಯಮ್ ಏವ ತತ್ ।
ಯಜ್ಞಃ ದಾನಮ್ ತಪಃ ಚ ಏವ ಪಾವನಾನಿ ಮನೀಷಿಣಾಮ್ ॥೫॥
ಏತಾನಿ ಅಪಿ ತು ಕರ್ಮಾಣಿ ಸಙ್ಗಮ್ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಫಲಾನಿ ಚ ।
ಕರ್ತವ್ಯಾನಿ ಇತಿ ಮೇ ಪಾರ್ಥ ನಿಶ್ಚಿತಮ್ ಮತಮ್ ಉತ್ತಮಮ್ ॥೬॥
ನಿಯತಸ್ಯ ತು ಸಂನ್ಯಾಸಃ ಕರ್ಮಣಃ ನ ಉಪಪದ್ಯತೇ ।
ಮೋಹಾತ್ ತಸ್ಯ ಪರಿತ್ಯಾಗಃ ತಾಮಸಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಃ ॥೭॥
ದುಃಖಮ್ ಇತಿ ಏವ ಯತ್ ಕರ್ಮ ಕಾಯ-ಕ್ಲೇಶ-ಭಯಾತ್ ತ್ಯಜೇತ್ ।
ಸಃ ಕೃತ್ವಾ ರಾಜಸಮ್ ತ್ಯಾಗಮ್ ನ ಏವ ತ್ಯಾಗ-ಫಲಮ್ ಲಭೇತ್ ॥೮॥
ಕಾರ್ಯಮ್ ಇತಿ ಏವ ಯತ್ ಕರ್ಮ ನಿಯತಮ್ ಕ್ರಿಯತೇ ಅರ್ಜುನ ।
ಸಙ್ಗಮ್ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಫಲಮ್ ಚ ಏವ ಸಃ ತ್ಯಾಗಃ ಸಾತ್ತ್ವಿಕಃ ಮತಃ ॥೯॥
ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ಅಕುಶಲಮ್ ಕರ್ಮ ಕುಶಲೇ ನ ಅನುಷಜ್ಜತೇ ।
ತ್ಯಾಗೀ ಸತ್ತ್ವ-ಸಮಾವಿಷ್ಟಃ ಮೇಧಾವೀ ಛಿನ್ನ-ಸಂಶಯಃ ॥೧೦॥
ನ ಹಿ ದೇಹ-ಭೃತಾ ಶಕ್ಯಮ್ ತ್ಯಕ್ತುಮ್ ಕರ್ಮಾಣಿ ಅಶೇಷತಃ ।
ಯಃ ತು ಕರ್ಮ-ಫಲ-ತ್ಯಾಗೀ ಸಃ ತ್ಯಾಗೀ ಇತಿ ಅಭಿಧೀಯತೇ ॥೧೧॥
ಅನಿಷ್ಟಮ್ ಇಷ್ಟಮ್ ಮಿಶ್ರಮ್ ಚ ತ್ರಿವಿಧಮ್ ಕರ್ಮಣಃ ಫಲಮ್ ।
ಭವತಿ ಅತ್ಯಾಗಿನಾಮ್ ಪ್ರೇತ್ಯ ನ ತು ಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಮ್ ಕ್ವಚಿತ್ ॥೧೨॥
ಪಞ್ಚ ಏತಾನಿ ಮಹಾ-ಬಾಹೋ ಕಾರಣಾನಿ ನಿಬೋಧ ಮೇ ।
ಸಾಙ್ಖ್ಯೇ ಕೃತ-ಅನ್ತೇ ಪ್ರೋಕ್ತಾನಿ ಸಿದ್ಧಯೇ ಸರ್ವ-ಕರ್ಮಣಾಮ್ ॥೧೩॥
ಅಧಿಷ್ಠಾನಮ್ ತಥಾ ಕರ್ತಾ ಕರಣಮ್ ಚ ಪೃಥಕ್-ವಿಧಮ್ ।
ವಿವಿಧಾಃ ಚ ಪೃಥಕ್ ಚೇಷ್ಟಾಃ ದೈವಮ್ ಚ ಏವ ಅತ್ರ ಪಞ್ಚಮಮ್ ॥೧೪॥
ಶರೀರ-ವಾಕ್-ಮನೋಭಿಃ ಯತ್ ಕರ್ಮ ಪ್ರಾರಭತೇ ನರಃ ।
ನ್ಯಾಯ್ಯಮ್ ವಾ ವಿಪರೀತಂ ವಾ ಪಞ್ಚ ಏತೇ ತಸ್ಯ ಹೇತವಃ ॥೧೫॥
ತತ್ರ ಏವಮ್ ಸತಿ ಕರ್ತಾರಮ್ ಆತ್ಮಾನಮ್ ಕೇವಲಮ್ ತು ಯಃ ।
ಪಶ್ಯತಿ ಅಕೃತ-ಬುದ್ಧಿತ್ವಾತ್ ನ ಸಃ ಪಶ್ಯತಿ ದುರ್ಮತಿಃ ॥೧೬॥
ಯಸ್ಯ ನ ಅಹಂಕೃತಃ ಭಾವಃ ಬುದ್ಧಿಃ ಯಸ್ಯ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ ।
ಹತ್ವಾ ಅಪಿ ಸಃ ಇಮಾನ್ ಲೋಕಾನ್ ನ ಹನ್ತಿ ನ ನಿಬಧ್ಯತೇ ॥೧೭॥
ಜ್ಞಾನಮ್ ಜ್ಞೇಯಮ್ ಪರಿಜ್ಞಾತಾ ತ್ರಿವಿಧಾ ಕರ್ಮ-ಚೋದನಾ ।
ಕರಣಮ್ ಕರ್ಮ ಕರ್ತಾ ಇತಿ ತ್ರಿವಿಧಃ ಕರ್ಮ-ಸಂಗ್ರಹಃ ॥೧೮॥
ಜ್ಞಾನಮ್ ಕರ್ಮ ಚ ಕರ್ತಾ ಚ ತ್ರಿಧಾ ಏವ ಗುಣ-ಭೇದತಃ ।
ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಗುಣ-ಸಙ್ಖ್ಯಾನೇ ಯಥಾವತ್ ಶೃಣು ತಾನಿ ಅಪಿ ॥೧೯॥
ಸರ್ವ-ಭೂತೇಷು ಯೇನ ಏಕಮ್ ಭಾವಮ್ ಅವ್ಯಯಮ್ ಈಕ್ಷತೇ ।
ಅವಿಭಕ್ತಮ್ ವಿಭಕ್ತೇಷು ತತ್ ಜ್ಞಾನಮ್ ವಿದ್ಧಿ ಸಾತ್ತ್ವಿಕಮ್ ॥೨೦॥
ಪೃಥಕ್ತ್ವೇನ ತು ಯತ್ ಜ್ಞಾನಮ್ ನಾನಾ-ಭಾವಾನ್ ಪೃಥಕ್-ವಿಧಾನ್ ।
ವೇತ್ತಿ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ತತ್ ಜ್ಞಾನಮ್ ವಿದ್ಧಿ ರಾಜಸಮ್ ॥೨೧॥
ಯತ್ ತು ಕೃತ್ಸ್ನವತ್ ಏಕಸ್ಮಿನ್ ಕಾರ್ಯೇ ಸಕ್ತಮ್ ಅಹೈತುಕಮ್ ।
ಅತತ್ತ್ವಾರ್ಥವತ್ ಅಲ್ಪಮ್ ಚ ತತ್ ತಾಮಸಮ್ ಉದಾಹೃತಮ್ ॥೨೨॥
ನಿಯತಮ್ ಸಙ್ಗ-ರಹಿತಮ್ ಅರಾಗ-ದ್ವೇಷತಃ ಕೃತಮ್ ।
ಅಫಲ-ಪ್ರೇಪ್ಸುನಾ ಕರ್ಮ ಯತ್ ತತ್ ಸಾತ್ತ್ವಿಕಮ್ ಉಚ್ಯತೇ ॥೨೩॥
ಯತ್ ತು ಕಾಮ-ಈಪ್ಸುನಾ ಕರ್ಮ ಸಾಹಂಕಾರೇಣ ವಾ ಪುನಃ ।
ಕ್ರಿಯತೇ ಬಹುಲ ಆಯಾಸಮ್ ತತ್ ರಾಜಸಮ್ ಉದಾಹೃತಮ್ ॥೨೪॥
ಅನುಬನ್ಧಮ್ ಕ್ಷಯಮ್ ಹಿಂಸಾಮ್ ಅನಪೇಕ್ಷ್ಯ ಚ ಪೌರುಷಮ್ ।
ಮೋಹಾತ್ ಆರಭ್ಯತೇ ಕರ್ಮ ಯತ್ ತತ್ ತಾಮಸಮ್ ಉಚ್ಯತೇ ॥೨೫॥
ಮುಕ್ತ-ಸಙ್ಗಃ ಅನಹಂ-ವಾದೀ ಧೃತಿ-ಉತ್ಸಾಹ-ಸಮನ್ವಿತಃ ।
ಸಿದ್ಧಿ-ಅಸಿದ್ಧ್ಯೋಃ ನಿರ್ವಿಕಾರಃ ಕರ್ತಾ ಸಾತ್ತ್ವಿಕಃ ಉಚ್ಯತೇ ॥೨೬॥
ರಾಗೀ ಕರ್ಮ-ಫಲ-ಪ್ರೇಪ್ಸುಃ ಲುಬ್ಧಃ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕಃ ಅಶುಚಿಃ ।
ಹರ್ಷ-ಶೋಕ-ಅನ್ವಿತಃ ಕರ್ತಾ ರಾಜಸಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಃ ॥೨೭॥
ಅಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಾಕೃತಃ ಸ್ತಬ್ಧಃ ಶಠಃ ನೈಷ್ಕೃತಿಕಃ ಅಲಸಃ ।
ವಿಷಾದೀ ದೀರ್ಘ-ಸೂತ್ರೀ ಚ ಕರ್ತಾ ತಾಮಸಃ ಉಚ್ಯತೇ ॥೨೮॥
ಬುದ್ಧೇಃ ಭೇದಮ್ ಧೃತೇಃ ಚ ಏವ ಗುಣತಃ ತ್ರಿವಿಧಮ್ ಶೃಣು ।
ಪ್ರೋಚ್ಯಮಾನಮ್ ಅಶೇಷೇಣ ಪೃಥಕ್ತ್ವೇನ ಧನಞ್ಜಯ ॥೨೯॥
ಪ್ರವೃತ್ತಿಮ್ ಚ ನಿವೃತ್ತಿಮ್ ಚ ಕಾರ್ಯ-ಅಕಾರ್ಯೇ ಭಯ-ಅಭಯೇ ।
ಬನ್ಧಮ್ ಮೋಕ್ಷಮ್ ಚ ಯಾ ವೇತ್ತಿ ಬುದ್ಧಿಃ ಸಾ ಪಾರ್ಥ ಸಾತ್ತ್ವಿಕೀ ॥೩೦॥
ಯಯಾ ಧರ್ಮಮ್ ಅಧರ್ಮಮ್ ಚ ಕಾರ್ಯಮ್ ಚ ಅಕಾರ್ಯಮ್ ಏವ ಚ ।
ಅಯಥಾವತ್ ಪ್ರಜಾನಾತಿ ಬುದ್ಧಿಃ ಸಾ ಪಾರ್ಥ ರಾಜಸೀ ॥೩೧॥
ಅಧರ್ಮಮ್ ಧರ್ಮಮ್ ಇತಿ ಯಾ ಮನ್ಯತೇ ತಮಸಾ ಆವೃತಾ ।
ಸರ್ವ-ಅರ್ಥಾನ್ ವಿಪರೀತಾನ್ ಚ ಬುದ್ಧಿಃ ಸಾ ಪಾರ್ಥ ತಾಮಸೀ ॥೩೨॥
ಧೃತ್ಯಾ ಯಯಾ ಧಾರಯತೇ ಮನಃ-ಪ್ರಾಣ-ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಕ್ರಿಯಾಃ ।
ಯೋಗೇನ ಅವ್ಯಭಿಚಾರಿಣ್ಯಾ ಧೃತಿಃ ಸಾ ಪಾರ್ಥ ಸಾತ್ತ್ವಿಕೀ ॥೩೩॥
ಯಯಾ ತು ಧರ್ಮ-ಕಾಮ-ಅರ್ಥಾನ್ ಧೃತ್ಯಾ ಧಾರಯತೇ ಅರ್ಜುನ ।
ಪ್ರಸಙ್ಗೇನ ಫಲ-ಆಕಾಙ್ಕ್ಷೀ ಧೃತಿಃ ಸಾ ಪಾರ್ಥ ರಾಜಸೀ ॥೩೪॥
ಯಯಾ ಸ್ವಪ್ನಮ್ ಭಯಮ್ ಶೋಕಮ್ ವಿಷಾದಮ್ ಮದಮ್ ಏವ ಚ ।
ನ ವಿಮುಞ್ಚತಿ ದುರ್ಮೇಧಾ ಧೃತಿಃ ಸಾ ಪಾರ್ಥ ತಾಮಸೀ ॥೩೫॥
ಸುಖಮ್ ತು ಇದಾನೀಮ್ ತ್ರಿವಿಧಮ್ ಶೃಣು ಮೇ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಅಭ್ಯಾಸಾತ್ ರಮತೇ ಯತ್ರ ದುಃಖಾನ್ತಮ್ ಚ ನಿಗಚ್ಛತಿ ॥೩೬॥
ಯತ್ ತತ್ ಅಗ್ರೇ ವಿಷಮ್ ಇವ ಪರಿಣಾಮೇ ಅಮೃತ-ಉಪಮಮ್ ।
ತತ್ ಸುಖಮ್ ಸಾತ್ತ್ವಿಕಮ್ ಪ್ರೋಕ್ತಮ್ ಆತ್ಮ-ಬುದ್ಧಿ-ಪ್ರಸಾದಜಮ್ ॥೩೭॥
ವಿಷಯ-ಇನ್ದ್ರಿಯ-ಸಂಯೋಗಾತ್ ಯತ್ ತತ್ ಅಗ್ರೇ ಅಮೃತ-ಉಪಮಮ್ ।
ಪರಿಣಾಮೇ ವಿಷಮ್ ಇವ ತತ್ ಸುಖಮ್ ರಾಜಸಮ್ ಸ್ಮೃತಮ್ ॥೩೮॥
ಯತ್ ಅಗ್ರೇ ಚ ಅನುಬನ್ಧೇ ಚ ಸುಖಮ್ ಮೋಹನಮ್ ಆತ್ಮನಃ ।
ನಿದ್ರಾ-ಆಲಸ್ಯ-ಪ್ರಮಾದ-ಉತ್ಥಮ್ ತತ್ ತಾಮಸಮ್ ಉದಾಹೃತಮ್ ॥೩೯॥
ನ ತತ್ ಅಸ್ತಿ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮ್ ವಾ ದಿವಿ ದೇವೇಷು ವಾ ಪುನಃ ।
ಸತ್ತ್ವಮ್ ಪ್ರಕೃತಿಜೈಃ ಮುಕ್ತಮ್ ಯತ್ ಏಭಿಃ ಸ್ಯಾತ್ ತ್ರಿಭಿಃ ಗುಣೈಃ ॥೪೦॥
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ-ಕ್ಷತ್ರಿಯ-ವಿಶಾಮ್ ಶೂದ್ರಾಣಾಮ್ ಚ ಪರನ್ತಪ ।
ಕರ್ಮಾಣಿ ಪ್ರವಿಭಕ್ತಾನಿ ಸ್ವಭಾವ-ಪ್ರಭವೈಃ ಗುಣೈಃ ॥೪೧॥
ಶಮಃ ದಮಃ ತಪಃ ಶೌಚಮ್ ಕ್ಷಾನ್ತಿಃ ಆರ್ಜವಮ್ ಏವ ಚ ।
ಜ್ಞಾನಮ್ ವಿಜ್ಞಾನಮ್ ಆಸ್ತಿಕ್ಯಮ್ ಬ್ರಹ್ಮ-ಕರ್ಮ ಸ್ವಭಾವಜಮ್ ॥೪೨॥
ಶೌರ್ಯಮ್ ತೇಜಃ ಧೃತಿಃ ದಾಕ್ಷ್ಯಮ್ ಯುದ್ಧೇ ಚ ಅಪಿ ಅಪಲಾಯನಮ್ ।
ದಾನಮ್ ಈಶ್ವರ-ಭಾವಃ ಚ ಕ್ಷಾತ್ರಮ್ ಕರ್ಮ ಸ್ವಭಾವಜಮ್ ॥೪೩॥
ಕೃಷಿ-ಗೌರಕ್ಷ್ಯ-ವಾಣಿಜ್ಯಮ್ ವೈಶ್ಯ-ಕರ್ಮ ಸ್ವಭಾವಜಮ್ ।
ಪರಿಚರ್ಯಾ-ಆತ್ಮಕಮ್ ಕರ್ಮ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಅಪಿ ಸ್ವಭಾವಜಮ್ ॥೪೪॥
ಸ್ವೇ ಸ್ವೇ ಕರ್ಮಣಿ ಅಭಿರತಃ ಸಂಸಿದ್ಧಿಮ್ ಲಭತೇ ನರಃ ।
ಸ್ವಕರ್ಮ-ನಿರತಃ ಸಿದ್ಧಿಮ್ ಯಥಾ ವಿನ್ದತಿ ತತ್ ಶೃಣು ॥೪೫॥
ಯತಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಭೂತಾನಾಮ್ ಯೇನ ಸರ್ವಮ್ ಇದಮ್ ತತಮ್ ।
ಸ್ವಕರ್ಮಣಾ ತಮ್ ಅಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ಸಿದ್ಧಿಮ್ ವಿನ್ದತಿ ಮಾನವಃ ॥೪೬॥
ಶ್ರೇಯಾನ್ ಸ್ವಧರ್ಮಃ ವಿಗುಣಃ ಪರ-ಧರ್ಮಾತ್ ಸ್ವನುಷ್ಠಿತಾತ್ ।
ಸ್ವಭಾವ-ನಿಯತಮ್ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವನ್ ನ ಆಪ್ನೋತಿ ಕಿಲ್ಬಿಷಮ್ ॥೪೭॥
ಸಹಜಮ್ ಕರ್ಮ ಕೌನ್ತೇಯ ಸದೋಷಮ್ ಅಪಿ ನ ತ್ಯಜೇತ್ ।
ಸರ್ವಾರಮ್ಭಾಃ ಹಿ ದೋಷೇಣ ಧೂಮೇನ ಅಗ್ನಿಃ ಇವ ಆವೃತಾಃ ॥೪೮॥
ಅಸಕ್ತ-ಬುದ್ಧಿಃ ಸರ್ವತ್ರ ಜಿತ-ಆತ್ಮಾ ವಿಗತ-ಸ್ಪೃಹಃ ।
ನೈಷ್ಕರ್ಮ್ಯ-ಸಿದ್ಧಿಮ್ ಪರಮಾಮ್ ಸಂನ್ಯಾಸೇನ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥೪೯॥
ಸಿದ್ಧಿಮ್ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಯಥಾ ಬ್ರಹ್ಮ ತಥಾ ಆಪ್ನೋತಿ ನಿಬೋಧ ಮೇ ।
ಸಮಾಸೇನ ಏವ ಕೌನ್ತೇಯ ನಿಷ್ಠಾ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಯಾ ಪರಾ ॥೫೦॥
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಿಶುದ್ಧಯಾ ಯುಕ್ತೋ ಧೃತ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ನಿಯಮ್ಯ ಚ ।
ಶಬ್ದಾದೀನ್ವಿಷಯಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ರಾಗದ್ವೇಷೌ ವ್ಯುದಸ್ಯ ಚ ॥೫೧॥
ವಿವಿಕ್ತ-ಸೇವೀ ಲಘು-ಆಶೀ ಯತ-ವಾಕ್-ಕಾಯ-ಮಾನಸಃ ।
ಧ್ಯಾನ-ಯೋಗ-ಪರಃ ನಿತ್ಯಮ್ ವೈರಾಗ್ಯಮ್ ಸಮುಪಾಶ್ರಿತಃ ॥೫೨॥
ಅಹಂಕಾರಮ್ ಬಲಮ್ ದರ್ಪಮ್ ಕಾಮಮ್ ಕ್ರೋಧಮ್ ಪರಿಗ್ರಹಮ್ ।
ವಿಮುಚ್ಯ ನಿರ್ಮಮಃ ಶಾನ್ತಃ ಬ್ರಹ್ಮ-ಭೂಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ ॥೫೩॥
ಬ್ರಹ್ಮ-ಭೂತಃ ಪ್ರಸನ್ನ-ಆತ್ಮಾ ನ ಶೋಚತಿ ನ ಕಾಙ್ಕ್ಷತಿ ।
ಸಮಃ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಮತ್-ಭಕ್ತಿಮ್ ಲಭತೇ ಪರಾಮ್ ॥೫೪॥
ಭಕ್ತ್ಯಾ ಮಾಮ್ ಅಭಿಜಾನಾತಿ ಯಾವಾನ್ ಯಃ ಚ ಅಸ್ಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ ।
ತತಃ ಮಾಮ್ ತತ್ತ್ವತಃ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಿಶತೇ ತತ್ ಅನನ್ತರಮ್ ॥೫೫॥
ಸರ್ವ-ಕರ್ಮಾಣಿ ಅಪಿ ಸದಾ ಕುರ್ವಾಣಃ ಮತ್-ವ್ಯಪಾಶ್ರಯಃ ।
ಮತ್-ಪ್ರಸಾದಾತ್ ಅವಾಪ್ನೋತಿ ಶಾಶ್ವತಮ್ ಪದಮ್ ಅವ್ಯಯಮ್ ॥೫೬॥
ಚೇತಸಾ ಸರ್ವ-ಕರ್ಮಾಣಿ ಮಯಿ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಮತ್-ಪರಃ ।
ಬುದ್ಧಿ-ಯೋಗಮ್ ಉಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಮತ್-ಚಿತ್ತಃ ಸತತಮ್ ಭವ ॥೫೭॥
ಮತ್-ಚಿತ್ತಃ ಸರ್ವ-ದುರ್ಗಾಣಿ ಮತ್-ಪ್ರಸಾದಾತ್ ತರಿಷ್ಯಸಿ ।
ಅಥ ಚೇತ್ ತ್ವಮ್ ಅಹಂಕಾರಾತ್ ನ ಶ್ರೋಷ್ಯಸಿ ವಿನಙ್ಕ್ಷ್ಯಸಿ ॥೫೮॥
ಯತ್ ಅಹಂಕಾರಮ್ ಆಶ್ರಿತ್ಯ ನ ಯೋತ್ಸ್ಯೇ ಇತಿ ಮನ್ಯಸೇ ।
ಮಿಥ್ಯಾ ಏಷಃ ವ್ಯವಸಾಯಃ ತೇ ಪ್ರಕೃತಿಃ ತ್ವಾಮ್ ನಿಯೋಕ್ಷ್ಯತಿ ॥೫೯॥
ಸ್ವಭಾವಜೇನ ಕೌನ್ತೇಯ ನಿಬದ್ಧಃ ಸ್ವೇನ ಕರ್ಮಣಾ ।
ಕರ್ತುಮ್ ನ ಇಚ್ಛಸಿ ಯತ್ ಮೋಹಾತ್ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ಅವಶಃ ಅಪಿ ತತ್ ॥೬೦॥
ಈಶ್ವರಃ ಸರ್ವ-ಭೂತಾನಾಮ್ ಹೃತ್-ದೇಶೇ ಅರ್ಜುನ ತಿಷ್ಠತಿ ।
ಭ್ರಾಮಯನ್ ಸರ್ವ-ಭೂತಾನಿ ಯನ್ತ್ರ-ಆರೂಢಾನಿ ಮಾಯಯಾ ॥೬೧॥
ತಮ್ ಏವ ಶರಣಮ್ ಗಚ್ಛ ಸರ್ವ-ಭಾವೇನ ಭಾರತ ।
ತತ್ ಪ್ರಸಾದಾತ್ ಪರಾಮ್ ಶಾನ್ತಿಮ್ ಸ್ಥಾನಮ್ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಶಾಶ್ವತಮ್ ॥೬೨॥
ಇತಿ ತೇ ಜ್ಞಾನಮ್ ಆಖ್ಯಾತಮ್ ಗುಹ್ಯಾತ್ ಗುಹ್ಯತರಂ ಮಯಾ ।
ವಿಮೃಶ್ಯ ಏತತ್ ಅಶೇಷೇಣ ಯಥಾ ಇಚ್ಛಸಿ ತಥಾ ಕುರು ॥೬೩॥
ಸರ್ವ-ಗುಹ್ಯತಮಮ್ ಭೂಯಃ ಶೃಣು ಮೇ ಪರಮಮ್ ವಚಃ ।
ಇಷ್ಟಃ ಅಸಿ ಮೇ ದೃಢಮ್ ಇತಿ ತತಃ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಹಿತಮ್ ॥೬೪॥
ಮತ್-ಮನಾಃ ಭವ ಮತ್-ಭಕ್ತಃ ಮತ್-ಯಾಜೀ ಮಾಮ್ ನಮಸ್ಕುರು ।
ಮಾಮ್ ಏವ ಏಷ್ಯಸಿ ಸತ್ಯಮ್ ತೇ ಪ್ರತಿಜಾನೇ ಪ್ರಿಯಃ ಅಸಿ ಮೇ ॥೬೫॥
ಸರ್ವ-ಧರ್ಮಾನ್ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಮಾಮ್ ಏಕಮ್ ಶರಣಮ್ ವ್ರಜ ।
ಅಹಮ್ ತ್ವಾ ಸರ್ವ-ಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಮೋಕ್ಷ್ಯಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಾ ಶುಚಃ ॥೬೬॥
ಇದಮ್ ತೇ ನ ಅತಪಸ್ಕಾಯ ನ ಅಭಕ್ತಾಯ ಕದಾಚನ ।
ನ ಚ ಅಶುಶ್ರೂಷವೇ ವಾಚ್ಯಮ್ ನ ಚ ಮಾಮ್ ಯಃ ಅಭ್ಯಸೂಯತಿ ॥೬೭॥
ಯಃ ಇದಮ್ ಪರಮಮ್ ಗುಹ್ಯಮ್ ಮತ್-ಭಕ್ತೇಷು ಅಭಿಧಾಸ್ಯತಿ ।
ಭಕ್ತಿಮ್ ಮಯಿ ಪರಾಮ್ ಕೃತ್ವಾ ಮಾಮ್ ಏವ ಏಷ್ಯತಿ ಅಸಂಶಯಃ ॥೬೮॥
ನ ಚ ತಸ್ಮಾತ್ ಮನುಷ್ಯೇಷು ಕಶ್ಚಿತ್ ಮೇ ಪ್ರಿಯ-ಕೃತ್ತಮಃ ।
ಭವಿತಾ ನ ಚ ಮೇ ತಸ್ಮಾತ್ ಅನ್ಯಃ ಪ್ರಿಯತರಃ ಭುವಿ ॥೬೯॥
ಅಧ್ಯೇಷ್ಯತೇ ಚ ಯಃ ಇಮಮ್ ಧರ್ಮ್ಯಮ್ ಸಂವಾದಮ್ ಆವಯೋಃ ।
ಜ್ಞಾನ-ಯಜ್ಞೇನ ತೇನ ಅಹಮ್ ಇಷ್ಟಃ ಸ್ಯಾಮ್ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ॥೭೦॥
ಶ್ರದ್ಧಾವಾನ್ ಅನಸೂಯಃ ಚ ಶೃಣುಯಾತ್ ಅಪಿ ಯಃ ನರಃ ।
ಸಃ ಅಪಿ ಮುಕ್ತಃ ಶುಭಾನ್ ಲೋಕಾನ್ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ ಪುಣ್ಯ-ಕರ್ಮಣಾಮ್ ॥೭೧॥
ಕಚ್ಚಿತ್ ಏತತ್ ಶ್ರುತಮ್ ಪಾರ್ಥ ತ್ವಯಾ ಏಕಾಗ್ರೇಣ ಚೇತಸಾ ।
ಕಚ್ಚಿತ್ ಅಜ್ಞಾನ-ಸಮ್ಮೋಹಃ ಪ್ರನಷ್ಟಃ ತೇ ಧನಞ್ಜಯ ॥೭೨॥
ಅರ್ಜುನಃ ಉವಾಚ ।
ನಷ್ಟಃ ಮೋಹಃ ಸ್ಮೃತಿಃ ಲಬ್ಧಾ ತ್ವತ್ ಪ್ರಸಾದಾತ್ ಮಯಾ ಅಚ್ಯುತ ।
ಸ್ಥಿತಃ ಅಸ್ಮಿ ಗತ-ಸನ್ದೇಹಃ ಕರಿಷ್ಯೇ ವಚನಮ್ ತವ ॥೭೩॥
ಸಞ್ಜಯಃ ಉವಾಚ ।
ಇತಿ ಅಹಮ್ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಸಂವಾದಮ್ ಇಮಮ್ ಅಶ್ರೌಷಮ್ ಅದ್ಭುತಮ್ ರೋಮ-ಹರ್ಷಣಮ್ ॥೭೪॥
ವ್ಯಾಸ-ಪ್ರಸಾದಾತ್ ಶ್ರುತವಾನ್ ಏತತ್ ಗುಹ್ಯಮ್ ಅಹಮ್ ಪರಮ್ ।
ಯೋಗಮ್ ಯೋಗೇಶ್ವರಾತ್ ಕೃಷ್ಣಾತ್ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಕಥಯತಃ ಸ್ವಯಮ್ ॥೭೫॥
ರಾಜನ್ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಸಂವಾದಮ್ ಇಮಮ್ ಅದ್ಭುತಮ್ ।
ಕೇಶವ-ಅರ್ಜುನಯೋಃ ಪುಣ್ಯಮ್ ಹೃಷ್ಯಾಮಿ ಚ ಮುಹುಃ ಮುಹುಃ ॥೭೬॥
ತತ್ ಚ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ರೂಪಮ್ ಅತಿ-ಅದ್ಭುತಮ್ ಹರೇಃ ।
ವಿಸ್ಮಯಃ ಮೇ ಮಹಾನ್ ರಾಜನ್ ಹೃಷ್ಯಾಮಿ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥೭೭॥
ಯತ್ರ ಯೋಗೇಶ್ವರಃ ಕೃಷ್ಣಃ ಯತ್ರ ಪಾರ್ಥಃ ಧನುರ್ಧರಃ ।
ತತ್ರ ಶ್ರೀಃ ವಿಜಯಃ ಭೂತಿಃ ಧ್ರುವಾ ನೀತಿಃ ಮತಿಃ ಮಮ ॥೭೮॥

ಓಂ ತತ್ ಸತ್ ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಭಗವತ್ ಗೀತಾಸು ಉಪನಿಷತ್ಸು
ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿದ್ಯಾಯಾಮ್ ಯೋಗ-ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ-ಅರ್ಜುನ-ಸಂವಾದೇ ಮೋಕ್ಷ-ಸಂನ್ಯಾಸ-ಯೋಗಃ ನಾಮ ಅಷ್ಟಾದಶಃ ಅಧ್ಯಾಯಃ
ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್ ಹರಿ ಊँ ತತ್ಸತ್

ಅಧ್ಯಾಯಃ ೧ ೨ ೩ ೪ ೫ ೬ ೭ ೮ ೯ ೧೦ ೧೧ ೧೨ ೧೩ ೧೪ ೧೫ ೧೬ ೧೭ ೧೮